YAZILARIM

Çarşamba, Haziran 03, 2020

ANONİM MƏKTUBLAR




Məktub 1

      Dəyərli dostlarım, bloqer səhvəmə gələn bir məktub iki gündür məni düşündürür xanıma kömək etmək istəyirəm lakin nə deyəcəyimi bilmədim. Xanimin icazəsini alıb onun məktubunu sizinlə paylaşıram. Bəlkə xanıma ağıl fikir verəsiniz.
Siz də pz dərdinizi bizimlə paylaşmaq istəsəniz buyurub mənə yaza bilərsiniz.
    XANIMIN YAZDIĞI MƏKTUB.
Salam ferda xanım. Çoxdandır internetdən sizin izləyicinizəm. Yazdığınız həyat hekayələri bir birindən maraqlı, bir birindən təsirlidir. Bunlar öz yerində çox uzatmayacam. Elə istəyirdim ki sizə öz həyatımı danışım, qələmə alasınız. Lakin hələ sonum nədir, hekayəni necə bağlayacağınızı  bilmədiyim üçün susdum. Yazdığınız güzgü mənə bir nağıl kimi gəlirdi. Bəzən düşünürəm ki belə şey olmaz. Lakin öz həyat səhvələrim gözlərim qarşısında varaqlandıqca, deyirəm həyatdır da nə desən  olar. Nəysə. Təsadüfən əlimə 10 aylıq xoşbəxtlik hekayəniz keçdi. Oxuduqca çaşıb qalmışdım. Elə bildim məni tanıyırsız və mənim həyatımı yazmısız. EYniylə nöqtəsinə vergülünə qədər  mənim yaşadıqlarımdır sevincin həyatı. Prostu, sevinc xəstə idi, ruhi sarsıntılar keçırtdı. Sonunda  dünyasını dəyişdi. Kaş kə mən də öləydim, qurtarardım bu əzabdan.  Sevincin ta 2 ci ailəsinə qədər eyni şeyi mən də öz iş yoldaşımla yaşamışam, həm də ərim ola ola. İlk başdan ərimi qısqandırmaq istəmişdim. Mənə xəyanət edirdi, başqasınını saxlayırdı. Mənim bir oğlum vardı. Eşitdim ki, saxladığı hayasızdan ekiz uşağı olub, axtarıb evlərini tapdım. Mamamla getmişdim. Gəlini döydük. Əl çək dedim. Uşağımız var, evimizi yıxma Dedi bir birimizi sevurik. Sənin 1 mənim 2 uşağım var. Nəysə uzun sözün qısası, suyu süzülmüş gəldim evə. Mama da, bacım da bır tərəfdən doldururdu məni. Dedim yoldaşıma dağ çəkəcəm. Xəstəxanada medsestra işıləyirdim. İş yoldaşımla  ( həkim ) planladığımız kiçik bir yalan, şişib, böyüyüb böyük bir sevdaya döndü. Ömür boyu, xəyanətə nifrət etmişdim.əsla ərimə xəyanət etmərəm  deyirdim. Başqa kişinin 2 ci xanımı ya da məşuqəsi  olmaram deyirdim. Sən saydığını say, gör fələk nə sayır. Mən onunla danışdıqca ünsiyyətdə olduqca onu sevirdim. Elə oda. Nəysə, onun da yoldaşı, mənimki də iki ildən sonra  bizim əlaqələrimizdən xəbər tutdu.  Böyük biyabırçılıq başladı. O da mən də bur birimizdən əl çəkmirdik. Hər şeyə razıydiq, ölümü də gözə almışdıq. Bir birimizə qoşulub qaçdıq. Əvvəl bir Müddət Mingəçevirdə sonra İranda yaşamalı olduq. Oğlum atasında qalmışdısa da hər zaman onun üçün mübarizə aparırdım. Nəysə yoldaşım məni boşadı. Alnıma da damğa vurdu. "FAHIŞƏ" hamı məni qınadı indi də qınayırlar amma əsil fahişəliyi kim etdı deyən yoxdur.
   4 il onnan bir yerdə yaşadıq. 4 ildə bir dəfə evinə getmədi. Amma son zamanlar hərəkətlərindən, danışıqlarından nəsə  dəyişiklik görürdüm . böyük qızı nişanlanacaqdı. Nişana getməliydi. Elə bilirdim getsə qayıtmayacaqdı. Qorxduğum başıma gəldi, getdi qayıtmadı.  Bir il iki ay onu iranda gözlədim,  zəng edirəm ya telefonuma cavab vermir, ya da üzümə bağlayırdı. Ən son arvadı açdı, söydü buladı, ərimdən əl çək, o birdə sənə gəlməyəcək, gözünü yığ.dedi. Elə bilirdım arvadı ondan xəbərsiz mənlə danışır. Lakin telefonda onun səsini eşıdəndə dünya başıma yıxıldı. Daha ona zəng etmədim. Başımın çarəsinə baxdım, çox çətin günlər keçırtdım. Iş axtarib tapmaq müskül  məsələ idi. Diplomum yanımda deyildi orda qalmışdı. Onun bunun evinə xidmətçi gedirdim, xəstəyə baxırdım. Yad yer qohum əqraba yox. Məni vaxtında firitləyən anam, bacım onnan qaçandan sonra mənimlə danışmırdılar. Nəysə. Bir qonşu kişi var idı,  həm də xəstə yaşlı idi. Mən ona baxırdım. Oğlu qızı ayrı yaşayır, ayda ildə bir dəfə gələrdilər. Bir nəvəsi var o qalır bizlə, o da unversitetdə  oxuyur deyə burda babasıyla qalır. Nəysə mənə elçı düşdü. Bu farsları  heç sevmirdim. Amma çox çətin vəziyyətdəydim. Neçə illərdir burda qaçaq yaşayırdım, vətənə geri dönmə şansım yox idi, hara gedəcəkdim ki. Kimə sığınacaqdım.  Bu qədər illərimi itirmışdım. Sevgi deyib pərvanə tək oduna  yanmışdım. Gələcəyimi düşünməmişdim. Bundan yaxşı şans olmazdı. Adı üstümdə ər olsun, qalmağa yerim olsun deyə düşünüb özümdən 35 yaş böyük bu kişiyə razılıq verdım. Neçə illər özümü qorudum uşağımız olmasın   lakin gələcəyimi düşündükcə, tənhalığımı gördükcə canıma üşütmə gəlirdi. Bir uşağım olsun dedim. Çox çətinliklə evliliyimizin 10 cu ilində bir qızım oldu. Elə o olandan sonra yoldaşıb iflic oldu.
   İndi aradan 12 il keçib. Bu 12 ildə bir dəfə də olsun onu unutmadım. Deyəcəksiz ki heç vicdan əzabı çəkmədin?  Əlbəttə çəkdim, intihara belə sürüklədim özümü. Dəfələrlə elə o özü məni ölümün əlindən aldı. Oğlum üçün darıxırdım. Dayana bilmirdim. Sonra həyat məni vurduqca vurdu, oğlumu unutdurdu. Nəysə. İndi aradan 12 il kecib. O vaxt sadəcə  vatsat vardı. İndi hər şey var. Bu hardansa mənim instamı fb səhvəmi tapıb. Durmadan, dayanmadan yazır. Yazdıqca ürəyim yerindən çıxır. O zamankı xoşbəxt günlərimizi təzədən yaşayıram. Onu unutduğumu sanirdim, lakın görürəm ki mən onu bu vaxta qədər hələ də sevirəm. Unutmamışam. Ona cavab yazmıram. Tək bir dəfə dayana bilmədim, yazdığına görüntülü cavab vermək istədim.  Onsuz keçirtdiyim illərin acığını qusacaqdım  üstünə , bacarmadım. Onu gördüm ürəyimin kini əridi. İkimizi də qəhərboğmuşdu. Danişa bılmədik. Peşiman olduğunu deyirdi. Onu əngəllədim. Biray sonra dayana bilmədim əngəldən çıxardım. Yenə yazır. İndiki yoldaşım  tamamılə yatalaq olub, fəcdir. Nəfəs gedib gəlir. Uşaqları ilə də əlaqələrimiz kəsilib. Kişi sağ vaxtı malını mülkünü aramızda bölmüşdü. Hər kəsin hissəsin verəndən sonra uşaqları yavaş yavaş  ayaqlarını bizdən kəsdı. Mənə qalanbir evi, bir də balaca bir dükanı var. Dükanı kirayə vermışəm. 5 para etməz. İşləyə bilmirəm, Ona və iki yaşlı qızıma  bağımlı qalmışam.  Bu da bu tərəfdən əl çəkmir.  Yazdıqca beynim qarışır. Mən nə edim, mənə bir yol göstərin, hislərimlə, duyğularımla, vicdanımla bacara bilmirəm. Qorxuram, çarəsizəm. Bu dəfə də qızımı itirəcəyimdən qorxuram. Nə zamansa qızım keçmişimi öyrənər, mənə nifrət edər. Bir tərəfdən də düşünürəm, nə  qədər qızım balacadır onu tanısın ona öyrəşsın. Fikirləşməkdən beynim dumanlanıb. Ağlıma hər şey gəlir. Mənim bu həyat hekayəmə, bizim məhəbbət dastanımıza bir ad verin, bir son verin, yalvarıram.

Məktub 2

Hardan başlayım bilmirəm,  içimdəkileri ve yaşadıqlarımı yazsam  bir roman olar. Keçmışə qayıtmaq istəmirəm, jeçmişımı cırıb atmışam. Gələcəyimə baxıram. Və sizə elə bu yaxınlarda başıma qələnləri yazıram. Bilmirəm mənə nə deyəcəksiniz. Türklər deməli məni necə  yarğılayacaqsınız. Fikirlərinizə ehtiyyacım var, necə deyərlər, ağıl ağıldan üstündür.
  Deməli keçən il internet üzerinden biriyle tanış oldum . Məkan adı cəkmirəm, ayri ayrı şehirlərdəydik. Mənə boşandığını ve 1 qızı olduğunu və qızı onda olduğunu  dedi. Mən de boşanmış bir uşaq anasıyam, düşündüm ki, bir birimizi daha yaxşı başa düşərik. Çünki ikimiz də valıdeyinik. Onun uşağına ana, mənim uşağıma da ata lazımdır. Nəysə başladıq danışmağa, bir birimizi tanımaq istəyirdik. İkimizin də fikirimiz cidiydi. Onun hər sözünə diqqət edirdim, Sözler menim için çox  vacibdir, söz ağızdan çıxar. Xasıyyətim belədir, hər kəlmədən bir söz tutanam. 
  Başqa şəhərdə, qulluqdadır, dövlət işində işləyir deyə sadəcə 6 aydan sonra görüşəcəyini deyirdi. Bu mənim üçün daha yaxşı idi, onunla danışaraq daha da yaxından tanıyardım. Dediyinə görə işləri məhkəmədədir, o zamana qədər onun məhkəməsi bitmiş olacaqdı. Nəysə Avqusta gəldı, gəlmədən əvvəl bir də soruşdum ki məhkəmə bitdi ya   yox. Bitdi dedi. Boş kağızımı almışam. Əlimdədir. Nəysə gəldı, ilk dəfə onunka  görüşdüm. Yarı yaraşığı vecimə deyildı. İnsan olsun yetər. Boş kağızını istədim, dedim ver baxım. Dili dolaşdı. dedi ki hələ məhkəmə davam edir. Hirsləndim  dedim məni dolamısan?  Axı dedin ki boş kağızı əlimdə. "seni itirmək ücün özüm elə dedim. ama  narahat olma  bu iş en kısa zamanda  bitecek, proostu onlar məni  süründürürlər, arvadım məndən  boşanmaq istəmir" yerimdən qalxdım   "mən  bu zamana  qədər heç kimlə görüşmədim, hələ evlı biriylə heç...  əgr arvadınla bir balaca barışmaq ehtimalin varsa bu iş burda bitsin" dedem  başladı yalvarıb yaxarmağa, "bundan sonra hayatımda ne o, ne de başqa qadın olmayacak, sadece sen varsan, sənin dürüstlüyünə, sənin ağlına, qüruruna vurulmuşam, inşallah məhkəmə bitən kimi təyinatımı bura dəyişəcəm. Tez bir zamanda Zaqsa gedəcəyik  evleneceyik " dedi.  Məni gördükdən sonra daha dayana bilməyəcəyini dedi,  burdan gedən kimi yeni təyinatı üçün ərizə verəcəyinı uzağı sentyabra qədər gələcəyini dedi. Dediyinə görə məhkəmə noyabra qədər uzana bilər, o zamana qədər biz tez tez görüşüb bir birimizi tanıyarıd.  Beləcə razılaşıb ayrıldıq. Getdi. Sentyabrda gəlmədi. ama həla telefonla gelecek planları devam edirdı  bir ay da kecdi  uje  birşeyler hissetmeye başladım. Aldadıldığımı hiss edirdim. Dediyi heç bir şey əməliylə uyğun gəlmirdi.  Mən onun özünə də deyirdim ki məni aldadırsan. And aman edirdi,  hayatındaki tek qadın mən  olduğunu söyləyirrdi.
 Beləcə 3 ay da keçdı. Daha onunla danışmaq istəmirdim. Əngəlləmişdim. O isə başqa nömrələrdən dayanmadan yazır, ona inanmağımı istəyirdi, nəysə getdikcə yazışmalar və zənglər azaldı, axırda tamamılə kəsdı. Belə yalvaran, könlümü ələ almaq istəyən birinin birdən birə yoxa çıxması məni əməlli başlı çaşdırmışdı , novu qod gün hardansa peyda oldu. Bu zamana qədər məhkəmələrlə uğraşdığını dedı.  dedi ki  yanvarın 24 də son məhkəməsidir  artık bizim için hiçbir engel olmayacaq. Bu yeni il bizim olımız olacak 
  Bu dəfə dediyi söz yalan olmadı. Həmin tarıxdə boşandı, şəhadətnaməsini çəkib mənə göndərdi.  14 fefralda gəldi. Qarşıma aldım ve  bu 3 ayda nə çəkdiyimi ona dedım. hislerimin məni aldatmadığını, ürəyimə gələnin başıma gəldiyini ona dedim.
   100 faiz sənin həyatında biri var dedim. Güldü and aman ekədi. Dedi elə şey olsa  bu günkü gün  həyatımda olan qadının yanıda olaram, o boyda yolu niyə basıb bura gəlirəm.  Bu dəfə də könlümü almağı bacarmışdı. Burda1 həftəyə qədər qaldı   hər gün görüşürdük, işdən mənı gəlib alır şəhərdə gəzirdik, yeməyə çıxırdıq   artıq maneəmiz yox idi. Anama hər şeyi danışdım, mamam da papama dedi. Papam dedı madəm bir birinizə könül vermisiz, cağır gəlsin bir də biz görüşək görək kimdir nəçidir.
  Cox xoşbəxt idik. Aramızda heç bir maneə yox idi. Hətta 8 martda zaksı belə planlamışdıq. İşdən çıxanda dedım gedək bizə papa səni görmək istəyir   yaxşı dedı   amma üst  başım pısdır   ilk görüşdən ailənin qarşısına belə çıxmaq istəmirəm, gedək paltarımı dəyişim. Getdik, bu hamama girib üzün başın qırxdı yuyundu. İçəri dağınıq idi   mən də içərini yığışdırdım   paltarların qatlayıb çamadanına qoyanda  dünya başıma çökdü, içinde bir hediye kutusu, bir qadınla sarmaş dolaş şəkili vardı. Rəngim bəm bəyaz oldu. Kim olduğunu Sorduğum da keçmış arvadı  olduğunu deyib ötüşdürdü. . İnanmadlm, özümü inanmış kimi göstərib bizə gəldik. Nəysə papagıl bunu xoş qarşıladı, oyan bu yan. İki gündən sonra bu getdi. 
   Buradan gittikden sonra məndən soyduğunu hiss edirdim, gündə 4  5 dəfə zəng edən adam, 3 gün 4 günlə zəng edib, yazmırdı. Boş oturmadlm. Mənə göndərdiyi  Boş kağızında arvadının ad soyadı yazılmışdı dedım bəlkə  bu qadının sosial hesabı ola. Bunu internetdən axtarışa verdim, bir sürü qadın çıxdı həmin adda   ərinmədim bir bir hamısına belə bir adamı tanıyıb tanımadığını yazdım. Biri cavab yazdı ki, onu əzrayıl tanısın   bildim ki bu bunun arvadıdır. Nəysə danışdıq. Danışmaz olaydım. Qadının danışdıqlarından elə bil başıma qaynar sular tökdülər. Demıyəsən bu heç bunun öz arvadı zadı deyilmiş. Bekarçılıqdan oturub arvadının ad soyadın yazıb, qarşısına çıxan bu adda soyadda olan həmin bu xanımla məndən 1 ay əvvəl tanış olub. Necə ki məni yoldan çıxarıb başdan edıb, bunu da elə yoldan çıxarıb inandırıb. Bunlar neçə aydır gizlincə görüşürlərmiş. Üstəlik    qadın evli ve iki uşaqlı. Şok olmuşdum, mən boşanmış ola ola, ərim olmaya olmaya heç bir kişini yaxınıma buraxmıram, camaatın arvadlarındakı fərasətə bax . Qurd ürəyi yeyib  
  Ailəmə nə deyəcəyimi bilmirdim. Ailəm mənə çox güvənirdi   əsla yanlış qərar verməyəcəyimi bilirdilər. İndi ailəmə səhv etdiyimi desəydim mənə olan güvənlərini qıracaqdım. Dəhşət  stres keçırtdim,  dərdimi heç kimə deyə bilmirdim. İş o yerə qaldı  ki depresiyaya düşdüm, xəstəxanalıq oldum. 2 ay sonra yene aradı, görüşmek istedi ve üzür istədi . Mən uzaqda olduğum üçün nəfisinə yıyə çıxa bilmədiyini dedi, boynuna aldı o qadınla görüşdüyünü   bu bir həvəs idi, keçdi dedı. Yenə yalvardı yaxardı ki məni itirmək istəmir, mən onun evlənmək istədiyi yeganə qadınam.  Yenə şirin dilıylə məni başdan çıxartdı. Mayda yenə gəldi. Görüşdük   ona son şans verdim bax, mən buraya sadece danışmağa  geldim sana 2 dəfə dürüst olma şansı verdim, olmadın, indi tekrar soruşuram. Həyatında bırı varmı?  Kışi kımı dik dur karşımda ve gerçekleri de dedim.  And aman etdi  
 Qabul ettim ama inanmadım çünkü başka kadınların olduğu hissi de devam edirdi. Artıq ona olan guvənimi itirmişəm,  bilirəm ki, bir gün yenə yalanını ortaya çıxaracam. .
  Danışmamız davam edir yenə  şirin yalanlarla evlənmə məsələsinin üstündən keçır. Guya borcu varmış, aliment verəcəkmiş.. miş miş dəə... 
  Ama əsıl bomba indı partladı. İlk dəfə idi ki ona gecə yarı zəng etdım, və teletona bir qız cavab verdi. Arvadıyam deyəndə dəliyə döndüm. Amma cəbrimi basdım . Dedım görüm bu qız nə deyəcək, bu adam haqqında hansı bilmədiklərimi deyəcək mənə?   Deməyəsən bu elə öz arvadıymış boşanıb  boşanmasına, bu  xalası qızı imiş, anası gıl boşanmaqlarına baxmayaraq bunları barışdırıb.  Qızı evinə gətirib.  Nəysə nə başınızı ağrıdım ikinci depresiyamı yaşadım, indi bu dəqiqə bunları sizə xəstəxanadan yazıram, ailəmin üzünə baxmağa utanıram, anam məni nə qədər təsəli etsə də özümə gələ bilmırəm. Mən oyaq olanda papamın və qardaşımın  yanıma gəlməsini istəmirəm. Utanıram onlardan. Amma özümdən keçəndə papam gizlıncə içəri giribmış. Daha çətin özümə gələm   mənə təsir edən bilirsiz nədir, bu boyda zırıltıdan sonra utanmaz utanmaz yanıma gəlib, məni sevdiyini deməsidir, bütün bunları məni itirməmək üçün məndən gizlətməsidır. Mənə deyir qaçaq bir başa gedək zaksa. Siz deyin bu yalançıdan mənə ər olar?  Mən bundan sonrakı həyatımı ona necə etibar edərəm   əziz xanımlar, əziz qızlar, sızdən bir ricam var, bir insanı tanımadan ona güvənməyin, bağlanmayın. Ürəyinizə bir şey gəlibsə, ona inanın, ürək insanı heç vaxt aldatmaz. Mənim ürəyimə gəlmişdi ki o məni aldadır, lakin... Sevdiyini deyir, ailəsinin təkidiylə arvadıyla barışdığını deyir, sizcə sevgı hər şeydir?  Özüm də sevirəm, onu nə gizlədim. Lənət olsun, onu heç vaxt unutmayacam. Bəzən yenə ağlım ona gedir, yenə ona aldanmaq istəyirəm, hisslərimlə, ağlım arasında qalmışam, nə edim bilmirəm.

Məktub 3

   1 baçı bir qardaş olmuşuq. Bacım məndən 4 yaş balacadır. Uşaqlıqdan anam atam onu ərköyün eləmişdi. Sən böyüksən, o balaca tənbehi  beynimə bir qanun kimi yeridilmişdi. Elə bil ki, mən onun qardaşı deyildim, o nə istəyir alar verərdilər. Mən bir dondurna istəsəm bir dənə bacıma alardılar ki, pul yoxdur, alın ikiniz də yeyin. Qalirdım onun əlindəki maroğnanı yalvara- yalvara, yalaya yalaya...
    Bacım 9 sinifdə oxuyanda elciləri düzüldü. Uçilişdə oxuyurdum, o zaman. Mamagil məni 9 dan çıxartmışdılar ki, oğlan fəhləlik də eləsə pulun qazanar. Əsas bacındır, qoy onu hazırliğa qoyaq oxusun.   ikiniz də instututda oxusaz gücümüz catmayacaq. Ailəmın belə ayrı seçkilik salmağı məni qırırdı. Biruzə vermirdim.
  Nəysə mən əsgərliyə gedən ili bacım Futralogiya unversitetinin beynalxalq əlaqələr faklutəsinə qəbul oldu. Mamagilə dedim ki qonaqlıq elıyək əsgər gedirəm dostlarım gəlsin. Yox ,dedilər bacın unversitetə girib, həm də özəl məktəbdir, pulumuz yoxdur, get gələndə qonaqliq edərik.
   Əsgərliyimi Murovda keçirtdim. Erməniylə üz bə üz, hər an ölüm xəbərim gələ bilərdi. Qonaqlıq arzum ürəyimdə qalardı. Bacın oxuyur, bacının zacotudur, bacının imtahanıdır, bacına palto alırıq,  məktəbə pul keçiririk, bacının əyni başı yoxdur deyə deyə  yanıma kimsə gəlmədi. Xərçlık də vermədilər. Bayramdan bayrama evdə bişənlərdən zənbil tutub gələrdilər, cox vaxt cibimə xərclik qoymazdılar. Bacım unversitete girən kimi bir müəllimiylə adı çıxdı. Ozündən 18 yaş böyük. Telefonda dostlarımla danışanda onlar mənə dedilər. Əsgərlikdən qaçıb evə gəldim. Bacıma söz deyənin ağzın cıraram  dedim. Təssüf ki, deyilən soz yalan deyilmış. Elə mən evə gələndə təsadüfən həmin kişi də bacımı maşından düşürürdü. Davamız düşdü. Nəysə polis molis töküldü. Məni tutub hərbi məhkəməyə verdilər. Nə başınızı ağrıdım. Anam ağladı sızladı, neynim ay bala, bacın qızıb, heç kimi saya salmır dedi. Məni tutdular. Qurtarmaq üçün böyük məbləğdə pul istədilər. Mamagıl deyilən məbləğin yarısını tapıb verdilər. İşimi 6 aya saldılar. Amma bu kişi məndən yaman yanıxlıymış...
    Məhəllədə adı çıxan bacım ona sahib çıxmasa özünü öldürəcəyini deyir sevgilisinə. Hələ 1 ci kursda oxuyur. Camaatın arvadı var, (uşağı yoxdur) Nəysə kişi naləc qalib arvadının da razılığını alıb elə arvadını bizə elci göndərir.  Deyir ki uşağı olmadığına görə ərinin evlənməsini istəyir, amma bu şərtləərindən  boşanmayacaq, iri onların ikisini də saxlayacaq, buna imkanları da var. Amma bu şərtlə ki, uşağı olmasa ayrılacaqlar. Mamagil daş atıb başın tutur. Bu dəfə də bacımın ərköyünlüyü tutur, anamgilə qoşulub qacacağını, unversiteti buraxacağını deyir.  Mama dəliyə dönür, oapa - o boyda kişi diz çöküb yalvarırkı, a bala tök daşı ətəyindən. Sənə bu ədər zəhmət çəkmişik, qarnımızdan, boğazımızdan kəsib sənənxərc qoyuruq ki oxuyasan...
  Kim idi onları eşidən, mən içəridə bacımı bu kişiyə nişanlayirlar. Böyük dəbdəbəli nişan edirlər. Maraqlıdır kişinin bütün qohum əqrabaları, hətta arvadı da nişana gəlmişdi. Qonşulara subaydir, arvadından boşanıb demişdilər. Hamı bacıma bəxtəvərçılık verirdi ki, Bəxtəvər dekan oğlana ərə gedir.
   Bacım nişanlananda hamiləymiş, oncun belə əl ayağa düşmüşdülər, mənə də xəbər verməmişdilər. Onun  hamilə qalmasından hamı xəbər tutub, bir mən yox.
  Türmədən çıxıb, təkrar əsgərliyə getdim, bir müddət sonra evimizə gələndə bacımın qarnının şişdiyini gördum, dəli olmuşdum. Nə desəm, nə etsəm bi fayda...
  Kişi ailənin bir üzvü kimi yerləşib bizim evə, papa da buna razılaşıb, evdəkilərlə dalaşdım ki bu nə hoqqadır. Dedilər kiri, bir işdir olub,  oyan buyan eləsək kişi geder, bacın  qarnı burnunda qalar ortada. İt də olsa qurd da olsa bacının sahibidir. Bəs toy dedim?  Ay rəhmətliyin oglu bu gün sabah doğacaq nə toy?
   Əsgərliyimi bitirdim evə gəldim, bir qızı olmuşdu. Hələ de bizim evdəydilər. Yığdım hamını, dedim ərə gedib yaxşı edib, getsin otursun ərinin evində, mən gəlmişəm, mən yeznəylə bir evin altinda qala bilmərəm, bu gün sabah evlənsəm necə olacaq. Bacım daş atıb başın tutdu ki, mən gedib günüylə bir evdə qalacam? Mən də bu evin qızıyam, bu evdə mənim də haqqım var, heç yana getmirəm, xoşun gəlmir hara gedirsən get...
   Nəysə məcbur qalıb mən evdən çıxdım, iş tapıb işlədim. İş yerimin yaxınlığındakı evlərdən birində bir qız yaşayırdı. Çox gözəl idi. Ebru Gündeşə oxşayirdı. Vurulmuşdum bu qıza. Bacım kimi sırtıq deyildim ürəyimi ona açım. Gizlı gizli arxasınca düşürdüm, güdüm güdüm güdürdüm, hətta heyranlarıyla da razborkaya çıxmışdım dəfələrlə. Demiyəsən bir iş yoldaşım, həm də dostum olan oğlan bunu sevirmiş. Mənim də xəbərim yox, qızında. Amma bu qızla oğlan elə məktəbdən dosturlar,  bir sinifdə oxuyublar. Məktəbi qurtarandan sonra dost kimi, qonşu kimi görüşürmüşlər.  Bir gün dostum qaldığım evə gələndə gördü ki, otağın bütün hər tərəfi Ebru Gündeşın şəkilləriylə doludur. Dedi bu nədir, dedim belə belə, sevdiyim qız Ebru Gündəşin kopyasıdır. Bu məsələnin nə yerdə olduğunu başa düşər, gedər qızın yanına ürəyini açar, qız da bunu qəti sürətdə rədd edər, deməyəsən elə o da məni gizlincə sevərmiş. Oğlan qızın etirazına baxmayaraq, xalasını qızın anasına yollar kı, bəs elçi gəlirik, ana da razı olar ki qucağımızda, məhəlləmizdə böyümüş uşaqdır, bundan yaxşısına mı qız verəcəyik, tanıyırıq bilirik. 
   Həmin günü axşam işdən çıxıb marketə girdim, aynoyun alıb çıxanda qızı qarşımda gördüm. inanırsız ilk dəfəydi ki, onnan üz üzə gəlirdim, gözlərinin içinə baxırdım. Ürəyim az qaldı yerindən çıxdı. Mənim Ebrum məndən cəsarətli çıxdı, dedi dostun səni çağırır astanovkaya gəl. Nə dost, dost çağırırsa bu niyə mənə deyir, bu hardan bilir?  Yerimdə donub qalmışdım. O isə mənə baxa baxa dayanacağa gedirdi. Tez geri donub biraz sinikers, mars, saqqız zad alıb qızın dalınca götürüldüm. Allahından dayanacaqda heç kim yox idi. Məni görər görməz, məni sevirsən?deyə soruşdu. Söz ağzımsan su kimi süzdü. Həm də çox... - dedim. O zaman elçını göndər dedi, geciksən bəxtinnən küs məni başqasına verirlər. Deyib getdi. Evə gəlib torbaları yerə qoyanda gördüm ki, ona aldığım şakaladları unutmuşam.
  Dəliyə dönmüşdüm, mənim sevdiyim qızı kim əlimdən ala bilər ki? Həm də bir qız özü məndən elçı istəyə, onu zorla başqasına verməkmi olar, qan düşər?!
   Evimizə gəldim, vəziyyəti mamaya danışdım, dedim papayla danış elçi gedin. Dedi başın xarabdır? Nə evlənməsi, evlılık oyuncaqdır? Elə bilirsən toy rləmək asandlr, dapa dup çaldı vəssalam? Bunun qırı qızılı var, əyni başı var. Əlimizdə, ovcumuzda pul yox, para yox. Nəylə evlənirsən uşaq oxuduram. Dedim nə uşaq?  Uşağın uşağı var, əri var, getsin oxutsun. Elə bunu dediyim idi bacım xoruz kimi atıldı üstümə, qırğınımız qalxdı nə qalxdı. Dedi mən unversiteti bitirmədən toy moy ağlından keçırtmə. Mən ərimlə müqavilə bağlamamışam ki, mənim məktəb xərclərimi sən verəsən. Qeyrətli qardaşsan, gərək sən gətirib cibimə pul qoyasan, bacını yeznəyə möhtac etməyəsən.əlinə baxdirmayasan. Camaat (ərini deyir)  bir maaşla iki ailə saxlayir. Hələ anasına bacısına da pul yollayır. İndi  dursun mənim məktəbimə də pul versin? ... milyon az pul deyil ee (o zaman şirvan vaxtıydı, böyük pul idi bu məbləğ) dedim elçı getmirsiz, gedirəm qaçıram. Nəysə dedim etdim, gedib qızı götürüb qacdım. Ailəsi polislə falan gəldilər dedim öldü var, döndü yox.  Nəysə papa banka girdi  mənə toy elədi.  Sağdışım həmin dostum idi. Mən bunun  sevgilimə qarşı xayın niyyətli olduğunu bilmirdim deyə dost kimi sağdış onu seçmişdim. Yazıq gəlinin günü qara oldu toyda, dava düşər deyə çox qorxurdu. Rəngi qaçmışdı. Mən avam da, nə bilim nə var nə yox. Ama toyda dostumun arada baxışlarıyla, mən oynamağa qalxanda qıza yaxınlaşıb nəsə deməsindən işimə şübhə düşmüşdü. Deyirdim yəqin içib qatıqlayır, fikir vermədim. Nəysə toydan sonravıdıyo kasetə baxanda xanım mənə demişdi belə belə. Dayana bilməmişdim. İşdə onu şil küt eləmişdim və ordan da birdəfəmlik çıxmışdım işdən.
   Bankı mən ödəməliydim. Amma necə, həm kira, həm ailə, həm bank, bir tərəfdən də iş tapa bilmirdim. Çətin olacaqdı. Məcbur olub kiranı boşaltdım, gəldim evimizə. Bacımla yoldaşım elə bil can bir qəlb bir bacıydılar, o qədər mehriban idilər ki, həm də mama özü də, bu məni sevindirirdi. Həmişə eşidirdimki gəlinlərlə qaynanalar, baldızlar yola getmır, pıs olurdum. Deyirdim indi mənimdə ailəmdə belə problemlər olacaq.Qalacam arvadla, ana bacı arasında.
   O qədər mehriban idilər ki, toya məclisə gedəndə ikisi cüt paltar tıkdırırdılər, salonda saçlarını da eyni edirdilər. Bütün qonum qonuşu bunlara bəxtəvərçilik verirdi. Hər şey yaxşı idi. Di gəl ki, bacım mənlə yola getmirdi ki, getmirdi. Məni görəndə elə bir qutuda ilan görürdü. Mən yenə hər zamanki kimi böyüklüyümü gözləyib bacımı yola verirdim. 
  Beləcə didişə didişə illərimiz keçdi. Onun 5 mənim bir uşağım oldu. Uşağı olduqca əri onu daha çox sevirdi, ona daha çox xərclik verirdi, daha çox pul xərcləyirdi. Axı əri onunla uşaq üçün evlənmişdi, inkubator kimi doğub tökməliydi.
 B u arada yeznəmin arvadı avtomobil qəzasında öldü. Bacımın nigahını öz üzərinə aldı. Bacım unversiteti bitirmişdi işləmədi, başı uşaqlarına qarışdı. Bu arada mən dirəşdim ki, günün ölüb, ərinin də nigahlı arvadısan, yığışın gedin evinizə, getdi lakin 3 aydan sonra qayıtdi gəldi ki, mən oralara alışa  bilmirəm, ev remontsuzdu, nə bilim qonşular bielədir, heylədir...
   Dedi mən burda qalıram. Deməyəsən planları varmış 5 uşaq var axı...
   Ərinin evin kiraya verib özləri təkrar bizə yığışdı . Düşünün böyük bir ailə, bir yerə yığışmış, uşaqlar bir birinə qarışıb, qonaqlı qaralı ev,  atam fəhlə adam, anam sabah gedir, gecə gəlir, şadlıq evində işləyirdi. Borc xirtləkdən, bacımın ərı arvadına pul verir, arvad evə yüngülvarı yemək içmək alar, qalanın qızıla, paltara verər, çox zaman evə bir şey almazdılar, uşaqların götürüb gedər gündə bir restorana, daha mənim xanımımla dəst geyinmirdi,  hec xanımı bəyənib yanına salıb bir yerə aparmırdı da. Özünün artıqlarını verirdi ona. Nə işimə qalıb gəlin baldız özləri bilər deyirdim. Di gəlki yoldaşım bundan daralırdı, neçə olur onun əri ona belə edir, sən mənə heç nə etmirsən. Qadan alım necə edim,  evin bu qədər xərci borcu mənim üzərimdə, papanin da borcu var catdıra bılırəmmi? Xoşbəxt ailəmiz yüksəklər arzusuyla dağılırdı. Yoldaşım deyirdi gəldiyim gündən bacının uşaqlarının köləsi olmuşam,  bütün günü özü yatır, evi mən yığışdırıram, erinin evə gəlməyindən də xəbəri olmur, ərinin çayın çörəyin də mən vermişəm, əri səni hara göndərib qaçmısan. Sən ərinin, mən də onun nökəri olmuşuq, bəs deyil? Oz evlərini verib kiraya, mənimkini tutub yarıya. Əri səndən, özü məndən istifadə edirlər, o qəfər bıcdılər ki, evimizdən belə istifadə edirlər. Onlar otursun burda pullarını yığsınlar, uşaqlarına bir gün ağlasınlar, biz də onların  ayaqlarının altında çul olaq? Nə zamana qədər belə mal kimi onlar nə deyir edəcəyik, onların nazlarıyla oynayacağıq. Bir günlük deyil, iki günlük deyil, sabah sənin balan böyüyəndə verəcəklər balana bir ev?   Ya arxasında dayanacaqlar. Birdən ölərəm, o günü görmərəm, amma sən sağ dalarsan, görərsən. Onlar heç vaxt balanın  arxanda dayanmayacaqlar. Çünki heç sənnən yola getmir, qaldı ki sənin uşağın ola...
   Haqlıydı, nə deyim...
  - Yalan deyirəm?  İndi onların pulu var deyə biz onlara yaltaqlanmalıyıq?  Nədi, biz onlardan asılıyıq, ya onlar bizdən? Onlar bizim evimizdə oturub ee, biz onların yox. Uşağımız böyüyüb, nə zamana qədər aramızda yatacaq, çıxıb getsinlər evlərinə,  biz də balamıza bir gün ağlayaq, ikinci uşağım olsun istəyirəm, ama harda saxlayacam onu, qaraçı köçü kimi hamımız bir otaqda yatacağıq?  Maman gil zalda yatır, otağın ikisini də bacın  zanıt edib, otağın birində uşaqları yatır, birində də özləri kef edir. Biz də qısıla qısıla burda...
  Öz otağımızda ər arvad danışdıqlarımızı bacım eşıtdi. Ağzın açıb gözünü yumdu. Yoldaşıma qayıdasan ki, bizi qısqanırsan, ərimlə yatıram, qalxıram partlayırsan? Az sən deyilsən mənə yuxu dərmanı verib yatırdan, ərimi evə çağırıb onunla oynaşan? Elə bilirsən xəbərim yoxdur? Niyə imenni mən yuxuya gedənən sonrə ərim gəlib səndən çay çörək idtəyir ki? Gəlirsə mənim niyə xəbərim olmur, niyə məni  durquzmur? Özündən düz adamsan niyə demirsən arvadına de  çayını çörəyini versin? 
   Dəliyə dönmüşdüm, arvadıma atdığı böhtanlara görə bacımı döyürdüm .  Qonşular səsə tökülüb gəlmişdi. Xanımım da dil altda qalmadı ki, sən deyilsən, xalxın arvadı ola ola özünü camaata sırıyıb camaatın yuvasını dağıdan?  Nə edərsən bircə bircə çıxar qarşına   özünü yüksək dağlar sanırsan, səndən də yüksəyi var. Ay külbaş oturmusan burda ərindən xəbərin yoxdur ee, ərin səni yuxuda qoyub, şəhərdəki evinə arvad aparır. Kirayə zada ev verməyib, evində qızla görüşür..
  - Səni aparıb da, səndən başqa heç kim olmayıb, gözlərimlə görmüşəm...
  Qiyamət qopdu, Qalmışdım ikisının arasında nə bacımı, arvadımın ayağına vermək istəmirdim, nə arvadı bacımın. İkisini də yumuruğumun altına salmışdım.
   Daha pərdə aradan qalxmışdı, bir yerdə yaşamağımız mümkün deyildi. 
   Anamgillə danışdım, dedim bu işə əncam çəksinlər. Ərköyün bacım  bu dəfə də dediyini etdi. Evinizi satın mən alıram.  Pulunu bölək. Öz payıma düşən pulu çıxacam evinizi satın gedin başqa yerə. Mən burdan çıxan deyıləm. Nə danışır bu, mən evi satacam bacıma?  Nəysə iki il də elə bu höcətdəşməylə oturduq. İkimiz də inada güşmüşdük. Daha böyüklüyümü gözləmirdim. Mən bacıma böyüklüyümü gpstərə göstərə o başıma çıxırdı.
   Anamgil qalmışdı aramızda.  Ev anamın adınaydı deyə hətta bacım anamı məhkəməyə verib, ondan hissə tələb edirdi.  Ana deyirdi ay bala mən sənə evimdən pay verməmişəmmi. Razılaş, evi sataq, sənin də, qardaşının da pulunu verim,  gedin əl çəkin bu davadan. Biz ər arvad başımızın çarəsinə baxarıq.  Qanın qaşığa qoymuşdu,  mən bu evdən çıxmayacam. Satırsınızsa mən alıram evi.  Nə fərqi var, ya başqası aldı, ya mən, müştəriyəm də mən də...
    Borc içərisindəydik, üçümüz maaşımızı toplasaq onun hissəsinin pulunu toplayıb verə bilmirdik. Heç pula da sahib çıxmırdı. Deyirdi evi satmırsız? Mən alıram...
    Yazıq anam. Məhkəmədən gəlib evdə paralıc keçirtdi, 28 gün xəstəxanada yatdı, anamın müalicəsi üçün banka düşdüm. Ümüd, bəlkə sağalar... Sağalmadı, 28 ci günün tamamında anam dünyasını dəyişdı. Əlinə fürsət düşmüşdü, bizi evımızdən perik salmağı qarşısına qoymuşdu. Hamiya yaydı doldurdu ki, guya anam gəliniylə yeznəsini yataq otağında tutub... Hətta camaatı inandirmaq üçün bütün qonum qonuşunu, qohumları topladı, əlini  ərinin yanında Qurana basdı ki, bu quran haqqı ərimlə gəlin hamamda olanda görmüşəm dəfələrlə, biabır olmamaq üçün səsimi çıxartmamışam. Şəhərdəki evimizdə də dəfələrlə görüşüblər.  Bir vaxtlar bacımın adına söz çıxardan qonum qonuşu, arvadımla bacımın mehribançılığını gözü götürməyən qohumlarım da arvadımın üzünə durdu. Kimi dedi filan yerdə görmüşük, kimi dedi yolda maşınına mindi, kimi dedi avtobusdan filan yerdə düşüb, filan yerdə görüşdülər... Yoldaşım da mən də əlimiz üzümüzdə qalmışdı. Yoldaşım  namaz qılandır, elə bacım da. Quranı götürdü, and içdi ağlaya ağlaya dedi ki, bütün bu deyilənlər hamısı iftiradır, yuvamızı dağıdıb, evimizə sahiblənmək üçün belə iftiralaratır, mənə. Gedərəm, buralardan, amma bu adla yox, qoy onun da əri and içsin.
   Quranı qoydu yeznəmin qarşısına ki, and iç ki, bizə iftira atılır. And içmədi. Dedi Quranın iki başı var, 5 balam var , dönər onları tutar, onların ziyanın görmək istəmirəm...
   Onun and içməməsi, yoldaşımı duruya çıxarmaması, dedi qoduya səbəb olmuşdu. Camaat içınə çıxa bilmirdim, amma onlar hamının yanında başı dik gəzirdı. Yeznəm evdən getmişdi, arvadım da. Bu dəfə də söz gəzdi ki, ikisi də qoşulub qaçıb. Nə edəcəyimi bilmirdim. Hər şeyı buraxıb getmək istəyirdim. Amma hara? Borcun içindəydim. Xarıcə çıxa bilməzdim, kirayə olmazdı. Papaya dedim evi sataq. Bacım yenə razı olmur. Ev mamanın adına olduğundan hamımız evə varıs idik, bir birimizin icazəsi olmadan evi sata bilməzdik. Özü evi almaq istəsə də evə elə qiymət deyirdi ki, bu pulla torpaq alıb ancaq 1 otaq tikə bilərik. Axı ev tikəcək vəziyyətdə deyildik ki...
   3 ay sonra qohum əqraba qonum qonuşu yığışıb onun ərinə minnətə getdilər ki, 5 uşaq qalıb ortada, gəl uşaqlarına sahib dur. Heç mənim arvadımın adını çəkən yox idi. Çünki pulum yox idi, arvadımın adı yeznəmlə çıxmışdı, Marka yapışmışdı alnına. Amma yeznəm kişi idi, kişiyə marka yapışmazdı, kişi gəzər, lap baldığıyla da qayını arvadıyla da ona ləkə yapışmazdı. Axı kişi idi... Həmdə "kişi" kimi kişi idi  altında maşını, 28 də evi, özü professor, cibində paçkayka pulu... Hamının unversitet işi ondan keçir, kim belə qonşunu və ya qohumu əlindən çıxardar ki...
   Bacıma dedim bu sözü sən çıxartdın, özün də yığışdır. Nə olub keçib, mən də qəbul edirəm. Arvadımı boşayıram. Sən də boşan, mənim arvadım q..dirsə, sənin də ərin oğraşdı.  Ömrümün sonuna qədər sənin uşaqlarına baxacam, oxudacam, nə desən edəcəm, bu ləkəni gotürək üstümüzdən. Yaxşı dedi, mən də boşanıram dedi.
   Bərabər getdik məhkəməyə, ərizə yazdıq. Onunla mənim məhkəməm arasında 3 gün ara var idı. İlk bizim məhkəməmiz oldu. Yoldaşım mənə demişdi sənə oyun oynayır, oyuna gəlmə, o boşanmayacaq, dedim bu biyabırçılıqdan sonra səni saxlaya bilmərəm. Nə də o əriylə barışmaz. Yalvardı mənə yuvamızı bacın yıxır, vallah, billah, mən sənə xəyanət etməmişəm. Onun yalvarırlarına və göz yaşlarına  baxmadım, boşadım. Məhkəmədən çixıb işə getdim axşam gəldim ki, yeznəm evdədir, dedim, bu nə oyundur, biz nə danışmışdıq?  Dedi qardaş incimə oturub fikirləşdim. Sənin 1 uşağın var, mənim 5. Allah razı olsun bu 3 ayda ərım məni ehtiyyacda qoymadı, ərimdən başqa heç kim gətirib uçaqlarımın əlinə 1 manat vermədi, evimə 1 kilo qənd almadı.  Deyırsən ki mən sənin uşaqlarına baxacam. Sən əyninə bir şalvar ala bilmirsən, mənim uşaqlarıma nətər baxasan. Mən ayda mın manat xərcləyirəm, sən hər ay mənə min manat verə biləsən? 
  Beynim çöndü. Mətbəxfən bıçağı götürüb cumdum buna. Qoşular araya girdi. Evdə salamat bir şey qalmadı. İkisini də öldürəcəkdim. And içdim sizi yaşatmayacam.
   Mən boşandım ama onlar boşanmadı. Başımı alıb evdən getdim. Üzüm yox idi, ailəmə dönüm, küçələrdə, dostlarımın iş yerlərində qalirdim. Dostlarımın cibimə qoyduğu xərcliklə dönərxanaların qarşısında  dönərlə qarnımı doyuzdururdum. Həyata küsmüşdüm, işə girirdim, işləyə bilmirdim, tüfeyilli həyat sürürdüm. Saç saqqal uzanmış, günlərlə canıma su dəymirdi. Allahından içməyim yox idi. Siqaretim sönmürdü hec, siqaret almağa pulum olmayanda küçəyə çıxıb siqaret dilənirdim.
   Papam yalvardı yaxardı gəl evə, dedim gəlsəm onları öldürəcəm. Çıxıb getsinlər evdən. Papa, əmilərim nə qədər  edirdi getmirlər. İşimi də itirmişdim. 3 aydır bankın borcunu da verə bilmirdim, axtarırlar məni.
Bir gün gördüm ki, polislər töküldü. Elə bildim bankdan şikayyət ediblər. Aparıb məni nəzarətə saldılar. 2 gün sonra məhkəməyə çıxartdılar. Guya bacımı parkda öldürəcəkmişəm. Bir qadın araya girib bacımı əlimdən alıb. Qadın kimdir bilmirəm, tanımıram, şıpır üzümə dirəşıb, bacıma şahitlik edir. Sonradan yoldaşım araşdırıb xəbər tutub ki həmin qadın şərəfini, heysiyyatını 500 manata bacıma satıb. Bacım onu  pulla  şahid kimi tutub məhkəməyə gətirib. 
   3,6 ay iş verdilər, tutdular məni. O türmədə ortalığı qızışdıran, qə.. ni boşa deyən nə qohumlarım, nə qonşularım arxamca gəlmədi. Bir siqaret gətirənim  belə olmadı. Yenə qurban olduğum, gözlərinə vurulduğum  gəncliyimin pak sevgisi ömrümün varlığı, həyatımın yoldaşı... Özümü ona necə bağışladacam bilmirəm. Bir o anasının əmisiylə hər həftə arxamca gəlirdi. Üzünə baxa bilmirdım, yer yarılırdı, yerə girirdim. Kisəylə kartof, soğan bloklarla siqaretimi, cibimə xərçliyimi ... 1.5 aydan sonra əmisi bütün qohum əqrabalarından pul topladı, məni amınıstə saldirdı. Çıxdım. Gedəcək yerim yox idi,  türmədən çıxanda Əmisi gəlmişdi arxamca, gəl, ailəni yığ bir yerə, ağlınızı da yıgın başınnıza ,  nə var nə yox, qatlayın qoyun palazın altına, tövbə deyin...
   Xəcalətimdən ölürdüm, onun qarşısına necə çıxacaqdım, ondan hansı üzlə üzür istəyəcəkdim...
     Əmi rayondaki torpaq sahəsindən bizə pay verdi. Məni şirkətlərin biriylə danışıb işə qoydu. Asfalt çəkirik. Yoldaşım texnoloji bir bayidə internet üzərindən satışla məşğuldur. İki balaca otaq tikmişik, içinə yığışmışıq, qazancımız bir yerdədir, yuvamızı bir yerə toplamışam.  Bizi tanımayan qonuşuların yanında xoşbəxt gorünməyə çalışırıq, ama içimiz buruqdur. Bəlkə o hər şeyi unudub, bəlkənunutmuş kimi görsənir, amma mən elə bilirəm ki, o heç nəyi unutmayıb, elə bilirəm ki, hər üzümə baxanda ona güvənmədiyim üçün məni qınayır. Vicdanım məni rahat buraxmır, partlama dərəcəsinə gəlmişəm. Özümü bağışlaya bilmirəm, bilmirəm, bilmirəm...

 4 MƏKTUB
 
(Məktubun mövzusu əsasında beyin məhsulum da var)

 Əziz dostlar, əziz Fəridə xanım, bəlkə də bu məktubu oxuduqdan sonra mənə nifrət edəcəksiz, elə qrupdakılar da... Bəlkə onlara "Əziz dostlar" deyərək etdiyim  müraciətimi də qəbul etməyəcəklər. Bəlkə də dediklərimi haqlı sayacaqlar, bəlkə də mənə açıyacaqlar, amma sonra yenə mən, elə mən olacağam. Yenə mən bir müdətdən sonra diqqətdən kənarda qalacağam. Bu yazdıqlarım biraz sizləri düşündürsə yenə də unudulacağam. Cünkı 32 yaşımda görmədim ki, mənim kimi bir qadını kimsə qəbul edə. Dost kimi yanaşıb dərdimi dinləyənin, başımı çıyninə  qoyub hıçqırdığım adamın yatağlnda dəfələrlə görmüşəm özümü. Daha ağlamıram... Bir gecəlik keyfi müftə keçirmək ücün səhərə qədər içərək  dərdimi, dinləyənləri çox görmüşəm həyatımda. Qadınlardan söhbət gedə bilməz. Çünki, qadın rəfiqəm yoxdur, ümumiyyətlə qadınlar məndən nifrət edir. Eyni cinsdən məsləkdaşlarım var, onlar da mənim kimi... 
  Yəqin ki, təxmin etdiniz bu məktubu sizə yazan kimdir? Bir Fahişə...  
     Bu məktubumu bütün məsləkdaşlarımin adından yazıram. Sizlər oxuduqdan sonra mənə və mənim kimilərə hamınız nifrət edəcək, bəlkə də söyəcəklər. Bəlkə də hamı məni və bizim kimi qadınları qınayacaq. Amma inanın bu bizim  senetimizdir. Buna məcbur edilmışik , 12 - 14 yaşımızda evimizdə, qonaq evində dəfələrlə qardaşımız , dayımız, qonşumuz , müəllimimiz, əmi oğlanları, atamız dostlarımız tərəfindən zorlananda. Haqq ədalət yerin tapıb da, tapmayıb da, lakin bizə damğa vurulub- fahişə. Ədalətimiz bərqərar olanlarımızı ailəmiz qəbul etməyib, kim təmiz adına ləkə gətirər ki, atılmışıq, ya da ədalət axtarmaq üçün qaçmışıq,  bizə kömək edəcəklərinə söz veriblər, əlimizdən tutan da bizi bu yola çəkib, həyata bağlanmaq üçün əlimizə "məslək" verib:
   - İşlə, pulunu qazan, yıxılma, dik dur ! ...
   Pulunuzu alıb sizi  razı salmırıq  Amma siz? Hələ 15 yaşın var, həyatın qabağdadır. Həyat səninçün futbol, "Coca cola" və "Playstatinon"dan ibarətdir. Dostlarınla qəpik quruş yığışıb çayxanaya gedirsən. Ən ucuz xidmət altında oturub ya davadan, ya da kimdənsə danışırsan. Mənimlə tanışlığın olmasa belə mənimlə yatdığını dostlarına deyib, onları inandırmağa çalışırsan. Ana söyüşləri səninçün adiləşib və bir fahişəyə görə "anamın canı" adiləşib... 18 yaşın var ailenin göz dikdiyi varlıq sənsən. Sənsə hər gün 10 manata səhərdən axşama kimi işləyirsən. Ailən ehtiyac içindədir, borclar, kreditler onları çox sıxıb. Amma sən...Sən isə 10 günlük maaşını mənim yanımda 1 saat kral kimi görünməkçün mənə verirsən... 25 yaşın var həyatı az da olsa dərk edirsən. Gözəl həyat yoldaşın, yeni doğulmuş körpən var. Yaxşı işin, yüksək maaşın var. Pul səni həyatın düz və hamar yolundan çıxarıb. Həyat yoldaşın gecələr körpəsini bağrına basıb, pəncərə önündə sənin gələcəyin küçəyə baxır. Sən isə....Sən isə hər gecə məni bahalı klublara aparır, ən bahalı içkiləri sifariş edirsən. Hər gün məni fərqli- fərqli yerlərə aparırsan, "həyatın ləzzətini" yaşadırsan. Amma pəncərə önündəki həyat yoldaşın......eh, nəsə...
   35 yaşı var. Övladın yalnız atasının iş yeri ilə, vəzifəsi ilə, ad sanıyla fəxr edir, atasıyla yox. Ağıllı və savadlı bir oğlun, qızın var. Sən isə onlarla maraqlanmırsan. Dediyin bir söz var: "Ali məkətəbə gir, qalanı mənlikdir". Həyat yoldaşın vecinə deyil, sən artıq onu bəyənmirsən.  O sədəcə sənin qulun olub, istədiyin kimi onu qıraraq parçalamısan, döymüsən, əzmisən, iki, üç uşağın xətrinə qatlanıb hər şeyə, səni tərk etməyib, daha doğrusu bu yaşında el aləmin tənəsinə tuş gəlmək istəməyib. Sən onun vecinə deyilsən, dost düşmən içındə özün tox tutur. "Kişi çöldə, qazancı evdə olar" deyir. Pulunu sağa sola xərcləyir, sənə olan bütün həvəsini, bütün ehtirasını alış verişdən alır, " Q..bəsinin nəyindən əskiyəm" düşüncələriylə geyimini də geyimimə bənzədir, saçlarını da mənim kimi boyayır. Onun kimi bədbəxt olan qadınlar da  sənin xanımına qıbtə edir, hələ ayağından çəkənlər də var: "halal olsun kişiyə,  kişi arvadın belə saxlar" deyirlər. Sizin bu həyatınızı qısqanan qonşular da  baş başa verər arvadının halına, hələ bəlkə də haqqında başqa şeylər də danışarlar :
  - Boynun yerə soxum, filankəsin arvadı özün əməlli başlı açıb,
  - Yox ay qız, deyirlər, filankəs saxlayır...
    Yatağına girəndə səndən nifrət  edərək ya üzünü yana cevirir, xanımın, ya da arxasını.  Evdə bir birinizi nifrətlə dindirirsiz, lakın bayıra çıxanda əsl centelmen və ən nəcim bir ailə rolu oynayırsız. 
    Sənin həyatında mən varam, həyat yoldaşı sənin üçün sadecə rəsmi  nigahda, hansısa bir rəsmi dairələrdə, qeydiyyatda keçərlidir. 
   Budur sənin 35 yaşında keçirdiyin həyat tərzin. Hər gecə yanıma qaçıb, səhərlər özünü yorğun evinə atmaq...
     55 Yaşı var və sən yenə mənim yanıma gəlirsən. Mən sənin hesabına özümə əməlli- başlı şərait qurmuşam. Bütün dostların, ailən belə məndən xəbərdardır. Mənimlə olduğuna görə fəxr edirsən, guya "sevirsən". Məclislərə halal həyat yoldaşınla yox, mənimlə gedirsən. Sən artıq, boşanmısan. Ya da o yaşlanıb bəyənmirsən. Oğlun, qızın sənə nifrət edir, sənin bir qara qəpiyini belə qəbul etmir. Sən isə....sən isə mənə bahalı daş-qaşlar alırsan, lüks həyat yaşadırsan. Yoldaşın isə oğlunun günlük yol pulunu ödəmək üçün son ümüdü olan nişan üzüyün satıb. Ən pis halda isə özünü...
   İndi de görək kimdir fahişə? Sən yoxsa mən???!!!
   Biz doğulanda fahişə doğulmuruq, bizi siz kişilər fahişə edirsiniz, öz fahişəliyinizlə, istər qızlarınızı, istər arvadlarınızı.
   Əziz xanımlar,  bu müraciətim sizədir! Ərinizi, oğlunuzu yanımızda görəndə, bizə "fahişə" deyib bizi daşqalaq etməyin, əsil fahişənin kim olduğunu görün bizə bəsdir...

                    5 MƏKTUB 

Bir gənc xanım yazır:
  - Salam Fəridə xanım, sizinlə bir şey danışmaq istəyirəm, xahiş edirəm anonim paylaşın, bəlkə bir yol göstərən ola mənə. Çaresizəm. 
    Məktəbin 10 cu sinifində oxuyanda aıləmin məsləhətiylə xalamın baldızı oğluna nişanlandım. Oğlan unversitetdə oxuyurdu. Dedilər ki, oğlan unversiteti bitirsin toyunuzu eliyək . Mamagilin də ürəyiycəydi. Kasıb ailəyik. Mama dedi ki, yaxşı olar, biz də o vaxta qədər cehiz yığarıq. Nişanlımla aram çox yaxşıydı. Əvvəl ona qarşı heç nə hiss etməsəm də, hər görüşdə biraz ona bağlanırdım. Anası gil Turkiyədə işləyirdi. Oğlan Bakıda oxuyurdu. Hər tətildə kəndə gəlir, evlərində qalır, demək olar ki, günü bizdə keçirdi. Məni şəhərə aparır, alır geydirir, nənəmgilə gedirdik, xalalarım bizi evdə tək qoyurdular, özləri bağa baxçaya gedirdilər, işləməyə. Bir ev olurdu, bir də biz. Yanı deməyim odurki, aramızda, yataqdan başqa hər şey vardı.
  Bir dəfə bizə gələndə telefonunda bir qızla yazışmalarını gördüm. Gözlərimə inanmadım. Çox pis olmuşdum. İnanmırdım ki o mənə   xəyanət edə. Düşünürdüm ki, bəlkə qız buna yazır. Mesajları oxuduqca ağlım başımdan çıxırdı. Eynən mənimlə olan xəyallarını, o qızla qurmuşdu.
   Qızın nömrəsini götürdüm. Nişanlımdan soruşdum ki, bu nədir, nə deməkdi? Dedi, heç nə elə belə şeydi, fikir vermə. O Bakıya gedənnən sora qızı yığdım.  Danışdım kim olduğunu nişanlımı niyə narahat etdiyini soruşdum. Dedi, mən milli on-dan öz nömrəmə kontur yükləmişdim. Yadımdan çıxıb fişim orda qalmışdı. Fişimdə mənim nömrəm vardı. Məndən sonra o milli ona gəlib, nömrəmi götürüb zəng edib. Belə tanış olduq, bir birimizi sevdik, görüşdük. Dedim ay bala, mən o oğlanın nişanlısıyam.  Get özünə adam tap, boş  xəyallara qapılma. Dedi nə boş xəyal, biz nişanlıyıq. Dedim necə yanı. Dedi anasıgil Türkiyədə qalmır? İki ay bundan qabaq gəldilər Türkiyədən bura, ədəb ərkanka, çal cağlrla el adətiylə nişan taxdılar mənə. Dedim nə danışırsan? And icdi aman etdi. Mənə  nişan şəkillərini falan göndərdı. Dəli oldum. Mən də ona özümün böyük dəm dəstgahla olan çalğılı nişan şəkillərimi göndərdim.  Dedim ay bacı elin aləmin şahidliyiylə, yad da deyil, xalamın baldızının oğludur, nişanlanmışam.
    Qız dedi neyniyim. Nəysə aləm dəydi bir birinə. Papa zəng elədi qaynatama, Türkiyəyə ki, bu nə məsələdi. Dedi nə edə bilərəm, oğlumla qız bir birini sevir, dedi, o qızı mənə almalısız. Qlz da arxalı yerin qızıdır, cək cevir eləyə bilmədik. Nəysə işə Bakida olan dayılarım falan qarışdı. Olmadı. 3 illik nişanım qayıtdı. Çox ağır depresiya keşırtdim. Dayılarım məni Bakıya apardılar, xeylax orda qaldım müalıcə olundum. Hərə bir tərəfdən bir dul, gic, arvadı ölmüş, nışanı qayıtmış tapıb gətirdi ki, ərə getsən düzələsən, həyata bağlanasan. Getmək istəmirdim. Nəysə hərə bir tərəfdən başıma soxdu  ki, açıq verməlisən, ərə get, qoy xoşbəxt olduğunu görsün çatlasın. Nəysə qonşu kənddə  neçə illərdir Rusiyada yaşayan bir ailə var.  Dedilər oğlu  rusetdə bir rusa ilişib. Evlənsə o qançıqdan qopar. Bezmışdım. Dedim gedərəm rusetə, hər şeyi unudaram. Qəbul etdim. Tanış etdilər, oğlan Rusiyadan gəldi, toy elədi. Toydan sora anası bacıları rusetə getmədilər. Dedilər ki, qızların ərgənlik vaxtıdı, rusetdə qız saxlamaq çətindir, qoy bu qızları da burda ərə verək onnan sora birdəfəmlık gedək. Yoldaşım da kənddə qaldı. Neçə ay avaralandı, iş tapıb işləyə bilmədi. Mənnən də arası yaxşı idi, bir birimizə isinişmişdik, sevirdik. O da mənsiz dura bilmirdı. Çətin də olsa keçən günlərimi unudub buna bağlanmışdım. Qaynanmgil də bəzi şeylər istisnalar olmaqla mənimlə yaxşı idilər. Sevmədiyim bir xasıyyətləri  vardı. Nişanlı olmağımı, nişanlımın məni atıb başqasına getməyi başıma qaxırdılar. Yaxşı qız olsan nişanlın səni atmazdı deyirdilər.
   Nəysə, Oğlum oldu. 1 yaşı yox idi, yoldaşım rusetə getdi..  O gedən bu gedən 2 ildir ordadır.  Əvvəl  hər gün danışırdı, yazırdı. Get gedə soydu, indi heç ayda 1 dəfə zəng etmir. O gedəndən beş altı ay sora qaynanam mənnən dalaşdı ki, ayağın uğursuzdu. Yaxşı gəlin olsan ərini qoymazdın gedə. Ərini ayağına bağlaya bilmirsən.  Mən neyləyə nilərdim ki, o getmək istəyirsə necə saxlayardım ki onu. 
   Qaynanamla yola getmədik. Oğlumu da götürüb, gəldım papamın evinə, indi onlarla yaşayıram, nə pul göndərir, nə para, nə də zəng edir. Mən yazıram, görüntü açıram, onda da çox vaxt zəngim, mesajım cavabsız qalır... 
    Bu arada müsahibimin sözünü kəsirəm .
   - Sən atanın evinə yox onun yanına getməliydin, qızım. Bizim bədbəxtliyimiz bax budur! Bir şey olan kimi ər evindən küsüb ata evinə getmək. Gərək elə o rusetə gedən günü onunla gedəydin. Sən niyə getmədin onunla, getsəydin.
   - Abla aparmadı, neyləyım, gedəndə demişdi gəlib aparacam. Gedənnən sora çox dəyişdi, elə ailəsi də, anası mənnən yola getmədi...
   - Deyişərlər təbii ki . Ya getməyə qoymayacaqdın, ya da özün də yanına düşəcəkdin. Kişi harda arvad da kışının boynunda sep kimi taxılar qalar. Hara gedir özüylə aparar, gərək gedəydin, məcbur gedəcəkdin, dava salacaqdın.
   - O aparmiyandan sonra men zorla gedesi deyilemki...
-Gedəcəksən yad deyilsən ki, arvadısan. Gerəkirsə günü bu gün gedəcəksən. Heç onun xəbəri belə olmadan, uşağını da alıb gedəcəksən yuvan dağılmaması üçün. Hə, əgər o səni istəmirsə, qəbul etmirsə o zaman boşasın day səni niyə zanıt edir ki. Hər şey kişinin istəyiylə olmur bu həyat. Onda qadının günü qaralar, özü də kef edər. Bu dünyada heç kimə, heç nəyə acımayacaqsan. Kim səni necə vurur sən də ona o tokağı vuracaqsan
  - Boşamır abla, heç nə də demir, mənə ümüd də vermir, könlümü də almir, gələcəyini, bizimlə bir daha bir yerdə olmağı barədə heç nə demir. İki yad olmuşuq, daha onunla açıq açıq danışmağa utanıram. Onu istədiyimi, onun üçün darıxdığımı Muradın- oğlumun  diliylə deyirəm. Mənə yandıq verir, qoy darıxsın, darıxmaq yaxşı şeydi deyir. Bu da mənə pis təsir edir. Onun yanında ağlaya bilmirəm, yalvara bilmirəm ona, özümü əskildə bilmirəm. Kənddə, qonşu rayonlarda o molla olmayıb getməmiş olam, heç nə təsir etmir ona, gəlmir. İstəyirəm nə olur olsun gəlsin, bizə sahib çıxsın... 
  - Ay qızım, başına dönüm, sən onu istədiyini ona deyə bilmirsənsə, özləmini ona bildirmirsənsə, molla ona nə desin, nə etsin ?
   - Nə bilim, Feriş abla, deyirəm bəlkə bir qələm çala, dil ağzı bağlana...
  - Bes ailəsi nə deyir?  Fikirləri nədir? 
   - Elə nə edir, ailəsi edir dəə...

    Burda həmin xanımla söhbətimi kəsirəm. Daha heç nə demirəm. Onsuz da nə desəm də faydası olmayacaq. Cünki bu qızımız hələ də mantel düşüncələrimizlə yaşayır. Ay balam, ay qızım, əgər sənin ərin səni istəmirsə, sənə sahib durmursa, səni itirib axtarmırsa ailəsi buna neyləsin?   Niyə ər arvad aranızdakı hər hansı bir  problemdən qaynanaları günahlandırırsız? Niyə deyirsiz ailəsi edir. Əgər sizdə alınmırsa, əgər bir birinizə hörmətiniz, sayğınız, güvəniniz yoxdursa qaynana buna neyləsin? Əgər sən nə istədiyini ərindən yox, molladan istəyirsənsə, elə ən böyük problem səndədir bacı! Gərək ərin səni sevərək gələ ki səninlə bir ömürün sonuna qədər addımlaya. Molla yazısıyla gələn ər nə qədər sənə sahib çıxacaq? 40 gündən sonra yenə getməyəcək?   Niyə həyatınızı 40 günnən ötrü puç edirsiz, " niyə ərim məni sevir, ailəsi qoymur" deyə özünüz özünüzü aldadırsız? Allah eşqınə, qəbul edin ki, əriniz sizi sevmir. Deyirsən nə olur olsun gəlsin, bizə sahib çıxsın. Sən getdinmi, sən özünü bu ailə üçün fəda etdinmi? Uşağın üçün qürurunu tapdadınmı, "yuvamız dağılmasın, balamız atasız böyüməsin, qayıt gəl" deyə yalvardınmı? Bəlkə şeytan onu azdırıb, başqasına meyil edib, ilişib qalıb orda, elə ömür boyu onu şeytanın əlinə buraxasan, sonra da qaynananı günahlandırasan? Qadın olaraq sənin vəzifən ailən üçün mücadılə edib onu əldə etmək deyilmi? Yox əgər sənin bu fədəkarlıqlarından sonra ərin səni rədd edirsə, o zaman sən onun üstündən xətt çəkib həyatını davam etməlisən, bala . Yoxsa gözləmə ki gedib ata evində oturub, demə ki ərim rusetdən gəlsin ayağıma molla, seyid salsın, ağsaqqal töksün, minnətçı düşsün. Yox ay qızım, yox belə qanun. Həyat kişi üçün də qadın üçün də müştərək və qarşılıqlıdır. Sən ona əlini uzadacaqsan, o sənə qollarını açacaq, yox əgər əlindən vuracaqsa, başının çarəsinə baxacaqsan, ondan ər yox, heç zibil də olmaz...

ANONİM MƏKTUB 6

Eynən mən. Amma onu deyim ki, bizim kimi adamlar ağzı açılmış selə bənzər. Dolub dolub  birdən  boşalan... Daha bizim  qarşımızda heç nə dayana bilməz. Bizim kimi qadınlar hamıdan güclüdür. Belə də davam et

Salam dostlar .Mənim problemim özümü ifadə etməklə bağlı idi. Səbəbi uşaqlığımdan heç kimin məni dinləməməsi, fikirlərimi nəzərə almaması idi. Uşaq vaxtı nəsə demək istəsək xüsusən də qonaq yanında anam gözlərini ağardırdı, qonaq yanında danışmaq, gülmək olmazdı.Ailə arasında da söz danışsaq lağ edib gülərdilər, sonra da səy qızı səy falan deyərdilər.Artıq susqunluğa elə alışmışdım ki, danışmağa fobiyam var idi.Sanki hər kəs mənə baxır, dediyim sözlərə lağ edəcəkdilər.Uni vaxtlarında da öz fikrimi deməyə hər zaman çəkinmişəm. Bu xarakterimə görə çox haqsızlıqlara məruz qaldım, eyni zamanda mənə əzab verən heç bir hadisəyə qarşı ehtirazımı bildirə bilmirdim.Özümü müdafiə etmək qabiliyyətim belə yox idi.Uni bitdi iş həyatı başladı. Burda da həyat eyni qaydada gedirdi və mən uşaqlıqda öyrəndiyim tək şey əgər sözəbaxan olacaqsansa ağıllısan, beynimə elə yeridilmişdi əks halda danlanırdım həmişə.

Bütün bunlar məni əzik bir insan kimi formalaşdırdı.Mən ilk özümü deyil başqalarını düşünürdüm. Heç kimə yox demirdim və məni narahat edən heç bir problemə reaksiya vermirdim. Fərd olaraq özümə dəyərim sıfır idi.Bir dəfə oturub düşündüm məndən status, savad və s baxımından aşağı olan şəxslər üçün niyə kölə rolu oynayıram hər istəklərinə hə deyirəm,ama məni sevmədiklərini bildiyim halda.Sual verdim özümə niyə özünü əzdirirsən, əməyini boşuna xərcləyirsən, niyə səni rahatsız edən nə varsa dur demirsən, niyə həyatını çətinləşdirirsən ? Kimdən, nədən qorxursan? Özümə o qədər suallar verdim,çox düşündüm özümü dəyişmək qərarına gəldim.

Səhər oyandım elə ilk oyandığım vaxtdan başlayacam dedim heçnəyi ertələməyəcəm.İşə getmək üçün taxsi çağırdım gəldi, oturdum .Mahnını sevmədiyim üçün sürücüdən xahiş etdim musiqinin səsin alsın.(normalda heç vaxt etmədiyim bir şey idi) İşə başladım.İş yoldaşım ona lazım olan bir işi etməyimi istədi ( normalda öz işlərimi atıb tez ona buna kömək edərdim ona görə də işim gec bitirdi, heç kim mən etdiyimi mənə etmirdi) mən isə hərzamankından fərqli olaraq öz işlərimi bitirdikdən sonra edə biləcəyimi dedim.Buna təəccübləndi təbbiki.
Günorta kiçik iclas keçirildi və mən öz təkliflərimi irəli sürdüm, problemli məsələlərlə bağlı fikir bildirdim.Gün ərzində nə məni nə narahat etdisə reaksiya verdim.Biraz həyəcanlanırdım ama qorxularımın üzərinə gedəcəm.Çalışın uşaqlarınızı özgüvənli, özünüifadə etməyi bacaran fərd kimi yetişdirin.Onlara qulaq asın fikirlərini soruşun, yoxsa mənim kimi qorxaq, cəsarətsiz böyüməsinlər.

Məktub 7

Salam Feride xanım, bu məktubu uçqar dağ kəndlərin birindən yazıram. İnşallah gələn il Bakıya öz evimizə köçəcəyik.
    Ali məktəbi bitirib imtahanlarımı vererek bu kəndə könüllü kimiya müəlliməsi kimi gəlmişəm. Ən böyük arzum idi, dağ kədlərində uşaqlara dərs vermək. Mənim nəzərimdə müəllimlik ən alı bir peşədir. Ailəm kəndə getməyimə razı olmasalar da mən özüm buranı seçdim. Hamı şəhərdə qalıb işləyir, bəs kənddəkilər, kənd uşaqlarına bilik lazım deyil?
    Sağolsun kənd camaatı da sovetlik (kənd nümayəndəsi) də məni gözəl qarşıladı. Mənim üçün çox gözəl şərait yaratdılar. Kənd camaatı məni ehtiyyac içındə qoymurdu. Odunumu ocağımı yandırirdilar, elə bilirdim ailəm anam, xalam yanımdadır, mürəbbələrim, tutmalarım kənd camaatından gəlirdi. Hər işdən gələndə evimin pıləkənində balaca qazançada yemək, qatıq, süd, çörək olardı. Kim gətirib qoyur bilmirəm, bilirəm ki, kəndin xanımları edir. Bu kəndin camaatı çox qonaqpərvər camaatdır.
   Yemək məsələsini məktəbin direktoruna deyəndə o gülərək dedi ki:
   - Bizim camaat hörmət edəcəksə əlbə əl kiməsə hörmət etməz, heç hörmət etdiyi adamı da bildirməz . Düşünərsən ki, birdən sən bunu rüşvət kimi qəbul edersən, onların uşaqlarına yaxşı qiymət yazarsan. Bizim camaat sən burda qəribsən, korluq çəkməyəsən deyə bunu edir. Get ye, atanın çörəyi kimi. Halal xoşun olsun, bir şeyə də ehtiyyacın olsa bizə söylə. 
   Kəndə gəldiyim gündən kəndin gənclərinin diqqətini cəkmişdim. Cavan, gözəl, unversiteti yenicə bitirmiş təcrübəsiz qız idim. Elə bilirdim şəhər kimi burda da hər şey istədiyim kimi olacaq. Daha nə bilirdim məni qarşıda nələr gözləyir.
   Geyimin, oturuşum, duruşum kənd qızlarından seçılirdi. Çox diqqət çəkməyim deyə Bakıdan gətirdiyim paltarları, şalvarları qatlayıb bir kənara qoymuşdum. Rayon mərkəzindən aldığım yeni paltarları geyinirdim. Yeni stilim rayon yerinə uyğun olsa da yenə zövgümü əldən verməmişdim. Müəllimə olduğum seçılməliydi.
   Kənd gənclərindən mənə eşq elan edənlər də vardı, evlilik təklif edənlər də. Ev sahibəsi Kübra arvad da bütün günü dizimin dibini kəsdirmışdı, kəndin çavanlarından, nə bilim qonşu arvadlardan mənə söz gətirirdi. Lakin nə etsəm də, onlarla ozümü bir görə bilmirdim, özümü kənd camaatından ayırmasam da, onlara qaynayıb qarışsam da biz başqa dünyanın adamları idik. Mənim  dünyagörünüşüm, və fikirlərimlə onlarınkı üst üstə düşmürdü.  Düzdür içlərində yaxşı ailələr də var idi. Amma onlar mənim favorim deyildi.  Nə bilim bəlkə də sevdiyim olmasaydı...
   Sevdiyim vardı. Ürəyimi  unversitetdə oxuyarkən qrup yoldaşıma verib gəlmişdim. Fikirimiz, məqsədimiz üst üstə düşürdü onunla, bir birimizi başa düşürük. O da təhsil və kareya sahəsində mənim kimi düşünürdü. Mən bu kəndə o da başqa bir dağ kəndinə müəllim getmişdi. İkimiz də bu addımı zövqlə atmışdıq. Demək olar ki, hər gün yazışırdıq, əvvəllər məktubla, sonralar çıb telefonlarıyla. Söhbətləşıb, məktəbin, dərslərin, nadınc uşaqların problrmlərini birgə həll edirdik. O qədər işimizə bağlı idik ki, şagirdlərimizi o qədər çox istəyirdik ki, onlardan o qədər danışırdıq ki, heç öz sevgimiz yadımıza düşmürdü. Evlənəcəkdik, amma hələ buna zamanımız var idi. O əsgərliyə gedəcəkdi, ondan sonra bərabər özümüzə bir ev guracaqdıq, gələcəyimiz üçün şərait yaradacaqdıq, sonra evlənəcəkdik.
   İkimiz də eyni düşünürdük. Biz həyata elə ikimiz atılacaqdıq. Ailəmizə yük olmayacaqdıq, bu həyat yolunu bərabər addımlayacaqdıq. Şah şahalı toy, qızıl, cer cehiz bizlık deyildi. Biz sadəliyə üstünlük verirdik.
    Kəndə Tural adında oğlan var ıdı, bu heç məndən əl çəkmirdi. Məndən çox böyük idi. Anası kəndin dükanın işlədirdi, atası da kənd nümayəndəliyində . Özü avaragorun biri idi. Bütün güni məhəllə tinlərində it boğuşdururdu. Kəndin bütün oğlanları kimi onu da geri çevirmişdim. Turaldan mənə xəbər gətirən xalasına və dayısı arvadına, o cümlədən də Kübra arvada da mənim sevdiyim olduğunu, onunla həyatımı quracağımı demişdim. Lakin nə Tural, nə yaxınları, nə də adi müəllim yoldaşlarım mənə inanmır. Onlar müəllim adını daşısalar da hələ de beyinləri 19 cü əsrdə yaşayırdılar, onların  fikirincə qız sevə bilməz, qız kimsəylə danışmamalı, əgər qızı sevən oğlan olarsa o qıza elçı göndərər, evlənərlər. Mənə 22 yaşım vardı mənə evdə qalmış qız kimi baxırdılar.
   - Bu yaşdan sonra səni kim alacaq a bədbax, camaatın 15 yaşlı qızən alan yoxdur. Niyə qismətinə təpik atırsan - deyirdilər.
   Mən onlara başa sala bilmirdim ki evlilik həyat yolu və qurtuluş deyil. İlk əvvəl bir birimizi tanımakı, başa düşməli, sonra evliliyə, gələcək həyata hazır olub sonra  birləşməliyik.15 yaşında qız gözün açmamış,  gəlinlik, xanımlıq, o cümlədən analıq nə olduğunu nə bilir ki, ailə də qura?  Axı ailə evçik oyunu deyil ki, yorulanda, bezəndə vurub dağıdasan. 
   Nəysə uzun sözün qısası, Tural əski adətlərə sadiq qalaraq dostlarıyla məni qaçırtdi. Ailəm bu xəbəri eşidib kəndə gəldi, məni onlardan almaq istədi. Lakin məni ailəmdən gizlətdilər. Üç gün məni ailəmlə görüşdürmədilər. Fikirləşdılər ki, əgər Tural mənə sahib olarsa mən də ona təslim olacam.  Bəli Tural mənə qohumlarının evində sahib oldu. O gün qadın olduğumdan nifrət etdim, allah məni qadın cinsindən yaratdığı üçün həyatımdan küsdüm. Ağır depresiya yaşadım.
   Amma onlar mənimlə heç nə olmamış kimi rəftar edirlər, sanki bu evin 30 illik gəliniymişəm kimi davranırdılar. Artıq mənim rəyimi belə almadan toy hazırlıqlarına başlamışdılar. İstədikləri geyimi alıb geydirdilər, üstümü başımı qızıla tuturdular. Mənim nə hisslər keçirtdiyim, nə dediyim, nələr yaşadığım veçlərinə deyildi. Utanmaz  utanmaz hələ çarşafımı da Atam gilin qarşısına qoymuşdular. Atam bunu görüb havalanmışdı, yaxşı ki əmilərim də atamla gəlmişdi, yoxsa atam əlini qana batıracaqdı. Gülməli olan bilirsiz nə idi?  Atamın belə əsəbləşməsinə gülürmüşlər.
   - A, kişi, neyləyəsən indən sonra, day iş işdən keçıb, bunu belə alıb aparasan evinə? Tikdirib təzədən ərə verəsən?
   Atam bunları eşıdəndə dəliyə dönürdü. Deyırdı - ıkı dünya bir ola hələ bu dövürdə bu əski parçasını ağ  bayraq edib təslim olmasını istəyən, bir damcı qanı namus bilən adamlara qız vermərəm.
    Bu o vaxt idi ki artıq mənim sevdiyim də əsgərlikdə idi. Ona inanırdım, bilirdim ki, o məni necə varam elə də qəbul edəcək. Bəkarətimi almaqla məni və ailəmi təslim edəcəklərini sanırdılar, mən Turala təslim olmadım. Atam və əmilərimlə gələn polislərə onu şıkayyət edib mənə zorla sahib olduğunu dedim. Turalı tutdular. Atam məni Bakıya apardi. Çox pis idim, pisxoloji sarsıntı keçırmışdım. 
   Bir aylıq müalıcədən sonra işimə qayırmaq istədiyimi atama dedim. Atamgil burda qalıb işimə davam etməmi istədi. Bakıda yeni işə başlayacağım üçün nə lazımsa edəcəyini dedi .
   - Narahat olma ata, həyat dediyin mücadılədir, hər mübarızədən qorxub qaçaramsa o zaman nə mənim həyatım olmaz, nə də onların. Mən oraya qayıdıb, belə cahil təfəkkürlü insanlarla mübarizə aparmalıyam dedim.
   Ailəm həmişə mənə güvənib və fikirlərimə hörmət goyublar. Odur ki, bu dəfə də atam məni quçaqlayıb,
   - Qızım sənə güvənirəm. Amma bu saatdan sonra sənin hörmətin orada  əvvəlki kimi olmayacaq. Nə zaman gəlmək istəsən, bir problemin olsa xəbər et! Yolun açıq olsun. 
   O gündən həyatım qaraldı.  Kənddə hamı məni ləkəli qız kimi göstrirdi. Birinin qızı dikbaşlıq edəndə "Filankəsin tayi olasan? Deyirdilər. Yeməklərim, odun - ocağım , suyum, işığım kəsildi. Günlərlə şam işığında proqramlarımı dərslərimi hazırladım. Təhsil şöbəsindən yanacaq üçün odun kömür istədim, məktəbə gələn yanacaqdan mənə də verilməli idi, drektor vermədi. Kəndə həm sakinlər, həm də müəllimlər tərəfindən piskolojik təyziqlər olurdu.
    Məni istəyən oğlanlar artıq mənə başqa gözlə baxırdı, dərsdən çıxıb evə gələndə, bir zamanlar məni bir birinə qısqanıb dava salan oğlanlar indi cütləşıb taa qapıya qədər ardımca gəlirdilər.  Məhəllə qadınları məni az qala daş qalaq edəcəkdilər, arxamca olmazın sözləri danışılırdı. Özümü bu vəziyyərdə "Çalıquşuna" bənzədurdim. Rəsmən onun 19 cu əsrdə Anadolu kəndlərində  keçdiyiyi müəllimlik və  həyat yolunu mən 21 cı əsrdə Azərbaycanın ucqar kəndində keçırdırdım.
   Dalımca düşən kişilər bütün əsəblərimi oyadırdı. Hələ məhəllə arasında yolumu kəsmələri, bəhanələrlə evimə soxulmaq istəmələri... Heç sevmədiyim şey idi, belə şeylər. Bunu ən böyük əxlaqdızlıq kimi qəbul edirdim. Nə edəcəyimə, ozümü bu pıs söz söhbətdən necə qoruyacağıma çaşıb qalmışdım. Hər tərəfdən üzərimə üzərimə gəlirdilər. Hançını, neçəsini şikayyət edəcəkdim ki, tez tez də polis cağırmağım bir tərəfdən başıma bəla olmuşdu. Guya məni polis saxlayir, polislərlə əlbirəm, işverənlik edirəm.
   Kənd qadınları az qala üstümə hücum cəkirdilər. Sinifimdə qızlar dərsdə oturmurdular. Ümumiyyətlə bütün kənd sözü bir yerə qoyub məni şıkayyət edərək kənddən qovmağı planlayırdılar. Lakin mən, pəs etmirdim. Canla başla yenə işimin başındaydım.Marifdən və nazirlikdən gələn komisiya işimdə dərs proqramımda qüsur tapmamışdılar. Məni başqa bir kəndə təyin etmək istəsələr də mən israrla bu kənddə qalacağımı demişdim. Nailə - sevgilimə çox güvənirdim. Başıma gələnləri onunla bölüşürdüm. O mənim həm məsləkdaşım, həm dostum, həm, sirdaşım, həm də sevgilim idi. İkimizin də bu kəndı cahilliyyət yuxusundan oyandıracağımıza əmindim. Onlara sübut edəcəkdim ki, qızın namusu iki qıcın arası yox, məhz onun qüruru, mənliyidir. İstəyir yüz Tural kimi şərəfsiz aparıb o qıza zorla sahib olsun, istəyir on min kəndin kişisi qapısına dayansın, onlar bilməlidir ki, bir qadın özünə güvənə bilirsə onun qürurunu heç kim,heç nə qıra bilməz.
    Nail əsgərliyini bitirib gəldi, uzun ayrıllqdan sonra onunla Bakıda kafelərin birində  görüşüdük. Qorxularım var idi. Fikirləşirdim bəlkə aylarin, illərin ayrılığı onu dəyişib. Bəlkə o da mental düşüncələrlə yetişib?  Ondan heç nə gizlətmədim başıma gələnləri, qaçırıldığımı, bəkarətimin zorla alındığını danışdım. Elə bilirdim bunları ona desəm ağlamaq məni tutacaq, pzümü Nailin qarşısında gücsüz görəcəm, deyirdim indi Nail elə biləcək ki, mən özümü ona acındırıram. İstəmirdim, Naili nə qədər sevsəm də, ona nə qədər güvənsəm də istəmirdim, o məni qorxaq, yazıq, gücsüz görsün. Çünkü mən nailı həyatımın qəhrəmanı bilirdim, onun xanımı da qəhrəman olmalığdı. Yanılmamışdım, o məni belə də qəbul etdi. Nə əsmədi, nə coşmadı. Əlimdən tutub məni evlərinə gətirdi. Ailəsiylə danışdı, bir birimizi sevdiyimizi dedi.ailəsinə dedi ki
  - Yavaş yavaş gudalarınızla tanış olun, işlərimi yoluna goyan kimi elçi gedəsiz. Naılın ailəsi açıq fikirli, müasir ailə idi. Eynən bizim ailə kimi, onlar da oğlanlarının fikirinə hörmətlə yanaşırdı. Ailələrimiz tanış oldu. Anam qorxu içində idi,
   - Bəs toy necə olacaq nə cavab verəsən?
   Bu sualı mən də Nailə vermişdim. Nail isə bu ikimizin arasında olan problemdir, onlara aidiyyatı yoxdur. Heç soruşan da olmayacaq, narahat olma.
  Nə deyim allaha pənah  deyib həyatıma davam edirdim. Həyat məni hansı sürpirizlərlə qarşılayacaq hər şeyə hazır idim. Onsuz da yaşadığımı yaşamışdım, qürurum tapdanmış, mənliyim əsilmişdi. Ləkə vurulduqca vurulmuşdu. İndən sonra bu olsa nolur, olmasa nolur.
   Mənim də, onun da ailəsi bizim şəhərə gəlib orda işləməyimizi istədilər. Yenə biz inadımızın üstündə durduk. Əksinə Nail mənim işlədiyim məktəbdə işləyəcəyinə qərar vermişdi. Və elə bu məqsədlə, lazımı yerlərə müraciət etdi. Kəndlərdə müəllim çatışmamazlığı olduğu üçün Nailin təklifi geri çevrilmədi. Ailələr arasında nişanlandıqdan sonra da bizim məktəbə bialogiya müəllimi gəldi. Kənddə özünə mənim evimdən biraz arali ev kiraladı. Bütün hamı bizim  sevgili-nişanlı olduğumuzu bilirdi. Kənd bizi qəbul etmirdi.
   - Bir qızın olduğu yer ata evidir, tək başına nişanlısıyla dağda daşda nə işi var? - deyirdilər. Avam camaata aşılaya bilmirdik ki, artıq 21 ci əsirdəyik, camaat kosmosda yaşamağa hazırlaşırsız. Siz hələ bu kəndin xəttindən çıxıb dünyaya baxa bilmirdiz.
  Nəysə, 2 il nişanlı qaldıq   bu iki ildə gəzməyə də getdik, mən onun, o mənim evimizə ge dib gəldik. Yeməklərin hazırlayirdım, paltarını yuyurdum, saatlarla məktəbin, uşaqların, dərslərin problemlərundən danışırdıq, o evdə uşaq da hazırlayirdı.(mƏnim yanıma hazırlığa uşaq göndərmirdilər, axı "pozgun", "əxlaqsız" idim.) Bəzən mən də həvəslənib, gedib ona kömək edirdim. Nə evdə tək qalanda,  nə  küçədə, nə də məktəbdə Naillə artıq əskik hərəkətlərə yol vermirdik. Nə qədər səmimi və istəkli olsaq da aramızda o qədərdə ciddi və qalın pərdə var idi. Nə olur olsun kənddə örnək bir şəxsiyyət  kimi ad buraxmalıydlq. Bəzən qulağıma gəlib çatırdı. Kənd camaatının mənə qarşı fikirləri dəyişmişdi. Danışırdılar ki, əgər bu qadın pozğunluq edirsə bəs nişanlıdı onu necə qəbul edur. Həmin dəqiqə də, digər qrup mənim tərəfimi tutan adamların ağzından vururdu.
  Sonra evləndik. Bu iki il müddətdə başımıza gəlməyən qalmadı. Valideyinlər uşaqları, o cümlədən qızları dərsdən yayındırır, bizimlə kimsənin yaxın olmasını istəmirdilər. Kəndin kişiləri Nailə beqeyrət kimi baxırdılar.  Elə bilirdilər Nail məni firladıb buraxacaq, nişanlı olmağımıza unanmırdılar da. Evləndikdən sonra bu söz söhbətin kəsəcəyini düşünürdük. Ancaq tam tərsi, Naili məndən soyutmaq üçün əllərindən gələni edirdilər. Turalın "artığına" yiyələnmisən deyirdilər. Nail  bunları vecinə almırdı. Yenə mənə təsəlli verir,  səbrimi basmağı istəyirdi, yenə heç nə olmamış kimi Naillə marifləndirici tədbirlərimizlə, dərslərimizlə məşgul idik. İkimiz də rayonumuzun və ətraf kəndlərin o cümlədən Bakı və ətraf kəndlərin tarıxı yerlərinə  ekuskursiyalar təşkil edirdik, Bakıdan və başqa rayonlardan, təhsil şöbələrindən məktəbimizə, o cümlədən kəndimizin tarıxı yerlərinə qonaqlar dəvət edirdik, tədbirlər təşkil edirdik. Məktəb binamız köhnə olsa da hər Bakıya gələndə sinif otağımız və təcrübə zalı üçün əşyalar alır, kitablar alıb  dərsdən xarıc dərnəklər təşkil edurdik. Uşaqlar bizimlə bərabər dərslərə həvəslənsələr də, heç kim bizə dəstək vermirdi. Kənd əhalisi çoxluq təşkil etsə də məktəbdə müəllim çatışmamazlığı var idi. Yerlı kişi müəllimlər iqtisadi vəziyyətlə əlaqədar Rusiyaya üz tutmuşdu. Pulu olanlar şəhərə köçmüşdü. Kənddə təhsil sistemi demək olar ki iflic vəziyyətindəydı. Demək olarkı məktəbdə qalan müəllimlər barmaqla sayılacaq qədər az idi. Məktəbin direktoru pensyaya çıxsa da kadr catışmamazlığından yenə də  fəaliyyətinə davam edirdi. Artıq Naillə 8 il idi burdaydiq. Bir qızımız var idi. Bu arada Tural da azad olmuşdu. Tural gəlfikdən sonra bizimlə açıq aşkar düşmənçılık edirdi.  Şikayyət etsək də şahidimiz olmadığı üçün şikyətimiz nəzərə alınmırdı. Artıq yorulmuşduq bir tərəfdən kənd camaatıyla, bir tərəfdən də Turalla mübarızə aparmaqdan. Bu illər ərzində sevindiyimiz bir şey var idi. Hər il 10 12 nəfər şagirdimiz ali məktəbə daxıl olurdu. Önların əksəriyyəti müxtəlif ixtisasları seçsələr də, 5 nəfəri tibb unversitetinə, 8 nəfəri isə kimya bialogiya faklutəsinə qəbul olmuşdu. Ən sevindirici hal da onların çoxunun qızlar olması idi. Sizə deyim ki, bu kəndin qız qadınları həkim üzü belə görməzdılər. Doğum evdə həyata kecirilirdi. Yanı belə bir kənddə kadır yetişdirmək həqiqətən qürurverici bir an idi. Çox xoşbəxt idik. Bizim çətinliklə, min bir zəhmətlə əkdiyimiz fidanlar artıq bar verirdi. 
   Günlərin bir günü Naili Marıfə cağırdılar. Onu məktəbimizə drektor təyin etdilər. Lakin Nail bu təklifi rədd etdi.
  - Biz dövlətin qulluqcusuyuq, mən də yoldaşım da buraya heç bir şey ummadan xidmətə gəldik. Bacardığımızı etdik, davamçılarımızı yetişdirdik, öz yetirmələrimizdən artıq məktəbimizə gəlib işləyənlər də var. Təssüf edirəm ki, onlar da burda çox qala bilmir. Çünki çahiliyyətdən qurtaran insan, təkrar cahılliyyətə qayıtmaq istəməz. Ən yaxşısı siz belə kənd məktəblərinə bizim kimi könüllülər göndərin. İnanıram ki onlar da bizim kimi qarşılıqsız, canla başla bu millətə qulluq edəcək. Biz ikimiz də əlimizdən gələni etdik,  gəncləri cahilliyyətdən qurtarmaq asandır. Lakin  ailə məvhumiyyətini 12 13 yaşlı qızı ərə verməkdə görənləri bu bəladan qurtarmaq olmaz. Bu 8  9 ildə biz bununu üçün əlimizdən gələni etdik.  Qızların oxumasıni, əllərinə sənət verib ayağlarını yerə sağlam basmasını aşıladıq, amma olmadı. Onlar ya bu cahillikdən qurtarmaq istəmirlər, yada qızlarını başlarından etmək üçün bu cahilliyi qəbul edirlər. Daha yorulmuşuq.  Həm də qızımız var, ailəmizi də böyütmək istəyirik. Burda bu şəraitdə uşaqlarımızı sağlam pisxologiyada böyütməyəcəyimizdən qorxuruq. Bu gün sabah  qızım məktəbə gedəcək . İstəmirik ki uşaqlarımız onlar kimi yaşasın, bizim kimi açıq fikirli ziyalıları topa tutsun. 

   Əziz Fəridə xanım, bayaq, sizinlə bə|abər bir necə istifadəçının  təhsillə bağlı  müəllimlərə iradlarınızı gördüm. Əslində bütün Azərbaycan müəllimi vətən üçün çalışır, amma  baxır harda, necə, hansı şəraitdə. Nə qədər ki ölkəmizdə təhsilimizdə rüşvət var, müəllimlər də, belə olacaq, bahalı restoranlarda, nə şəhid sayacaq, nə karantin biləcək. Hədiyyə adıyla hötmət istəyəcək. Mən burda başıma gələnlərə əsaslanıb  bu kənd camaatına cahil deyirdim. Əsil cahil isə onlar kimi oxumuş cahillərdir. Bilirsiz, bu cür cahillərinn beyinləri ancaq bir şeyə çalışır, əl əli yuyar, əl də qayıdıb üzü yuyar deyirlər. Deməyim odur ki, bir elə şərəfsiz müəllimdən ötürü vətənpərvər qeyrətli müəllim ordusunun adını batırmasınlar .  Zənnimcə müəllim məktəbə rüşvət verib işə qəbul olursa , getdiyi yerdə də uşaqlardan, işlədiyi kolektivdə rəhbərdirsə müəllimlərdən rüşvət istəyər. Yox bizim kimi, peşəsini sidq ürəklə sevən, xalqının gələcəyi üçün çalışan müəllimin ən böyük  mükafatı ancaq şagirdlərinin uğuru  ola bilər. Onu da burnumuzdan gətirməsələr. Alı məktəb diplomunu əlinə alan məzuna fərq etmir kənd ya şəhər, harda olsa işləyəcək. Di gəl... cahilliyyət... Bax ona görə də cavanlar gedib cahilliyin palçığına batmaqdansa, ətək ətək pul verib şəhərdə yaşamağı seçir.
Məktub 8

Bayaq bir xanım yazır ki, çətin vəziyyətdəyəm. Özüm utanıram paylaşım edib məsləhət alım. Dedi mənim yerimə qrupunda paylaşarsanmı? Nə edim, dedim bir paylaşım, xanıma kömək edək. Özü də qrupdadır. Lütfən rəy yazanda bunu nəzərə alaq.
  
   Deməli xanım deyir 13 il uşağım olmadı. İlk evliliyim uşaq üstündə dağıldı. Deyir evim eşiyim hər şeyim vardı. Amma uşaqdan yana ürəyim buruqdur. Nəysəyoldaşım ailəsinin təkidiylə məni boşadı. Boşandıqdan sonra yoldaşım getdi evləndi, dalbadal 3 uşağı oldu. Pıs olmuşdum. 12 illik ailə elə belə şey deyildi. Həm gözəl ailəmi itirdiyimə  həm də itən gəncliyimə, evimə eşiyimə peşiman olmuşdum.
   Bir dəfə oturub dua etdim. Allaha yalvardım ki, ay allah, Mənə gözəl ailə ev eşik qismət elə. Mənə övlad ver, elə sevinim ki, itirdiklərimə bir daha təssüflənməyim. Dedim belə bir həyatım olarsa, 3 gün zina edəcəm (niyyətə bax aa 🙄🤦‍♀️🤣🤣). Nəysə deyir heç bir il keçmədi bir yaxşı yerdən məni istədilər. Ailəmin razılığıyla ailə qurdum. Şükür bu yoldaşım da yaxşı adamdır, ayrıca evimiz, maşınımız, dükanımız da var. Yoldaşım işində gücündə. Uşağımız da oldu. indi oğlum 6 aylıqdır. Özüm də, yoldaşım da namazımızda niyazımızdayıq.
   İndi məsələ burdadır ki, On gündür məni yuxuda boğurlar ki, əhd etmisən əhdinə əməl elə deyirlər. Bu barədə yoldaşıma danışdım. Yoldaşım dedi əhdinə əməl etməlisən, nə olur olsun yoxsa ziyannıq çəkərik. Bir axund dostumuz var, ona dedik bu barədə. Dedi ki əməl etməlisən. Dedim axı necə, mən 16 yaşımdan qapanmışam, namazımda niyazımda. Mən necə gedib hansısa bir kişiylə yatım qalxım? Dedi ki sən qapalı xanımsan sənin 3 gün küçədə açıq gəzməyin, kişilərin sənə ehtiraslı baxmağı 40 illik zinaya bərabərdir. İndi mən nə edim? Sizcə mən 3 günlük açılsam əhdim qəbul olarmı , ya birdən yenə məni yuxularda narahat edərlərdə, birdən balamın başına bir şey gələr? Mən neyliyərəm ay allah, özümü öldürərəm.  Açılıb gəzərəmsə, məni qınamazlar ki ?  Sonra görən bilən mənim bu hərəkətimi yoldaşımın üzünə vurmazlar ki ağlımda dəli sorular. 

  Deyirəm gör aa 3 günlük açıq gəzmək 40 illik zinaya bərabərdirsə biz günah gölündə üzürük uje.  Allah günahlarımızı bağışlasın.
Anonim məktub 10

   O gün, başıma bir oyun gəlib. İşdən çıxıb, biraz qızlarla gəzdik əyləndik. Nəysə geç qaldıq. 12 5 dəyqə qala İnşaatçılarda metrodan çıxıb evə gedirəm, bir narkaman düşüb dalımca. Yan yörəmdə də kimsə yox. Qorxudan ölürəm, day . Evnən metronun arası xeylax yoldu. Gördüm bu manyak məndən əl çəkmir, mindim taksiyə.
  İndi bu səfər şofer, başlayib gicgic suallar verir, sexsdən zaddan danışır. Gördüm yox ee, bunun ağlı başqa yerdədir. Kuruqa catacatda bir patrul xidməti maşını gördüm. Şoferə dedim saxla düşəcəm. İndi dirəşib ki, yox ee, axı sən filan yerə gedəcəkdin?  Deyirəm əşi saxlaye, düşürəm...
  Nəysə, aparıb məni bir xeylax aralıda düşürtdü. O boyda yolu  birdə geri gəlmişəm, başıma gələnləri polisə danışıb kömək istəmişəm ki, məni evə aparmağa kömək edin. Nəysə məni aparıb evimə qoyublar, düşəndə nə desələr yaxşıdır? Bizi caya dəvət etmiyəsən?
    Nəysə çıxarıb 10 manat vermişəm ki zıkkımınız olsun, rəddolun bu da sızın rüşvətiniz.
  Ürəyim partlayır. Əsəbimi dağıtmaq üçün girmışəm sosial şəbəkələrdə dolaşıram. Vay o hala ki, saat 12 dən sonra aktiv görünəsən, ya da bir şeyə kommet yazasan... Drekt day partlayır ee... 
     İndi siz deyin bu xarabada qadın olmaq günahdır, ya kişi olmaq şərəfsizlik?Biz qadınlar insan kimi yaşaya bilmərik, evə gec gələ bilmərik? Tək yaşaya bilmərik? Tək gəzə bilmərik? Niyə bizim Azərbaycanda qadına belə gözlə baxırlar? Axı biz qadınlar nə vaxt sərbəst rahat gəzəcəyik. Özümüzün, namusumuzun müdafiəsi üçün çantamızda bıçaq gəzdirək? Polisi belə olan ölkənin sıravi vətəndaşından nə gözləyək? Kimə güvənək? Boğuluram bu şəhərdə, başımı alıb qaçmaq istəyirəm. Azad olmaq istiyirəm, sərbəst olmaq istiyirəm qorxusuz yaşamaq istiyirəm qadın kimi yaşamaq istəyirəm, sakit yaşamaq istəyirəm. Nolar ay kişilər biz qadınlara hörmət edin...

Anonim məktub 11

Salam Fəridə abla.  Çox çətin və bərbad gündəyəm. Xahiş edirəm anaonim paylaşın, mənə məsləhət verin, nə edim bilmirəm.
  Həyatm çox sıxıcı kecir, bəlkə də depresyondayam.  Dərin stres  içindəyəm. Yaxşı ki, bu qrup var. Yazılarınızı, hekayələrinizi oxuyuram. Sizin həyat hekayələrinizi oxuyanda öz dərdimə şükür edirəm, amma yenə də gecə olan kimi bir özüm oluram bir mən... Keçək mənə
    Heyatimin harasindan basliyim, necə, nədən yazım bilmirem. Deməli 5 yasimdan ailemizin caxnasmasinı və soz sohbetini derk etməyə başlamışam. Hər gün evdə söz söhbət olurdu. Anam çox sakit, cahil və qorxaq qadındır.  Eyni zamanda da soyuqqanlı və laqeyiddir. Elə bil bu boyda dava söz söhbət bunun evində olmurdu. Dünya vecinə deyildi. Ancaq söz söhbət olmasın, üzünə söz gəlməsin deyə başın aşağı salıb evin işiylə, təsərüfatla, ailə uşaqla olurdu.
  Mən uşaq ağlımla görürdüm ki, nənəmlə bibim anamın evinə söz söhbət salır, atam heçnədən hirslənib anamı basıb döyür. Amma anam bunu gormürdü, bəlkə də görməzdən gəlirdi. Anamın bir xasiyyəti var idi. Evdə dava düşən kimi, soz sohbet olan kimi anam  meni danisdirmirdi. Elə bil o söz söhbəti mən yaratmışdım, məndən küsürdü. Əksinə kim onun evinə dava salırdısa onunla daha yaxın olur və danışır, mehriban olurdu. Anamı başa düşə bilmirdim niyə belə edir .
   Ailede uc usağiq men boyuk idim usaqliq nedir bilmedim hec. Ancaq goz yasi, sıxıntı, çəkingənlik. Qorxu dolu anlar yaşamışam 
   Biz ailede de, ana nenemgile gedendede həmişə secilirdik kasib olduqumuza gore. Ayrıseçkilik salıb başımızdan basırdılar, bizi sındırırdılar. Həmişə bizi uşaqlar da böyüklər də hər şeydən kənar edirdilər.
  Nəysə mektebe geddim yaxsi oxiyirdum. Muharibe vaxti olduqu ucun kasiblik idi deye paltar ayaqqabim olmurdu geyinməyə. Məktəbə qalos geyinib gedirdim. Hami gulurdu mene, lağ edirdi. Muellimim gorürdü çalışqan uşağam  deyirdi, gel  səni hazırlaşdırım. Sen yaxsi oxuyursan,  çalışqansan, oxu belə də davam et, məni həvəsləndirirdi, dəstək olurdu. Lakin dersimi oxumağa  kitabim olmurdu. O qədər oxumağa həvəsliydim ki. Məktəbdə kitablardan dəftərə köçürüb, evdə oxuyaraq dərs hazırlayırdım. 4 sinifde oxuyanda mart bayrami kecilirdi men yaxsi oxuduqum ucun meni şenliye adimi yazdilar. O qədər sevinirdim ki, qonsumuzun qiziyla sinif yoldasi idik. Onun adini yazmadilar şənliyə. Anasi meni mehlede tutduki sen mektebin direktoriyla gezirsen, direktor məktəbdə səni oynadır, ona görə seni devet edibler şenliye. Men de usaq basa dysmurem bu nə deməkdir. 4 cü sinifdə oxuyan uşaq nə qanır ki gəzmək, oynatmaq nədir? Amma qonsu kisiler, arvadlar hami cixib kuceyeki ayibdi  vallah, adam da usaqa ele soz deyer? Anam da səs küyə çıxdı. Bir dəfə ana olan kəs demədi ki, bu nə sözdür uşağıma deyirsən. Əksinə  bununla da mənim  mekteb heyatim sonlandi. Özü də həmin qonşuyla cici bacı oldu. Təbii ki uşağam bütün bu olanları beynim qavramır. Elə bilirəm elə belə də olmalıdır. Nəysə 5 ci sinfdə oxuyanda  vur tut  üst üstə 1   2 ay  məktəbə   getdim, sonra yenə məni məktəbə qoymadılar. Anamla pambığa gedirdim, o yaşda tarlada işləyirdim. Sonra 10.11ci sinfdə oxuyanda dava qırğınla geddim məktəbə. Oxumaq istəyirdim, bu cahil, kasıb və sıxıcı kənd həyatından çıxmaq istəyirdim. Artıq böyümüşüm, ağı qaradan seçə bilirdim. İstəyirdim özümə gün ağlayım. Nəysə, oxumaqa basladim. Bir təhər 10 11 i başa vurdum. Yenə sinif yoldaşlarımdan yaxşı qıymətlərlə dərs ilini başa vurdum.  Yolum, məqsədim ali məktəb idi. Müəllimlərim də məni dəstəkləyirdi. Alinmadi atam anam arxamda durmadi, mənə destek olmadi. Ele yenə anamla pambiqa getdim,  evin isi... Evde de soz sohbetle yasamaqa davam etdim. Ağzımı açan kimi atam, anam və bibim ağzımdan vurdu. Mənim o evdə nə sözüm keçirdi, nə bir şəxsiyyət kimi varlığım bilinmirdi.Oxumaq adı gələn kimi lağ edirdilər, mənə gülürdülər. Nə məni nə arzularımı ciddiyə almırdılar. 
    Nəysə bunlar burda qalsın, keçək əsəs məsələyə. Deməli, mən balaca olan vaxtı məni əmim oğluyla göbək kəsdi etmişdilər. Onlar Bakıda olurdular. İkimiz də bir birimizə göbək kəsdi olduğumuzu bilirdik. Onu da bilirdik ki, nə olur olsun biz böyüklərin bu yazılmamış qanunundan çıxa bilmərik. Ona görə nə mən başqasına meyil edib sevdalanmırdım , nə də o məndən əl çəkmirdi.  Bunu hamı bilirdi. Bizim oralarda göbək kəsdi nişanlı kımı bir şeydi. Ona görə heç göbəkkəsdi olan qıza da başqası baxmaz.
   Yay olanda əmimgil kəndə gəlirdilər. Yanı bizə. Biz nənəmgilnən olduğumuz üçün onlar da bizə gəlirdilər. Bütün yayı bir yerdə qalırdıq. Kənd yeri idi də, hamı bağda, tarlada işləyirdi. O vaxt 12 yaşım vardı. Hələ qızlar bulağında çımməmiş, eşqın şərbətini işməmiş göbək kəsdi bilib meyil edirdi əmim oğlu mənə.  Axı mən onun malı idim. Təsəvvür edin mən 12 yaşlı uşaq o 17 yaşlı gənc... Həyatda məcara axtaran, həyatının ən çılğın dövrü idi əmoğlumun. Deyirdi onsuz da evlənəcəyik. Mən də inanırdım, deyirdim onsuz da göbəkkəsdiyik, ölsək də bu iş olacaq, o məni alacaq, mən onu bəyənsəm də bəyənməsəm də. Taleyimə boyun əymişdim. Amma ondan qorxduğum qədər heç nədən də qorxmurdum.  Eyni zamanda da nifrət edirdim onun mənə etdiyi hərəkətlərə görə. Mənə əlqol atırdı, sinəmə başıma... Evin camaatı səhər o başdan tarlaya gedirdi. Mən də o vaxtlar  uşağıydım da, yatırdım o saatlar, yuxunun şirin yerində. Əmim oğlu hamı gedəndən sonra gəlirdi yanıma. Məni zorlamaq istəyirdi, əlindən güclə qaçıb canımı qurtarırdım.. Qorxumdan heç kimə heç nə deyə bilmirdim. Onsuz da desəm də mənə heç kim inanmayacaqdı, döyüləcəkdim, məni evə həbs edəcəkdilər. İçimə qapanıb qalmışdım. İstəmirdim  ki heç zaman yay gəlsin, yayı sevmirdim, istəmirdim onlar bizə gəlsinlər.  Hamı işə gedirdi, mən evdə qalıb yemək, hazırlayırdım paltarları yuyurdum, evin işlərini görürdüm. O da mənim evdə tək qaldığımı bilirdi, gəlirdi. Saatlarla içəri otağa girib qapını bağlayıb ağlayırdım, yalvarırdım ki getsin. Getmirdi. Daldalığa düşən kimi tuturdu, öpürdü, bədənimdə əli dəymədiyi yerim qaımamışdı. Axşam camaat evə gəlirdi heç nə hazır deyil, ev eşık zıbılin içində, paltarlar qablar kirli. Başlayırdı anam məni danlamağa. Daha deyə bilmirdim ki, bu əclafın əlindən bayra çıxa, iş görə bilmirəm. Bu taa o vaxta qədər davam etdi ki artıq mən də yetkinlik yaşıma çatmışdım. Oxumaqdan əlim üzülmüşdü. Qulağıma ordan burdan çatırdı ki, əmim arvadı xalası qızını buna almaq istəyir. Dəliyə dönmüşdüm. Bəs biz göbək kəsdiydik? Bəs biz bu qanundan çıxa bilməzdik? Bəs bu illərlə mənə taciz edib, qürurumla, mənliyimlə oynayıb? Elə bir vəziyyətdəydim ki kişi üzü görmədən kişilərə, oğlan sevgisi görmədən oğlanlara nifrət edirdim. Əmim oğlunu sevmirdim, amma onun başqasıyla evlənməsini də həzm edə  bilmirdim də.
   Nəysə axırda özümü cəmləyib  anasına dedim belə belə, oğlun mənə belə belə edib, indi məni bədbəxt edib, başqasıyla xoşbəxt yaşaya bilməz. Əmim arvadı daş atıb başını tutdu. Elə şey olmaz, mənim oğlum belə etməz dedi. Məni hədələdi qorxuzdu. Ağzını açıb heç kimə heç nə demə dedi, özünü bədbəxt eləmə. Məni dilə tutdu ki, siz əmi uşağısız, əgər evlənsəz uşaqlarınız raxit olacaq. Nəysə beləcə məni beləcə başlarından  etdilər. Məni gözümün yaşıyla qoyub gedib xalası qızını aldı . Qurban olum Allaha. Uşaqları hamısı anormal odu. Əmim arvadı düşdü üstümə ki, bəs sən ah nalə tökmüsən oğluma... 
   Beləcə həyatıma küsüb, bəxtimdən taleymdən gileylənə gileylənə, özüm özümü günahlandıraraq davam edirdim. Həyatımın heç bir mənası yox idi. Arzularım ürəyimdə qalmışdı. Mənim istəyim olmadan yazılmış qısmətim bağlanmış, başqasına yar olmuşdu. Mənliyim, qürurum tapdanmışdı. Sevmək sevilmək istəyirdim,  bəlkə bu olanları unudum, özümə gələrəm deyə düşünürdüm. Amma ürəyim buruqdur, kimsəyə güvənim qalmamışdı, inanmırdım. İstəyənlər çox idi, getmirdim. Elə bilirdim onlar da məndən istifadə edib məni oyuncaq kimi  oynadıb atacaq. Beləcə özüm özümdən küskün mənasız həyat yaşayırdım. Kənd yeri, ancaq ev işi tarla... 
    Beləcə aylar, illər keçdi. Artıq yaşım da keçirdi. Hərə bir tərəfdən  üstümə düşürdü ki, nazın da bir dərəcəsi var artıq yaşın keçir, ailə qur, ailə uşaq yiyəsi ol. Daha bilmirdilər dərdım nədir. Elə bilirdilər ki, mən heç kimi bəyənmirəm, naz edirəm.
    Nəysə bir gün o biri əmimin qızı gəldi ki, bir oğlan var, səningprüb vurulub sənə Bakıda yaşayır, nazırlikdə falan ışləyir. Əldən çıxası adam deyil, subay qız istəyir. Məni istəsə vallah gedərəm heç əldən çıxartmaram
   Bu əmim qızı da ərdə olub bir dəfə boşanıb. Demiyəsən bu oğlan bu əmim qızının gəzdirdiyi imiş. Mən bunların münasıbətdə olduğunu sonradan bildim. Nəysə zor bələ əmim qızı saqqızımı oğurladı. Nömrəmi verdi o oğlana. Ayıarla o oğlan  yazdı mənə cavab vermədim.  Axırda əmim qızının təkidiylə cavab yazdım. Və o yazışmaq, bu yazışmaq bir birimizi düz  iki il görmədən yazışdıq. Mənə deyirdi ki, sizin bir kəndçinız var, filankəs, bizim nazirlikdə işləyir. Səni gprmək üçün guya onlara gəlirəm, gəlib səni uzaqdan görüb qayıdıram. Sənə vurulmuşam aşiq olmuşam. Sevirəm... Mən də saf qız... İnanırdım. Nəysə iki ildən sonra əmim qızı məni evlərinə apardı Bakıya. 
   Bu eşitdi ki, Bakıdayam, dedi gəl gorusek, normal insan kimi. Bir birimizi taniyaq, nə vaxta qədər telefonda danışacağıq ee. Bu münasibəti ciddiləşdirmək istəyirəm. dedim yaxsi. Qebul etdim bir kafeye getdik. Kafede hec kim yox idi. Avam kimi aqlima gelmirki bura niye bosdu. Bir qadin var temizlikci. Nəysə bir otaq kimi yerde oturduk cay istedi . Temizlikci gətirib verdi getdi. Mene bahali saat hediyye etdi. Normal qarşıladım bu hədiyyəni. İki ildi danışırıq, ilk görüşümüzdür. Bu günümüzdən yadigar qalsın diyə verir, düşündüm. Sonra elimi tutdu ki, öpe.  Əmim oğlunun mənə etdikləri gəlib gözlərimin qarşısında durdu. Ürkdüm, imkan vermedim, məni öpsün. Yerimdən qalxıb otaqdan çıxmaq istəyirdim ki, gəfildən gozumun altindan vurdu. Basim getdi. Özümə gələndə bilmirdim nə olub. Pis vəziyyətdəydim. Dunyanin aqirliqi uzerime cokmüşdü üstümə elə bil. Mənə təcavüz edirdi sanki... Süpürləşərək əlindən çıxdım. Üst başımı düzəldə  duzəldə  qacdim ordan. Şərəfsiz tələ qurubmuş mənə.  Daha əmimgilə getmədim. Bir başa  kəndə evimizə gəldim. Gözümün altı göm göy. Ana olankəs demədi ki, ay bala bu halın nədir, niyə bu gündəsən. Heç mənnən maraqlanmadı da axı niyə tək gəldin, niyə gəldin? Həyatımın ikinci zərbəsini yaşayırdım. Elə istəyirdim ki anam mənimlə maraqlansın, mənə diqqət etsin. Sanki mən bu evdə artıq bir şey idim. Ölmək istəyirdim. Özümə qıya bilmirdim. 
   O gündən 8 il keçib. indi hemin insan dövlət memurdu. Özümü hələ də bağışlaya bilmirəm. Yenede sehvi ozumde gorurem kaski getmeseydim. Dayana bilmirdim, özümdən xəbərim yox idi. O mənə toxunub toxunmayıbmı bilmirdim  Çox narahat idim. Bir yandan da ordan burdan istəyirdilər. Qirxurdum ki birdən razılıq verib ailə quraram, işin üstü açılar. Bıyabır olaram,kənd yeri. Heç kimə heç nə sübut edəbilmərəm . Onsuz da məni adam yerinə qoyan yoxdu. Kim arxamda dayanacaq, kim mənə inanacaq, kim müdafiə edəcək? İçimə qapanmışdım, dərdimi nə aça bilirdim nə ağarda bilirdim. İçimi rahatlatmaq üçün həkimə getmək istəyirdim. Di gəl ki, rayonda hamı bir birini tanıyır. Qadın məsləhətxanasında, xəstəxanada kəncilərimiz işləyir. Mənim ginikoloq yanına gəlməyimi görsələr, bakirə olsam belə bəzəyə qoyacaqdılar. Qalmışdım içimdən qovrula qovrula. Necə stresə girmişdimsə, yemədən içmədən günü gündən şişirdim . İnan əynimə təzə paltar belə geymirdim. Günlərlə başıma daraq dəymirdi.  Bütün günü cırın cındırın içində. Aynada özümə belə baxmırdım. İş o yerə qalmışdı ki, gözümə kölgələr görünürdü. Özüm özümə həmin varlıqlarla danışırdım. Anam bir dəfə demirdi a, bala kimlə danışırsan. Mən varmıydım, yoxmuydum anam məni bilmirdi, görmürdü. 
   Bir dəfə əmimin gəlini gəlmişdi. Məni bu halda görüb mat qaldı ki, sənə nə olub belə. Danışmağa o qədər ehtiyacım var idi ki, onun bir kəlmə sözünə ağlaya ağlaya içımı boşaltdım. Şoka girmiçdi. Dedi qorxma sənə kömək edəcəm   Qabağıma düşüb məni həkimə apardı. Bakıya. Bir qohumu ginikoloq işləyirdi. Abla, doktora geddim dedi temizsen, amma men ozumu kirli hesab edirem, inanmiram . Çünki özümə gələndə mən özümü elə pis vəziyyətdə görmüşdüm. Bu cür vəziyyətdə qurtulmaq mümkün deyildi. Mənə açıq  şəkildə təcavüz etsə də dərinə getməyibmiş.
   Həkim dedi, bu ciddi  məsələdir başını buraxma. Xətai suda get kağız al, dava aç, özünü təmizə çıxart. Qorxdum abla, adım çıxar kənddə biyabır olaram deyə qorxdum. Bilirəm ki, heç kim mənim arxamda dayanmayacaq. Atam ancaq bizi döyməyi bilir,  başqasıyla işi olmaz. Hələ bibim... Bibim bu məsələni bilsə elə o atama başımı kəsdirəcək. Bax belə qorxumdan içimi yeyə yeyə qayıdıb gəldim evimizə.
   Bilmirem bezen usyan etmek isteyirem niye mənim taleyim belə gətirdi ki, hələ uşaqkən əmimoqluda mene tecavuz etmek isteyib qacmisam. Axı məndə nə var ki mənə belə xain gözlə baxırlar? Niyə bu pıs şeylər mənə rast gəlir? Niye kendde yasayirdik, is guc, kasiblik,
    Abla, 8 ildi belece aqlaya gule soz sohbetli evde yasayiram .36 yaşım var. Artıq yuva qurmaq mənim üçün xəyal olub. Yenə də ümüd edirəm. Ümüd edirəm ki bəlkə nə zamansa həyatımın qəhramanı çıxıb gələcək. Məni götürüb buralardan aparacaq.... Ehhh harda?  Hardaydı məndə o vəxt...
   Bəzən də fikirləşirəm ki, Kaski ayaqlarim uste dura bilsem, bezen deyirem ne gunahim vardi menim gozu acilmamis bele cetinlikler yasayiram . İndi də elçı gelir ee, amma getmirem, ürək eləmirəm. Qorxuram, herseye küsmusem hele usaq kimi gozum gelinciklerde oyuncuqlarda qalıb abla, cunki usaq olmamışam, hələ də gənç qızlar kimi xəyallarda yaşayıram, çünki genclik gormemisem, hələ də bu yaşda məsum  sevgi axtarıram, çünki sevməmişəm, sevilməmişəm, sevginin dadını bilmirəm.
  Abla, etir nedi ki, o məndə olmuyub bu vaxta qədər ki, men istifafe edem. Təsəvvür edin də, mən cavan qızlar kimi ətirlənib bayra çıxmamışam. Tək bir dəfə  27 yasim olanda 20 manata duxu almisam, onda da bibim bibim aranı qızışdırıb, məni atama döydürtdürüb, atamgil deyib bahadi elimden alib aparib qaytariblar, duxunu. İndi o evdə atam, mən bibim və anam yaşayırıq. Bibim ərə getmişdi o vaxt. Sonra əri tutuldu. Gələndən sonra əriylə getmədi. Nənəm ölüb, indi anama  qaynanalığı o edir. Elə o vaxtı da, onlar bizim evdə hakim dairə idi, indi də. Anamın günü gün olmadı, indi anama yaşatdıqlarını mənə yaşadır. Bir bəhanə tapıb məni atama döydürtdürür. Qadaşlarımda çətin həyat yaşadılar. Qarmaşıq, davalı evdə. Çətin və söz söhbətli həyatları onların da pisxalogiyasına təsir etdi. Amma kişi xeylağıdırlar. Onlar öz yollarımı tutdular. evlənib ayrıldılar.  Deyirəm kaş məni də bunların içindən qurtaran olaydı. Kaş mən də oğlan olaydım. Mən də bir yerə çıxa biləydim. Başımı alıb qaçardım.
  Burdan analara səslənirəm. Qorxaq etinasiz olmasin, analar. Qızlarına sarılsınlar, onların hər şeyiylə maraqlansınlar, onları qorusunlar Qorxaq və etinasız anaların qızları,  balaları ucuruma gedir. Kaqeyid anaların qızları qorxaq ürəksiz böyüyür. Mənim də  anam cəsarətli, diribaş dilli dilavərli olsaydı mende qorxaq olmazdım. İndi heyatim basqa idi

ÖNCƏDƏN BÜTÜN DOSTLARIMDAN  ÖZ ADIMDAN ÜZÜR İSTƏYİRƏM BELƏ MÖVUYA GİRDİYİM ÜÇÜN.
_____________________________________          
ANONİM MEKTUB 12
  
   Salam ablam, bəlkə də bu yazdıqlarıma məni söyəcəklər, bəlkə də mənə fahişə deyəcəklər. Nə bilim heç özüm də özümə ad verə  bilmirəm. Nəyəm, necəyəm. Amma bunu birinə danışmaqla özümü rahat hiss edecəyimi də bilirəm. Mən 23 yaşındayam Bunları hem veziyyetimi  anlatmaq, sizdən ağıl fikir almaq üçün yazıram , hem de belke namusu bakirəlikde axtaranlara bir ders olur düşüncesiyle yazıram.

Dört il idi qonşuluqda yaşayan oğlanla bır birimizi sevirdik. Rusetden gəlmişdi. Ailəsi orda yaşayırdı. Orda doğulub böyümüşdü. Burada nənəsigil olurdu. Rayonumuzda iş yeri açmışdı elə ona görə gəlmişdi. Mən də məktəbi təzəcə qurtarıb peşə məktəbində oxuyurdum. Nəsə dərsə gedib gələndə bunun iş yerinin qarşısından gedib gəlirdim. Elə orda görmüşdü məni. Əvvəl əvəl söz yolladı. Xəlvətcə dalımca düşürdü, izləyirdi. Düzü özümün də ilk sevgi  həyəcanımı yaşadığım yaşlarım idi. Məndən çox böyük olsa da xoşum gəlirdi onun məndən xoşlanmasından. Bir gün o arxamca gəlməyəndə narahat olurdum. Özümdən asılı deyildi. Sevirdim onu. Sonra "bundan yaxşı qısmət?" deyib tanış oldum. Gizli gizli gözdən könüldən uzaq görüşürdük. Böyük məhəbbətimiz yaşayırdıq. Lakin nədənsə evlilikdən hec söhbət etmirdik də, mən utanırdım, o da hələ ki, bu mövzuya gəlmirdi də.  Onun xəyalları böyük idi, biznesini genişləndirmək, kareya, iş, maşın, villa... Ən son da ailə qurmaq istəyirdi. Mən də onun fikirlərinə hörmətlə yanaşırdım. Saf idim. Fikirləşirdim ki, nə edirsə gələcəyimiz üçün edir. Qoy işləsin. Mən də hələ çox cavanam, oxuyuram , həm də ailəmin vəziyyəti də yaxşı deyil mənə toy eləməyə. Atam da rusetdəydi. Amma son vaxtlar heç işləri yaxşı getmirdi. Böyük bacımı neçə yerdən istəyirdilər. Qardaşım da evlənmək istəyirdi. Anam atama deyəndə atam daş atıb başın tuturdu ki, vəziyyətim yaxşı deyil. İndi bu qızı elə belə cehizlə ərə versən millət  nə deyər. Deməz ki, ay bunun boynun yerə soxum, neçə illərdir bu ailə uşağı buraxıb rusetin küçələrində nə gəzir, bir qıza düz əməlli cehiz vermədi, oğluna düz əməlli nişan aparmadı, toy etmədi. Biraz səbrinizi basın, alacağım var, onları yığım toplayıb, birdəfəmlik gəlim.
  Atamın bu sıxıntısı mənə dərs olmuşdu. Səbr edirdim. Həm məndən qabaqda iki qardaşım, bir bacım var, hələ mənim sırama çox var deyə düşünürdüm.
   Nəysə, bir birimizi çok sevdiyimiz o vaxtlar, yani 2 il əvvəl bəziləri üçün namus pasportu olan bəkarətimi itirdim. Ancaq bu oğlanla ilk münasibətim olmasına baxmayaraq məndə heç bir şey hiss olunmadı. Adı bir qadın kimiydim. Sevgilim məndən yaşca çox böyükdür. Bəlkə də rusetdə doğulub böyüdüyü üçün mənim bəkarətimin olmamasını heç problem də etmədi. Ama mən özümə şübhəylə baxırdım. Görəsən daha əvvəllər mənə bir şey olmuşdu? Bəlkə yıxılmışam, bəlkə nəsə olub mənə mən bunu hiss etməmişəm? Bəlkə lap balaca olanda təcavüz ediblər mənə. Hardasa nəsə xatırlamağa çalışırdım, amma yadıma heç nə düşmürdü. Qorxu canımı almışdı. Təsəvvür edin, həm  ilk sevdiyim oğlanla ilk günümün həyəcanını yaşayırdım, həm, səhv etdiyimi peşmançılığını, həm də belə olmağımın çaşqınlığını. O da hiss edirdi nə vəziyyətdə olduğumu. And içib aman edirdi ki, əgər bu bərabərliyimiz davam edəcəksə mənim üçün heç problem deyil. Onsuz da mən səni alacam. Gözüm səndən başqa heç kimi görməz falan. Nəysə axır ki, məni sakitləşdirmək üçün, məni qonşu rayona bir ginikaloqa gətirdi. Yoxlandım. Bəli mən hələ də qız uşağı idim. Ola bilməz, mən münasibətdə olmuşam axı, necə lazımdırsa dedim həkimə. Həkim dedi, qızlığın pozulmayıb qorxma. Bezən belə vəziyyətdə də hamılə qala bilərsən. Bu zaman qızlıq pərdəsi əməliyyatla götürülür.Amma qorunaraq münasibətdə olursanız bir şey olmaz. Ağlım bir şey almırdı. Bəlkə də çox gənc və təcrübəsiz idim ona görə həkimin nə dediyini anlamırdım. Həkim dəfələrlə eyni şeyi təkrar təkrar desə də mən buna inanmırdım. Axı uşaqlıqdan beynimizə bəkarət məsələsi yerləşdirilmişdi. Çaşıb qalmışdım. Həkimə də inanmırdım. Rəsmən şoka girmişdim. Bir tərəfdən ilk dəfə qadın həkiminə getməyimi həyəcanı, bir tərəfdən utancaqlıq, bir tərəfdən peşmanlıq, bir tərəfdən də hələ də bakirə olmağımın sevinci... 
   Necə ola bilər axı, bu qədər dərin dərin münasibət qurduğum halda mən necə salamat qalmışam ki...
   Nəysə beləcə nə az nə çox düz 4 il münasibətimiz davam etdi.  Gündüzlər ər arvad  münasibətində onun qaldığı evidə  gizlicə görüşürdük. Demək olar ki, hər gün. Heç boş keçdiyimiz gün də olmurdu. Mən məktəbi qurtardım. Məişət evində işə girdim. İşləyirəm. O da  bir il bundan əvvəl Bakıya getdi. Tenderə girmişdi. Olan olmazıni qoymuşdu tenderə. Nəysə tenderi qazandı oldu iş adamı. Məni bəyənmədi. Nə qədər yalvarıb yaxarsam da, gələcəyə dair qurduğumuz xəyalları ona xarırlatsam da, sankı bu o adam deyildi.  Bakı, iş, pul onu dəyişmişdi. O artıq əvvəlki adam deyildi. Dünyam, xəyallarım, arzularım yıxılmışdı. 4 illik eşqım sönmüşdü... 
    Nə başınızı ağrıdım. Pis günlərə düşdüm. Anam, rəfiqələrim, bacılarım onunla bir birimizi sevdiyimizi bilirdi. Amma sadece sevdiyimizi. İndi fikirləşirdilər ki, o məni atıb getdiyi üçün pis olmuşam. Hərə bir tərəfdən ürək dirək verirdi. Anam heç əvvəldən bəyənmirdi onu. Ruset oğlanları sırtıx olur, rus kimi şeydi, nə namus bilərlər, nə qeyrət. Qoy rəddolsun. 
    Anamgil mənim özümə gəlməyimin səbəbini ailə qurmaqda görürlər. Ailə quraramsa, uşaqlarım olarsa həyata bağlanaram deyə düşünürlər. Mən isə buna hazır deyiləm. Olmayacaq işə necə amin deyim axı. Di gəl ki, bunu ailəmə başa sala bilmirəm. Depresiya üstünə depresiya yaşamaq istəmirəm. Ozümün ağır həyatımı, fikirlərimi gələcək həyat yoldaşıma yükləmək istəmirəm. Hələ də başqasını sevə sevə, onu unutmadan gələcək həyat yoldaşımı məni xoşbəxt etməsini də gözləmirəm. Heç mən də onu xoşbəxt edə bilmərəm də. Mən ona laqeyidlikdən, sevgisizlikdən, dərddən başqa heç nə verə bilməyəcəyimi düşünürəm. Bunu neçə edə bilərəm ki, ilk  bərabərliyimin həyəcanını başqasıyla paylaşmışkən, başqasını sevmışkən, başqasıyla xəyallar qurmuşkən, hər şeyini bölüşmüşkən, bütün vücudunu və ruhunu ona vermişken mən indi başqa  birini neçə  xoşbəxt edə bilərəm ki? Amma məni başa düşən yoxdur. Nə də dərdimi heç kimə deyə bilmirəm.
   Beləcə mən özümə qapanmaqda, anamgil mənə ər soraq etməkdə, axır ki 3 ay bundan qabaq görücü üsuluyla məni biriylə tanış etdilər. Pandemu səbəbiylə ailə arasında Nişanlandım. Atam da gəldi, birdəfəmlik. Hamı məni qız uşağı bilir. Bəh bəhlə xeyir dua verir, ailə xoşbəxtliyi arzulayır, oğul uşaq diləyirlər. Amma bütün bunlar məni əsəbləşdirir, sözün əsl mənasında stres kecirdirəm. Nişanlımla üz üzə gələ bilmirəm. O məni çox istəyir, yaxşı ailənin ağır başlı oğludur. Atam və  qardaşlarım onu indidən ailənin bir üzvü kimi qəbul edib. Amma mən... Mən heç cür bu oğlanla ulduzum barışdıra bilmirəm. Vicdanım da məni rahat buraxmır. Hətta ona başqasını sevib ayrıldığım da demişdim. O, - həyatda hər şey olar, gözəl göyçək qızsan, sən də birini sevə bilərsən, bir birinizi başa düşməyib ayrıla da bilərsən, bu normal haldır. Mən onu sənə unutduracam, səni xoşbəxt edəcəm deyirdi".
   Bir tərəfdən də qorxu canımı alıb. Birdən gedərəm toy gecəsi hər şey ortaya çıxar? Birdən bu qədər münasibətdən sonra bakirəliyim pozular?
  Dayana bilmədim. Keçən həftə anama hər şeyi danışdım. Mən öz xöşbəxtliyim üçün onu bədbəxt edə bilmərəm.O məndən bəkarət istəyəcək, namus istəyəcək. Mənim bəkarətim var, amma namusum yox. Amam özünə həşir gəldi nə gəldi. Məni başqa bir həkimə apardı. Bu həkim də mənim bakirə olduğumu dedi. Elə birinci həkimin dediklərini dedi. 
  Anam da mənim kimi çaşıb qalmışdı. Amma o mənim kimi stres keçirtmirdi. Bakirə olduğum üçün sevinirdi.
  Anama hər şeyi açıb nişanlımla deyəcəyimi bildirdim.  Qoy məni qəbul edirsə belə qəbul etsin dedim. Anam isə özünə divan tutdu. Heç vaxt belə şey etmə deyə məni tənbeh etdi. Onsuz da əgər problem olsaydı, məsələni həkimin əliylə aradan qaldıracaqdım dedi . Təki yuva qurasan, camaat içində biyabır olmayaq dedi. 
   İndi əzizlərim, ərə gedərkən qızlığını bərpa etdirmək məcburiyyətində  qalmadığımı, toy günü qanama olmadığı zaman məni həkimə aparacaqlarını, həkim də "bAkirədir" deyəcəyini adım kimi bilirəm. Gördüyünüz kimi, heç kimi aldatmasam da bu vəziyyətdəyəm. Lap o əclaf gəlib desə də ki, mən bunnan 2 il yatıb qalxmışam, necə lazımdırsa. Heç kim inanmaz. Odur ki, bu toy gecəsinə belə də aludə olmayın. Kimin nə yaşadığını bir özü bilir, bir də Allahı. Buraxın hər kəs öz vicdanıyla Allahına  cavab  versin.
____________________________________

ANONİM MƏKTUB 13

Dostlar bir oxucum Güzgü romanımı oxuyub, təsirlənib deyir tanıdığım bir adamın başına gələn hadisədir danışıram. Qorxmayın aa.
  
 Əmimin qayını var. Rayonlar arası  işləyirmiş.  Avtobus sürürdü. Bir gün gecə vaxtı evə qayıdarkən yolun kənarında gəlinlik paltarında bir qız görür. Qız avtobusun qabağına  maşını saxladır. Bu da  tək yol almamaq üçün qızı avtobusa  mindirib. Ürəyi götürmür cavan gəlin, həm də gəlinlik paltarında çölün ortasında qoyub getsin.fikirləşib ki olur da yəqin  bir şey olub, ya istəməyib məcbur veriblər - qaçıb da. Deyir qız elə ağlayır elə ağlayır nətər. Deyir urək eləmirəm ki, ağlamağını səbəbini də soruşam. Nəysə bir müddət sonra qız üşüdüyünü deyir və kiçıdən icazə alıb sideniyanın başındakı pencəyi götürüb çiynindən asır. Qəsəbəyə girəndə qızz hara gedəcəyini şofer tərif edir. Gedirlər. Qızgilin evinin qarşısına çatanda  dayanırlar. Qız maşından düşür, kişiyə deyir ki,  burda gözləsin, evdən pul götürüb gələcək. Sürücü pul istəməsə də bu gəlinin marağında qalır. Fikirləşir ki, qız pul gətirməsə də yəqin biri onu yola salmağa çıxacaq. O da bu vaxt o gəlinə nə olduğunu o adamdan soracaq. Yarım saat gözləyir, lakin qız gəlmir. Düşüb qızın girdiyi evə girir. İçəridə qızın ailəsi süfrə başında hamı yemək yeyir. Ev əhli tanımadığı bu adama xoş gəldin eliyir və süfrəyə dəvət edir.  Kişi oturmur, deyirki "Sizin evə gəlinlik paltarında qız girdi mənə pul gətirəcəkdi, lakin nə qədərdi gözləyirəm gətirməyib o hardadır?" Qızın ailəsi təəccüblənir və deyir "bizim qızımız yoxdur" sürücü donub qalır. And aman edir ki vallah billah mənim avtobusunda gətirdim. Hələ soyuqdu üşüyürdü. Pencəyi i də çıyninə saldı. Bu evə girdi. Dedi gözlə pul gətirim. Ama pul dərdi də deyiləm, prosdu maraqlıdır o qız kimdir gəlinlik paltarında, hardan qaçmış, niyə qaçmış. Hamı məttəl qalır. Bir müddət sonra qızın şəklini divarda görür. Ailəsindən soruşduqda ailəsi"o bizim qızımız idi ama artıq yoxdur o vəfat etdi deyir" kişi qızın nə zaman vəfat etdiyini soruşur. Ailəsi 2 həftə öncə deyir. Kişi inanmır və qızın ailəsi onu inandırmaq üçün onunla birlikdə qızın qəbrinin üstünə gedirlər. Getdikdə hər kəs çox təəccüblənir. Çünki, sürücünün pencəyi qızın məzarının başında idi. Və pencəyin yanında da qızın gəlinliyi...
____________________________________

ANONİM MƏKTUB 14

  Fəridə, xanım. Necə başlayım, necə deyim bilmirəm. Amma bildiyim bir şey var. Mən utancdan ölürəm. Nə edim bilmirəm, bütün hüzurum qaçıb, arzularım xəyallarım darmadağındır. 
    Anamın iş yoldaşının, həm də rəfiqəsinin oğluyla nişanlanmışam.  Qaynanam bizim ailəyə çox gəlib gedən insandır. Gözümüzü açandan onu ailəmizin bir üzvü kimi görmüşük həmişə. Elə anam da, onun kimi idi. Bacı kimidılər ... 

Men, 18 yaşındayam ve bir neçə ay bundan əvvəl  nişanlandım. Nişanlımla aramda 10 yaş var, bir birimizi çox gözəl başa düşürük. Bir birimizə münasibətimiz hörmət çərçivəsindədir, onunla həm uşaqlığımı yaşayıram, həm gəncliyimi, onunla həm sevgiliyik, həm dostuq. Ruh əkizi kimiyik,  fikirlərimiz üst üstə düşür. Universitetə hazırlaşıram. O bu barədə də mənə kömək edir, bəzən saatlarla bərabər dərs hazırlayırıq. Bu da bizi bir birimizə daha çox bağlayır. Bu günə qədər nə onunla münasibətində nə də başqa bir şeydə - heç nədə problem yaşamadım, 
Ta ki anamla  qaynatamın bərabər  olduğunu öyrənən qədər. 
Hardasa 5-6 ay əvvəl anamla qaynatamın  birbirlerine qarşı çok səmimi olduqlarını  hissettim. Bəlkə də bu qədər şişirtmə deyəcəksiz, amma əvvəllər də belə şey hiss edirdim. Dediyim kimi, ailə dostumuz idi,  ağlıma da başqa bir şey gəlməzdi. Amma, nışanlanandan sonra qadın kişi münasıbətinin nə olduğunu daha dərindən başa düşürdüm. Bəli anamla qaynatamın münasibəti dost - yoldaş münasibəti yox sevgili münasibəti idi.

     Nişanlandıqdan sonra qaynatam  her gün bize gelmeye başladı. Birbirlerine olan baxışları, danışmaları göz qaşla və eyhamlı idi. Şübhələr içimi gəmirirdi. Belə davam edə bilməzdi. İşin vacibinə yetməliydim, Allaha yalvarıram ki, hissetdiklərim yalan olsun. Böyük tərəddüdlə telefonuma səskaydedici yüklədim. Fikir vermişdim, arada qaynatamla danışanda anam həmişə  başımın üstünü kəsdirir, ver mən də bir iki kəlmə danışacaqlarım var deyirdi, məndən telefonu alir və danışa danışa ya mətbəxə keçir, ya otağına. Guya izim hansısa bir məsələmizlə bağlı nəyisə müzakirə edirdilər. Anama deyirdim telefonun var da öz telefonundan zəng elə danış da. Deyirdi ki yox ay bala, indi durduq yerdə mən zəng eləsəm ayıb olacaq, elə belə söz arası lazım olan şeyləri deyirəm. 
  Nəysə beləcə səsdinləyici vasitəsiylə anamla qaynatamın bütün danışmalarına qulaq asa bilirdim. 
   Bəli yanılmamışdım. Anamla qaynatamın arasında gizli və həm də əxlaqsızca əlaqə varmış. Həmdə bu əlaqə yeni deyil,  Çox əvvəllərin münasibəti imiş. Arada anamın Bakıya müalicəyə getmə bəhanəsi də elə məhz qaynatam imiş. Günlərlə bir evdə qalırmışlar. Bunları eşidib çox pis olmuşdum. Partlatmaq üzərəydim. Özümü nə qədər ələ almağa çalışsam da, artıq dayana bilmirdim. 
    Tesadüfen danışıqlarına  rastlamış kimi  davranıb “Ana bu nə deməkdir?” diye ona qışdırdım. Bəli anam bütün bu səsləri dandı. Bu səslər ona aid olmadığını dedi. Səslərin ona və qaynatama aid olduğunu sübut etdikdən  sonra “fikirləşdiyi kimi deyil , sil o zibilləri” dedi. Anamla aramda olan pərdəni götürmək istəmirdim. Hələ də özüm özümü təsəlli edirdim ki, mən həqiqətən də yanılmışam. Belə bir  şey yoxdur.və beləcə məsələni bağladıq. Toy nişan ərəfəsində istəmirdim ki nəsə bir problem çıxsın ortaya. Nişanlım çox sevirəm və özümü onsuz təsəvvür edə bilmirəm. 
   Nə qədər susam da anamın və qaynatamın telefon danışmaları qulaqlarımda cıngıldəyirdi. Vicdanım rahat etmirdi. Həm anamın atama xəyanəti, həm gələcək qaynatamın yoldaşına sədaqətsizliyi məni yerimdə rahat qoymurdu. Partlatmaq dərəcəsinə gəlmişəm. Mənim belə vəziyyətdə olmağım nişanlımla aramda da soyuqluq və problem yaradırdı. Ondan qaçırdım, danışmaq istəmirdim. Ən pisi o idi ki, o nəsə çox ciddi bir problemin olduğunu hiss edirdi.  Bunu biriylə danışıb içımdəkiləri atmalıydım ama  kımə?  Nişanlımla danışsam?... 
Nəysə hardasa 1 ay bundan qabaq    vəziyyəti ərdə olan bacıma danışdım. Demiyəsən bacım da əvvəldən nəsə bilirmiş. Odur ki məni sakitləşdirdi. Sən narahat olma dedi. Amma bacım da mənim kimi.  Nə edə bilər ki, anamızın bu biabırçılığı ın üstü açılsa, mənim nişanlım pozulmağı o yana, Bacımın yuvası dağılmazmı?
    Fəridə bacı, doğurdan da pis vəziyyətdəyəm, mənə kömək edin, ağlım başımdan çıxmaq üzrədir, bu gün sabah Alı məktəbə imtahanlarım başlayacaq, fikirim dağınıqdır, özümü toparlaya bilmirəm. Mən neyniyim, necə edim. Kömək edin xahiş edirəm

ANONİM MƏKTUB 15

#ANONİMMƏKTUB #FERİDE #FERİDEACARAKÇAY

26 il ailəli olmuşam,  yoldaşım, atanşik, meşannik idi. 26 ildə bəlkə 6 ya 7 il ailə həyatı sürmüşük,  ər arvad kimi bir yerdə olmuşuq ya yox. Veşni cavanlıqda  dələduzluq üstündə, sonralar, oğurluq, narkotik üstündə tutulurdu. Axırıncı dəfə döyərək  mənim adıma bankdan pul çəkdirdi, başqa sələmcılərdən küllü miqdarda pul götürüb qaçdı Rusiyaya. Gedib pulu yeyib dağıdandan sonra  gəldi. 3 il sonra. Gələn kimi elə aeteportda tutub içəri qoydular. Bu müddətdə işləyib bank borclarının bir qismini vermişdim, sələmcilər ümumiyyətlə dururdu hələ. Artıq cana yığılmışdı. Gəlməsini və tutulmasını fürsət bilib  getdim verdim boşanmağa. Başqa cür ola da bilməzdi. Azadlıqda boşanma məsələsini desəydim, başımı kəsərdi. 3 böyük uşaqla boşandım. Uşaqlarım mənə qol qanad verirdi, böyükdülər, bir birimizə dəstək olub yaşayacağıq  deyə düşünürdüm. Amma sən saydığını say, gör fələk nə  sayır.
    Boşananda böyük qızımın 24 yaşı var idi, 2 ci 18 yaşında, oğlum isə  16 yaşında  idi 
    Nolsun, boşansam da o murdarın borclarının əlindən rahat dayana bilmirdim. Cəzasını islah əmək düşərgəsində çəksə də, borc yiyələri pulunu ala bilməyincə mənə və uşaqlarıma da cəza verməkdən ləzzət alırdılar. Öz ölkəmdə bədbəxt günə qalmışdım. Şikayət edirdim, pulum yox idi sözüm keçmirdi. Nə arxamda yiyəm, sahibim yox idi, nə də bizi qoruyub müdafiə edəcək qanunlar. Bu kirli dünyada tək başıma bilmirdim uşaqlarımı qoruyum , yoxsa özümü . Qızlarıma da, mənə də, pis təkliflər edirdilər.  Böyük qızımı evlilik adıyla aldadıb  yoldan çıxarmaq istəyirdilər. İncəvardan tez xəbər tutmuşdum.. Qızıma başa salırdım ki, səni aldadırlar, almaq fikirləri yoxdur. Qızım mənə inanmır, bunun üçün mənə düşmən kəsilmişdi. İndinin özündə , hələ də bu yaşa qədər oturmasına məni günahkar tutur.
    Oğluma iş vermək adıyla aldadıb aparıb narkotik satdırırdılar. Yaxşı ki, bu dəfə də ayıq tərpənmişdim, mən bundan tez xəbər tutmuşdum.Özü pis vərdişə düşmədən polislərin köməkliyiylə oğlumu düşdüyü quyudan çıxarmağı bacarmışdım. Hamı mənə pis gözlə baxırdı.Hətta öz qohumlarım da. Qızlarım və mənə hərə bir barmaq edirdi. Heç kim başa düşmürdü ki, mənim qızlarımın atası bizi bu vəziyyətdə qoyubsa, demək bizim heç bir günahımız yoxdur. Hamının diqqəti nəzəri üstümüzdə idi. Haqqımızda olmazın söz söhbəti gəzirdi. Qorxumdan işə də getmirdim ki, deyəcəklər iş adıyla haralara gedib pul qazanır. Evimə elədiyim bazarlığı belə üzümə vururdular ki, belə çətin vəziyyətdə əti balığı nəylə alıb yeyirsiz.  Nəysə məcbur qalıb, elə evdə qızlarımı başıma yığıb internet üzərindən şirniyyat, xəmir işləri eləyib satırdım. Gənc gözəl qızlar idilər, həyatlarının ən çılğın, ən parlaq vaxtları idi, lakin mən onları ev dustağı etmışdım...
   Nəysə oğlum əsgərliyə getdi, bu arada uzaq qohumlardan birinin qaynatası ölür, mən balaca qızı ora köməyə göndərmişdim. Qızı orda gördülər, bəyəndilər. Qız da elə bil evliliyi özünə qurtuluş bilirdi. Oğlanı 1 dəfə elə o yasda gördü, dedi vur boynumu, nə 8lur olsun qismətim qaçərmayacam ərə gedirəm. Bir soz deyə bilmədik. Mən də fikirləşdim bəlkə qızım xoşbəxt ola. O oğlan bir  dəfə evlənib elə toy gecəsi qızdan  ayrılmışdı. Deyilənə görə, qız bakirə çıxmamışdı. Olsun dedik, həyatdır, hər şey ola bilər, qısmət... Nəysə, bizim nəyimiz var, həyat tərzimizi bu oğlanın ailəsinə dedik ki, bax sonra ordan burdan nəsə eşıdıb deməyin ki, bu ailə belədir. Onlar da mənə dedi həyatdır, hər şey olar, nə var burda. Nəysə qızı ədəb ərkanla verdik getdi. 4 ay sonra qız dedi ki, ay mama, mən bu adamla bir yerdə yaşaya bilmərəm. Niyə ay bala?  Dedi ki, bəs belə belə oğlan problemlidir. Elə 1 ci arvadı da toy gecəsi belə olduğunu bilib özü geri qayıdıb. Bunlar da biabır olmamaaq üçün qıza böhtan atıblar. Başıma daş düşdü elə bil. Neyləyim necə edim? Dedim bəs o zifaf gecəsi, o carşaf nə idi, dedi ki o bəylə mənim aramda olan bir razılaşma idi. Mənə yalvardı yaxardı ki, sirrimi heç kimə yayma. Mən ölənə qədər sənin arxandayam. Mən də düzü evə qayıtmaq istəmirdim, bezməşəm camaatın murdar söz söhbətindən  həmin vaxt qayıtsaydım, onsuz da haqqımızda yaxşı şeylər danışmırlar, deyəcəkdilər ki, elə bu qız belə imiş. Bu məsələni sir kimi saxlayacaqdır öz aramızda. Amma görürəm ki mümkün deyil, belə ailə olmaz, mən də xoşbəxt olmaq istəyirəm, ömrümün axırına qədər ər evində qız uşağı kimi yaşaya bilmərəm.
   Böyük qız bacısına dedi get boşan, qorxma . Nəysə indi boşanma ərəfəsindədirlər. İnansa da inanmasa da, hələ də qız uşağıdır, həkim kağızı da alıb səbəb kimi məhkəməyə göstərmişik. 
    Bütün bu proseslər baş verən vaxtı oğlum əsgər getdi. 3 qadın balaca bir qəsəbədə başına qaldıq. Bayaqdan adımız bir idisə indi, üç olmuşdu. "Q... bə  filankəs"  qızları ilə "ad  çıxarmışdıq ". Bayaqdan ərimin sələmcıləri bizə göz dikib qara yaxırdısa indi də qızımın əri şərəfsizlik edirdi. Çevrəmiz bizə inanmırdı. Əgər belə şey var idi sə, niyə qızın 4 ay otururdu orda? Həmən günü niyə gəlmirdi? Deyirdilər. O qədər yorulmuşdum ki heç kimə heç nəyi sübut edəsi halda deyildim də. 
  Özümüzü evimızə qapatsaq da gündə bir bəla qapımızı döyür, gündə bir zibilə bulaşırdıq. Başımızı alıb ölkədən qaçası olmuşduq. Lakin yoldaşımın bank borcları bağlanmadığına görə  xarıcə çıxma  qadağası qoyulmuşdu mənə . Qızlara yalvarırım ki, siz cavan uşaqlarsız, ağlınız başında, həyatın hər çətinliyini görmüsüz. İnanıram ki mənsiz də səhv addım atmazsız, siz qaçın buralardan gedin deyirdim. (Türkiyədə qohumlarımız var, ailəlidirlər orda, işləyənlər də var) . Deyirdim gedin onlara, sizə kömək edərlər, işə qoyarlar, həyatınızı qurun yaşayın. Lakin onlar da məni tək qoymaq istəmirdilər, bəlkə də qərib yerdə tək qalmaqdan qorxurdular.
   Nəysə nə edim neyniyim bilmirdım. Bir müştəri var idi, həmişə insteqramdan mənə sifariş verirdi. Kişi idi. Demək olar ki, iki üç gündən bir mən bu kişiyə şirniyyat, dolma, xəmir yeməkləri hazırlayıb aparırdım metroda verib, pulumu alıb qayıdırdım. Olardı hardasa 7 8 ay idi ki, mən bu adamı tanıyırdım. Yanı belə müştəri kimi. Bir gün məndən kiftə bozbaş istədi. Dedi ki, çoxdandır sulu şey yemirəm. Əgər mümkünsə mənə iki üç pors kiftə bozbaş...
  Nəysə bişirdim qablaşdırdım apardım. Neçə aydan bəri bu adam məni çox maraqlandırırdı. Bəlli idi ki, ailəli deyil, ya da xanımı burada deyil, çünki belə ev yeməklərini bütün ailəli qadınlar bildir zatən. Ailəli olsa idi ailəsi bişirərdi.
   Sifarişi verincə dayana bilməyib soruşdum ki, yəqin xanım işləyir, vaxtı olmur yemək bişirməyə  deyə soruşdum. Peşiman oldum soruşmağıma
   - Xanımım olarsanmı? - deyə üzümə baxdı. Heç sualıma belə cavab gözləmirdim də. Nəysə həmin gün yox, başqa bir zaman bir yerdə oturub söhbətləşdik. Demiyəsən elə bu neçə vaxtda əl altın an bu da bizimlə maraqlanırmış  Ərə getmək ağlımın ucundan da keçmirdi , amma bu yorğun vaxtlarımda bir dosta, məni təsəlli edəcək bir yoldaşa ehtiyyacım var idi, ruhum yorulmüçdü, ürəyim incimişdi həyatdan. Belə tənha adam məni gözəl başa düşərdi bəlkədə, mənimlə belə yaxından maraqlanmışkən, mənə və ailəmə  önyarğılı düşünməmişkən o da mənə maraqlıydı, tanımaq istəyirdim onu.
  Deməli bu adamın ailəsi olsa da, özü uşaq evində böyüyüb, orda oxuyub. Elə məktəb illərindən musiqiyə həvəsi varmış. Oxuduğu İnternat məktəbində də piano çalmağı öyrənmiş. Məktəbi qurtardıqdan sonra işlədiyi hansısa bir musiqiçi  kollektivi ilə sintizatorçu kimi  Rusiyaya gedir neçə illərdir Rusiyada yaşayırmış, illər sonra ailəsinin təkidiylə vətənə gəlib qonşu - qohum bir qızla tanış olub. Qızla bir birini sevir. Aralarında böyük bir məhəbbət məcrası yaşanıbmış. Sonra məlum olur ki, qız başqasına nişanlıymış, qız buna yalvarır ki, mən o oğlanla evlənmək istəmirəm , məni qaçırt. Bu da alıb qızı qaçırdı gətirib dostunun evinə.
 Biraz sonra arxasınca gələn valideynlərini görəndə qız sözünə  vəfa etməyib. Ailəsinə məcbur qaçırıldığını deyib. Bəli, beləliklə oğlanın bütün həyatı qaralır. Oğlanı tutub 7 il iş kəsirlər.  Cəzasını çəkib 7 il sonra ailəsinin yanına dönən oğlanı ailə qəbul etmir, musiqiçi dostları da artıq oğlanı tanımaq istəmirdilər. Bəli həyat növbəti şilləsini çəkmişdi ona. Evsiz, işsiz qalan oğlan Bakıya üz tutur. Gəlib tikinti şirkətlərində gündəlik fəhləlik eliyir. 28 mayda günlük kirayə evlərdən birində qalır. Mədəsi xəstə olduğu üçün həkim ona  isti yeməklər məsləhət görür. O da bu üzdən hansısa kafedə yemək yeməyib, elə məndən isti yemək alırmış.
   Nəysə uzun sözün qısası. Mən hər gün  buna yemək  gətirdikcə hər dəfə yarım saat, bir saat danışıb dərdləşirdik. Məndən 3 yaş kiçik idi, amma  hələ də mənimlə evlənməkdən israrlı idi. Mən də vəziyyətimi buna başa salmışdım, 3 uşağım olduğunu demişdim. Oğlum böyükdür, əsla belə şeyi qəbul etməzdi. İcazə ver mən onlarla danışım dedi. Qızlarla özüm danışdım, qızlarım bu məsələni sevinclə qarşıladı. Böyük qızım biraz narazılıq etdi, kasıb olduğu üçün. Gedirsən eləsin get, heç olmaya səni yerdən qaldıran biri olsun.
  - Ay qızım, - dedim- heyləsi neynir 3 uşağın anasını, heyləsi gedıb 20 yaşında qız alar da.
  - Onda sən neynirsən beləsini, tuman yumaq lazımdır sənə?  Axı o sənə nə verəcək ki bizə də nəsə edə?  O da olacaq atamın bir tayı.
  Dedikləri ilə razıydım. Amma bu insanın dürüstlüyü, insanlığı məni özünə bağlamışdı. Gülməyin. Sevgi hər yaşda var deyirlər. Elə deyəsən sevgi mənim qapımı gec yaşda döyürdü. 
   Nəysə bu arada müharıbə başladı. Oğlumu da döyüşə aparmışdılar. Özü onunla yaxından maraqlanırdı. Qurban demişdi. Sağ salamat qayıtsın. Demişdi də elədi də.
  Nəysə, Bir gün bu mənə zəng eləyib dedi ki, gəl filan qospitala. Dəli oldum. Başı yaoylu qaçdım qospitala. Şahini yaralanmışdı. Allahından ağır deyildi. Tankları minaya düşərkən hoppanıb dərəyə yuvarlanıb, sadecə qolu, qıçı qırılmışdı. Ay yarım oğlum  xəstəxanada qaldı. O ay yarımı o da oğlumun yanında qalıb ona qulluq elədi. Gündüz mən gecə o, Şahin7mi tək qoymadı. Bu müddətdə əməlli başlı dostlaşmışdılar. Nəysə nə başınızı ağrıdım. Müharibə qurtardı. Əsgərlikdən gəldi. Bilmirəm  öz aralarında nə danışıblar nə ediblər, oğlum  əsgərlikdən gələndə  ilk dəfə idi o bizə gəldi, həm də oğlumla...

   Ara sakitləşəndən sonra ailəcə bir masanın arxasına keçib oturduq. Hamımız başımızı aşağı salmışdıq  danışamırdıq. İçəri dərin bir sükut içərisində idi. Elə bil hakim qarşısında hamımız günahkarca dayanmışdıq. Nəhayyət o bir iki dəfə öskürüb sözə başladı.
   Uzun uzun öz həyatından, həyat təcrübəsindən, həyat meyarından, özündən, ailəsindən mənimlə necə tanış olduğundan danışdı. Bizim də hansı vəziyyətdə oldugumuzdan, nələr yaşadığımızdan xəbəri olduğunu da vurğuladı. Uşaqlar üçü də düşüncəliydi. Oğlumdan elə narahat idim ki, elə bilirdim indi durub aləmi bir birinə qatacaq. O isə sakit və təmkinlə onu dinləyirdi. Onu  sakitliyə məni çaşdırmışdı.
   - Uşaqlar, istəyirəm həyatımızı birləşdirib ailə olaq, ananıza və sizə dəstək olmaq istəyirəm. Allahın əmri, peyğəmbərin qəbulu ilə ananızı özümə yoldaş, sizi də özümə evlad istəyirəm. 
  Pəhh... Böyük qızım açıldı nə açıldı... 
   - Nəyin var nə dəstək olasan, ay səfil, nəylə bizə dəstək olasan?  Başını soxmağa bir damın da yoxdur- deyə böyük qız yerindən tapanca kimi açılanda  oğlum səsin ucaltdı:
  - Bəs Sənin nəyin var, ananın arxasında dayanasan? 
  Nəysə bu bacı qardaş bir birinə girdi. Aləm  qarışdı. Bu adamı yola saldıq getdi. Balaca qızımla mən qalmışdıq uşaqların arasında.

  Oğlumdan etiraz gözləyirdim ama, oğlumun belə danışdırması məni çaşdırmışdı. 
   -  Mən müharibə görmüş adamam. Bu çətin günlərdə kim dayandı arxamızda?  Hanı atanın qohumları?  Hanı sinəsinə döyən dayılar, xala ərləri? Kim gəldi o qospitala?  Mən cəhənnəm, heç məni bacı qardaş kimi qəbul etməyəydoəilər amma bir yaralı əskər kimi tanıyaydılar. Millət kimi o qospitalın qapısında mənə yox elə mənimlə orda yatan əsgərlərə mən şahinin əmisiyəm, dayısıyam deyəydilər. Bir şeyə ehtiyacınız  varsa deyin deyəydilər. Bilirsiz mən o adamı dostlarıma necə təqdim etdim?  Atam kimi, böyük qardaş kimi, dost kimi. O, o insan idi ki, gündəlik qazandığı manat pulun 20 manatına mer meyvə alıb mənim adımdan qospitala paylayır dı. O o adam idi ki,mənimlə bərabər iki dostumun dava dərmanı üçün kreditə girib. O adam idi ki, əlini çiynimə qoyub, evdəkilərdən nigaran qalma 5 manatı var, ötüşdürərik deyirdi. O adam idi ki, cibinin son qəpiyinə qədər bizə xərcləyib özü gecəsi  2 manata qarajda qalırdı.
    Fikirləşin sabah ikiniz də yuva qurub gedəsiz, mən də birin alacam. Nə qədər ailəmə desəm ki, o mənim anamdır, başımın tacıdır... O  qadın, yeni ailəm məni seçim qarşısında qoysa ya anan ya mən, anamı secərəm təbii ki, amma vay o hala ki mənim qızım ola, mən atam kimi şərəfsizlik edib iki qızımı ortada qoymaram.
    - İndi nə düşünürsən,  Ananı öz əlinlə bir kişiyə verəsən ki ala, o anam o sən? Ay sənin qeyrətini... Sabah adama nə deyərlər.
  -  Kim nə deyir desin. Təklik allaha məxsusdur. Qeyrətə gələndə hansı qeyrətdən danışırıq, hərə bir söz deyəndə qeyrət qalar? Atmışam boynuma hər şeyi, hansına, kimə cavab verim? Bayaqdan bir ananın təsübünü çəkirdim, indi də baçılar, millət içinə çıxa bilmirəm. 19 yaşım var, bu yaşımda yorulmuşam vallah. Anamla atamın evliliyi başından bəri səhv idi. Belə olacağı bəlliydi. İndi deyirsiz bu qadın ömrünün sonuna qədər səhvləriylə yaşasın?  Niyə insan deyilmi bu?  Qadın deyilmi?  Sevib sevə bilməzmi? Buraxın hər kəs həyatını yaşasın, mənim də gələcəyim var, belə həyatla gələcək qurmaq olmaz. Bəlkə anamın ailəsi ola söz söhbət yığışa, sizin də qapınızı halal yerdən çalarlar. Sizi bilmirəm, belə getsə mənim gələcəyim türmədir. Vurub birin öldürəcəm, gedib girəcəm içəri. Ona görə buraxın, hər kəs özün düşünsün. Elə siz də... 
    Bəli bir həftə sonra onunla görüşdüm. Bəli, qərarımızı vermışdık, uşaqlarımızı yerbəyer edib sonra həyatımızı yoluna qoyacaqdıq. Hələlik isə iki dost kimi görüşəcək dik.
Məndən heçnə gizlətmirdi. Gəliri, haqq hesabı mənimlə idi. Düşünürdü ki gözəl bir gələcək qurmaq üçün ilk önçə kirayədə qurtarmağımızın lazımdır. 
   Həmin gün oğlumu da çağırdıq, bərabər Suraxanıya getdik. Biraz əlində pulu var idi. Axtarıb uyğun qiymətə  bir torpaq yeri tapdıq, içində balaca 1 otaq tikilmişdi. Heç gözləmədiyimiz bir şey etdi. Qəbul etməsək də, Torpağı mənim adıma aldı. Sonra axtarıb sələmçilərlə görüşdü. "Bir daha bu qadını və onun uşaqlarını narahat etsəniz məni qarşımızda görün" - dedi. O mənə və uşaqlarıma sahib çıxmışdı. Oğlumu qoltuğuna çəkib özüylə işə aparırdı. Qazandığı puldan özünə təkcə gündəlik yol  və  siqaret pulu götürüb, bütün pulunu mənə verirdi.  "Evimizi tikə bilməyimiz üçün büdcəmiz bir yerdə olması yaxşıdır dedi. Mən özüm də işləyirəm əvvəlki kimi. Balaca qız  bu işə bitərəfdir, amma, böyük qızım bizimlə razılaşmır ki razılaşmır. Qızlarımla bərabər işləsəm də böyük qızım daha əvvəlki kimi nə bizə kömək edir, nə bir iş görür.  
   Dünən yeni evimizin bünövrəsini qoyduq,4 otaqlı həyatımızda görmədiyimiz böyük evimiz olacaqdı. Belə planlamışdıq ki ev tikiləndən sonra, evliliyimiz rəsmiləşənə qədər o həyətimizdəki balaca evdə qalacaqdı. Zatən o torpağı alandan sonra oğlumla bərabər ikisi də o evdə qalırdı. Düşünün ki bu zamana qədər, 1 otaqlı kiralarda sürünmüşük. Həyatımızda qızlarımın da mənim də başıma gəlməyən qalmayıb. İndi üzümüzə gülən şansımıza qızım niyə barışmır, başa düşə bilmirəm. Nolar ki kasıb olanda məyər kasıblar xoşbəxt olmur?  Onsuz da o olmasa sürünürük. Amma onun bizə sahib çıxması başımızda bir adamın olması, söz söhbətdən qurtarmağımızın nəyi pisdir ki. Belə başa düşürəm ki, yeni qəsəbə yeni ev, yeni ailə bizdə çox şeyi dəyişəcək. Ən azından bu yeni həyatımızda köhnə qonşularımız və bizi tanıyanlar olmayacaq.  Allaha pənah...
_____________________________________

ANONİM MƏKTUB 16

 Salam Fəridə xanım, yazdıqlarınızın təqibçisiyəm. Sevə sevə böyük maraqla oxuyuram sizi. Həyat hekayələriniz biz cahil insanları düşünməyə vadar edir. Bilirsiz niyə cahil yazdım? Bəli cahilik, bir insan özü öz həyatını qura bilməyib, gələcəyini, xoşbəxtliyini kiməsə, kimlərəsə fəda edirsə bu ən böyük cahillikdir, mənə görə.
    Sosial şəbəkələrdə, çox qruplarda varam. Başımı bunlarla qatıram. Yoldaşım bəzi qadın qruplarında üyədir. Arada onun telefonu əlimə geçəndə, istər istəməz gözüm sataşır qadın problemlərinə. Baxıram qadınlar qadını müdafiə edir, haqq səsini qaldırır. Mental düşüncələrə yox deyir. Və sətir başı görürəm ki, hansısa bir qadının səhvi olanda da ona haqq qazandırırlar ki, yaxşı kişinin arvadı ya da sevgilisi gəzməz, ya da yaxşı kişinin sevgilisi başqasını seçməz və s... 
   İndi gələk əsas məsələyə. Bəs biz bu kişiləri, "pis" kişi eliyən nədir, kimdir? Qeyrət deyəndə damarımız atır. Anamızı, bacımızı, xanımımızı, qızımızı gözümüzün qarşısına gətiririk. Qonum qonşunun təsübünü çəkəndə ağzımızdan vurulur ki,nə işinə qalıb, camaatın dərdin çəkmək sənə qalıb? Çəkilib otururuq xarabamızın altında. Qarışmırıq.  Sevgilimizdən danışmağa belə dəyməz. Həmin dəqiqə hərə bir tərəfdən hücum çəkir sevgilinin üstünə ki, əl çək oğlumuzdan və ya ərimizdən. Sora deyirlər Azərbaycanda qız qalmayıb,  türklər alıb aparır. Niyə bizim oğlanlar türklərdən qız ala bilmir? Sora bəzi kişilər özlərin təsəlli edir ki, "əşi, Azərbaycanın otxodlarıdır da türkə evlənən!". Bəs onları " otxot edən kimdir? Etiraf edirəm, elə biri mən...
... Əsgərlikdən təzə gəlmişdim. Yeznəmin köməkliyiylə xarici şirkətlərin birinə işə girmişdim. Evin sonbeşiyi olduğum ücün, ailəmizin ən sevimlisi, ən ərkəsöyünü idim. Daha açıq desəm "mamauçağı"...
  Glən kimi anamgıl  kreditə girib altıma son model bir maşın aldı. Ailəmin imkanı ortadır. Bir neçə yerdə ərzaq və inşaat malları dükanlarımız var. Dükanlarımızı qardaşlarım və atam, anam işlədir. Mən heç  uşaqlıqdan sevmırdım ticarət işini. Odur ki, elə əsgərlikdən gələn kimi şəhərə can atdım.
    Bir gün yeznəylə işdən gəlirdim, məhəllə dükanına girib siqaret və pivə alıacaqdım ki, gözüm satıcı qıza sataşdı. Normalda heç bu dükana girmirdim haa... Çünki özümüzün dükanımız var, nə lazımsa ordan götürürük. Nese elə bil həmin gün Allah tala ayağımı o dükana açmışdı.
   Bənövşə, Bakı dövlət universitetində oxuyurmuş. Burda bizim qonşuluqda bacısının evində  qalırmış. Bacısı da bizim qonşunun gəlini idi. Bənövşə gündüz dərsdə axşam dörddən sonra bizim məhəllənin marketində işləyirmiş. Nəsə  beləcə tanış olduq. Dərin və saf duyğularla bir birimizə bağlandıq. Sadece onun izin günlərində görüşüb gəzə bilirdik. Amma sabaha qədər telefonda sevgimizlə yatıb, təbəsümümizlə qalxırdıq.  Nəysə beləcə il yarım sevgili həyatı yaşadıq.
    Əmimin baldızı rəhmətə getmişdi.  Bizimkilər həmin yasda qız görüb bəyənmişdilər. Əmim oğlunun qayını qızını. Tam da bizim ailəyə görə qızdır, dedilər. Başımın üstünü kəsirdilər ki, artıq vaxtdır. 23 yaşım var.  Bizim ailənin beynində bir söz ilişib qalmışdı. Tez evlənən peşiman olmazmış. Qardaşlarımı da 20 - 22 yaşlarında evləndirmişdilər, öz dedikləri, özlərinin secdikləri, tanıdıqları qızla. İndi sıra məndə idi. "Mənim sevdiyim var" - dedim. Kim idi mənim duyğularıma hörmət qoyan. Dediyim kimi, evin sonbeşiyi idim. Başladım ərköyünlük etməyə. Normalda o biri qardaşlarım bunu etsəydilər mən bilirdim ki, anam o qardaşlarımın başına nə oyun açardı. Amma mənim nazımla oynayırdı.əksınə gülüm mənim sevdiyimi camaat içində lağlağı eləyirdi, sinəsinə döyüb qürrələnirdi ki, mənim evimə yoldan ötən gəlin ola bilməz. Nəysə evdən qaçıb, şirkətimizin Qax filialında işə girdim. Getdim Qaxa. Anamgil əl ayağa düşdü. Dilə tutdular ki, yaxşı sevdiyin kimdir, gəl, alırıq. 3 aydan sonra evə döndüm. Varsa Bənövşədir dedim, yoxsa heç kim...
    Dünya dağıldı. Ölsək də, o qıza bizim evdə yer yoxdur. Niyə? Nə var, nə var ev qızı deyilmış, Bişmiş qız deyil. Gözün açıb , şəhərə qaçıb, yüz üz görüb, universitet oxuyur, havalıdır, bizi bəyənməz iş, biznən ayaqlaşmazmış, market kimi yerdə min kişi üzü görə görə işləyirmiş və s. və laxr.
  Anam deyinməklə beynimin ətini yeyirdi.
   - A bala, bu ləçərin üzünün süyu gedib. İndi belə bir qız gəlib qaynanalı, qaynatalı bir evdə oturar?  Kötük evdə baş çıxarda bilər? Qonaq qara qarşılaya bilər? Kötük evə, toyuq cücəyə, qoyun quzuya qaynaya bilər? (Bakıətrafı qəsəbələrin birində yaşayırıq. Bizdə həyət evidir. Qoyun keçimiz də var) Bizə belə işlərdə bişmiş qız lazımdır-Deyib  dururdu .
   - Ay mama qadan alım, Bənövşə də kənd qızıdır, bacarar bu işləri. Nolsun ee oxuyur.
   - Deyirsən əli diplomlu qız gəlib külfət yiyəsi olacaq?  Pəyə təmizləyəcək? 
  Nə başınızı ağrıdım. Uzun çək çevirən sonra elə bil dilim ağzım bağlanmışdı. Ailəmin tapdığı qızı görməyə razılıq verdim. Əmim oğlu ilə getdik, qızı ənənəvi adətə cevrilmiş şəkildə bir bəhanəyə  evə dəvət etdilər, inanın heç üzünə də baxmadım. Mənim ağlım fikirim Bənövşədəydi, hətta elə o qız içəri  gələndə də bir gözüm telefonda idi, onunla mesajlaşırdım.
   Hansı qız qaçardı belə bir qısmətdən. Evin sonbeşiyi, iki mərtəbə  təmirli, rahat evi, dükanları  altında maşını, işi gücü olan oğlandan? Təbii ki, mən və ailəm  onun və ailəsinin ürəyincə idi.
   Evə gəldik. Bir neçə gündən sonra bizim evdə artıq nişana hazırlıq başlamışdı. Etiraz etdikcə müsibət ərşə qalxırdı.
   -Madəm istəmirdin niyə ümüdlü edirdin qızı?
  - Ümüddü edib neylədim axı, ay ana ? Nə dedim, heç üzünə də baxmadım. Məcbur elədiniz  getdim. Daha doğrusu həmişə getdiyim ev kimi getdim. Mən sizə yalvarmışdım qızı gətirin görüm? 
   - Biz söz açmışıq ümüd vermişik, ayıbdır, bu haqq hesabdan sonra əmoğlunun, onun arvadının üzünə baxa bilmərik! - dedilər-Vəssalam. 
   Bu qız dayanmadan mənə mesajlar yazır, şəkillərini göndərir. Ətraflı ona yazmışdım ki mənim sevdiyim var. Yani mənə ümüddü olma demişdim. O isə israrla, "ola bilər. Mən səni başa düşürəm. Hər sevən qovuşsaydı, onda heç həsrət qalmazdı da. Bacın deyir o qızı mamangil istəmir. Amma neyləmək olar, böyüklərin sözündən çıxmaq olar? - dedi.  Darıxma, hər şey yaxşı olacaq. Mən onu sənə unutduracam, sən məni sevəcəksən, uşaqlarımız olacağıq. Alışacaqsan bizə. Çətini uşaq olana qədərdir, unudacaqsan onu. Başın qarışacaq uşaqlarına "
   Hamı üstümə gəlirdi. Artıq bu məsələ o qədər şişmişdi ki, qonşular, qohumlar məni görəndə təbrik edirdi. Həmin vaxtlar yay tətili olduğu üçün Bənövşə də rayona getmişdi, evlərinə.
    Nişan günü təyin olunmuşdu artıq. İki gün sonra böyük dəbdəbəylə nişana gedəcəkdik. Adımıza, adlarına layıq. Onlar da cevrəsində sayılıb secilən, özlərinə güvənən ailə idi, biz də...
    Bənövşənin əmisi qızı zəng elədi ki, bəs durma gəl, Bənövşənin vəziyyəti pisdir. Niyə? Mənim nişanlandığımı eşidib, cox pis olub, dayanmır, ağlayır.
   Mənim sevdiyimi gözündən yaş gələ, mən dayana bilərəm? Dayana bilməyib dayım oğlunu da maşına mindirib gəldik  bunların rayonuna. Bənövşə mesajlara baxmır, zəngimə cavab vermirdi. Axır məcbur olub əmisi qızına zəng elədim, yalvardım ki, bəs bizi nə olur olsun  bir bəhanəylə bizi görüşdür.  Bəs gəlmişik burdayıq.
  Nəysə bir məkanda dördümüz də görüşdük. Bənövşə mənimlə danışmaq istəmirdi. Hətta qaçıb getmək istədi. Bir təhər sakitləşdirib oturduq. Gənclər bizi tək qoydular. Onun könlünü almağa çalışdım. Hələ də ixtiyarsız ona dil töküb, dərin məhəbbətindən söz açırdım. Onun yanında bir qəhrəmana dönmüşdüm. İçimdən gələn saf sevgim dilimdən muncuq kimi düzülürdü. Onu əsla atmayacağıma, elə günü  bu gün Bakıya qayıdıb  ailəmlə ciddi ciddi danışacağım deyirdim . Nişanı ı qaytaracağımı, o nişana getməyəcəyini deyirdim. O həmişəki kimi mənə inanırdı.  İnanmalıydı. Axı mən yalan demirdim. Mən  onu dəlilər kimi  sevirəm axı. Heç dəyişməmişdi . O da məni əvvəlki kimi sevirdi.  Hələ bəlkə də həmişəkindən çox arzulayırdıq bir birimizi. Dayana bilmirdim ilk dəfəydi  dilimin dediyi məhəbbətimi  öpüşlərimlə yağdırırdım ona, öpüşdükcə, ikimizin də nəfəsimi kəsilir, və bundan ikimiz də hədsiz zövq alırdıq. Zövqümüz artıq ehtirasın sərhəddində idi . İkimiz də ayrı düşmüş ürəklərimizi qaçaq yolla qovuşdurmaq istəyirdik.
   - Bəlkə,  dah dərinə gedək, hə Bənövşəm?  Bəlkə  bundan sonra ailəm səni qəbul edər, hə, nə deyirsən ? Başqa yolumuz yoxdur. Məcbur qalacaqlar, qorxma. Mən səni atmaram, heç vaxt - dedim.
  - Məni xoşbəxt elə Rövşən,  qovuşmaq da qovuşmasaq da. İnan nə olur olsun, mən heç vaxt buna peşiman olmayacam. Mən sənin olmaq istəyirəm - dedi, qollarımı arasında xumarlandı.
   Bəli həmin gün ikimiz də xoşbəxt olduq. İnandırım sizi ki, həmin gündən on ilə yaxın vaxt keçib, hələ də mən nəinki xanımımdan, hətta başqa qadınlardanda nə o zövqü almamışam, nə də həmin gün kimi xoşbəxt olmamışam.
   Uzun sözün qısası, bütün cəsarətim toplayıb, alıb Bənövşəni də gəldim Bakıya. Lakin çəsarətim çatmadı ona sona qədər sahib olam. Ailəm dünyanı gözümdə qaraltdı. Bacısının evinə hücum çəkib yazıq gəlini məhəllədə  biabır elədilər. Əri, qaynanası gəlini evindən govdu. Boşanmaq həddinə qədər gəldilər, sonra barışdılar. 
  - Mənim oğlum nişanlıdır, gəlin "c...q" bacınıza  sahib çıxın - dedilər. Dilim olmadı anama cavab qaytarım. O "c..rıq deyil, mənim başımın tacıdır deyə bilmədim. Cəsarətim olmadı o qızın ahını almışam deməyə, nə də qız dillənmədi. Kaş ke  dillənsəydi, kaşke işlər daha böyüsəydi. Bəlkə ailəmin başqa yolu qalmazdı, qəbul ederdilər. 
   Tez tələsik toyum oldu. Həmin  günü mən nə yaşadım onu bir mən bilirəm. Anamın bacılarımın tərs baxışlarıyla həmin günü mən üzümə saxta gülüş verib xoşbəxt göründüm, həmin gün qohum - dost qadınların müşayəti ilə, gərdəyə girdim. İkinci saf və masum qızın bəkarətini aldım. İkisi də bakirəydi. İkisinin arasında bir fərq var idi. O mənim sevdiyim idi, bu ailəmin...
   Bir neçə ildən sonra Bənövşə də ərə getdi. Anası ilə bacısı məsələni açıb ağartmadılar. Onun kirini həkim əliylə təmizləmişdilər, nə olar nolmaz  deyib yedəkdə də bir namızəd də  saxlamışdılar. Lakin, Bənövşə həmişəki kimi dürüst və cəsarətli  idi. Toy gecəsi ərinə bakirə olmadığını, onu aldatmaq istəmədiyini demişdi. 
   - Məni qəbul edirsən belə qəbul et. Mən ürəyimdə başqasını saxlayıb, ozümü sənə yamaya bilmirəm, səni aldatmaq istəmirəm. Biabır olmamaq üçün anam məni həkimə aparıb - demişdi.
   Əri bunu qəbul etməmiş elə anındaca açıb ağartmadan geri qaytarmışdı. Anası buna da çarə tapdı. Qızının bakirəliyini sübut etmək üçün, üç gün içərisində qızını kəndlərinə təyinatı çıxan bir gənc müəllimlə bir evə salmışdı.  İkinci namızəd həmin müəllim imiş. Sonra da çarşafı kənddə bayraq edib, qızını təmizə çıxartmışdı.
    6 ay sonra, həmin oğlan Bənövşədən səfasını çəkib doyandan sonra qızıdan ayrıldı.onunla yola getmirdi.  Bəlkə də Bənövşə in soyuqluğu onu usandırmışdı. Yol yaxınkən geri qayıtmaq istəmişdi. Bənövşənin  kareyası, unversiteti, həyatı, gələcəyi alt üst olmuşdu. Bakıda Avm - lərin birində işləyirdi. Bu zaman mənim artıq bir oğlum var idi. İçimdəki bütün xəyallarım suya tökülmüşdü. Mən ailəmdə müqəvva kimi, yaşayırdım. Puntlu bir robot idim. Kim nə deyirdi edirdim, hara deyirdilər gedirdim. Nə deyirdilər alırdım. Sabah xanım məni  kukla kimi geydirər,  uşaq kimi yedirər, içirlər, işə yola salar. Axşam işdən eli dolu bazarlıqla evə dönərdim. Bəzən heç günlərlə danışamırdıq. Ondakı həyat enerjisini sadəcə səhər yuxudan qalxanda görürdüm. O da uşaq olana qədər. Uşaqdan sonra gecənin yuxusuzluju onun həvəsini söndürmüşdü.
   O çox yorğun olurdu. Ailə, uşaq, həyət, baca, ev eşik, toyuq, qoyun - quzu, qonaq qara...  Axşama leş kimi düşürdü.  Gecələr yatağımızda sadecə cınsəl ehtiyacımız bölüşürük, başqa heç nə...
  Belə həyat məni yorurdu, ikimiz də cavan idik, sevməsə də başa düşürdüm ki, məcara yaşamalıyıq, gəzməliyik, gözəl əyləncəli bir vaxt keçirməliyik. Bəlkə bu bizim həyatımıza rəng qatar deyə düşünürdüm.
   Onu Azərbaycanın ən dilbər guşələrinə aparırdım, gəzdirirəm, Bacımın biri Türkiyədə yaşayır. Alıb onu da taa Türkiyəyə gəzməyə gəldik. Özüm də ilk dəfəydi Türkiyənin ən gəzməli, ən görməli yerlərində olurduq. Çox maraqlı və həyəcanverici idi her şey. Xanımımın  18 yaşı var, amma elə bil 70 yaşlı bir qarıdır. Hissiz, duyğusuz, həyəcancız. Onun dərdi ancaq yemək idi. Çox kilo almışdı. Bu da onun qaraqabaq və enerjisi görkəmini daha da əcaib göstərirdi. Həyat eşqi  deyilən şey yoxdur onda. Ona etdiyim sürpirizlər adi bir şey kimi görünürdü ona . Sankı belə sürpirizlərdən doymuşdu. İstəyirəm dediyinin üstündə dayansın, özünü mənə sevdirsin. İsinişdirsin. O isə dağların buzudur. İstəyirdim o da məni qıcıqlandırsın, qısqansın, qısqandırsın. Amma o bu hisslərdən uzaqdır. Ona qadın xoşbəxtliyi yaşatmaq istəyirəm. Bir kişi kimi  bu mənim borcumdur. Buna hər cür imkanım da var. Amma o mənə qollarını açmır ki... Bilmirəm bəlkə də, ruhumun bütün enerjisini, qəlbimin  bütün istiliyini Bənövşəyə verdiyimin fərqindədir.Amma nolsun, bəyəm tək bizik sevib ayrılan? O niyə mənə bir şans vermir, axı ondan çox şey istəyirəm? Nolsun ailəmin sevimli gəlinidir. Axı həyat işdən gücdən ibarət deyil, axı bu həyatda mən də varam. Axı mənə də sevgi lazımdır, qayğı, diqqət lazımdır...
  Belə həyat məni yormuşdu. İkili rol oynamağa başlamışdım artıq, evde evli, çöldə subay... Diskotekalar, içki, qızlar, futbol, səfil həyat... 
   Bu arada mənim dayı oğlım, onun əmisi qızı ilə evlənməyi düşünürdü. Di gəl mənim ailəm dayım oğlunun işlərinə burunlarını soxurdu. Onun əmisi qızını Rövşən fırladıb buraxıb, o qız bizim ailəyə layıq qız deyil - deyib dayımın və onun  xanımının başının ətini yeyirdi. Orxan məndən çəsarətli çıxdı. Ailəsinin xəbəri olmadan gedib Gülşənlə rəsmi nigaha girdi. Birdən öz özümə fikirləşirəm ki, o vaxt  bu mənim ağlıma niyə gəlməyib axı... 
   Nəsə Orxanla Gülşənin  toyuna o da gəlmişdi. Uzun ildən sonra onu o toyda gördüm. Çox dəyişmişdi. Üzündəki saflıqdan əsər əlamət qalmamışdı. Daha da olqunlaşmış, daha da gözəl, baxımlı bir qadın olmuşdu. Amma gözlər həmin gözlər idi. Uzaqdan uzağa gözlərimi ondan yayındırsam da gözlərim dönüb dolaşıb onu axtarırdı. Bunu bizim xanım da hiss edirdi, dha doğrusu hss etdirirdim . Bəlkə bundan sonra məni itirmək qorxusu yaşayar deyə düşünürdüm. Bəlkə mənim xanım məni qısqanar... Lakin onun başı yeməyə necə qarışmışdıysa, mən onun vecinə belə deyildim, heç üzümə də baxmırdı...
   Ofsiant yaxınlaşıb boşqabımın yanına salfetka qoyub qoluma toxundu. İşarəyə salfetkanı götürməyimi istədi.Götürüb dizlərimin üstündə salfeti açdım.

   " HEÇ BİR VAXT HEÇ NƏYƏ PEŞİMAN OLMADIM, SƏNİ SEVDİYİM VƏ SƏNİN QADININ  OLDUĞUM ÜÇÜN HƏLƏ DƏ ÖZÜMÜ DÜNYANIN Ən XOŞBƏXT VƏ ŞANSLI  QADINI SAYIRAM" yazılmışdı.

   Ürəyim həyəcandan quş kimi çırpınırdı. Bu vaxta qədər elə bilirdim həyat mənim üçün sönüb. Yaşlanmışam, qocalmışam. Daha heç vaxt o hisslər, o duyğular mənim ürəyimin qapısını doyməz. Elə bilirdim kişi evləndiysə o hissləri o duyğuları ancaq evdəki xanımına verərmış. Demək ki, yanılmışam. Deməyəsən mənim duyğularım ondan sonra yatıbmış, indi oyanır... Daha nə ailəm gözümə görünürdü, nə uşaqlarım, nə xanımım.  Mən sevgi acıymışam... Bir kağız parçasına yazılmış sözlər məni ona çəkirdi. 
  Dönüb millətin içində gözlərimlə onu axtarırdım. Qızlarla foyedə idi.  Mən ona yaxınlaşdıqca o qızlardan ayrılıb yuxarı mərtəbəyə çıxırdı. Mən ona getdikcə o qaçırdı.
  Restoranın yuxarı mərtəbəsi, çoxlu kabinetlərdə ibarət bir yer idi. O qaçır bir bir otaqların qapısını açır baxır, müsait olmadığını görüncə çıxırdı. Nəhayyət otaqlardan birinə girdi. Mən də onun arxasıyca.
  İçmişdim onsuz da, gözümə heç nə görünmürdü. Qapını içəridən bağlayıb ona döndüm. Yenə o həmin o idi. Saf məsum, sevgi dolu... Yayından çıxış ox kimi baxışlarımız bizi bir birimizə çəkirdi. Qucaqlaşdıq. Bir birimizi duz kimi yaladıq...
   6 illik  dillə deyiləcək qədər xoşbəxt bir bərabərliyimiz oldu.  Bütün xəyallarımı onunla gerçəkləşdirirdim. Özümü onun sayəsində əsil kişi kimi sayırdım. Hislərimiz, duyğularımı qarşılıqlı idi. Ehtirasımız sərhəd tanımırdı. Amma qaçaq və gizli. Ucundan qulağından bizimkilərə də bir şeylər çatmışdı. Amma hər dəfə bir uşaq kimi danlanıram. 32 yaşım var. Mən hələ  də özüm öz qərarımı verə bilmirəm. Hələ də mamamın təsirindən qurtula bilmirəm. Hələ də atam mənə deyir biz də cavan olmuşuq, kişi çöldə nə qələt edir etsin evdəki in bundan xəbəri olmasın. Axı niyə mən sevdiyimə gizli, sevmədiyimlə aşkar yaşamalıyım?  Bu nə qanun, bu nə zihniyyət idi, ay allah? 
   Hər şeyi yıxıb yenidən qurmaq istəyirdim. Bacarmırdım. Yazıq evdəkinin heç nədən ağzın burnun qırırdım. Amma... O da bədbəxt idi, mənim kimi, ailəsinin boyunduruğuna düşmüşdü. Beyninə yerləşdirilmişdi "qız  ər evinə gəlinliklə gedər, kəfənə çıxar" deyə.
   6 ildə bəlkə, 6 min dəfə ona  şirin vədlər verdim amma cəsarətim, kişiliyim çatmadı, addım atım. Ailəmin mənim üçün qurduğu sevgisiz, soyuq yuvanı yıxmağa ixtiyarım çatmadı.
   Nəhayyət. Bir gün qarşıma keçdi. 
   - Rövşən, yaş keçir, mən ana olmaq şansımı günü gündən itirirəm...
  Bir şey deyə bilmədim, daha ona sevgidən məhəbbətdən vəd verə bilmədim. Onunla sevgimizin meyvəsini yetişdirməyimizə söz verə bilmədim.  İlk dəfə həmin gün dalaşdım onunla. O yenə həmişəki kimi inadkar idi,  yenə o cəsarətini topladı və bunu etdi. Hamilə qaldı. Bəlkə də o iki uşağım olanda bunun qədər sevinməmişdim. Nə bilim... 
  Və anamgil, onun hamiləliyinin 3 cü həftəsində bundan xəbər tutdu. Bundan yoldaşım da xəbər tutdu. Amma o yenə özünü bilməməzliyə, görməməzliyə qoydu.Yenə mənim xanımım səssiz qalıb öz icbarı vəzifəsini evdə  yerinə yetirirdi. Yenə onun üçün vacib olan,  ev, uşaq, yemək, toyuq, əkin biçin idi - Mən yox...
   Dünya dağılırdı. Anamla bacım onun evinə basqın etdi. İkimizi bir yerdə tutdular. Məni onun evindən çıxardıb aşağı göndərəndə o da arxamca çıxdı. 
  - Getmə Rövşən- dedi. Əgər bu dəfə də bu cındırların sözüylə məni atıb  getsən mən daha sənin üçün yoxam - dedi.
   Yenə cəsarət getdi, qeyrət gəldi. Anama - bacıma deyilən cındır sözünü həzm etmədim. Ömrümdə ilk dəfə ağzının üstünə bir yumuruq çəkdim. Qapının ağzında boş dayanmışdı. Yumruğun zərbəsindən piləkəndərdən  üzü aşağı  yuvarlandı. Bə sevgimizin nübarını o günü mən özüm öz əlimlə onu vurmaqla  itirdim, bəli bəlkə də bizi bir-birimizə ömürlük bağlayacaq həmin bağ bununlada birdəfəmlik qırıldı. 
    İndi o Türkiyədə ərdədir. Hamilədir. Bu gün sabah uşağı olacaq.  Həzm edə bilmirəm bunu .  Mən yenə də onu sevirəm, dərdindən dəliyəm bəlkə də. Məcnun qələt edər mənim sevgimin qarşısında.
   Keçən ay gedib axtarıb tapdım onu, Türkiyədə, Giresunda olur . Yalvardım yaxardım. Bağışlanmamı istədim. O məni qəbul etmədi. Əriylə görüşdüm. Bütün şəkillərimizi, duyğularımı ona dedim. Hətta bağırdım cağırdım, bir iki vurdum da, bunun üçün üç gün karakolda yatdım da. Amma o sevdiyindən vazgeçmedi, mənim kimi. Onu heç nə qorxuzmadı. Xanımını mənə qısqanmadı.
   - Əgər o hər şeyi buraxıb mənə gəlibsə, demək məni SEÇMİŞDİR dedi . Ona güvənirəm, mənə əsla xəyanət etməz bir qadın  hiç bir zaman incildiyi yerə dönməz - dedi əri. 
    Görürsünüzmü, Fəridə xanım, bax, türklərlə bizim fərqimiz budur. Onlar  sahib olduğuna güvən verir,  güvənir, qoruyur. Deyək ki, biz türk qızı aldıq, biz o qızı qoruya bilərikmi? Onların kişiləri kimi qadlnımıza güvənədikləri kimi biz qadınımıza güvənərikmi? Ailəmiz sevgimizə qarşı çıxsa  ailəmizə etiraz edərikmı? Bax onların kişiləri elədir. Biz isə 21 ci əsrdə hələ də ana atanın sözündən çıxa bilməyən cahillərik. Sevdiyimizi ortalıqda qoyan alçağıq. Cəsarətimiz olmayan,(öz adıma deyirəm) peysərik... Bir qızın ahını alıb onu  kişilərin qoynuna atan, sonra da qısqanclıq adı altında günün qara edən oğraşıq. Hansı kişilikdən danışırıq biz, niyə nə səbəbə?  Qeyrət tək ana bacı üçündür?  Bəs sevdiyin saf qız?  O sənin əzizin deyilmi? 
     İndi evimə gəlmişəm, hələ də yoldaşım mənə demir ki, harda idin, niyə getmişdin?  Halbu ki niyə getdiyimi, Türkiyədə niyə karakola düşdüyüm bilir. Amma dilini qatlayıb mənim üçün bir şey demir.
    O gün dayımın gəliniylə ( Bənövşənin əmisi qızıyla) davası düşüb uşaq üstündə . Mənimki coşub dili çıxıb Gülşənə, deyib ki (siz də məni bağışlayın)  ərim gedib  Türkiyəyə, Əmin qızın s...b  gələcək. Yenə o mənim əridir, uşaqlarımın atasıdır...
  Bax bizim qadınların qüruru bura qədərdi. Sevgisiz, ev ücün ailə üçün yaşamaq, sevgiyə xor baxmaq, qaynana qaynatanın, evə gələn qonaqları məmnun etmək. Ər onu sevsin sevməsin nə vecinə. 
   Mən bədbəxtəm,  mənim üçün həyat yoxdur, mən nə başqasını  sevə bilmirəm, nə belə sevgisiz  yaşaya bilmirəm Fəridə xanım, Sadecə ölmək istəyirəm, vəssalam...

_____________________________________

ANONİM MƏKTUB 17

İlk dəfə 45 yaşımda ailə qurmuşam. Ağcabədinin kəndindənəm. O zamanlar kolxozda işləyirdim. Oxumamışam, amma sosial çevrəm geniş idi. Oxumasam da kolxozda yaxşı işlərdə işləmişəm , əməyimə görə vəzifələrə yüksəlmişdim. Pambıqda, baramada. Kənd qızı olsam da o vaxtın şərtləri ilə sosial yaşamım da var idi. Nə edim, qəşəy qız olsam da, gündə biri qapımı döysə də qismətim açılmamışdı . Bəlkə də qısmətim gəlmişdi, lakin mən qısmətimə təpik vuranlardan olmuşam. Düzü çox seçməçiydim. Mənim taylarım qızlarına ər seçib , sonalayanda, mən hələ də ona buna mız qoyub, məni istəyənləri başımdan edirdim. Özüm də ona buna lağ edib, cavan yaşda  doğmasına, qaynana qaynata dırdırında yaşamasına, ərinin gündə biriynən gəzməsinə lağ edirdim. Ətrafımda o qədər bədbəxt ailələr görürdüm ki, özüm də ailədən soyuyurdum. Ərə getmək istəmirdim. Xəyallarım var idi. Mənim ailəm qüsursuz olacaqdı. Ərim yaraşıqlı, evim ayrı, sərbəst, rahat...
   Gələcəyimi sonumu düşünmürdüm. Elə bilirdim dünyanı elə belə keflə tutub qalacam. Elə bilirdim qısmətimi taleyimi özüm düzənləyəcəm. 
    Atam öləndə, anama arxalanmışdım. Anam mənim qoruyucu mələyim idi. Biri ağzını açıb yaşımın ötməsini üzümə vuranda anam sinəsi irəli verib məni müdafiə edirdi.
  Lakin köç zamanı gəlmişdir. Atamın ili çıxmadan qardaşım qəzaya düşdü, öldü. Qardaşımgil bizimlə qalırdı. 4 uşağı var idi.
   Anam qardaşımın dərdinə dözmədi, əvvəl havalandı, sonra dünyasını dəyişdi. Heç il çəkmədi. Qardaşımın, sonra da, anamın ölümü məni çox sarsıtmışdı. İndi anlayırdım ki bu vaxta qədər qaya kölgəsində yatıbmışam.
  Gəlin və qardaşımın 4 balasıyla bir evdə qalırdım. Anamdan sonra öz ata evimdə nə qədər hakimiyyəti ələ alıb hökmranlıq etsəm də yenə də təklənmişdim. Məni bu evdə saya salan da yox idi. Bəlkə də qardaşım sağ olsaydı...
    Qardaşımın uşaqları unversiteti qurtarıb, evlənib şəhərdə qalmışdılar. Qadın da burda onlarsız çox darıxırdı. Tez tez şəhərə gedirdi. Deyirdi, evi sataq gedək Bakıda ev tikək, həm onları ev eşik edək, həm də özümüzə gün ağlayaq. Gəlin də məni dilə tutmuşdu ki, şəhər yeridir. Bəlkə görüb alan olar, qısmətin çıxar. Lakin mən bununla razılaşmırdım. Ata evim idi, xatirələrim burda idi. Həm mən nə qədər qardaş balasının evində qalacam ki, heç indiki qızlar öz doğma qaynanasının qəbul etmir, məni kim qəbul edəcəkdi ki.  Qısmət deyirdi. Bu yaşdan sonra mən kimə lazım idim axı?
   45 yaşım var idi. indi tənhalığın xofu basmışdı məni. Yatıb indi oyanmışdım sankı. Ayağıma gələn qısmətlərimi geri çevirdiyim üçün it kimi peşiman idim. Xəyallarımın arxasına baxa baxa 45 mi haqlamışdım. Hələ də xəyalındakı o mükəmməl adam gəlib çıxmamışdı. İndən sonra da gəlməyəcəkdi, heç olmayacaqdı da.
   Bu yaşımda indi indi ailə düşünürdüm.  Deyirdim it  də olsa, qurd da olsa məni bu tənhalıqdan qurtaran biri olsun. Gör nə günə qalmışdım, o vaxt mən bəyənmirdim, indi də məni bəyənən yox idi...
   Gəlin də yaman əl ayağa düşmüşdü. Mənə ər sorağındaydı. Görünür məni başlarından  etmək istəyirdilər.
  Nəhayyət Bakıdan mənə qısmət çıxdı. Uzaq qohumlardan idi. Arvadı ölmüş, iki böyük uşağı var idi. İkisi də  ailəli idi ... 
   Qohum  əqraba yığışıb, kiçik bir kampaniya elədilər, çıraqlı - duvaqlı gəlin köçürdülər məni.  45 yaşımda bakirə qız kimi üzə çıxartdılar məni. Gülünc günə qalmışdım, məndən balacalar hələ də  bu yaşıma qız uşağı qalmağıma gülürdülər.
   Mən köcən kimi atamın evini saatlığa qoydular. Mənim  hissəmə düşən pulun yerinə elə atamın torpağında 2 sot yer ayırdılar. Söz birliyi dağı yerindən oynadar deyirlər, evin satılmasına etiraz etsəm də yoldaşım buna mane olurdu. Boş ver deyirdi. Daha sənin öz evin yuvan var. Bu ev eşık sənindir deyirdi. Mən də sakitləşib ata mülkündə 2 sot torpağa qane olub oturdum. 
Beləcə 15 ildir ki, bu ocağın başındayam. Bu 15 ildə nə yaşadığımı mən bilirəm. Onları yazsam bir kitab çıxar. Qısa özətini yazıram. Ailə problemli ailə idi. Sən demə yeznə ilə evin gəlini arasında eşqibazlıq var imiş. Mən gözümlə bir şey görməmişdim, adamın üstündə allah var. Gəlinə söz olmazdı. Bir dənə gəlin idi. Başı aşağı, qonaqpərvər. Həm mən o gəlinlə gəlin qaynana kimi bir Damın altinda yaşayırdım. Elə şey olsaydı, hiss edərdim, bilərdim. Qardaş bacı bir birinə düşman olmuşdu.  Xəyanət adı var idi, amma nə o arvadından vaz keçmirdi, nə bu ərindən.  Bütün günü qırğın qiyamət, qan su yerindən gedirdi. Gəlin and içib aman edirdi ki, elə bir şey yoxdur. Mənə şər atırlar. Nəysə axırda oğlan söz söhbətdən qurtarmaq üçün arvad uşağını da götürüb, çıxıb Rusiyaya getdi. O gedəndən sonra qız mənlə düşdü. Yola getmirdik.  Elə bil qaynanam idi. Öz evimdə yatdığım karavata da qarışırdı. Yediyim, bişirdiyim yeməyə də. Bir tərəfdən də, qız atasına dirəşmişdi ki, bu evdə mənə düşən hissəni özümə ver. 4 otaqlı hökümət evi. İçində yaşayış var. Bu evı neçə bölə bilərdik ki? Axır belə qərara gəldik ki, evi sataq pulunu 3 yerə bölək. Kişiylə mən gedim kəndə, orda mənim torpağıma ev tikək. Onların da pulunu özlərinə verək. Neynirlər edərlər. Əvvəl kişi razı idi. Sonradan qızı necə doldurdusa kişi bundan imtina etdi. Dedi evi mən sənin torpağında tikəcəm. Mənim uşaqlarım ora necə gəlib gedəcək?  Nə dəxlı var dedim. Ata evidir, mən onların gəlməsinə narazı deyiləm. Yenə əvvəlki kimi ailə olacağıq dedim. İstədikləri vaxt gəlib gedərlər. Dedi yox. Məsələn mənim qızım gəlib ailəsiylə iki üç ay orda qalsa sən buna cırnayacaqsan. Nəysə yalvar yapış kışını təkrar yola gətirdim. Nəysə nə başınızı ağrıdım. Evin satılmasına və hədiyyə edilməsinə dair oğlunun dilindən kağız alıb evi saatlığa qoyub gözləməyə başladıq.
   Elə bu vaxt hamımız ailəcə Kovidə yaxalandıq.  Bizi xəstəxanaya yerləşdirdilər. Kişinin vəziyyəti pis idi. Qızla mən eyni palatadaydıq, kişi reanimasiyada. Bu qız nə etdi, nə etmədi, bunu da ağır xəstə kimi reanimasiyada yerləşdirdilər. Mən ağılsız nə biləydim ki, bunlar hamısı bir oyundur açılır başıma. Nəysə 5 gün sonra yoldaşım rəhmətə getdi.  Qohum əqraba yoldaşımı dəfn etdi. Biz xəstəxanada olduğumuz üçün yas da keçirə bilmədik. Yoldaşımın öldüyü gününün 5 ci günü biz də xəstəxanadan çıxdıq. Bizi 14 gün qarantiya aldılar. Qız dedi ki, mən də sizə gedirəm. Həm səni tək qoymayım, həm qarantini bir yerdə edək. Mən səy, hər şeyi öz ürəyimcə bilirəm. Deyirəm indi mənə canı yanır. Nə bilim, nədən xəbərim var...
   Nəysə gəldik. Ana qız kimi bir evin altında yaşadıq. Belə qərara gəldik ki kişiyə 40 verək. Oğlu da gəlmişdi Rusiyadan. Lakin bizdə qalmırdı, dayısı gildə qalırdı. 
  40 - ına Üç gün qalmış, qız dedi ki atam, əmim qızının adına bankdan borc götürüb. Dedi 40 dan sonra istərsən sən köç bizə, mən evi kirayə verim, bankın borcunu qaytaraq. Dedim mənim borcdan zaddan xəbərim yoxdur. Nə borcudur ki?  Belə də oğlu da burda, köməkləşib sənli, məni onlu börcu verərik. Məni evimdən eşiyimdən didərgin salmayın, mən evimdən bir yerə çıxa bilmərəm. Sənin evin var? - Dedi. Dedim bəs bura kimindir. Dedi mənim. Səni çölə atmıram, gəl bizim evə, uşaqlara bax, (özü işləyir) yox xoşun deyilsə day  özün bilərsən. 
   Nəysə məlum oldu ki, bunlar reanimasiyada olanda atası evi və maşını  buna bağışlamasına dair sənət imzalayıb. Daha doğrusu, bu atasına imzaladıb. Guya ata ağır olduğu üçün, hər ehtimala qarşı evin satışını qızına həvalə edib. Qız da əl altdan işini görüb, evi etibarnaməylə ələ keçirib.
    İndi  ev qızın adınadır. Nə mən nə qardaşı bir şey edə bilmədik. Oğlan da mənim kimi havada qalmışdı. Oğlan acığa düşüb atasının qırxında da gəlmədi. Çıxıb getdi Rusiyaya. Gedəndə də məni aparmaq istədi özüylə. Getmədim. 15 ilim atalarına xıdmət də keçmişdi, 15 ilimi atasının yolunda vermişdim. İndi də onun uşaqlarınamı baxacam? O da biraz yanında saxlayandan sonra arvadı  ya da uşağı qoyacaq məni qapı arxasına. Rusetin küçələrində bu yaşdan sonra nə edəcəm mən? 
  Qız Evı satışdan qaldırdı, dedi kirayə verirəm. 40 - yola verib yasa gələn bacımgilnən kəndə qayıtdım. Atamın o boyda malikanəsində mənə qalan quruca torpağıma.
 
   Burdan qızlara səslənmək istəyirəm. Gəşəy qızlar, cavanlığınızın qədrini bilin. Cavankən ailənizi qurun. Uşaqlarınız, yuvanı olsun. Deyərdim ki, qadın anadan, atadan yetim qalmır. Övladsız qadın yetimdir. Mənim də övladım olsaydı nə qardaş arvadı məni yurdsuz qoyardı, nə də başqasının uşağı. Mən də zamanında ailə qursaydım, uşaqlarım olsaydı mənim də haqqımı tələb edən olardı. Bu günkü gündə bacı qapısında bacı uşaqlarının minnətidə qalmaqdansa öz övladımın qoltuğuna sığınardım. Və ən əsası. Yaşınız ötübdürsə heç vaxt ərə getməyin!  İnanın mənə, sizi  alan sizi evinə xanım yox qulluqçu kimi aparacaq. 15 ilini fəda etmiş qadın kimi sizi əmin edirəm ki nə etsəniz də nə o kişinin gözündə dəyəriniz olmayacaq, nə də uşaqlarının. 45 il ata evində oturmusunuzsa elə ölənə qədər  oturun qalın.
_____________________________________

ANONİM MƏKTUB 18

Salam Fəridə xanım, bunu size Fake hesapımdan yazıram. Kim olduğum vacib deyil məncə. Yazdıqlarımı münasib görürsəniz anonim paylaşın, zəhmət olmasa. Mən sizə  yazıram, ürəyimi boşaldıram. İnanıramki mən bunları sizə danışmaqla təsəlli tapacam. Heç olmasa yüngülləşəcəm. Böyük bir sirrmi desəm, dərdimi desəm bilmirəm içimdə daşımaq məni hədsiz  yorub. Bu ağır yükü paylaşmaqla mənə rahatlıq gələcəyinə əminəm.

    Bilmirəm hardan necə başlayım. Yarım yamalaq yuvamızdanmı, dağılmış tifağımızdanmı, yıxılmış xəyallarımdanmı? 
     28 yaşım var. Demək olar ki, bu 28 ildə heç 8 il atamın üzünü görməmişəm. Rusiyada yaşayır. 3 bacı 1 qardaşıq. Qardaşım hamımızdan böyükdür. Qardaş bacılarıma  aramızda 3 yaş 4 yaş fərq var. 
  Atam Rusiyada varlı, tanınmış adamlardan biri olsa da, tox evin ac köpəyi idik. Atamın qazancı qohum əqrabasında idi, di gəl biz atamın qazancına həsrət böyüyürdük. Yazıq anam, sabah çıxıb axşam gəlirdi  harda gəldi gündəlik işlərə, gedirdi. Bütün günü tarlada, alaqda kotman vurub, aylıq xərçliyimizi çıxardırdı. Hamı anamı simic bilirdi. Elə bilirdilər ki, atam bizə pul göndərir, anam xərcləməyə simiclik edir, özü göz qaytarmaq üçün işləyir. Millət bizə bəxtəvərlik verirdi ki, filankəsin arvaddır. Nolsun filankəsinmuşaqlarıyıq, adı vardı özü yox, adı bizim dadı qohumların, dostların...
    Dizi yamaqlı şalvarımızı, corabımızı üstümüzdə görəndə atamın qohumları üzümüzə tüpürürdülər ki, bu kişinin adını niyə batırırsız, yazıq bütün günü rusyetin küçələrində qabıq goyur, siz yamaqlı geyinəsizvdeyə? Anamın üstünə düşürdülər ki, kişinin qazancın niyə zay edirsən, niyə bu uşaqları yamaqlı paltarda saxlayırsan. Anam and içib aman edirdi ki, bizim pulumuz yoxdur, o bizə pul yollamır. Heç kim buna inanmırdı. Atam hamıya deyirmiş ki, guya bizə hər ay pul göndərir. Təbii ki, camaat da buna inanırdı. Axı bir kəndin yarısını saxlayan hansı kişi arvad - uşağına pul göndərmə ki? 
   Axırıncı dəfə mənim 6 7 yaşım olanda gəlmişdi atam. Onda da gəlib  bizə küsülü, altı pavallı 2 otaq bir zal ev tikdi. Sadecə quruca ev . Pəncərə qapısı belə yox idi.  Onu da yarımçıq qoyub getdi. Guya ki, vacib işi çıxıbmış. Getdi, dedi,  gələn il gəlib, suvasını, remontunu edəcəm. O gedən getdi. Bir neçə ay sonra kəndin camaatından eşıtdik ki, atamı tutublar, 14 il iş veriblər. Niyə tutulub dəqiq bilmirəm. 
  Elə atamın tutulmağı da bizim xanəmizi alt üst etdi. Anam qardaşımın boynuna ağır məsuliyyət qoymuşdu. "Atan yoxdur, evin kişisi sənsən, bacılarına sahib çıx", bizə də demişdi, qardaşınız nə deyir onu edin! Anamın sözüylə əstəğfullah qardaş bizim peyğəmbərimiz olmalıydı. Biz onun bir sözünü iki etməməliydik. Onun sözü bizi ölümə götürsə də qanun idi. 
   Anamın başı qarışmışdı, işə  bir loxma çörəyə, yarım qalmış evimizə. Özünü oda közə yaxıırdı. Bizdən xəbəri yox idi. Nə yeyirdik, nə içirdik. Bu dörd duvar arasında neynirdik. Evə kim gəldi, kim getdi..
   Bəlkə də qardaşımın bizə sahiblənməsinə arxayın olmuşdu. Daha xəbəri yox  idi ki, qardaşım bizə başqa cür sahiblənirmiş.  O, bizə qan uddururdu. Çölə bayra çıxmaq qadağan idi. Nə deyir onu etməliydik, etməsəydik ağzımızdan, burnumuzdan qan gələnə qədər döyürdü. İş bu idi ki, qardaşımın bizi döyməyimizi anamıza deyəndə anam da bizi döyürdü. Oğlunun kirli üstünə toz qondurmurdu. 
   Beləcə alışmışıq qardaşımızın döyməsinə. Bir sözünü iki etmirdik, qardaşımı da anamıza şıkayyət etmirdik daha. 3 bacı bir birimizdən xəbərsiz eyni həyatı yaşayırdıq, qardaşım biz üç bacıya oğraşcasına göz qoymuşdu , biz isə qorxumuzdan ağzımızı açmırdıq. 
   Yazmaga bele utanıram Fəridə xanım, üzür istəyirəm. Hələ də danışdıqca o günlərin qorxusu ürəyimi titrədir. Hər gecə o günlərin kabusuyla yaşayıram. Gozumun önündən getməyən o günlər ağlıma gələndə  hər gecə hicqiriqlarla ağlayıram.  Nifret edirəm qardas sözünə. Nifrət! Ölse gözumdən yas çıxmaz. Qanın içərəm off da demərəm... 
   Usag idim, ne bizimle maraglanan valdeyin yox idi, nədəki bizə can yandıran qohum əqraba. Nə qədər ki, atam tutulmamışdı yenə arada bir qohum əqrabaları bizlə hal xoş edirdi. Atam tutulandan sonra ayaqları da kəsildi bizdən , ayağımız da kəsildi onlardan. 
   Məktəbdən cixirdim eve getmek istemirdim. Deyirdim birden evde hec kim olmaz, o evdə olar. Uşaq idim, heç qadın kişi münasibətinin nə olduğunu bilmirdim. Hər dəfə mənə toxunanda bunu oynamaq, "oynamaq" istəməyəndə də məni  döyməyini zarafat kimi  kimi başa düşürdüm.  
   Bir dəfə dərsdən gəldim. O evdəydi. Dediyim kimi, onnan qorxurdum. Bilirdim ki, yenə nəyisə bəhanə edib döyəcək. Odur ki, tez evdən çıxıb qonşuya getmək istədim. Qarşımı kəsdi. Mənə yemək bişir dedi. 9 yaşım vardı. 9 yaşlı qız yemək bişirə bilir? Etiraz etdikcə bu məni döyə döyə mətbəxə saldı. Mən isə ağlayırdım.  Səsimi çıxarmağa qoymurdu. Yemək bişirə bilmirsən, mən sənə öyrədəcəm dedi. Yemək bişirməyənə yemək yoxdur dedi. Dedim istəmirəm, burax məni gedim. Dedi yox, hara gedirsən ac susuz. Ya yemək bişirəsən, ya da sənə kalbasa yedirdəcəm. Çarəsiz qalmışdım nə edəcəyimi bilmirdim. Əlindən qaçıb getmək istəyirdim. O isə məni yerə yıxıb, sinəmi üstünə oturaraq bıçaqla məni qorxuzurdu. Qışqırırdım, əlindən çıxıb qaçmaq istəyirdim. Qışqırmağımı görüb daha çox qorxuzurdu məni. Mən çığırdıqca onun da gözü dönürdü. Axırda çığırmağın faydası olmadığını görüb gülməyə başladım ki, bəlkə məndən əl çəkə. O da bunu yumuşalmaq kimi başa düşüb mənə dedi, bircə dənə qurtuluş yolun var. Təslim olasan. Onsuz da onun altında çabalamaqdan yorulmuşum. Tıncıxırdım. Biran öncə ondan qurtulmaq istəyirdim. Razı oldum. Dedi gözünü bağlayıb sənə kalbasa verəcəm. Gözümü bağladı. Və... Xirtdəyimə qədər gedən şeyin nə olduğunu bilmirdim. Öyüyə Öyüyə qalmışdım. Nəfəsim kəsilirdi. Aşağıdan bacımgilin səsi gələndə ağzım burnum zəhrimarla dolmuşdu. Qardaşım bunun nə olduğuna da çarə tapmışdı. Güya ağlamaqdan burnum  beynim boşalıb, burnumun  zibili axıbmış...
   Bəli bu gündən sonra qara günlərim başlamışdı. Gah padvala salirdi meni salvarimi cixarmaga çalışırdı, gah döyurdu. O qeder pis döyürduki... gozumun önunde canlanir bu dəqiqə, o günləri yazdıqca. Aciq yaza bilmirəm, bağışlayın siz allah. Şalvarin asagi cekib gelirdi usdume deyirdi surtecem hec kime deme. Döyurdu qorxumdan heç kimə heç nə deye bilmirdim. Agzimi acsam ağzım burnum  qanayana kimi döyürdü məni. Mamanin yanindan əl cekmirdim, uzune baxmirdim mamam hara getse qacirdim yanına. Hetda bir defe mamam evde idi. Mektebden geldim buda pusurmus məni. Məni göz qaşla, hərdən də bəhanəyə padvala çağırırdı. Mən getmək istəməyib ağlamsınaraq anama sığınmaq istərkən anam şilləni ağzıma çəkdi ki, qardaşını hirsləndirəmə, get gör nə istəyir, nə deyir. Sözünə bax
   Bəli. Daha  qardaşım da anamı saya salmırdı. Anam evdə olanda da məni padvala çağırırdı. Ağlayırdım, döyülürdüm. Üstündən də anam çırpırdı ki, qudurmusan? Niyə qardaşının sözünə baxmırsan?
  Nəysə. Beləcə 16 yaşıma çatdım. Uşaqlığımı yaşamadan qardaşımın məşuqəsi olmuşdum. Artıq qardaşım mənim nə zaman müsait olub olmadığım günləri sayırdı. Böyüdükcə hər şeyi başa düşürdüm. Qardaşımın mənə etdikləri normal bir şey olmadığını anlayırdım. Dediyim kimi vaxtımda qabaq yetişmişdim. Bədən vücud baxımından yetışkin gənc qız kimi görünürdüm. Üzdən də gözəl idim. Yüzü yüz yerdən adımı çəkirdi. Bizim kənddə bu yaşda qızların ərgən vaxtları olduğundan, məndən böyük bacılarım çoxdan getmişdi. Lakin heç səbəbini  bilmirdim niyə görəsə bacılarım biri elə toy günü, biri də, toyundan 3 ay sonra qaytarmışdılar. Bildiyim bir şey var idi. Kənddə adımız çıxmışdı. Bizə pozğun kimi baxırdılar. Məni istəyən oğlanlar hardasa qardaşımla yaşıd oğlanlar idi. Əsgərliyə gedib gələnlər də var idi. Əvvəllər mənə hörmətlə yanaşan oğlanlardan indi özümə qarşı ayrı şeylər hiss edirdim. Onlar da qardaşım kimi üzümə baxıb ilişir, işarəyə daldalığa çağırırdılar.  Nömrəm də keçmişdi əllərinə. Tez-tez nömrə dəyişirdi. Amma onlar hardansa tapıb narahat edırdılər məni.
    Nəinki oğlanlardan, hətta özümdən, ümumiyyətlə insan deyilən məxluqatdan da diksindirdim. İnsanlardan qaçırdım. Qalası yedım vardı sanki. Evdə də günüm qara idi.  Bacılarım kənddə qalmırdılar, qala da bilməzdilər. Bütün kənd çalxalanırdı . Bakıda xalam gilə yaxın kırayə ev tutub işləyirdilər orada. Evdə bir anam, bir o şərəfsiz qardaşım, bir də mən qalmışdım. Düşünün hələ o qədər külfətin içində mənə etmədiklərini buraxmayan qardaşım indi ikilikdə mənə nələr etmirdi? 
   Qonşu kənddən bir oğlanla sevdalıydıq. Bəlkə də mən bu xaradaban qurtulmaq üçün güman yeri bilmişdim onu özümə. Deyirdi səni alacam. Lakin bacılarımın adı qonşu kəndə də düşmüşdü. Bu da onda tərəddüd yaradırdı. Əvvəl evlılıkdən danışan sevdiyim indi mənə qaçaq buralardan gedək deyirdi. Bu məni bir tərəfdən sevindirir, bir tərəfdən də qorxuzurdu. Özümdən böyüklərdən, bacılarımdan qızlıq pərdəsi haqqında eşitmişdim. Ağlım kəsəndən özümü qoruduğuma əmin idim. Amma ağlım kəsmiyən vaxtlar qardaşım başıma nə oyunlar açıb bilmirəm. Ona görə çox qorxurdum. İndi indi ağlıma yüz cür fikir gəlirdi. Və qəti qərara gəlmişdim ki, bacılarımı korlayan elə qardaşım olub. Elə bu güman məni umudlandırmışdı. Fikirləşirdim ki dərdimi bacılarıma danışım. Onlar məni bu xaraba dan qurtarsınlar. Deyirdim amma  yenə qorxu...
    Bir gün özümü toplayıb böyük bacıma başıma gələnləri Vatsattan yazdım. Aradan bir saatdan çox vaxt keçməsinə baxmayaraq, hələ də bacım mesajımı oxumamışdı. Elə telefon əlimdə yuxuya getmişəm. Bu vaxt qanına bulanmış içəri girər. Telefonumu götürüb kontrol edər. Bacıma yazdıqlarımı görər. Dəliyə döndü nə döndü. Mesajı sildikdən sonra məni eşşək sudan gəlincəyə qədər çırpdı, nə çırpdı. Anam məni onun əlindən ala bilmirdi. Səbəb də guya pornoya baxırmışam.bunu eşidən anam da bir tərəfdən palazçırpanla düşdü üstümə ki, "qızmısan?" 
    Əlindən çıxıb kənd evlərinin arasında gizlənə gizlənə qaçırdım.  Hara getdiyimi bilmirdim heç. İtlərin səsi kəndi başına almışdı, bütün kənd ayaqdaydı. Mən isə gizlənə gizlənə gedirdim. Nəhayət, bir evin tövləsinə girdim. Evin iti az qalır tövlənin qapısını yerindən çıxara. Nəysə ev sahibi gəldi, çoxlu qoyunlar var idi tövlədə. Qoyunların arxasındakı samanlıqda gizləndim. Məni görmədilər. İt isə dayanmır. Sahibinin əlində zincirini çeynəyirdi.   Ev sahibi də tövlədə təhlükəli bir şey olmadığını görüncə elə başa düşür ki, kəndə qurd gəlib, itlər ona görə hürüşür.
   Nəysə, hardasa 3 saata qədər burda qaldım. Gecənin bir aləmi. Elə qorxuram ki, burda. Gözümə cürbəcür qaraltılar görünür, səslər gəlir. Bir tərəfdən də fikirləşirəm ki,  səhər vurğun vurmuş məni tapsa məni qanıma bulayacaq. Gec olmadan buralardan çıxıb getməliydim. Bu mənim son şansım idi.
    Qapını açıb ehmalca tövlədə çıxdım. Alçaq çəpərin arxasından hoppanıb kəndin girişindəki tarlaya tərəf götürülmüşdüm ki, itlər üstümə cumdu. Daha ondan sonra bilmirəm noldu. Bir onu bilirəm ki, yerdə itlərlə süpürləşə süpürləşə uzaqdan əllərində fənər olan  bir dəstə əsgər mənə sarı qaçır ...
     Gözümü açanda özümü xəstəxanada gördüm. İtlər məni parçalamışdı vəziyyətim pis idi. İtlərin dişləri bütün qol qıçımı, bədənimi deşik deşik etmişdi.   Başımın üstündə 34 - 35 yaşlarında boy buxunlu, sinli başlı, hərbi formada biri dayanmışdı. Nəriman...
     Bəli nə az nə çox. Düz iki il yarım  Nərimanla  gizli gizli görüşdük. Sevgili olduq onunla. O məni həyata qaytarmışdı. Bataqlıqda batan xəyallarıma nəfəs vermişdi. Ürəyimə toxumunu səpib heç bir zaman göyərəcəyinə ümüd etmədiyim   arzularımı cücərtmişdi Nəriman.
  Uzaqdan həyatıma günəş doğurdu, mən isə, evdə zülmət divarlar arasındaydım. Bakıda bacım gildə qalsam da, hələ də o binamusun kölgəsi üstümdəydi. Bacılarım onu evə qoymurdular, əksinə indi o bacılarından qorxurdu. Hətta deyim ki, onlarla üz üzə gəlmək istəmirdi. Bəlkə də anam bacılarımla qardaşım arasındakı soyuqluğu hiss edirdi, amma ya bunu biruzə verməməyə çalışırdı, ya da, ümumiyyətlə görməzdən gəlirdi. 
    Nəriman  bizdən çox çox uzaq bir rayondan  idi. Hərbi rütbəsi var idi. Həmin gün bizim kənddəki hərbi hissəyə  ezam olunubmuş. Həmin vaxt da da təsadüfən castın əsgərlərilə  postdan qayıdanda başıma gələn hadisəylə rastlaşırlar
  Məni itlərin əlindən qurtardıqdan sonra, özü şəxsən məni xəstəxanaya gətirib, başımın üstündə dayanıb, mənimlə maraqlanıb.
   Aramızda 17 yaş fərq var idi. Əvvəllər mənə uşaq kimi baxırdı. Elə mən də ona böyük kimi. Amma zaman keçdikcə onu tanıdıqca və onun subay olduğunu öyrəndikdən sonra ondan çəkinməyə başlamışdım. Dediyim kimi, ümümiyyətlə kişi cisminə nifrət edirdim. Lakin onu tanıdığım bu iki il yarımda mən onun timsalında bildim ki, əsil kişi necə olur. Gizlicə görüşlərimiz, yazışmalar, danışmalar bizi bir birimizə çox bağlamışdı. Mənim oğlanlara, ümumiyyətlə insanlara qarşı fikrimi dəyişmişdi. Əsasən də, xəstəxanadan sonra Bakiya getməyim mənə qol qanad vermişdi. O xaraba dan qurtulmaq üçün bu gediş mənim son şansım idi. Nə olur olsun, o kəndə qayıtmayacaqdım.
   Bacılarım məni müdafiə edirdi. Evdən qaçma səbəbimi soruşmasalar da təxmin  edirdilər ki, mən evdən niyə qaçmışam. Odur ki, məni israrla yanlarında saxlayırdılar.
    Aramızdakı yaş fərqi, Nərimanla məni bir birimizdən uzaqlaşdırmırdı, utandırmırdı. Əksinə o məni həyatımda görmədiyim bir nəvazişlə, sevgiylə sevirdi. O mənə  baxanda  qardaşımdan və kəndimizin oğlanlarından görmədiyim  murdar baxışları yox, hörmət görürdüm. Dilləri ilə mənə dedikləri söyüşləri, pis təkliflərin yerinə xoş sözlər eşıdırdim. Gecənin bir aləmi mənə mesaj çəkən kəndin avara gədələri  kimi porno vidiolar, öz ayıb yerlərinin şəkillərini atmırdı mənə. Məndən  mənə ailəsi kimi, sahib olmağına icazə verməyimi istəyirdi. Baçılarını mənnən və bacılarımla tanış etmişdi. Bir bacısı Biləcəridə olurdu. Tez tez gəlib məni götürürdü, birlikdə şəhərə çıxırdıq. Gəzdirirdi, evlərinə də dəvət edirdi.  Özü də məni tək çıxartmışdı şəhərə, nişanlı qızlar kimi bacılarıyla gəlib, bacım gildən içazə alıb gəzməyə aparırdı.
    Hər şey yaxşı gedirdi. Hələdə mənim ürəyimdə qorxularım var idi. Özümdən əmin deyildim. Bacılarıma da bir şey deyə bilmirdim. Utanırdımı qorxurdumu ,bilmirəm?!Amma deyəsən bacılarım da mənim qorxularımı başa düşürdülər. Bir gün  ikinci bacım dedi, ki gəl gedək həkimə, məndə  nəsəproblem var. Yoxlanacam. Getdik. O həkimin qəbulunda oldu. Çıxanda mənə dedi ki, sən də gir içəri. Həkimə demişəm ki, bacımda aybaşı gecikməsi, var. Bəlkə soyuqlamısan. Ay həkim, gəlmişkən bunu da bir yoxla.
   Bunları mənə deyə deyə gözü - qaşı da həkimlə danışırdı. Bilirdim ki, bacım özünü bəhanə edib məni bura gətirib.  Məqsədi məni yoxladaraq tərəddüdlərimə son qoymaqdır. 
   Həkim bakirə olduğumu deyəndə qulaqlarıma inanmadım. Bacım isə sevindiyindən uşaq kimi atılıb düşürdü.  Mən isə şokdaydım. Bu cür yaxınlıqda necə ola bilərdi ki, mən toxunulmaz qalmışam? 
   Bəli mənim cismim bakirəydi, bəs ruhum? Ruhum kirlənmişdı axı...
     Nərimangil bizə elci gələndə kəndimizə getdim. Əslində getmək istəmirdim. Bacılarım məcbur etdilər ki, kəndə həm məni, həm özlərini təmizə çıxarsınlar. Söz söhbət kəsilsin. Qardaşımı tanıya bilmirdim. Sanki bizim aramızda elə şey olmamışdı. O əsil qardaş kimi, evin kişisi kimi sinəsinə döyürdü, irəli durub "bacısına" ağsaqqallıq eləyirdi. 
    Nəysə toyumuz oldu. Toy gecəsi hələ də tərəddüd içərisindəydim. Elə bilirdim bacım kimi mənim də talağımı qoltuğuma verib qovacaqlar. Bilirsiz həmin gecə nə oldu?  Nəriman səbrlə məni gözlədi. O mənim qorxduğumu və həyəcanımı başa düşürdü. Məhriban baxışlarıyla məni süzüb, "qorxma, sən nə zaman özünü hazır hiss etsən , bu iş o vaxt olacaq, utanma, məndən çəkinmə" - dedi - Bir də elə şey mənim üçün o qədər də vacıb deyil, olsa daha yaxşı, olmasa da ürəyini sıxma. İndən belə sən mənim namusumsan, hər halına qəbulumsan "- deyib alnımdan öpdü.
   Təsəvvür edin, həmin gün mən hansı hissləri, hansı duyğuları, necə bir həyəcan yaşadım.  Mən nə hallara qaldım, həmin gecə...
    İki gündən sonra dedi ki, mən getməliyəm, zastavamı dəyişəcəklər. Getdi. Mən qaldım anasıgildə. Heç deyən olmadı ki, ay bala nə oldu o gecə , nə baş verdi?  Ana, bacı kimi o evdə 10 gün qaldıq. Məni qohum əqraba yla, ev eşiklə tanış etdilər. Eltilərim, qayınlarım, qaynatam... Elə bil mən elə bu evdə doğub böyümüşdüm   necə səmimi, necə içdən insanlar var imiş ay allah  inana bilməzsiz. Çox şanslı idim. Taleyimə belə bir ailə yazılmışdı.
    10 gün sonra gəldi. Həmin gecə, ilk dəfə,  özümü  qadın olmağa hazır hiss etdim. Xoşbəxt bir qız uşağı kimi onun qoynuna girdim.
   İndi iki qızım var biri 8, biri 6 yaşında . Oğlum da yoldadır.  Çox xoşbəxt bir ailəm var, qaynanamgil də məni gəlin yox qız kimi qəbul ediblər. Qarşıma Nəriman kimi mükəmməl insan çıxıb. İnandırım sizi ki, sağımda solumda eşidəndə ki, Gəlinlər ərlərini bacılarına, analarına qarşı doldurur, mən onlarla dava edirəm. Çünki mən Nərimanın sayəsində əsil bacı qardaşın nə olduğunu gördüm. Mənim baldızlarımın ayağına daş dəyən yerdə mənim yoldaşım baş qoyar. Eyni şeyi də baldızlarımın edər. Bəzən baldızlarımın qısqanıram. Özüm özümə üsyan edirəm ki, axı biz niyə belə ailə olmadıq ki, axı niyə xəyalımdakı ailəni mən başqalarında gördüm?
   Həyatımda hər şey yolunda gedir. Maşallah olsun . Yoldaşım Qarabağ müharibəsi  iştirakçısıdlr. Medallarla təltif olundu  həqiqətən qeyrətli oğul həm vətənini sevər, həm ailəsini. Mənim yoldaşım belə bir kişidir.
   Yenə amma... AMma lar, kaşkələr ürəyimi didib sökür. Bəzən mənə elə gəlir ki, keçmişimi yoldaşımdan gizlətməkdə ona haqsızlıq etmiş  oluram. Hətta bunu xəyanət kimi də qiymətləndirirəm. Arada qardaşım bizə gələndə az qalıram onun mənim başıma açdıqlarını Nərimana deyim, onu it kimi qovdurum evdən. Özüm təkliyə düşəndə, o beqeyrətə demişəm rədd ol, qapımdan qanın donması,, xatanı məndən uzaq elə-demişəm . Amma onun bir baxışı mənə bəsdir. Sanki baxışlarıyla məni hədələyir, qorxuzur, mənə istehza edir.
   Evdə qızlarım böyüyür. Hələ uşaqdırlar ee,  onların üstündə yarpaq kimi əsirəm. Nə uşaq? Mən onlardan 1  3  yaş böyük idim başıma belə oyun gələndə.
  İndi yaşadıqlarımı nəzərə alıb mən anam kimi laqeyid ana  olmaq istəmirəm! Mən əsla və əsla anam kimi qızlarımı qardaşlarına  əmanət etməyəcəm! Mənim qızlarımın bir sıxıntısı olanda, keyfi qaçanda, acıqla, şılləylə yox, nəvazişlə, sevgiylə dərdlərini soruşacam. Hələ də oğlan uşağına nifrət edirəm. Hər hamilə qalanda allaha  yalvarırdı ki oğlan olmasın. 3 cü hamiləliyi də oğlan olduğunu biləndə abort etdirmək istədim o abort masasında bir Nəriman, bir o şərəfsiz canlandı.  Nərimanin mərdliyi, kişiliyi, şəxsiyyəti, qeyrəti məni günah işlətməkdən qorudu. Mənim oğlum dayısına oxşamamlıdir, o atasının balası olacaq. 
   Hərdən üstüörtülü Nərimana deyirəm ki, o bura gələndə ona üz vermə, qoy rəddolsun. O mənə mat qalır ki, o sənin qardaşındır axı. Mənim bacımın əri mənə üz göstərməsə mən necə olaram?  Deyirəm hər kəs yaşadığından dərs alar. Siz mehriban bacı qardaş olmusuz, buz İSƏ belə olmamışıq axı. Nolsun o bunu qəbul etmir. Nəinki mənim  hətta bacılarımla  da o şərəfsiz arasında körpü yaratmağa çalışır.
    Hər barədə bir birimizə yola gedirik, bir birimizi başa düşürük. Bir bu barədə yox. O mənim qardaşıma qarşı kini, soyuqluğu həzm edə bilmir, nə də mən bu barədə onu açıq açıq başa sala bilmirəm.
    Bilmirəm neyləyim, necə edim ki o alçağın ayağını kəsim bizdən. Mənə kömək edin, məsləhət verin . Nolar qurban olum, qurtarın məni bu əziyyətdən. Mən içimdəkiləri ona danışıb özümü boşaltmaq istəyirəm. Qorxuram o da mənə inanmaya. Əslində inanacağına əminəm. Amma qorxuram əlini qana bulayar. Qardaşımla yola gedirlər. Himləri cimləri birdir. Bu yaxınlarda qardaşım onun dayısı qızıyla sevgili olub. Evlilik düşünürlər. Mən istəmirəm  belə təmiz qız bu oğraşın murdar nəfisində, nəfəsində, əlində kirlənsin. Gec ya  tez o alçağı üzündəki maska düşəcək. Vəo zaman mən dəbədbəxt olacam o qız da. Bundan çox narahat oluram. Dayana bilmirəm daha, ya bir gün o öləcək, ya mən...
_____________________________________

ANONİM MƏKTUB 19

    Ailəmin 17 il uşaqları olmamışdı. Məni tanış bir ara həkiminin əli ilə  övladlıq etmişdilər. Mən bunu bu yaxınlarda öyrənmişəm. Atam vəzifədə, geniş çevrəsi olan şəxsiyyətli bir adam idi. Məni yağ içində böyrək kimi saxlayırdılar. Demək olar ki, bütün problemlərim pul ilə həll olunurdu. Təsəvvür edin ki, bir dəfə lövhə qarşısına çıxıb dərs danışmırdım amma, mənim rüblüklərim əla yazılırdı. Dərsə 3 cü saatdan sonra gəlirdim, davamiyyətim əla idi, amma . Hara getdim, hardan gəldim, kimi döydüm, kimlə dalaşdım... Heç kim, mənə "gözün üstə qaşın var" deyə bilməzdi. Arada köhnə şəkillərimə baxıram.  Özümü tünıya bilmərəm. Oğlandan heç bir fərqim yox idi. Elə  bil Allah məni oğlan yaratmaqdan qız yaradıbmış. 
    Qonşular, məni uşaqları ilə oynamağa qoymurdular. Ağzı söyüşlü, qaba qız idim. Çevrəm bundan narahat olsa da ailəm bununla qürur duyurdu. Dəymə, qız uşağı elə həyasız olsa yaxşıdır, deyirdilər. Mənə axırıncı adam kimi baxılması mənə pis təsir edirdi. Nə qədər özüm özümə söz versəm ki,  dostlarımla mehriban olacam, pis sözlər danışmayacam. Olmurdu. Əslində olurdu. Di gəl ki, ailəmin mənə ayaq verməyi, oldurmurdu. Səhvlərim ola ola nənəm, anam məni müdafiə edir, camaatın uşaqlarını borclu çıxardırdı. Nə mənim səhvlərimi görmək istəyirdilər, nə də özlərinin qonşulara qarşı etdikləri haqsızlığı.  Nə də mən səhvlərimi düzəltmirdim. 
   Dostlarım məndən qaçırdı. Bu da mənə pis təsir edirdi. Özümə qapanırdım. Mənimlə maraqlanan yox idi ki, dərdin nədi, niyə belə edirsən. Əksinə hələ ailəm məni qızışdırdı ki, kimdən əskiksən, hamısı xayınnığından sənnən dalaşır.
    Beləcə özümə yeni  dünya qurmuşdum. Hamıya yuxarıdan aşağı baxırdım. Bu dünyada sadecə özüm və xəyallarım var idi. Məni orda incidən, əzən,danlayan, uşaqlarından qoruyan heç kimsə yox idi. Mənim dünyam qeyri adi dünya idi. Tanımadığım bir şəhərdə, məni başa düşən dostların, rəfiqələrin çevrəsində, heç kim işimə qarışmayacaq, bütün günü musiqi, yemək, içmək, əylnmək...
   Bəli mənim bu tənhalığa qapılmalarım kənardan da hiss olunurdu. İstəyirdim digər uşaqlar kimi olum, amma bacarmırdım. Açığı ailəm bu barədə məni dəstəklmirdi. Onları səviyyəsiz adlandıraraq məni onlardan uzaq tuturdular. 
     Beləliklə, 10 cu sinifə gəlib çıxdım.   Hazırlığa gedirdim. Lakin, hazırlıq müəllimim də bir neçə  həftədə mənim normal uşaq olmadığımı hiss edib, məni hazırlamaqdan imtina etdi. Yenə mənə təsəlli etdilər," sən ürəyini sıxma, papanın gül balası" dedilər... 
    Ürəyimi sıxmırdım. Mənim üçün həmişə, hər yerdə yaşıl işıq yanırdı axı. Axı, mən hara, əziyyət çəkmək hara. Dərs oxumaq nədir ki, beynimi belə şeylərlə məşğul edim yorum. Papanın cibi sağolsun. Mən axı kimin qızıyam ki,  sinifdə qalam, unversitetə qəbul olmayam? 
   Özümə məşğuliyyət tapmışdım. Darıxmırdı daha. Günüm kampüter salonlarında keçirdi. Qızlar mənimlə yoldaşlıq etməsələr də, çoxlu oğlan dostlarım var idi. Qız kimi uzun saçlı və ədalı... Onlar da mənim kimi idilər. Onların hərəkətləri danışıqları o qədər xoşuma gəlirdi ki, Necə ki mənim oğlan görünümümün mənim həmcislərimə xoş gəlmirdi, onların da qız görünümü öz cinslərinə xoş gəlmirdi. Neçə ki, mən öz həmcinslırimdən qaçırdım, elə də onlar öz cinslərindən qaçırdılar.  Qazan qapaq kimi birbirimizi tapmışdı biz. Onlarla çox əylənirdim. Elə ilk cinsi həyəcanı mı da onlarla, onların sayəsində yaşamışdım, əvvəl şəkillərlə, sonra vidiyolarla, daha sonra normal həyatda. Məni özüm kimi bir iki qızla da tanış etmişdilər, bu qızlarla bir birimizin istəklərinə cavab verirdik. 
   Məktəbdən elə həmin uşaqlara qoşulub qəsəbəmizin mədəniyyət evindəki rəqs qrupuna yazılmışdım.  Breadance (yəni ingilis - küçə rəqsləri) üzrə. Avropaya meyilliydim. Bütün günü onlarin mədəniyyəti ilə maraqlanırdım. Hətta xəyalımı da qurmuşdum. Londonda yaşayacam. Əvvəllər mənim bu xəyallarım ailəmin xoşuna gəlirdi. Hər yerdə mənimlə öyünürdülər ki, balam xarıcdə gedəcək, orada təhsil alacaq. Hamı da bunu normal qarşılayırdı. Çünki mənim xarıcdə təhsil almağa atamın imkanı var idi. Bu barəbə problemim yox idi. Amma hansı biliklə, hansı başla gedəcəkdim Londonda? Deyək ki, burda hər şeyi pul həll edir. Bəs orda pul keçərlimi? 
    Xarıcdə təhsil müəllimlərimizin də qulağına çatmışdı. Mənə istehza ilə baxırdılar. Sinif yoldaşlarımın isə lağ obyektinə dönmüşdüm. Təklənmişdim. Bir adam demirdi ki, hə, bu qarşısın məqsəd qoyub, çalışacaq, oxuyacaq, istəsə bacarar...
   Bütün bunlar mənə hədsiz təsir edirdi. Nə olur olsun dediyimi etməliydim. Oxumasam belə gedəcəkdim. 
   Mənim inadkar arzumu və çevrəmin təsirini ailəm də görürdü   başa düşürdük boşuna xəyal qururam. Doğru bəlkə gəzməyə gedə bilərdim. Lakin, gedib orada yaşamağım ailəm heç cür razı olmazdı. Çünki mən onlar üçün 17 il sonra tapılmış "mücəvvər"  idim.  Üstəlik də yaşlanmışdılar. Məndən başqa övladları da yox idi.
    Böyük xəyallar məni ailəmdən üz döndərməyə vadar etmişdi...
    Rep müəllimimiz var idi. Çox mehriban,  çox mədəni. İlk dəfə elə müəllim şagird kimi orda tanış olmuşduq. Nə biləydim ki, sonralar o, mənim həyatımı qaraldan insan olacaq.
   Bəhram müəllim (ad şərtidir)  27  28 yaşlarında tanınmış, xətirli hörmətli adamlardan idi. Bilmirəm, mən onu elə tanıyırdım. Coxlu dostları, her yerdə sözü keçən adam idi. Fikirlərimiz üst üstə düşürdü. Türklər deməli eyni kafadan idik ikimiz də.  Bəzən dostlarla bir yerə toplanırdıq. O da bizə qatılırdı. Arada diskotekaya gedirdik birlikdə. Bəzən də musiqiyə və içkiyə dalıb özümüzdən keçirdik. Bəhram müəllim işdə nə qədər ciddi idisə, dostluqda o qədər səmimi insan idi. 
    Evli idi. İki uşağı vardı. Amma bir gün eşitdik ki, boşanıb. Bunun səbəbini bir müəllimdən soruşmaq ayıb olardı. Odur ki heç üstünə də getmədik. Öz həyatıdır. Nə deyə bilərik ki? 
   Kursu bitirdikdən sonra da Bəhram müəllimlə, və kurs yoldaşlarımla hələ də dostluğumuz davam edirdi. 11 ci sinifdə oxuyanda, Polşada hansısa festivalda Azərbaycanı təmsil etmək üçün bizim rep - rəqs qrupumuz da dəvət aldı. Qrupumuzda çox qız var idi. Lakin onlar ölkədən kənara çıxmaq istəmirdilər.  Daha doğrusu valideyinləri izin vermirdi.  Bu səfər mənim Avropaya açılan qapım olacaqdı. Bu fürsəti qaçırmamalıydım. 
   Yuxarıda dediyim kimi Avropa xəyalı məni ailəmə qarşı etmişdi. Ailəm icazə vermək istəməsə də yalvar yapışla, icazələrin alıb sənədlərimi düzəltdim. 6 oğlan (Bəhram müəllim də olmaqla) və bir də mən  yola çıxdıq. Ailəmin 6 kişi ilə getməyimdən xəbəri yox idi. Onlara getmişdim ki, guya bütün qrupla gedirik.
   Bəli Avropa səyahətimiz çox maraqlı kecidi. Maraqlı yerlər, gözəl şəhər, yeni insanlarla tanışlıq mükəmməl idi. Başqa dünyaya düşmüşdüm burada. Sərbəst idim. Lağa qoyulmurdum, dostlara qarşı qadağalar yox idi... Gündüzlər məşğələlər, gecələr diskoteka, canlı musiqi, siqaret, içki, tüstü, duman... Tam xəyallarımda dünyaya düşmüşdüm 
   Bir dəfə gözümü açanda özümü çılgın çılpaq  Bəhram müəllim və qrupumuzda başqa bir oğlanın qollarının arasında  gördüm.  O biri uşaqlar da hərəsi bir yerdə yıxılıb qalmışdılar.
   Yatağın önündəki aynanın qarşısında ağ toz, qanlı şprislər, siqaretlər var idi...
    Hər şey gözlərimin qarşısından ildırım sürətiylə keçirdi. Çox içmişdim. Başım çox ağrıyırdı. Uşaqlar mənə həb verdikləri də yadıma gəlir. Sonra məni öpməkləri, sonra...
    Uşaqların narkotik aludəçisi olduğunu bilirdim, amma fikirləşirdim ki, bunun bir başqasına zərəri yoxdursa, onlar bunula xoşbəxt olursa bunun nəyi pisdir ki? İndi isə düşüncələrim məni yanıltmışdı. Mən də onlardan biriydim artıq. Amma bunu qəbul etmırdim. Gecəki həzzin keyfiylə yaşayırdım hələ ki... 
   O gecə özümü çariça kimi hiss etmişdim. İçəridəki kişilər nazımla oynayırdılar, nə istəyirdim edirdilər. Dünya mənim idi. Mən bu dünyanın sahibi idim. Aradan illər keçsə də, hələ də o hissləri her yerdə axtarıram. O gündən sonra ozünü kraliça kimi hiss etməyin arzusuyla yaşaya yaşaya  hər dozu  biraz biraz atrırırdım. Amma hər artışda özüm də günü gündən alçaldığımı hiss edirdim.  Mən artıq heç idim. 
   Ailəm mənim narkotik istifadəçısı olduğumu biləndə çox  gec idi. Məni dispanserə yatırdılar. Dostlar tanışlar yox olmuşdu. Nə məni ziyarət edən var idi, nə mənə kömək edən. Bir Bəhram... Mənim çəkdiyim əziyyəti ondan başqa heç kim bilə bilməzdi. Odur ki, o məni "dərmansız" qoymurdu. Gizli yollarla içəri keçirirdi. Xəstəxanada can çəkişən mən, Bəhramın bu yaxşılığına görə onu özümə mələk bilirdim. Amma onu da qeyd edim ki, həmişə mənə dözümlü, iradəli olmağı tövsiyyə edirdi.ümüd edirdi ki bir gün mən bu bəladan qurtaracam. Ailəm, yuvam, uşaqlarım olacaq. Onun bu dedikləri mənə uzaq bir  yuxu kimi gəlirdi.  Bu həyatda olmayacaq bir şeydir axı. Mən maddəsi dayana bilmirəm axı. Axı belə vəziyyətdə gercək arzulardan  necə söhbət gedə bilər ki? 
    Bəhramla məni birləşdirən ağ idi, ortaq nöqtəmiz, fikirlərimiz, həyatımız, dərdimiz... İki bir birini başa düşən insan niyə bərabər olmasın ki... 
  Xəstəxanadan qaçdım. Ağrılara dayana bilmirdim. Ailəm məni təkrar dispanser yatırmaq istəyincə tək güman yerim Bəhramın qapısı oldu. İki sevgili kimi bir evdə qaldıq. Ailəm məndən imtina etmişdi, demək olar ki, evladlıqdan rədd etmişdi. Dünya vecimə deyildi. Biz belə xoşbəxt idik. Yenə dostlarla görüşür, yenə çəkirik, içirik. Yenə qızlarla toplu seks həyatımızı yaşayırdıq. Bunlar bizim kruqun normal halı idi. Amma onu deyim ki, nə qədər özümdən keçsəm də, mən Bəhrama aid idim. Ondan başqa mənə heç kim toxuna bilməzdi. 
   Qızlarla barda işləyirdik, Bəhram işləmirdi. İşdən çıxarmışdılar. Onsuz da ailəsinin vəziyyəti yaxşı idi. Atası vəzifəli adam idi.  Heç pul sıxıntısı olmazdı. Amma o biri uşaqlar oğurluqla, cibgirliklə məşğul idilər.  Qazancımız bir yerdə idi. Arada bir mənim əlim aşağı düşəndə, güdürdüm, mama evdə olmayanda evə girib pula gedən nə varsa alıb çıxırdım. Çunki bizim dünyamızı pulsuz təsəvvür etmək mümkün deyildi. Pul olmasa biz nəfəs ala bilməzdik, ağrılarımız dinmədi. 
   Adamlarımız var idi, onlardan alırdıq çəkirdik. Bizim üçün həyat bu idi, başqaları üçün boş və mənasız. 
   
   Günlərin bir günü işlədiyim bara bir adam gəldi . 50  55 yaşlarında. Boy buxunlu, samballı, biraz da pullu adama oxşayırdı. İsrarla mənimlə görüşməsini tələb etdi. Hələ bu vaxta qədər o ilk gecədən başqa vaxt mən kiminlə isə bərabər olmamışam. İstəyənlər,böyük məbləğdə pul verənlər olub, amma həmişə fırladıb aradan çıxmışam. Bunu da böyük məbləğdə fırladıb aradan çıxdım. İkisinə yuxu dərmanı qoyub yuxuya verdim. Olan olmazın yığışdırıb əkildim.
   Gəldim Bəhramın yanına. Əlimizdə kalan pulumuz var idi. Fikirləşdim ki, bu pulla, uşaqlıq xəyallarıma qovuşaram. Dedim Gedək İngiltərədə gəzək...
   Nəysə hazırlaşıb çıxdıq. Üzərimdə özümə görə maddə də var idi. Gizlətmişdim guya. 
   Nəysə  aeroportda bizi tutdular gətirdilər şöbəyə. Bizi ayrı ayrı kameraya salmışdılar.
   Oyan, bu yan üç gün qaldım orda. Üç gündən sonra məni çıxardılar. Bəhramdan xəbərim yox idi. Elə orda, polislərdən Bəhramı soruşdum. Dedilər nə Bəhram,  bütün kruqunuz həbs olunub. Nə qədər gec deyil çıx get, evinə eşiyinə. Bir də onların adını çəkmə.
   Dayanacağa gəlib avtobus gözləyirdim ki, qarşımda bir maşın dayandı. İki nəfər ağzımı gözümü bağlayıb məni maşına basdı. Gözü bağlı hara getdiyimdən xəbərim yox idi. 
   Nəhayyət. Gözümü açdılar. Yarıqaranlıq bir zirzəmidəydim. Bardan pullarını alıb qaçdığım adam da içəridəydi. Məsələnin nə olduğunu başa düşmüşdüm.  Mənə tələ qurulmuşdu...  
   Nə az nə çox düz 8 ay bu zirzəmidə qaldım. Bəzən günlərlə, hətta həftələrlə ac qaldım, Ağrılarım da heç aman vermirdi. Əlimdə əlacım olsaydı dırnaqlarımla damarlarım qoparıb qanımı axıdardım, yeter ki ağrılarım azalsın. Mən bu işgəncədən qurtarım. Bu 8 ayda mən nə çəkdim bunu bir mən bilirəm. Qışqırırdım ki, ac qalım, susuz saxlayın məni. Amma mənim "dərmanımı" verin... Kim idi mənə dərman verən? Bəhram yox idi ki...
   Arada bir həkim gətirirlər, məni yoxlayır, iynə dava dərman vurub gedirdi. Yavaş yavaş maddəni unutmuşdum deyəsən. Yediyim yeməklərin dadını hiss etməyə başlamışdım artıq. İçdiyim çayın dadını ağzımda çənnət suyu kimi  hiss edirdim.
  ... Vəə nəhayyət, məni buradan çıxarıb özəl bir xəstəxanaya  yerləşdirdilər. Bəli yalnız bu qədər vaxtdan sonra, atamla anamı burada gördüm. Nə qədər qocalmış, nə qədər əyilmişdilər. Həyatımda indi görürdüm elə bil ata anamı. Bu qədər zamanda onlara çəkdirdiyim hər şeyə peşiman olmuşdum. Üzlərinə baxmağa üzüm yox idi, bağışlanmağa dilim. Yanı mənim bu qədər etdiklərimdən sonra onlar məni bağışlamışdılar?
    İnanın bu görüş elə duyğusal, elə  həyəcanlı idi ki, bunu sözlərlə ifadə edə bilmirəm...
  Deməyəsən ailəm mənim üçün bütün hər şeyini ortaya qoyubmuş. İki evimiz vardı. İkisini də satıblar. Mənim yanıma müştəri kimi gələn adamın kim olduğunu deməyim, qoy sirr olaraq qalsın. O zirzəmidə mənim yanıma gələn həkim xanım da həmin o müştərinin arvadıymış. Sən demə, Atam evi eşiyi satdıqdan sonra, yalvarıb yaxarıb mənim sağalmam üçün onlardan kömək istəyibmiş. 
   1 aya yaxın da burada qaldım. Həm müalicəm davam etdi, həm psixoloji dəstək aldım burada.  Atam o həkimin əliylə Türkiyədən psixoloq gətirdi, özəl olaraq. Özüm xarıcə cıxma qadağası almışdım deyə, başqa yerə gedə bilmirdim.
   Bəli  ağır və çətin mücadilədə sonra, mən demək olar ki, tamamilə  sağalmışam.
   İndi 26 yaşım var, 6 aydır ailə qurmuşam. Xoşbəxtəmmi?  Bilmirəm. Yoldaşımın ailəsi tanınmış ailələrdəndir. Yoldaşım özü xaricdə təhsil alıb. Hər şeyimiz var, bağ evimiz ayrı, şəhər evimiz ayrı, yoldaşımın maşını ayrı, mənimki ayrı. Şəhərin mərkəzində gözəllik salonu açmışam.
   3 il sevgili olduq, sonra evləndik.  Elə yatdığım xəstəxanada tanış olmuşduq bir birimizlə. Təsəvvür edin ki, bal ayımızı gedib İtaliyada keçirtdik. Deyim ki, belə yaşayış çoxlarının xəyaldır. Amma nə edim ki, sanki mənim həyatımda nəsə çatmır. Hələ də o lənətə gəlmişin dadını damağımda hiss edirəm. Bəzən istəyirəm yenə dadım. 
   Yoldaşım da keçmiş bağımlılardan  olub, o da mənim kimi azad olanlardandır. Amma o özü öz iradəsiylə buraxıb bunu. Eyni hissləri o da hiss edir. Belə vaxtı ikimiz də, bir birimizə təsəlli veririk, dəstək oluruq bir birimizə. Pisxoloqumuzadan güclü dəstək alırıq ikimiz də. Hələ uşaq düşünmürük. Bu zəhrimardan qanımız tamamılə təmizlənməlidir ikimizin də. O zaman sağlam uşaq dünyaya gətirə bilərik. 
    
  Əziz dostlar. Bəlkə deyəcəksiz ki, burada nümünə olan nə var ki, bunu burada paylaşır bu xanım . Bəli elə mən də buna görə paylaşıram ki, burda nümunəvi bir şey yoxdur. Əksinə maarifləndirici bir şey var. Bu saat ölkəmiz bu bəlayla çalxalanır. Hər tin başında, hər restoran kafelərdə bu kimi  xoşagəlməz hadısələrlə rastlaşırıq.  Hətta deyərdim ki, bu nəinki küçələrə, hətta məktəblərə sıçrayıb, bu bəla. 
   İstəməyərək bu bəla sizin də uşaqlarınıza bulaşa bilər. Birinci növbədə uşaqlarınızı düzgün tərbiyyə edin. Ərköyünlük tərbiyyə deyil. Uşaqlarınız səhv edərkən, "əşi uşaqdır" deyib keçməyin. Onların etdiklərinin bir səhv olduğunu onlara başa salın. Kiminlə oturub durduğuna fikir verin, nəzarətsiz qoymayın. Dostlarına, çevrəsinə xüsusən... Nolsun varlıdır, mədənidir, oxumuş adamdır... Mənim də çevrəmdə elə belə adam yox idi... 
   Belə hallarda nə olur olsun, uşaqlarınızı başsız qoymayın, əlini buraxmayın. Onlara övladılıqdan silməyin bu onlara ən böyük  piskolojik zərbə olacaq, daha da düşdükləri bataqlığa sürükləyəcək onları. Bəlkə də mənim ailəm vaxtında məni bu yanlış yoldan çəkindirsəydilər, məni evladlıqdan silməsəydilər, indi evsiz eşiksiz qalmazdılar. Mənə elə gəlir ki məni elə o vaxt itirdilər. Həyatımı məhz elə həmin vaxt uduzdum...
_____________________________________

ANONİM MƏKTUB 20

Bir üyəmizin söhbəti əsasında duyğularını qələmə almışam... 

    Peşimanam. Evləndiyimə, səni tanıdığıma, səni sevdiyimə çox peşimanam . Bundan əvvəlki məktublarımda  daha fərqlı sevgi  dolu mesajlarım vardı, amma zaman hər şeyi çox değiştirir bəlkə də...  Bəlkə də zaaman değil, deyiştirənlər mənasızlaşdırır, eybəcərləşdirir hər şeyi. Haqlı olduğumu deyin siz də , haqsız deyiləm deyilmi? Baxın sevirik hər birimiz, günəş qədər, hava qədər, su qədər. Onsuz özümüz yox sayırıq bu dünyada. O olmasa yaşamarıq  deyirik, elə də hiss edirik, Həyatımız puç olar, tarimar olar deyirik. Sonra nə olur bəs? Başımıza tac etdiyimiz, xəyalların qoynunda buludlara qədər uçduğumuz insan bir anda, bir göz qırpımında oradan üzü aşağı tullayır bizi, acımadan, vicdanı sızlamadan... Səbəb nədir, qısqanclıq...  Doğru, razıyam, qısqanmaq  da bir sevgidir, bir zövqdür, bir hissdir, sevdiyini paylaşmamaqdır. Amma onu xəstəlik halına gətirib, dünyanı başına dar etmək özgüvəni itirmək, qarşındakının güvənini qırmaq...  İnsan qısqanclıqla xəstəliyi dəyişik salarsa o zaman sevginində dəyəri itər gözündə, həyat də mənasızlaşar, yollarımız da ayrılar.
    Sevmek nədir söyləyin mənə! Sevgini ya tam olaraq dadan, yada, hayatı boyunca tənha qalıb  yaşayanlar varmı aranızda? Niyə mənim kimi insanların qədərinə boynubüküklük yazılır? Axı niyə xoşbəxt insanlar boynubükük gəzmir? Sizcə bu şəxsiyyət məsələsidir, yoxsa, doğru seçim etməməkmidir?  Haqlısınız. İnsan doğru insana rast gəlincə xoşbəxt olur,  "Sevirəm"  deyirsən vecinə almır. Sanki qadın hər zaman ərini sevməliymiş, nə olur olsun onu sevməyə məhkummuş,  buna məcburmuş. Gözəl, şirin bir söz eşitmək istədiyini deyirsən mənasız şit gülüşlərlə, "qarşılığı nədir? " deyə soruşur. Allah eşqinə sevgi budurmu? Çox şeymi istəyirik biz qadınlar sizdən?  Bir xoş söz, bir ovuc sevgi, bir nəvazişi əl, bir qürurlu çiyin, bir isti qucaq... Çoxmu gəlir sizə?
   Başqaları için diqqət var, hörmət var, qayğı var. Amma həyatını, gəncliyini, gözəlliyini, sağlığını sənə xərcləyən, səninlə  həyatını paylaşan bir qadın üçün bu yoxmu? Ağlasaq gözyaşlarımızı silen yox, gülsək  niyə  güldün diyen cox.  Bilirsənmi, indi sonuna qədər səbr edən qadınların ən son niyə intihar etdiklərini o qədər gözəl başa düşürəm ki, az yaşım var ama sanki qarşımdan kos qoca illər keçmiş, gənckən ruhum goçalmış, həvəsim sönmüş... Nə etməliyəm? Ya qürurunu şəxsiyyətini çeynəyib hər şeyi arsızlığına salmalısan, dözməlisən, oturmalısan ya da çəkib getməlisən... Ya bu dünyanın başqa küncünə, ya da  bu dünyanın ötəsinə  
     Vəə... Mən dedim,  sən eşitmədin... Mən getdim, sən qarşıma durmadın... Yükümü də alıb dərdlərimlə birlikdə bu dünyanın bir küncünə çəkildim artıq, nə sən varsan, nə eşqimiz... 
____________________________________

ANONİM MƏKTUB 21

Bir bəy üzvümüz yazır -

      Mən 2 ay əvvəl "Sizə bəzi ayrılıqların insanların pis olduqlarına görə baş vermədiyini anlatmağa çalışacam" başlıqlı  yazı yazmışdım . Yadınızda Fəridə xanım? İstəyirdim sizdən bir böyük kimi, bacı kimi məsləhət alım. Nəsə o vaxt biraz özümdə deyildim. Sonra fikirləşdim ki, bəlkə məndə nəsə çatmır. Bəlkə sağlam düşünmürəm. Biraz sakitləşib, rahatlanım sonra danışarıq. Necə deyərlər hirsli başda ağıl olmur.  Bu arada 34 yaşım var, yanı uşaq deyiləm hər şeyi başa düşən adamam.
   Həqiqətən də insanlar ayrılandan sonra düşmən olurlar və bəzən qarşı tərəfi başa düşmək istəmirlər. Sevgilimin "Borlerline Psixoloji Xəstə"liyi olduğunu anlamışdım sizə  əvvəlki yazımda yadınızdadırsa. 12 ildən çoxdur tanışıq və bütün həyatını bilirəm. Bəzi səbəblərdən 12 ildir bir bərabər olsaqda  hələ evlənməmişik. Mən  xarıcdə işləyirdim, o oxuyurdu sonra ev eşik düzəldim, kareya qurum deyincə bir baxdıq 12 ilimizi geridə qoymuşuq. Bir birimizi çox sevirik - hədsiz. Bir birimizi görməsək həmin gün həyat bizə sondan olar deyə bilərəm. İkimizin də ilk sevgi həyatımızır.
   Bu 12 ildə onu "bəsdir" deyincə tanımışdm. Yuxarıda dediyim kimi, onun psixoloji problemləri olduğunu kəşf etmişdim. Həyatımızda hər şey yolundayken onun anidən dəyişib heç nədən bir problem yaratması sonra küsüb getməsi, tərk ettikdən sonra yenə geri dönməsi mənə çatmırdı. Döndükdən sonra  yalvararaq peşman olduğunu deyir, onu bağışlamağımı istəyirdi.
    Bundan əvvəl də 6-7 dəfə tərk edib mən yazmışam barışmışıq. Xəstəliyini isə ancaq  axırıncı dəfə ayrıldıqdan sonra anlaya bilmişəm. Bu psixoloji xəstəliyin xüsusiyyətləri bunlardır ki, onun da hamısını sevgilimdə sezmişəm. Belə insanları duyğuları uclarda yaşayırlar. Onlar üçün yalnız ağ və qara var, ortası yoxdur və heç vaxt ortanı tuta bilmirlər. Hər şeyin yaxşı olduğu vaxtda birdən birə depresiyaya girir, anidən yenə xoşbəxt olur(ani duyğu dəyişimləri, nəticədə içdən yorulur), bəzən məni dünyanın ən xoşbəxt insanı bəzən isə problem çıxararaq dünyanın ən bədbəxt insanı kimi hiss elətdirir (həmçinin özünü), bəzən dəhşətli dərəcədə səmimi, bəzən isə dəhşətli dərəcədə hirsli olur. Heç vaxt normal münasibətləri olmur onların. Həmişə kaos. Hər an nə edəcəyini bilə bilməzsiz. Durduq yerə beyninə düşür. tərk edir, 1 ay sonra peşman olub geri dönür. Ama özü yazmır mənə bəzi vasitələrlə(bloka atıb çıxarmaq, kontakta yazıb silmək) manipulasiya edir ki mən yazım. Manipulasiya bu xəstəliyin xüsusiyyətidir. Həmişə içində bitməyən bir boşluğun olduğunu deyir, özü etdiklərini qəbul edir: "Mənə necə dözürsən? Səbrli biri olmasaydın bizdə alınmazdı heç başdan. Çox olğun davranırsan məni yola verirsən, sanki uşağınam. Həyatına ancaq dərd gətirirəm. Ayrıla bilərik(ama bacarmırıq. Döngü içindəyik)" Evdəkilərlə, ətrafındakılarıa yola getmir həmişə dava edər. Bu xəstəliyin yaranma səbəbi uşaqlıqda ailə sevgisi almamaq, diqqətdən kənarda qalmaq, şiddətli ana ata davaları, alkolik davalı ata, ananın qızının dərdinə dərman olmaması və s. Uşaqlığında yaşadıqları sadaladıqlarımı həmişə acı içində danışır və ailəsinin yaratdığı boşluğun heç vaxt dolmayacağını deyir. Araşdırdım bu psixoloji xəstəlik 40 yaşa qədər davam edir sonra isə tədricən azalır amma heç vaxt keçmir. Yəni ki müalicəsi yoxdu və möcüzədir düzəlməsi. İnternetdə bu cür münasibət yaşayan insanlardan tövsiyələrini oxuyuram qəti şəkildə ayrılmağı məsləhət görürlər. Ayrılan kim, boşanıb bədbəxt olduğunu deyən kim. Ayrılmasanız şəxsiyyətivizin zədələnəcəyini və özünüzü ona kömək edərkən yavaş yavaş xəstə hiss etməyə başlayacağıvızı, həyatınızın məhv olacağını deyirlər. Belə də oldu. Ayrılıb özümə gəlməyə başlamışdım ki yenə geri döndü. Ama bu dəfə mən ayrıldım. Özünə səndə normal olmayan şeylə var psixoloqa gedək deyirəm, qəbul etmir. Bu xəstələr belədir. Qadınlarda kişilər nisbətdə 3 dəfə çox rasr gəlinir. Məcbur olub ən yaxın bildiyi qohumu ilə görüşüb olanları danışacam müalicəyə təşviq etmək üçün. İnsani vəzifəmi yerinə yetirməliyəm. Ən azından mənsiz xoşbəxt olsun. Özünü tanısın(müalicənin ilk addımı özünü fərq etməkdir).
    Dediyim kimi İlk sevgimiz idi ikimizin də. 12 ildə sonra onunla birdəfəmlik ayrılmaq mənim üçün də çətin olacaq. Ürəyimdə həmişə yeri qalacaq, ikimizin yaxşılığı üçün ayrı qalmalıyıq, ən azından dost qalmağı da təklif edəcəm vəziyyətini izləmək üçün. Ancaq bunu bacara biləcəm i?  Aramızda illərin sevgili həyatı varkən indi dost olmaq  mənə və ona çətin olmayacaqmı?  Məncə bunun üçün mənə bir psixoloq lazım olacaq, ondan psixoloji dəstək almağa.
    Son olaraq sizlərdən xaiş edirəm ki, övladlarınıza normasında diqqət göstərib, sevgi verin. Bütün psixoloji xəstəliklərin səbəbi ailə sevgisinin olmaması, uşaqlıq travmalarıdı. Onun hal-hazırda bu cür olmasının səbəbi valideynləridi. Həm uşağını, həm məni, həm də digərlərini bədbəxt etdilər. Çox sevmişdim, belə böyük sevgi və səbri içimə sığdıra biləcəyimə inanmazdım

ANONİM MƏKTUB 22

   Deməli Fəridə  bacı  bayaq vətəndə yaşayan bir qohumla  danışıram. Özüm Trabzona yaşayıram. Burda ailəliyəm. 
  Qardaşı bir neçə il bundan qabaq sevdiyi qızla qaçmışdı,  ikisi də uşaq idi 18- 22 yaşlarında. Heç bəlkə də bu yaşda evliliyin məsuliyyəti nədir  bilmirdilər ee...
    İki ay sonra bunlara  toy elədilər.Toy gecəsi qız bakirə çıxmadı. Oğlana yalvarıb yaxarıb ki, uşaq olmuşam, aldanmışam (rayonda yaşayırdı qız) bir polislə  poxdu yemişəm,  polis buna deyibmış ki, bu barədə heç kimə heç nə demə, arvadımı boşayıb səni alacam. Qız da uşaq olub da, aldanıb buna. Amma qız sonradan görüb  polis bunu aldadır. Ümüdün üzüb tamamılə. Qorxusundan da heç kimə heç nə deməyib.. Əslində anasına üstüörtülü şəkildə başa salmaq istəyib, anası məsələnin belə dərin olduğunun fərqinə varmayıb. Elə bilib ki polis qızına sulanıb. Odur ki, qızı tez rayondan uzaqlaşdırıb Bakıya bibisi gilə göndərib.  Məsələ də belə bağlanıb gedib. Elə bu oğlanla da burda Bakıda tanış olub seviblər bur birini.
 Nəysə qız deyib səni sevirəm. Gəl məni qaytarma oğlan durdu buna intres elədi ki, belə bir qələtin vardı iki aydır mənim evimdəsən, niyə toy olmadan mənə bir şey deməmisən? İndi mən bu camaata nə cavab verim? Qız deyir ki nə dəyişəcək ki, qaytarmaq istəyən indi də qaytarar, iki ay bundan qabaq da. Yalvarıb ki, gəl məni bağışla, qulun kölən olaram.
  Nəysə oğlan kişiləşib, bunu qəbul etməyib. həmin gecə oğlanın atası, gəlini basıb döyüb, əmisi arvadı bilməm ağ saqqallar, poxbirçəklər zəng edib qızı bir biabırçılıq geri qaytardılar. Qızın çarəsizlıyinə ürəyimiz ağrısa da, çoxu geridə qalmış geri zəkalılar oğlana haqq qazandırdı ki, "ürəyini sıxma əə, ondan yaxşısını tapacağıq, kişi niyə gedib c..x almalıdırki? "...
   Qız heç bir ay keçmədi, uzaq qohumlarından bir müəllim oğlana ərə getdi. Müəllim oğlan  qızı necə var, qəbul etmişdi. Amma, iki aydan sonra qızı boşadı. Səbəb : oğlanın ailəsi üzüqara ata evinə qayıtmış qızı gəlin kimi qəbul etmirdi. Və oğlan oxumuş, ali savadlı biri olsa da  hələ də bu konularda ata ana üzünə qayıdıb ailəsini əldə tuta bilmir. Nəhayyət, qız boş kağızını əlinə alan kimi Bakıda türk salonlarının birində işə girir. Daha doğrusu gözəllik sirlərini yiyələnmək istəyir. Burada işləyən türk stilist oğlan varmış, onunla tanış olur və evlənməyə qərar verirlər. Qız onunla bir şərtlə evlənəcəyini deyir. Türkiyənin ən ucqar kəndində palçıqdan evdə, lap mağarada yaşamağa razıyam, nəinki burada villada. Evlənmək istəyirsənsə gedəcəyik buralardan. Uzun sözün qısası, qız bu oğlanla Bakıda cah cəlallı toy edib, nigaha girir. İstanbula köçürlər.  Çox qısa bir zamanda ər arvad Türkiyədə trend olan bir  gözəllik salonu açırlar. (adını demirəm reklam olmasın) indi iki uşaqları var, uşaqlarına  qulluqçu tutublar, özləri də işləyirlər, pula pul demirlər. 
  Qayıdaq həmin bu gəlinin birinci ərinə. Həmin oğlan maşın ustasıdır. Zəhmətkeş əziyyətlə pulunu qazanan biridir.
    Günlərin bir günü bu oğlan evlənməyə qərar verir. Yaşı 25 olsa da bu oğlan boşanıb və maşın ustasıdır deyə buna qız tapılmır ki tapılmır. Heç bir ana ərköyün qızını mazutun içində,  həm də külfətli  evə, kasıb bir oğlana vermək istəmir. Həm də ayrılmış,  toyu olmuş, boşanmış biri. Nəsə, Toy gecəsi üzü qara qızı qaytarmaq üçün oğlana qaz verən əmi arvadı çadrasını salır başına. Düşür bir bir məclislərə, qızlara göz qoyur. Axır uzaq qohumlardan birinin qızını tovlayıb tora salır. Qız yetim qızdır. Bir bacısı, bir qardaşı var. Qardaş əsgərlikdə idi o vaxt. Nənə babanın nəzarəti ailinda iki bacı bir birinə dayaq olub yaşayırdılar. Belə bir qızı tapmaq ailə üçün göydən düşmə olur. "yetim qızdır, kimi kimsəsi  yoxdur. Nə desələr Allahına şükür edib oturacaq.  Nə anası qarışacaq  nə atası höküldəyəcək. Yetimdir. Bir tikə çörəyə şükür edəcək" fikriylə oğlana qızı göstərirlər. Oğlan da yaraşıqlı yaşıl gözlü mankən kimi oğlandır Allah haqqı. Cüneyt armanın cavanlığında oxşayır oğlan.toysuz, çalğısız gedib bu qızı alıb gətirirlər dul gəlin kimi bu oğlana.
     Adı gəlin, özü xidmətçi. Təsəvvür edin oğlanın ailəsi böyük ailə. Evdə 4 qardaş, ana ata ( qız yoxdur) qardaşın biri evli, iki uşaq... Bu qədər külfətin 3 otaqlı evı, hər evli cütlər Yataq otaqlarında  yatır.  Zalda və mətbəxdə qaynana, qaYnata,  digər qardaşlar... Başqa şey demirəm, bu evin halını özünüz təsəvvür edin  dəə...
   Çox keçmədi gəlin hamılə qalır. Evin şəraitsiz ağır keçimindən, əsəb stresdən bu gəlinin uşağı açılır.  Xəstəxanaya düşür pis vəziyyətdə.  Xəstəxanada gəlində zob olduğu  aşkarlanır. Həm də zəhərli. Mütləq müalicə vəya əməliyyat olunması  lazım olduğu deyilir. Amma nəylə?  O qədər pul hardaydı...
  Xəstəxanadan evə qayıdan gəlin ərinə yalvarıb yapışır ki, ayrılaq çıxaq. Bu cür ağır şəraitdə xəstə canımla, bu külfət içində yaşaya bilmirəm. Mən ana olacamsa sağlam bir şəkildə  ana olmaq istəyirəm. Əsəb streslə, belə bir xəstəliklə sağlam uşaq dünyaya gətirə bilmərəm.  Gəlinin bu istəyi ailə daxilində müzakirəyə qoyulur. Səs səda qohum əqraba ya yayılır. Nəsilin ağbirçəyi sayılan əmi arvadı gəlir tutmanın fırlayır, nə firlayır. Gəlinə olmazın sözünü deyir. Qızın uşağının düşməsini zobuyla əlaqələndirir. Qıza xəstə deyərək, onu aşağlayır. Bu dəfə əri qeyrətə gəlmişdi, bu dəfə heç kimin qazına uymayıb,  xanımını  müdafiə edir və gəlini də götürüb evdən çıxır. İki il ailəsiylə, qohum əqrabayla danışmadan xoşbəxt və firəvan həyat sürürlər. Di gəl danışan dıl durarmı?  Qıza sonsuz və xəstə  damğası  vuran oğlanın qohumları orda burda ağzını yayaraq gəlinin dedi qodusunu edirlər. Evdən başını götürüb ailədən ayrılmışdılar, nolsun. İndi hara gedəcəkdilər ki?  Oğlanın işi gücü burda. Usta adamdır, başqa yerə köçüb, yer açmaq, iş qurmaq, itirdiyi müştəriləri yenidən qazanmaq.... Bunlar elə belə şey deyil axı.
    Nəysə canından bezən qız, bu dedi-qodulara dayana bilməyib evi tərk edib gedir rayona babasının evinə. Oğlan bu dəfə də qohumlarının tırkasına gəlir. Xanımıyla barışmaq istəsə də bir dəfə də onun ardıyca getmir. "kişi  acıq eliyib evdən gedən  arvadın  arxasınca gedirsə, o kişi də olar onun tayıdır" töhmətini eşidəndən sonra xanımıyla bütün əlaqələri kəsir. "mən onu döyməmişəm, söyməmişəm.  Küsüb gedib zəhmət çəkib özü də qayıdıb  gəlsin"deyir.
      Nəysə  bunlar boşanır. Amma qız hələ də oğlanı sevir. Qohum olduqları üçün oğlanla maraqlana bilir, xəbər göndərir, gəl rayona, burda işləyə bilərsən, nənəmgil də evi bizə verəcəklər falan, kira zad vermiyəcəyik - zad.
     Qarabəxtin bəxti qara yazılar, deyirlər. Nənə baba bu yaxınlarda koronadan vəfat edir. Onların  himayəsində qalan bu qardaş baçılar  nənə evində qalsalar da, çox keçmədən dayılar ata ana mallarına əl qoyurlar. Uşaqları evdən qovub, evi saatlığa çıxarırlar. Yazıq yetim uşaqlar Bakıya üz tutub həyata tutunmağa çalışırlar.
    Bayaq telefonla danışanda  həmin oğlanın qardaşına deyirəm ki, olan olub keçən keçib. Orxanı yola gətirin gedib  Firəngizi gətirsin, barışsınlar. Firəngiz də onu çox istəyir.  Qayıdıb nə deyəsən? Deyir Orxan Firəngizlə barışsa da bızımkılər o qızı qəbul etməz. Həm Orxana, bibim gil qız axtarırlar, subay qız uşağı.
  Cin vurdu beynimə. Dişimin dibindən çıxanı deyib  bütün nəsilin hamısını atdım çorniyə.
   İndi ay Fəridə xanım, ürəyim partlayır ee. Bayaqdan özümə yer tapa bilmirəm  əsəbimdən.  Dedim sizə yazım biraz rahatlaşım. Gör deyirəm nədi bu qız sevdası bizim bu millətdə. Ə, köpəyoğluun milləti. Özün 2 dəfə evlənib boşanmısan allah bilir üzün nə qədər üz görüb . Bu sənə eyib olmur, gəlin almaq eyib olur? Ə sən bu yaşa gəlmisən, başın iki dəfə daşa dəyib hələ ayılmamısan?  İndi sənin ailən o qızı qəbul etməyəcək deyə sən özün öz qərarını vermiyəsən? Nə vaxta qədər sən onun bunun sözüylə oturub dursan? Sənin öz qərarın olmayacaq? Bu qız da qohumdur, oğlan da, ikisinin də ailəsini 5 barmağım kimi tanıyıram. Tanımasam deyərəm əşı fışdırımfış şeydilər də. Oğlan da pıs oğlan deyil aa, adamın üstündə Allah var. Sayılıb seçılən ağır başlı oğlanlardandır. Xeyir şərdən qalan deyil. Loxmasını paylaşan bölüşən uşaqdır. Di gəl  ata tərəfin qohumları.... ( ananı demirəm, anası Allahın malıdır)
   İndi durub Nahidənin(1 ci gəlinin ) dalınca min dənə şəbəkə qoşurlar. Deyirlər Azərbaycanda yüz hoqqadan çıxıb axır özün türkə yamadı. Əşii sən öz gəlininin namusun bəyənmirsən, boşanmış qadına əski kimi baxırsansa, gəlin almağı özünə sığışdırmırsansa, kişiliyin çatıb ailənə sözünü yeridə bilmirsənsə, arvadına sahib çıxammırsansa bu gəlin neynəməlidir? Məcburdur Azərbaycanda qalıb hansısa(üzür istəyirəm) bir gədənin məşuqəsi olmağa məcburdur? Neynəməlidir bu boşanan, təcavüzə uğrayan, bəxti gətirməyən gəlinlər? Ərə getməsin, yuva qurması?  Nətər olur əə, sən 3 dəfə 4 dəfə evlənə bilirsən o ərə gedib yuva qura  bilməz?  Siz kişi olun  boşanmışlarınıza xayın baxmayın, istifade etməyin kişi kimi sahib çıxın onlara, onlar da  türkə getməsin də, elə qalsın burda sizə arvadıq etsin. Allah haqqı əlimdə əlac olsa elə bu gəlini də özüm gətirərəm acığa  burda verərəm türkə, qoygəlsin yarısın. Beləsi də  qalsın cırıla cırıla. Bağışlayın siz allah. 
 
ANONİM MƏKTUB 23

    Men burda yazilan bezi statuslardan sonra sizinle öz problemimi bolusmeyi qərar aldım. Sadəcə danışmaq istədim, yüngülləşmək istədim deyə. Həm də inanırsiz Fəridə bacı, İmişlidəki o körpənin başına gələnlərdən sonra səsim gəldikcə qışqırıb bu kimi hadisələrə dur demək istəyirəm. Elə başda o ananın ən ağır cəzaya məhkum olmasını istəyirəm. 
     Men də 12 yasim olanda cinsi tecavuze meruz qalmisam.Oz dogma dayim tərəfindən.  Hədələmişdi məni ki, bir adama desən səni öldürəcəm. Qorxurdum ondan. Döymürdü, söymürdü. Amma pisxoloji olaraq necə təsir edirdisə nıtqım da çıxmırdı. 38 yaşı var idi o vaxt. Ailəli uşaqlı idi. Məni camaatın içində uşaq kimi əzizləyirdi, oyadırdı. Boynuna alırdı, atıb tuturdu. Uşaqlığımdan cılız qız idim elə. Hamının gözündə mən dayısının "gül balası" idim.
    Atam Rusiyada yaşayırdı o vaxt. Əvvəl biz ata nənəmgildə qalırdıq. Sonra əmim evlənəndən sonra anam bizi də götürüb babamgilə gəldik. Babamgilin həyətində köhnə daxmalları var idi  döşəməsi torpaq, pəncərəsi və tavanı klyonkalı. Balaca, dar havasız.. . 
   Dayımgil də biznən həmin  həyətdə yaşayırdı. Dediyim kimi ailəli uşaqlı idi. Dayım uşaqlarıyla oynayırdıq bir həyətdə. Deyim ki, evdə heç kim olmurdu? Kənd yeri idi. Olurdu, Babamgilə 2 subay xalam, 1 dayım, babam nənəm, ev qonaqlı qaral olardı... Ama bir belə millətin içındə dayım necə ürək edirdi, gəlirdi indi də çaşıb qalıram ona. İndi fikirləşirəm ki, belə pedofillər bu işlərdə o qədər profsionallaşıblıar ki, nəyi necə, nə zaman edəcəklərini lap yaxşı bilirlər. Həm də planlı şəkildə... 
   İlk əlaqəsində nə olduğunu başa düşməmişdim özümdən keçmişdim. Qoftamın altından əli sinəmdə gəzəndə utanmışdım. Qaçmaq istəyirdim qoymurdu. Dilə tutmuşdu, "dayı bala oynayırıq da kopaq gızı, balaca vaxtı bu cubbulu məməşi o qədər yemışəm ki" deyirdi. Beynimə yeritmişdi. Bunu dayı ala arasında normal bir şey sanırdım. Elə bilirdim böyüyəndə də adamı belə sevməlidir. Şalvarıma əl atanda da eyni şeyləri dedyirdi, "dayı balası, səni mən yekəltmişəm ee o qədər pöpeşini yumuşam geydirmişəm. Çiş eliyirdi mama işdə olurdu mən dəyişirdim. Kremləyirdim, dərmanlayırdım. O vaxt utanmırdın, İndi məndən utanırsan? Həm də dayıdan? Mən ayrı adamam? Adam da dayıdan utanar?"
  Belə deməklə piskolojik olaraq məni özünə təslim edirdi. Əlindən çıxıb qaçmaq istəyəndə bir də məni çox istəməyəcəyini deyirdi. Acığa gedib məhlədəki uşaqlara hər şey alıb məni şişirdirdi, mənə heç nə vermirdi. Uşaqları da qızışdırıb məni döydürürdü. Sonra Nə olduğunu nə baş verdiyini başa düşmədim bir onu bilirəm ki gözlərim qaralır. 
    Gözümü açanda başım dayım arvadının  dizinin üstündədi. Dayım hay salmışdı ki, uşağı tok yerə çaxdı. bizim evimizdə elektirik cərəyanının üstü açıq idı, guya necə olubsa məni tok vurub, dayım da  bunu təsadüfən görüb qaçıb gəlib ki, özümdən keçmişəm. Bilmirəm qorxumdanmı, içəridəki panikdənmi, ya heç nə başa düşmədiyim üçünmü - elə dayımın dediyini təkrarlayıırdım. Dayım arxayınlaşmışdı. Əvvəllər ayda iki üç dəfə sonradan demək olar ki, həftədə 2 3 dəfə gəlirdi yüz bəhanəyə. Kimin ağlına gələrdi ki belə şey ola. 
     Dayım məni hədələyib qorxuzunca, mən ona yalvarıb əlindən qurtarmağa çalışınca o daha da azğınlaşırdı. Bəlkə də arvadıyla etmədiklərini mənimlə edirdi. İlk günlər qanaxmalarım var idi. Anam tumanımı yuyanda görmüşdü. Məni danışdırdı amma dayımın qorxusundan deyə bilmədim. Əslində uşaq idim ağlım kəsmirdi ki bu qanaxmalarım ondan olmuş ola. Nə bilim. Anam da elə bilirdi babasılim var, ondan olur. Həkimə də  aparmadı. Elə özü həyətdən inçil yarpağı yığıb qaynadır məni buxarında otururdu. Guya İncil yarpağının buxarı babasılə faydalıymış.sonradan bu qanaxmalarım anamı da məni də rahatlaşdırdı. Ana halımı görməyə başlamışdım həmin vaxtlar. 
   Böyüdükcə, özümü kəşf etdikcə  evə qapamağa başlamışdım . Dayım məni məktəbə getməyə də qoymurdu. Guya məktəbdə pozğun uşaqlarla, pis qızlarla yoldaşlıq edirəm,məktəbdə bir iki pozğun qadınların qızları  oxuyurdu, onları deyirdi. Anamı tənbehləyirdi ki, dərs zad oxumursa buna niyə havayı xərc çəkib məktəbə göndərirsən? 
   Anam da əsəbləşib məni döyürdü. Mənə məktəbə getməyə qadağa goymuşdu.Mənim məktəbə getməməyım anama da sərf edirdi. O işləyirdi deyə özümdən beş yaş balaca  qardaşım ortalıqda qalırdı. Mən ona baxmalıydım. Ev yığışdırmalıydım, anam gələnə qədər dayım qızıyla köməkləşib paltarları yumalıydım, yemək bişirməliydim. Mənim məktəbə getməməyim hamıdan çox dayımı sevindirirdı. Ot çalmağa, odun yarmağa gedəndə, qazları, hündüşqaları otarmağa "zirək olduğum" üçün məni aparırdı və ya göndərirdi. 
   Nəhayyət bir gün bütün cəsarətimi toplayıb dayımın mənə etdiklərini  anama danışdım. Onlari anama desemde anam meni susdurub gunlerle eve baglayib ceza veribki sen yalancısan. Bıçağı peçdə isidib dilimə dağ basacağıyla qorxuzurdu məni. Gecələr məni balonları yığdığımız saraya kilidləyirdi. Gündüz bu cəzanı mənə versəydi, ev əhli duyuq düşəcəkdi.Odur ki cəzanı gecə gerçəkləşdirdi.Ağlayırdım, amma səsim çıxanda da saçlarımdan tutub başımı taxtalara vururdu. Mənə hirslənirdi ki, özün adına söz çıxarırsan, başından yekə qələt lər edirsən. Sən belə şeylərə kinolarda görmüsən. O gündən evdə televizor açmaq qadağan olmuşdu   hətta televizoru da satdı. Daha artıq cəza almayım deyə, susmağı vacib bilirdim. Anam mənə deyirdi yalan dediyinu boynuna almayınca səni bu saraydan çıxarmayacam. Gecə orda qalmağaqorxurdum. Bir iki dəfə gözümə başqa şeylər də görsənmişdi. Qorxudan səsim batmışdı, qışqıra bilmirdim.
   Atam hemin vaxt Rusiyada isleyirdi.Men de mecbur qalib anama yalvardım ki məni burdan çıxartsın. Dedim ki, yalan deyirəm. Amma yalan deyildi. Sonrada icime atdım hər şeyi. Anam mene inanmirdi, kim inanardi?
  3 il bundan qabaq atam birdəfəmlik gayıdıb gəldi. Ceyranbatandan  torpaq alıb ev tikdik, babamgıldən Ceyranbatan köçdük.  İndi 24 yasim var və 12 ildir bu sirri mən içimdə necə daşıyıram bir mən bilirəm. Hələ də özümə güvənim yoxdur, hələ də içimdə qorxularım var. Hec bir əks cinsle dost munasibeti bele qura bilmirəm. Heç kimə inanmıram, insanlara inamım elə itib ki, öz doğma atamla belə evdə tək qalmağa qorxuram, bu yaşda. Özümü iradəsiz sayiram, özümə güvənim yoxdur. Elə bilirəm biri mənə ürək açsa, nə bilim yanı ca gəlsə belə dayıdan qorxduğum qədər ondan da qorxub ona təslim olacam.
   Atam məni çox istəyir, bu yaşda hələ də məni uşaq kimi əzizləyir. Atamın belə səmimi münasıbətinə şübhəylə baxıram. Bir neçə dəfə  istəmişəm oturub atamla bu barədə danışım. Amma anamın mənə verdiyi işgəncələr gözümün qarşısına gəlib, dayıma etiraz edərkən azğınlaşdığı yadıma düşüb. Elə bilirəm atam bunları eşıtsə anam kimi mənə inanmayacaq, mənə onun kimi cəza verəcək, dayım kimi azğınkaşacaq. Hele de ozumu gunahkar,kirlenmis hiss edirem. Mənə ən çox təsir eliyən şey bilirsiz nədir?  Hələ də anamın mənə inanmamağı. Hələ də anam mənim ağzımdan vurur, qələtini elə, adına söz çıxardıb bəxtini qaraltma, camaatın evini dağıtma deyir. Yalvarıram anama mənə inanmırsan gəl gedək həkimə mən bakirə deyiləm. Belə deyəndə də mən boyda qızı basıb döyür. Beynimə soxmaq istəyir ki, guya mən lap balaca olanda yıxılmışam, zədələnmişəm. Guya bu barədə əlində həkim kağızı da var. Bilmirəm yalan deyir, ya doğru mənim yadıma belə bir şey gəlmir. Heç onun dediyi o həkim kağızını da görməmişəm. Bilmirəm anamın dediyi həqiqətdir yoxsa mənim gələcək həyatımı qurtarmaq  üçün qurduğu planlardan biridir. 
   Dayımgil bizə gəlib gedir anamın qardaşı üçün əldən ayaqdan getməsi məni yandırıb tökür. Onlar gələndə mən ya evdən çıxıram , ya da otağıma çəkilirəm. Onunla üz üzə gəlmək istəmirəm gələn qonaqlar məni səsləyəndə də anam bəhanə tapır, yaman utancaq qızdır... Utancaq zad deyiləm, biabır olmaqdan qorxmasam elə ordaca boğaram o şərəfsiz. 
   Dayım indi mənimlə məsafəlidir. Özünün ağırbaşlı ağsaqqal kimi aparır.  Hələ bir deyir ki bacım qızının toyunu özüm edəcəm. Hələ tələsməyin, özümüzə ailəmizə layıq biri çıxan kimi özüm başgöz edəcəm.
    Əziz Valideynler, əgər usaqlariniz "menim qanadlarim var dese, mən mələyə" desə ona inanın. Əgər qızınız sizə hansısa bir xoşagəlməz nağil danışırsa, və ya hansısa bir əhvalatı kiminsə başına gəlib deyə sizə nəql edirsə bilinki,  o söz boşuna deyilmir, bu hadısə ya onun başına gəlib, ya da o hadisənin eşiyindədir. Onların həyata və özünə güvənin qırmayın. O nə deyər, bu nə deyər deyə qızınız tənbihləyib gözüqıpıq etməyin, qurban olum. Qizlarinizi heckimin yaninda qoymayın. Heç kimə etibar etməyin. Əriniz qürbətdədirsə  siz də gedin onunla, getmirsizsə, gözün çıxardın, pulun parasını göndərsin. Eybi yox qoy sizə həyasız desinlər. Qaynananızla, Qaynananızla dalaşın, vuruşun, gedib evindəki dolu qazanı götürüb gətirin balanıza yedirin. Təki uşaqlarınızı sahibsiz qoyub işə getməyin. Eybi yox qoy ərinizin ailəsi gəlib sizi döysün söysun. Siz də onları məcbur edin ki, oğulları sızı ehtiyyacda qoymasın. Yoxsa oğlu rusiyadadır deyə onun ana atasına tırsım etməyin. 
  İkinci ailə quran xanımlar, ailə qurmayın demirəm, qurun amma qaxılın oturun xarabanızda. Ərə getmisiz canı çıxsın o gülməşəkər əriniz sizə baxsın, qazansın gətirsin, yedirtsin içirtsin. Madəm sən işləyəcəkən niyə ərə gedirdin? Mənim, onun, o birisinin, mənim kimi onlarla qızcığazların nə günahı var? Məcburuq sənin hansısa səhvini cəzasını çəkək? Yenə deyirəm qızlarınıza güvənin, inanın. Yoxsa menim kimi bele 10 il sonrada basina gelen seyleri unuda bilmeyib menevi ezab cekecekler.

ANONİM MƏKTUB 24

   Qonşumun acı taleyini paylaşıram. Onu təsəlli etməyə gücüm çatmır, insanıq, dedim bəlkə siz də mənə dil verərsiz. İnan, ay Fəriş bu qadına o qədər yazığım gəlir ki, ölüsünü qoyub özünü ağlamaqdan məndə can qalmayıb. 
   Deməli bu qonşum 17 yaşinda öz sevdiyi oğlana (yanı bizim qonşumuza) qoşulub qaçır. Qızın atası çox imkanlı və  vezifeli şexs olduquna göre  qizini bu oğlana vermək istəmirdi. Qız qaçsa da qızı oğlanın əlindən almağa çox çalışdılar. Polislə qapıya gəldilər. Lakin, qız sevdiyinə vəfasız çıxmadı, ata evinə qayıtmadı. Neticede raziliq olmadan aile qurulur. Pərt olan ata qızının üstündən xət cəkir. Ölsəm ölümün üstünə gəlmə, ölsən də mən gəlməyəcəm deyir. Eyni zamanda da qızına ağır qarğış eləyir. "meni gözü yaşli qoydun ölene qeder sende gözü yaşli qalasan" - deyir. Qiz atasının qarğışına gəlir. Getdiyi günden bu güne qeder helede xoşbextliyin ne olduqunu bilmir. Getdiyi evde tehqirler yoldaşı ona laqeyid yanaşır, ona hörmet qoymur. Evdəkilərin sözüyle qadini defelerle döyerek heyatdan bezdiririr.Qadin ərini defelerle başqa qadinlarla tutur. Son 6 ilin içində isə ərini 3 defe hicablı yaşli bir qadının evində tutur. Yalvarır yaxarır ki, mən sənin üçün ailəmə üz çevirmişəm, sevmişəm, gəlmişəm. İndi mən neyləyim. Bu nə oyundur açırsan mənim başıma? Lakin əri onu təhqir edib və döyərək evdən qovur. Qadının üzü olmur ata evinə qayıtmağa. İki  evladını da götürüb aylarla bizə sığınırdı. Sonra qohum əqraba, qonum qonuşu yığışıb kişini tənbeh edərək onları barışdırırdıq. Çarəsiz, oxumamış zavallı biri idi qadın. Amma belə nə qədər çəkəcəkdir ki?Aylarla döyülüb ailədən küsülü qonşu qohum evində yaşamaqla həyat sürülər? Axirda 25 ilden sonra aile daqilir. Bu vaxt qadının bir oğlu bir qızı var idi. Uşaqlar anayla qalır. Uşaqlar böyük olduğu və anasının tərəfini tutduğu üçün kişi heç nə edə bilmir. Yığışıb kişini evdən qovurlar. Hazırda kişi həmin hicablı qadınla bərabər dini nigaha yaşayır. 
   Qonşu qadın heç bir yerdə işləmir. Evi oğlu idare edirdi. Burdaki vəziyyət məlum. İşsizlik, çətinlik cavan uşağı yerindən yurdundan dərbədər edir. Oğlan  artiq evi saxlaya bilmir. Pul qazanmaq adıyla özü də bilmədən kuruqa düşür.ana bir vaxt gözünü açanda artıq gec idi. Ana oğlunun səhv yolda olduğunu görüb . Yalvarıb yapışır ki, ay oğul etmə eyləmə. Heç bir şeyini istəmirəm, gəl mən də gedib hamballıq edərəm, iborsalıq edərəm. Çəkil bu yoldan. Xeyri olmur. Artıq geç idi. 
  Çox keçmir oğlan tutulur, bir il sonra çıxıb anasıyla  bacısıyla halallaşıb gedir Rusiyaya 2 il işleyib eve pul gönderir.. Birdefe ana oqlunu yiqir telfonuna zeng çatmır. Kimdən soruşur, görürdüm deyən olmur. Ana evladini axdarmaqa göre olan olmazını satıb Rusiyaya gedir..40 günlük  axdarişdan sonra oğlunu kimsesizler mezarliqindan tapır. Belke menim oğlum deyil özüne cox sual verir..Tək tənha  ana yaninda kimse olmadan  ne edeceyni bilmir mezar başinda aglayaraq gördüyüne inanmir. Axırda orada yaşayan bir  azərbaycanlı qadının köməkliyiylə oradakı Azərbaycan diasporuna gedir. Məzarı açdırmağı tələb edir. Uzun sözün qısası analızlərin cavabı doğrulanır. Məzardakı onun oğlu idi. Tek qadin donmuş halda fikirləşir, nə olur olsun bunu Azarbaycana aparmaliyam. Tesevvür edin, ana öz evladinin mezarinin başinda durub mezari acdirib indide eve aparmalidi. Orada buna köməklik edən azərbaycanlı qadın irəli durur. Orada yaşayan azərbaycanlılardan, səfirlikdən kömək istəyir. Pul toplanır, sənədlər düzəlir. Meyid karqo olunur Azarbaycana gelir ..Ananın niyyəti var imiş oğlu Rusiyadan gələn kimi oğluna toy edəcək deyə. Oğul isə onun arzusunu gözündə qoymuşdu. Ana evladının cənazasınə girib nə az nə çox, düz 50 maşın bəzətdirir, çalğıçı gətirir, oğluma toy edirəm deyə. Qapıda vağzalı çalınınca meyit yuyat yerinə aparılır. Ana deyir oğlumu özüm yuyacam. Amma oğlunun çürümüş bədəninin görəndə qadında dayana bilmir ürəyi gedir. Bu vax qızı özün içəri atır. Deyir çəkilin qardaşımı özüm yuyacam. Hamı qızın havalandığını görürdü. Amma heç kim risk eləyib qızı meyitdən aralamırdı. Hamı fikirləşirdi cavan dağ kimi oğlan əriyib gedib ürək dözmur falan. Nəysə yuyucu and içir deyir bacısı diliylə meyidi yalayırdı. Nəysə bir təhər qızı yuyat yerindən çıxarırlar. Vağzalı sədaları altında 50 bəzəkli maşınla ana oğlunu ciyninde gətirir qəbiristanlığa, özü öz əliylə oğlunu qəbrə qoyur. Qız maşınların qabağında oynaya oynaya gedir. Heç kim onları geri qaytara bilmirdi. Ata da ortalıqda yox. Nəysə qadın özü öz əliylə oğlunu məzara qoyur "Səni bəy otağına göndərirəm, ay oğul, qoy  mələklər sənə yar olsun" deyir.  
  Təsəvvür edirsiz? Deyecek söz bitib artiq. ğözde bir damcı da yaş yoxdu. Elə bu vaxt qız qəhqəhə çəkərək gülə gülə qəbirlərin arasıyla qaçır. Bir təhər bunu tutub evə gətirirlər, görürlər xeyri yoxdur, qız özündə deyil. Təcili yardım çağırırlar. Təcili xəstəxanaya aparırlar. 22 yaşli, bir uşaq anasi- oğlanin bacısı da belə havalanir. Cavan gəlin heckimi, heç öz oğlunu bele görmek isdemir, daha doğrusu tanımırdı heç öz uşağını. Bacı, Allaha and olsun, ana bilmir oğluna ağlasin ya havalanmiş qizina ogulu defin edirler ana qizina göre gündüzler ağlaya bilmir amma gece 3-4 de herkes yatandan sonra mezarliqa gedib oğlunun baş daşini qucaqlayib sehere qeder ağlayir seherse evə qayıdıb qizina ürek direk verir.  Havalanmış gəlini evində görmək istəməyən qızin ailesi artiq boşanma qerari verir, əri də ailəsinin tərəfini tutur. Qızın psixoloji vəziyyəti gündəmə gətirilərək uşağı da anadan almağı düşünürlər. Yazıq bu bədbəxt ana na ne edeceyni bilmir. Qizi hekim kantrolunda saxlayır, qizi yeniden heyata qaytarır ki ailesi daqilmasin. Hələki məhkəmə davam edir. Məhkəmə qərarına görə gəlin sağalan qədər boşanmadan söhbət gedə bilməz. Qızın əri rəsmi boşanabilməsə də gedib birini gətirib evinə artiq. Daha qız sağalsada barışdıqdan söhbət gedə bilməz. Uşaq da atanın himayəsindədir.  Təsəvvür edirsiz bu ananı? Yaşayan canlı ölüdür o. 4 ildi oqulunu itiren ana ayaq üsdedi, belə dərdlə yaşayir.  İndi siz deyin deyerli dostlar, sizcə, bu atanin qarqişi idi qizini tutdu yoxsa qadinin alin yazisidı???😭😭

ANONİM MƏKTUB  25

 Fəridə xanım, dünən açdığınız posta görə yazıram. İlk sevdiyinizlə  qarşılaşsaz nə ederdiz?  Rəyləri də bir bir oxudum, nəysə biraz duyğulandım, biraz doldum. Gecə də yata  bilmədim, sabaha qədər o gəlib durdu gözlərimin önündə   heç onunla rastlaşandabu hissləri keçirməmişdim 🤨. Əslində elə o posta yazacaqdım amma, utandım... Elə başıma nə gəlibsə utancaqlığım ucbatından gəlib.

MƏHƏBBƏTİ HEÇ YERDƏ  AXTARMAYIN, ÇÜNKİ MƏN ONU ÇOXDAN  İTİRMİŞƏM 
 
   Azərbaycan Texniki Universtitetinin (AzTU) 2-ci kursunda oxuyurdum..Çox vaxt dərsdən çıxıb Bakı Dövlət Universtitetinin bufetinə gedirdik..Həm ucuzluq olurdu,həmdə bizim Uni-dən fərqli olaraq BDU-da qız çox idi..Tələbəlik ididəə,günlərimizi keçirdirdik..Ora o qədər getmişdikki axranalarda bizi 2-ci smenin tələbləri bilib vəsiqəsiz buraxırdılar..Bir gündə yenə BDU-ya getdik..Uşaqlarnan oturub qamburger (tələbə yeməyi) yeyirdik..Birdən gözüm qarşı stolda oturan qıza sataşdı..Onu mənə cəlb eliyən olduqca şirin olması oldu..Yanında 2 qızda var idi,qrup yoldaşları idi..Qız elədə gözəl olmasada,çox şirin idi və iri göy gözləri var idi..Nə yalan deyimee,ilk baxışdan qıza aşiq olmuşdum..Qrup yoldaşlarım nədənsə söhbət edib gülürdülər,amma mən ancaq o qıza baxır,arada guya qrupumuzun söhbətinə qulaq asırmış kimi edib onlar güləndə məndə yalannan gülürdüm..Amma gözlərimi qızdan çəkmirdim..O mənə cəmi 2-3 dəfə baxdı,sonradan mənə tərəf heç baxmadı..Hiss olunurdu utancaq bir qızdı..Həmin an özümə bu sualı verirdim "Görəsən bu qızın sevgilisi var?" Sevgiyə,eşqə inanmayan mən,ilk baxışdan kimisə sevməyə başlamışdım,özümün bir parçası hesab edirdim..Bilmirdim necə edim,o qızla necə tanış olum..Fikrimdə artıq o var idi həmin an..Birdə gördümkü uşaqlar məni çağırırlar "dur gedirik..!"
Ayağa qalxdım gedərkən qız çevrilib mənə baxdı və gülümsədi..İlk gülüşü. Elmlərə çatanda fikirləşdimki bəlkə gözləyim qız onsuzda burdan keçəcək yaxınlaşaram... Gözlədim, yarım saat olardıki həmin qız , 2 qrup yoldaşı və 3-4 oğlanla birlikdə metronun girişinə keçdilər..Ürək eliyib yaxınlaşa bilmədim..
O gündən hər gün BDU-ya gedirdim o qızı görüm deyə..Əvvəl çox az-az gəlirdi..Gəlmiyəndə isə saatlarla gözləyirdim,bəlkə gələr deyə..Artıq qrup yoldaşlarımda məndən şüphələnirdilər və arada "birdən sevdiyin qız olaree burda biz bilmərik,əgər varsa de elçi gedək" deyib gülüşürdülər..Amma mən boynuma almırdım..Həmişədə qrup yoldaşlarıyla gəldiyinnən yaxınlaşa bilmirdim..Ancaq baxışırdıq..Qız mənim ora hərgün gəldiyimi görüb oda artıq hər gün Bufetə gəlirdi..
Artıq imtahanlar başlamışdı,fikrim ancaq o qızda qaldığından imtahanada hazırlaşa bilməmişdim..Kəsildim imtahannan..BDU-ya getdim..Bəlkə həmin qızı görüb sakitləşərəm deyə...Amma yox idi..Onsuzda 1 həftədən çox idiki görə bilmirdim onu..Bufetdə heçkim yox idi..Oturub həyatımın niyə belə olduğunu fikirləşirdim..Birdən səs eşitdim-"icazə olar oturmağa?" Başımı qaldırdım yuxarı həmin qız..
- Həəə olar,buyur..
-Çox sağol
- ....
  Nə danışım bilmirdim
- Burda oxuyursuz?
- Yooox Politexnikdə - Texniki Universtitetdə..
-Doğurdan? Mən elə bilirdim burda oxuyursuz,hər dəfə sizi burda görürəm
- Sadəcə bufetə gəlirəm bura..
- Sadəcə ona görə?
- Aha..nədiki?
-Heeeçnə 
-...
  Ayrı vaxt bu qızla tək qalsam bunu deyərdim,bunu edərdim deyən mən indi bu boyda bufetdə üzbə üz  qaldığımız vaxt lal olmuşdum
-Niyə elə baxırsan?
- Necə?
 - Nəbilim hər dəfə mənə qəribə baxırsız
- Yooo... bəlkədə sizə elə gəlir...
-Hmmm. niyə bikefsən?
-  İmtahannan kəsilmişəm 
-Aaa niyə? Oxumursan ki? Yəqin başın hansısa qıza qarışıb 100 % belədir
- Həəə hardan bildin?-gülümsündüm. 
-Elə belə dedim..Doğurdan sevgilin varsa bəxtəvər qızdı onda o. Ona görə imtahannan kəsiləsən
- Sevgilim yoxdu ... (sevdiyim sənsən deyə bilmədim ona) 
-İnanan daşa dönsün  Nəysə mən gedirəm..Sənədə sözüm,mənə birdə elə baxma. Sevdiyin qız sənnən inciyər soram.
- Məndə gedirəm,istəyirsən bir gedək..
  Qız razılaşdı.. O Mənə açılışmağım, onunla danışmağım üçün çans vermişdi. Amma mən bədbəxt. Mən utancaq...
   Çox sevinirdim,amma bunu bildirmirdim qıza..Allahıma şükür edirdim..Qız Xalqlarda qalırdı..Mənsə Əcəmidə. Amma ona yalannan Əhmədlidə qalıram dedimki yol boyu onunla bir gedim..Metroda çox söhbət etdik..Nömrəsin istədim vermədi. Amma dediki 3 gündən sonra onların imtahanı olacaq..3 günnən sonra BDU-ya getdim..Qızı gözlədim imtahandan çıxdı.. 5 almışdı..Məni gördü,yanındakı qızlara nəsə dedi onlar aralaşdılar..Yaxınlaşdım Qıza.. Görüşdük..Bulvara getdik..Dənizin sahildə oturub söhbətləşdik..
- Nə bilirdin bugün Universitetdə olacam?
- Keçən səfər demişdin
- Səndə yadında saxlamışdın?
 - Həə Nədi pis olduki gəlməyim? 
- Yoo ,sadəcə gözləmirdim..
 - Gözlənilməz oldu yəni
- Niyə bu qədər maraqlanırsanki mənimlə?
- Bilmirəm amma sənnən xoşum gəlir 
-...
 - Nə oldu?
- Heçnə. men getmeliyem artiq gecdİ
-Yaxşı gedək..
Yenə Qızı ötürdüm..Bu dəfə nömrəsin mənə vermişdi..Artıq hər gecə onunla danışırdıq..Mənim üçün dünyada ondan gözəl qız yox idi..Ən səmimi,şən və şirin qız təkcə o idi..Bir gün mənə zəng edib onu evə aparmağımı istədi..Məndə dostumla şəhərdə idim.Dostumun maşını var idi, ona dedim qız var onunla görüşəcəm,olar senin maşınınla gedək...razılaşdı..Qızı şəhərdə götürüb məhlələrinə apardıq..yol boyu fikir verirdimki dostum maşını sürə-sürə güzgüdən ancaq qıza baxırdı..Ona utanırdım deməyəki bu qızı sevirəm,çünki hələdə qızın məni sevib-sevmədiyini bilmirdim..Həmdə qorxurdum,qısqanırdım..Dostum mənnən yaraşıqlı,həmdə çox imkanlı idi..Adicə maşınına görə istənilən qızı özünə cəzb edirdi..2-3 gün fırladıb,özünə lazım olanı alıb ayrılırdı.
Qızgilin məhləsinə çatdıq qızı düşürdüm geri dönərkən dostum mənə suallar verməyə başladı..
- Bu qız kimdi?
 - Universtitedən dostumdu..
- Dostun? baxaaa birdən sevgilin olar
- Yox ( yenə utancaqlığım tutdu, sevdiyimdir deyə bilmədim) 
- Tanımadığı oğlanın maşınına minir. Nömrəsin verə bilərsən mənə?
- Bağışla,amma yox..incimə verə bilmərəm  
- Boş ver, xaloğlu, elə belə dedem.. bizə qız yoxdu? - deyə güldü
Beləcə dostumla sağollaşıb evə gəldim..Yenə qıznan facebookda yazışırdıq..Günlər keçdikcə daha çox bağlanırdım ona..Sonradan mənə az-az yazmağa başladı..Görüşəcəkdik amma hər gün bir bəhanə ilə görüşdən yayınırdı..Sonra profilində dostlarına baxanda mənim həmin o dostumuda gördüm..Qızdan soruşanda təsadüfən dost olmuşuq burda dedi..
Dostuma zəng eliyib görüşdüm..
- Qaqaşım sən o qıznan yazışırsanki?
- Xaxaxa...mən o qıznan  uje görüşürəm
- Başa düşmədim,həmin qıznan görüşürsən?
- Qaqa full qızdıyee o... Səniynən 1-ci dəfə onu evlərinə aparanda məhlələri yadımda qalmışdı..onun səhərisi getdim ora..çətin olsada razı salıb mindirdim maşına..Sənin adını verəndən sora mindi maşına Nömrəsin aldım..Hər gündə görüşürük..Dünəndə öpüşdük. Fikrim var aparım  onu otelə
- Brat!!
 - nədi qısqanırsan?
-Mən o qızı sevirəm!
- axaxaxa-nə danışırsan? Sənə deyirəm quşdu o qız..!
- Quş sənin .....!
Arada düşən davada dostumu o qıza görə bıçaqladım.. Yaralandı..Maşınına otuzdurub xəstəxanaya apardım..Sonra qıza zəng vurub olanları danışdım..Dostumu ona görə vurduğumu dedim..O isə mənə inanmadı..Mənə nifrət etdiyini,dostumu sevdiyini dedi! İnanmadı dostumu onu söydüyüm üçün vurduğumu,elə bildi qəsddən etmişəm..Mənə sənin axırın yoxdu dedi.. Amma o oğlan məni sevir onunla evlənib xoşbəxt olacayıq dedi..!Dostumun ailəsi məni şikayət etdirib tutdurdu..İmkanımız olmadığından vəkil tuta bilmədik və mənə qəsdən sağlamlığa zərər vurma ilə 4il 6 ay iş verdilər,universtitetdən qovuldum,məhlədə,qohum-qonşu arasında biyabır oldum..Qrup yoldaşlarım,dostlarımın yanında alçaldım.Həyat artıq mənasız bir şey oldu..Ən əsası Anasının və Atasının fəxri olan mən,artıq onların üzünü qara etmiş bir heçnə idim..
Beləcə 1 qızın üstündə dustaq oldum..Türmədə olanda atam rəhmətə getdi,infakt keçirmişdi..Mənə görə..Anam 3 ay yanıma gəlib getdi..Amma sonradan görüşmək istəmədim..Hər dəfə onu görəndə özümü ən alçaq insan , ən alçaq oğul kimi təsəvvür edirdim..Anamın göz yaşlarına dözə bilmirdim..Ona görədə görüşməkdən imtina etdim..4il 6 ay əzab çəkdim,amma sonunda cəzamı çəkib qutardım.. Evimizə getdim..Anam məni görüb elə sevinirdiki..Söz verdim anama bütün bu illərdə ona çəkdirdiklərimə görə üzr istəyib ona layiqli övlad olacağıma söz verdim.. işə düzəldim..Əvvəl fəhlə işlədim,amma qısa aradan sonra plastik qapı-pəncərə sexində usta oldum..Daha sonra özüm bir sex açıb işlətməyə başladım..Yaxın dostlarımda artıq mənim yanımda idi..Həmin vurduğum oğlanla qızın sonunun necə olduğunu soruşdum..Oğlanın narkoman olduğunu və buna görə artıq 3 ildi yataq xəstəsi olduğunu bildim..Amma qızdan heçkimin xəbəri yox idi..
Bir gün işdən gec çıxdım..Yorğun idim..Şəhərdə bir bara düşdüm.. Stolda oturub keçmişimi fikirləşə fikirləşə viski içirdim..Birdən bir tanış səs eşitdim..
- Gözəl oğlan,gecəni bir keçirmək istəyirsənsəsə sənə yoldaşlıq edə bilərəm
Başımı qaldırdım və həmin bir vaxtlar dəlilər kimi sevdiyim,amma onun məni atdığı qızı gördüm..
Qız mənim üzümü görüb tutuldu..Əyləşib hönkür-hönkür ağlamağa başladı..Mən isə durub evə qayıtdım..Çünki nə mən əvvəlki mən deyildim, nə də o məhəbbət... Mən onu  çoxdan itirmişdim.

ANONİM MƏKTUB 26

Düz 11 ay dəli dolu sərhəd  tanımayan eşq yaşamışam onula. O da ailəliydi mən də. Qınayacaqsız bilirəm. Amma mənim kimi şiddət görən, sevgisiz, diqqətdən kənarda qalan əksər  qadınların  nicat yeri müvəqqəti də olsa eşq ocağı olub həmişə.
    Bir yerdə işləyirdik. Müdürüm idi. Sərhəd tanımayan ehtiras dolu bir eşq yaşadıq onunla. Ezamiyyət adıyla tətillər, günlük evlər, ən gözəl həyat, məcara dolu həyəcanlı dəqiqələr... Bu gün mənə peşimansanmı desələr əsla və əsla peşiman deyiləm deyərdim. Heç olmadım, heç vaxt da o günləri  bir dəqiqə də unutmadım.
   O  həyatımdaki ikinci kişi olsa da  məni xoşbəxt edən, mənə qadınlığımı yaşadan, nazımı çəkən, sevən, əzizləyən yeganə adam idi. Bir kərə də ondan ürəyim sınmamışdı. 
    Onun uşaqları böyük idi. Mənim 16 il ailə qurmağıma baxmayaraq  işağım olmurdu. Bir neçə dəfə olmuşdu düzdür, amma 4 5 həftədə açılmışdı.
   İş adamıydı. Bu yaşda boşansa ayıb olacağını düşünürdü.  Mənim isə gözlərim elə dönmüşdü ki, nə ailəmlə yşaya bilmirdim, nə də ondan ayrıla bilmirdim . Özüm vicdan əzabı çəkirdim. 16 illik  ailəmdə  istər yoldaşım tərəfindən, istərsə də onun ailəsi tərəfindən nə qədər diqqətdən kənarda qalsam da, ərimin başqa bir qadından oğlu olsa da mən əsla ona xəyanət etməyi ağlımın ucundan keçırtməmişəm. Əgər belə bir şey olacaqdıysa mən ondan boşanmalıydım. Deyəcəksiz ki, bəs niyə boşnmadın, boşanaydın. Madəm onun başqa bir qadından uşağı varsa boşanaydın,  o da gedib uşağının anasıyla evlənərdi. Evlənə bilməzdi. O qadın ailəliydi, ərindən 3 uşağı vardı. 4 cü uşaq da yoldaşımdan idi. Bəlkə də ərinin bu münasibətdən xəbəri vardı, amma susurdu. 
    Məni yoldaşıma  bağlayan bu zülümlərə qatlanmağıma səbəb  sahibsizliyim, evsizliyim idi. Yoldaşım işləyirdi düzdür. Amma ev tutmuşdu. O qadın və oğluyla orada görüşürdü. Dəfələrlə o evi basmışdım, ikisin bir yerdə tutmuşdum. Bütün qazancını o uşağın yolunda xərcləyirdi. Dəfələrlə mənim razılığımı istəmişdi ki, uşağı anasından alıb  bizə gətirsin. Mən qəbul etməmişdim bunu. Əgər uşaq üçün məhkəmə  olsaydı, o qadının ərinin də məsələdən xəbəri olacaqdı. Kişi arvadını boşayacaq, qadın ortalıqda qalınca bizə də rahatlıq verməyəcəkdi.  Yaşadığımız yer də balaca rayon. Dedi qodu ayaq tutub yeriyəcək, hərə bir söz deyəcək. Bu halda da mən boşanma qərarı alacaqdım. 16 ildə özüm öz gücümə evimi eşiyimi, düzənimi gurmuşdüm. Boşan demək asandır, ama boşanıb kimin evinə sığınacaqdım. Evimiz onunla bölünəcək, o da gedib o qadını  və uşağını gətirəcək mən də məcbur onunla  bir dam altında yaşamağa məcbur olacaqdım. Bünları düşünə düşünə o uşaq 7 yaşına gələnə qədər oturdum. Amma daha canımdan da bezmışdım. Fiziki şiddət görməsəm də, piskolojik şiddət içərisində yaşayırdım. Əlim ayağım hər şeydən soymuşdu. Fikirləşəndə ki, o qadınla o evdə görüçür uşağıyla gün keçirir, ölüb ölüb dirilirdim. Dəfələrlə atam evinə küsülü getmişdiim atam anam yoxdur, atam evində qardaşım  olur. Qardaş da 3 ay əziləyərdi, 5 ay çörək verərdi, 1 il sahib çıxardı bəs sonra. Həm mən boşanıb getsəydim o da o qadınla evlənə bilməyəcəkdi. 4 uşaqla rayon yerində xəyanət etmək nə demək idi? Bunu bilənlər bilir. Lap  əri peysər çıxdı nə Rvadını nə ərimi öldürmədi arvadını boşadı onda?  16 il dişimlə dırnağımla qazandığımı ona verərəm? 16 ilin qarşılığında ev üstündə məhkəmələrdə sürünəcəkdim? 
   Bəzən fikirləşirəm ki, bəlkə də mən  ərimin evlı  bir qadınla xəyanətini  bağışlaya bilməmişdim ona . Qisasa qisas demişdim. Qana qan, cana can demişdim. Ona görə  mən də ərdə ola ola  ona bu iztirabı yaşatmaq istəmişəm, özünə də demişdim ona xəyanət etdiymi. Amma kiminlə etdiyimi bilmirdi.
    Nəysə 11 aylıq münasibətdən sonra sevgilimlə ayrılmaq qərarına gəldim. Daha bu vicdan yükünü qaldıra bilmirdim. Özüm özümü qınamaqdan ittiham etməkdən bi hal olmuşdum. Yooox. Peşiman olmamışdım, əksinə zövq alırdım, özümü onun yanında ən güçlü və ən xoçbəxt qadını sanırdım. Bəlkə də o olmasaydı mən özümdə bu güçü görüb əsla  boçanmaq qərarı verə bilməyəcəkdim.
  Qarşıma məqsəd qoydum. Ya o ya bu, ya heç biri...
   Bəli secimimi edib son qərarımı verdim. Heç biri.  Və bundan sonra heç kim...
   İşdən çıxdım. Ondan da ayrıldım. Çox çətinliklə. Bu ayrılığı qəbul etmirdi. Yalvarırdı. Boşanmaq istəyirsən boşan deyirdi, yenə gprüşək, yenə bərabər olaq. Qəbul etmirdim. Kaş kə qəbul etsəydım.
   Gəlib boşanma ərizəsi yazdım. Ərim də etiraz etmədi. Anlaşmalı boşandıq. Evi də satıb qardaş malı kımı böldük. Hətta insanlıq edeb rəsmi kĞızda göstərilən məbləğdən də artıq pul verdi mənə. Dedi mən kişi xeylağıyam, harda olsa gecələyərəm, sən atanın həyətində birev tık özünə. Lakin doğub böyüdüyüm  bu şəhər mənə o qədər yadlaşmışdı ki, burada qalmağım mümkün deyildi. Həm onunla hər gün üz üzə gəlmək ehtimalım var idi. Onsuz da əl çəkmirdi. Yolunu ata evimin qarşısından salmışdı. Gedib gələndə siqnal verirdi. İkimiz də uşaq kimi  hərəkətlər edirdik. O məhəlləmizdə bitmişdi, mən pəncərəmizdə. Qorxurdum iradəmi itirəm. İkinci arvad olmaq  heç ağlımın ucundan jeçmirdi. Heç xəyalını belə qura bilmirdim. Bütün bu olanları unutmaq  və ağlımdan keçən utancverici şeyləri yaşamamaq üçün Bakıya köçməyi qərara aldım.
   Yeni bir iş tapıb işə girdim (ali savadlıyam) əlimdə olan pulla ipotekaya girib 1 otaqlı ev aldım.  Həyatımı düzənimi qurdum. Bu proseslərə başım o qədər qarışmışdı ki, heç özümdən xəbərim yox idi. Bir vaxt ayılanda qarnımın həmişəkindən çox böyüdüyünü gördüm. Bir meçə il bundan əvvəl belə bir problem  yaşamışdım. Yumurtalığımın birində şiş vardı. Əməliyyatİa yumurtalığımın birini götürmüşdülər. Bununla da ana olmaq arzunu  birdəfəmlik ürəyimə dəfnetmişdim. Zatən illərdir uşağım olmurdu. Bu əməliyyatdan sonra bu mümkünsüz bir şey idi. Test alıb yoxladım. Gözlərimə inanmadım 37 yaşımda  hamıləydim. İnanılmaz bir duyğu yaşyırdım. Vaxt itirmədən həkimə gedim. Bəli qarnımda  4 aylıq uşağım böyürmüş . İlk uzi testı məni bir saat ağlatmışdı həmin gün  Qızım  maşşallah sapa sağlam idi. Nur topu kimi, milik üzlüm. O qədər gözəl hiss idi ki... Amma bu uşağın atası kim idi? O mu, bu mu. Yaşadığım son ayları xatırlamağa çalışdım. Ərimlə bir yastığa baş qoyduğumu xatırlamıram heç. Demək ki, mənim qızımın atası odur. Bəli odur.
   Bəs, bir vaxtlar mən ərimi, o qadını qınamışdım, axı ailəsi ola ola uşaq doğub. Ərim mənə xəyanət edib, atalıq duyğularını o qadınla yaşayı deyə. Bu xəbəri eşidəndə o qaDına, o uşağa nə qədər qargış tökmüşdüm kii,,, allah bilir. İndi həmin qarğışı mən sevgilimin ailəsindən eşitmək də istəmirəm. Mənə nə olur olsun amma mənim qızəm günahsızdır. Bilsəm ki, qınanacam, məni bunun üçün tikə tikə doğrayacaqlar,mən əsla və əsla bu uşaqdan vaz keçmərəm. Qərarımı vermişdim. O uşağı dünyaya gətirəcəkdim.
   Bəli uşaq dünyaya gəldi. Hamı çaşıb qaldı biri dedi bijdi, biri dedi Bakıda saxlayanı var, ona görə boşanıb, biri dedi uşaq  süni mayalanmayla doğulub. Biri dedi öz uşağı deyil, tək qalmamaq üçün uşaq evindən uşaq götürüb, biri dedi evladlıqdır. 
   Döllənmə hesabına görə belə qənaətə gəlindi ki uşaq boşanmadan əvvəl mayalanıb. Demək ki, bu uşağın atası yoldaşımdır. 16 illik ərimə xəyanət edəcəyim heç kimin ağlına gəlmirdi. Nəysə qardaşlarım  yoldaşıma xəbər göndərdilər ki bəs qızın olub gəl ailənə, uşağına sahib çıx. Dünyanı dağıtdım. Olmaz dedim. Qardaşlarım da düşdü üstümə. Ki bizi biabır etmək istəyirsən? Uşaq qız uşağı, onun gələcəyini fikirləşmirsən? Səhər deyəcəklər bicdir. Qardaşlarım əl çəkmir bizi barışdırmaq istəyirlər. Görünür yoldaşım da barışmaqda qərarlıdır.  Düz 3 il arxamca süründü. Yalvardı yaxardı. Dedim çarə ancaq onunla danışmaqdadır, bəlkə məndən əl çəkmə. Görüşdük. Açıq dedim bu uşaq sənin uşağın deyil. Dedi bilirəm. Dedim bəs bunu necə qəbul edirsən. Dedi bəs sən mənim oğlumu necə qəbul edib 7 il oturdun? Sən o uşağı evə qəbul etmədin, amma mən sənin övladını qəbul edirəm. Demirəm haqlısan. Ya səhvsən. İkimizdə də səhv olub. Bu ayrı qaldığım müddətdə başa düşdüm ki, bütün günahlar məndə olub.
   Ürəyimdə şübhə qalmasın deyə uşağı test elətdirdim. Həqiqətən də uşağımın atası sevgilim imiş.
   Yoldaşımla barışdım. O- bu 11 ildir bir yerdə yaşayırıq. Desəm ki, 180 dərəcə dəyişib inanmazsız. Qızıma  soyadını verdi.  Qızıma qızım dedi.
   11 aylıq bir yanlışın 11 yaşında meyvəsi var indi mənə.  Bu illər ərzındə hər qızıma baxanda atasını gördüm sankı. Onunla keçən hər dəqiqə, hər saniyə ağlımda, ürəyimdə yaşadı. Nağıla döndərib Qızıma danışdım. O xatalı nağıl laylaya dönüb qızımla böyüdü. Ürəyimdə dərin bir məzara döndü. Hər baş çəkdiyimdə içımdən bir ah qopurdu o məzar başında... 
   İllər sonra, yanı, keçən ay üst mərtəbəyə bir ailə köçdü. İşdə oluram deyə qonşularla da elə əlaqəm olmur. Amma bir gün işdən gələndə bizim evdə Aylinlə  oynayan bir qız gördüm. Demiyəsən təzə köçən qonuşunun nəvəsiymiş. Qəşəy bir kek bişirdim. Yoldaşıma dedim, dur gedək, təzə qonşulara bir xoş gəldin edək. Həm də tanış olaq. Qalxıb  uşaqların da əlindən tutub yuxarı çıxdıq. Qapını döydük. Qapı açılanda  bütün dünya başıma fırlandı. Qapını açan Aylinimin atası idi...
   O da məni məni görəndə həyəcanlandı, amma bunu bildirmədi.  Yoldaşım da çaşıb qaldı, eyni zamNda da sevindi ki, nə yaxşı oldu qonşumuz həm yerlimiz, həm də köhnə tanıdıq olub. Sonra xanımı qapıda göründü, bizi içəri dəvət etdi.
    İndi mən illərdir həsrətindən, sevgisindən yanıb qovrulduğum, sevgimi ehtirasımı,  hissiyyatımı içimə gömdüyüm o adamla - qızımın atasıyla qonuşuyam. İstəməsək də tez tez marketdə, həyətdə, küçədə qarşılaşmışıq. Binaya  bərabər girmişik. İkimiz bir liftdən istifadə edirik. O mənə yalvarır. Hələ də məni sevdiyini deyir. Hər zaman məni izləyib təqib edirmiş. Fürsət axtarırmış Bakıya köçməsi üçün. Bu Fürsəti boşanmış qızımın Bakıya köçməsiylə dəyərləndirib. Bu evi qızına alıb,  qızı tək qalmasın deyə rayondakı evini oğluna verib qızının yanına köçüb. İndi mənim qızım öz bacısına qonşu kimi xala deyib müraciət edir.
    Bu adam məndən əvvəlki münasibət istəmir. Onsuz da nə o belə bir məcara yaçayacaq yaşda deyil nə mən. Niyə məhz buranı  bu evi secdin deysoruşduğumda and içir ki, uşaqları bir yerə toplamaq istəyib (aylinin onun qızı olmasından şübhələnir), məni hər gün görsün deyə elə bu evi bilərəkdən alıb. Onun yanağında şışkın bir ət xal var, eyni yerdən də qızımda var.  Ondan şübhələir ki Aylın onun qızıdır. Mənə deyir ki, əgər o mənim qızımdırsa icazə ver ona atalıq edim. Pis vəziyyətdə qalmışam, bilmirəm neyləyim.

ANONİM MƏKTUB 27

Salam. Bəıkə də , çoxları qınayacaq məni. Amma, xahiş edirəm, ən birinci məni bir qadın kimi başa düşün , sonra qınayın....
  Mən 18 yaşımda ailə qurdum. Kaş ki heç qurmazdım. Düşünəcəksiniz ki,niyə oxumadın?oxuyurdum , amma,mənim bir qardaşım da oxuyurdu unidə.ona görə də bizim ailənin 2 uşağı oxutmaga gücü çatmırdı.mən yazdığım fakültələrin heç birini qəbul etmədi bacımgil,ləğv etdilər ...
Bundan sonra da başlandı mənim qara günlərim daha da artmağa.düzdür,çox kasıb olmuşuq ,çox əziyyətlər çəkmişik.ən çox da anam.atam qonşuda nərd oynayırdı,anam isə piyada kilometrlərlə yol gedib ,işləyərdi ki ,evə çörək gətirsin.çoxuşaqlı ailə olaraq zülmlə böyüdük.
Ailəmdə ən əsası bir - birimizə qarşı sevgi də göstərmək yox idi,çox soyuqqanlı və pərdəli olaraq böyüdük.
18 yaşım olanda ailə qurdum.onu da ki,ailədəki prblemlərdən ,ətrafın daim gözündə olmaqdan bezib ailə qurdum.həm də yoldaşım da məni çox yordu,hara getsəm, izləyirdi, dəyqada zəng vururdu.mən bu adamdan qorxu yaşamağa başlamışdım.çünki, həbsdə oldugunu eşitdim. Dostuna qız qaçırtmaqda köməklik etdiyinə görə 3 il iş kəsilmişdi.mən də uşaq ağlımla bundan həmişə qaçırdım . Dəfələrlə anasıgilə zəng vurub,bir çarə etmələrini də xahiş etmişdim.amma, xeyri olmamışdı.
Mənə "sənin başında güllə də olsa, yenə mənim olacaqsan" deyib ,başımın ətini yeyirdi.
Hətta bir gün bəlkə, baxıcııar bir çarə edə bilər -deyə düşünüb ,anamla baxıcı yanına getdim. Kaş ki getməzdim. Baxıcı bütün ümidlərimi qırdı. Sənin qismətin bu admadır _deyib, qol - qanadımı qırdı.
Əlacı kəsilmiş şəkildə buna inanaraq ,yavaş - yavaş bu adama razılıq verdim. Onu da deyim ki,ailəmdən heç kim buna razı olmadı
Bir tək anam hər şeyi bildiyi üçün razı oldu.
   Həyatımda dünya müharibəsi kimi bir müharibə yaşadım. Bu dəfə də qardaşıma atam deyirdi ki, gəl bunun başını kəs ,at . O adama getməsin.ya da ki, dənizdə boğ . Belə - belə hər kəsdən qorxmağa başladım. Anam yazıq ,zülmlə atamı razı saldı 1 ilə . Toy oldu, heç biri gəlmədilər bacı - qardaşlarımdan toya. Cehiz də vermədilər.
Eybi yox dedik, evləndik. Bəlkə, zamanla hər şey yaxşı olar düşündük...
  Zaman keçdi , yoldaşımgil də evdə 3 övlad , bir ana idilər. Məndən 2 ay sonra da qaynımı evləndirdilər. Baldızım da 2 şikəst uşaqlar boşanmış bir qadın idi , hamımız bir damın altında yaşamağa başladıq. Çünki, qaynınmın başqa evə çıxacaq imkanı yox idi.
  Evliliyimin 40 günü yeni çıxmışdı. Toya dəvət olunduq. Yoldaşım dedi hazırlaş gedək, mən şalvar geyinmişəm həmişə, çünki,özümü çox rahat hiss etmişəm. Yupqada hələ ki, oturuş-duruş qaydaların özümdə tam oturuşmamışdı. Buna görə də şalvar geyinmək istədiyimi dedim,sonda o isə "xeyr, yupqa geyin" ,demişdi. Mən təbii ki, razılaşıb, geyindim. Amma, toydan qayıdandan sonra evdə, məni remeni ilə döymüşdü ki, niyə sən şalvar geyinmək istədin? Butun şalvarlarımı ayağının altına qoyub ,parça - parça etdi. Özüm də sən demə hamilə imişəm, həmin günü bilmişdim...
Nə başınızı ağrıdım,həmin gündən başlandı qara günlərim.evdəkilərin də gözündən saldı məni. Sonra qaynanamın mızıldammağından, baldızımın atdığı atmacalardan, eltimin etdiyi səhvlərdən məni günahkar bilib ,döyürdü. Cinsəl həyatım da bərbad idi. Belə biri ilə yatmağı özümə ölüm bilirdim.hər toxunanda ağaca dönürdüm, ağlayırdım . Bir neçə dəfə məni yatağımdan təpiklə vurub salıb ki,get ayrı yat, mənim istədiyimi etmirsənsə... O qədər belə günlər yaşamışam ki...say say bitməz. Artıq 13 ildir ki,ailəliyəm. Son 3_4 ildir ki, yoldaşım yumşalıb,mənim qədrimi bilməyə başlayıb.amma,mənim ona qarşı heç bir hissim yoxdur. Yataq problemimiz də eyni ilə qalmaqdadır. Mən ümumiyyətlə , yataq deyəndə ancaq zülm düsünürdüm, həmişə. Basqa gəlinlər ,kef düşünəndə ,mən ölüm ayağı oldugunu düşünmüşəm.
  
   İndi artıq sosillaşmışıq ,özümə aid bir Xəyal dünyam var. Yoldaşım da məni özünə çəkməyə çalışır, amma, alınmır.
   Bu yaxında bir  xəstə ailəyə xəstəliyi ilə bağlı dövlət dəstəyi ,yardımı ilə bağlı yazı yazmışdım. Gedib ,məsul şəxslərin profilinə çatmışdı.həmin bu adam da kömək etdi ,nəinki tək bu uşağa , həmçinin digər xəstə uşaqlara da yardımla bağlı köməklik etdi. Bir - birimizə işlə bağlı yazışmlrımız oldu. Sonra bu adam hər gün statuslrıma baxır, hər paylaşımıma layk atırdı. Bu mənim gözümdən yayınmadı. Bunun mənə qarşı nələrsə hiss etdiyini anlamağa başladım.sıradan biri də deyil di ki,vecimə almayım. Yetərincə savadı ,yaraşığı,nəsillikcə imkanlı olmaları ,hər bir məlumat var idi məndə.
   Nə başınızı ağrıdım? Həmin bu adama qarşı məndə  ölüb getmiş hisslər ,yenidən baş qaldırmağa başladı. Özümü bir qadın olaraq , yataq barədə də nəsə hiss etməyə başladım. Bunları mən sadəcə ,xəyal olaraq yaşadım. Xəyalımda onunla bərabər idim. Özümü onun yanında çoox xoşbəxt sayırdım. Mən nə düşündüyümü deyən adamam. Buna görə də hiss etdiklərimi həmin adama  yazanda , o adam məndən qaçmağa başladı. Nəsə yazmaq istəyəndə tez mövzunu baglayırdı. Sən ailənə dəyər ver, deyib, susurdu. Onu da deyim ki, o 36 yaşında subay biridir. Əvəllər nəsə ünsiyyət olanda deyirdi ki, sən çox gözəlsən, öz qədrini bil . Bu adamın yerində kim olsa, çoxdan razı olmuşdu münasibətə.
  Bilirəm, deyəcəksiniz ki, utanmırsan, ailəlisən.
Bunları mən də dərk edirəm. Amma, bir qadın olaraq xoşbəxt deyilsənsə, kimisə sevməyə  haqqı yoxmudur ?😞 boşan deməyin, çünki, uşaqlarıma görə istəmirəm . Heç boşansam da kiminləsə ailə qurmağı düsünmərəm ,amma,kənardan sakitcə sevmək istəyirəm, çünki , sevgi ilə yaşamaq, sevgi ilə toxunmaq qadını xoşbəxt edir. Sevmədiyin birinin toxunuşu , ər də olsa, sanki düşmən birinin sənin namusuna toxunuşu kimidir...
Feride Hüseyin Acarakçay  mən bütün bunları anlayacaq durumdayam. İnanın ki, son 1 ilə qədər mən də qınayırdım, bu cür münasibəti . Çünki, bir daş gəzdirirdim , üzərimdə. amma,məndən icazəsiz gəldi bu hisslər. 😞
Ürəyim də deyir ki,sənə bunu bəxş edən Allahdır. Məsləhət olmasa , qarşına çıxmazdı. Əgər mənfi biri olsaydı, ürəyim isinməzdi. Xəyallarımıa yaşayıram artıq. Sadəcə, bir arzum var ki, yoldaşım məndən daha da uzaq dursun.heç 3_4 aydan bir olan yaşayış da heç olmasın mənlə. Tək yatmağa razıyam,onun toxunub, yatmağına isə yox. Gözlərimi yumuram ki, onun oldugunu ,necə olduğunu belə görməyim.bilmirəm, məni kimsə anlayar ,ya yox, amma, yoruldum , deyə paylaşmaq istədim. Çünki,o adama da yaza bilmirəm , bunları. Kiməsə də deyə bilmirəm,dostum da yox, bir qəlbim, bir də özümləyəm. Çox yoruluram,canımdan da bezirəm, bəzən hər şeyi atıb,gözümü bir yolluq yummaq istəyirəm,xəyallar aparsın məni,oyatmasın...
 İçimdən bir səs onu buraxma deyir. Özümlə bacarmıram.sadəcə,onunla istəyirəm. Başqa bir şey istəmirəm. Hər kəs öz həyatını yaşayacaq, bəs mənim həyatımı kim yaşayacaq?gunahdırsa, Allah niyə qismətimə çıxartdı onu?

ANONİM MƏKTUB 28

Neçə il əvvəl Kənan Məcidovun keçirdiyi yarışa qatılmışdım... Zaur & Lalə 

Mən Lalə İbadova… 

7 ildən sonra ailəmizə Allah məni hediyyə edib, yəni şəhzadə kimi boyümüşəm. 11 yaşım olanda atam evə gəlib dedi ki, bir dostum var, ailəsi ilə birlikdə Kislovodska gedir, bəlkə biz də gedək?  Razılaşdıq. Kişinin qızı yox idi, 2 oğlu var imiş, ikisi də özündən razı, ilk baxışdan xoşumuza gəlmədilər. Həm də atam qədimi bakılılardan olduğu və üstəlik Maştağada yaşadığımız üçün bizim onlarla danışmaq, söhbət etmək heç xəyalımızdan da keçməzdi. 2 il dalbadal istirahətə getdik. Analarımız çox yaxın rəfiqə oldular. Bizim oglanlardan, onların da bizdən xoşu gəlmirdi. 

1993-cü ildə onlar Məşhəd ziyarətinə getdilər, qayidanda qəza keçirdilər və anaları rəhmətə getdi. Biz artıq onlardan uzaqlaşmağa başladiq… 1994-cü ildə mən Dillər Universitetinə qəbul oldum. Sentyabrin 28-i  Zauru universitetin həyətində gördüm. Məni hər gün dərsə atam aparıb gətirirdi, birdən-birə dərsə girib baxirdı, birdən mən oğlanla oturmuş olaram, dərsə girmərəm, çünki onu zor-bəlayla məni universitetə getməyimə razı salmışdılar. Çox ağır xasiyyəti var idi. Zaur mənimlə salamlaşdı və mən həmin axşam şam yeməyində valideynlərimə deyəndə ki, bu gun Zauru gördüm. Atam necə ayağa qalxıb: - Mən bilirəm o, ora niyə gəlib, gedib onun canını alacam deyəndə, anam: - Ayıbdı. Qarğa məndə qoz var, o Laləyə salam verib deyə niyə belə özündən çıxırsan deyendə, atam sakitləşdi. 

Sabahı gün atamla Zaurun maşınlarını dalbadal dayandığını görəndə mənim halım nə gündəydi Allah bilir. Maşına oturdum, atam hech nə demədi, evə gələndə anama Zauru gördüm, sən demə dostunun kəsirinə görə gəlibmiş dedi…Dünənki gərginlik bir az səngidi.

1994-cü il, oktyabrın 10u Zaur Dillər universitetinə gəlir, mənə deyir: 
- Sənə sözüm var. 
Mən də atamın qorxusundan dedim: 
-Mənim işim var, qızlarla şəkil çəkdirmişik, gedirik almağa. O vaxtkı Lenin sarayının qabağındaki parka.  
Zaur dedi: 
- Yaxşı. Mən də səni orda gozləyəcəm. 

Ora çatanda gördüm ki,  Zaur choxdan ordadı. Orda 1 palma agacı var idi, indi kəsiblər:( Mən dedim ki,  tez sözünü desin,  universitetə qayıtmalıyam, atam gələcək. 
Zaur çox çətinliklə: Atamın gəlini olarsan? -dedi. Şoka düşdüm. Heç  gozləmirdim (Vallah kinolarda olur deyirik ki, ətin tökülsün, bilmirsən guya nə deyəcəkk?). Allaha and olsun, təsəvvür də eləməzdim. Dəhşətlə: -Sən nə danışırsan? Mənim hələ 17 yaşım olmayıb. Bir də ki, sən..mən... 
Dedi : Onsuz da güclə özümdə qüvvə toplayıb dedim. Sən get anana de. 
Dedim:  -Heç vaxt..
Sən  demə onu da atası , xalaları güclə gondəribmiş. Anası qəzaya düşəndə axırıncı sözü- Zaura Laləni alarsan olub. bu sözləri deyib və rəhmətə gedib. 

Onlar bizə elçi gələn gün özümü öldurmək istəyirdim, atam məni vermək istəmirdi, amma anam : Kifayətin son arzusu olub, necə verməyə bilərik deyib atamı yoldan çıxartdi. o qədər bədbəxt hiss edirdim ki, özümü. Toy maşınına minib restorana gedəndə Allaha yalvarirdim ki, qəzaya uğrayaq və mən ölüm. Toy heç yadıma da gəlmir, nifrətlə baxırdım hər kəsə.  Zaurun gözundə 1 qram sevinc yox idi. 

Sonra bir-birimizi yenidən tanımağa başladıq. O qədər sevdik ki, bir-birimizi. Söz verdik ki, özümüzə toy edək, iki sevən insan  kimi. 
Ona gorə də 2011ci il oktyabrın 10u özümüzə möhtəşəm toy elədik. 15 illiyimiz münasibətilə. . Artıq iki bir birini çox sevən insan kimi. Toyumda heç oynamamışdım, amma bu toyda şofer də, müğənni də, tomada da, rəqqasə də, gəlin də hər şey mən idim :))
2016da 20 illiyimizdə 3cü dəfə gəlinlik geydim və ən xoşbəxt gəlin idim. 
Bu il Zaurumla evliliyimizin 25ci ilidi. Övladımız yoxdu, amma bu bizim xoşbəxtliyimə heç vaxt mane olmayib.  Hər kəsə öz xöşbəxtliyimdən arzulayıram. Allah hər ikimizin anasina rəhmət eləsin, onlara görə biz qovuşmuşuq.
Allaha qurban olum. Şükür olsun Allaha hər şeyə gorə.

ANONİM MƏKTUB 29 

    Anamla atam qaçqın gəlmışdılər. Mən o zaman hələ yox idim. Bacım vardı. Atam köhnə  döyüşcü olub, amma sonra fərarilik edib, əslində fərari də demək olmazdı. Sadecə könüllü qatıldığı batalyondan ayrılıb, yeni hakimiyyət gələnən sonra bəzi döyüşçüləri fərari adıyla  tutmuşdular. Atam da belə. Atam tutulanda mən anamın boynundaydım. Atama, o cümlədən ailəmizə damğa vurulmuşdu. Atamı vətən xaini kimi göstərirdilər, anamı da "xainin arvadı" kimi tanımaqla bərabər ona əxlaqsız damğası da vurmuşdular. Anam bir uşaq yanında, biri qarnında, özü də çadırda  mal - heyvan pis günlərə qalır. Əmilərim anamın və atamın  haqqıda dedi qodulardan  anamı sıxma boğmaya salırlar. Anam əziyətlə saxladığı  toyuq çücəsin satıb 3 - 4 aydan bir atamın yanına gedirmiş. Siqaretindən, paltarından, yeməyindən, inəyimizın şorundan pendirindən gücü çatanı alıb aparır, bir gündə yanında qalıb qayıdırmış.
   Bir dəfə anam inəkləri əmimgilə tapşırıb atamın yanına getmışdı. Kəndə qayıdanda anama demişdilər ki, inəkləri oğurlayıblar. Oğru gəlsəydi elə əmimin də heyvanların aparardı da. Bəyəm oğru tək bizim inəyimizi mi tanıyırdı? 
  Anam hara müraciət edir, kimə dərdini deyirsə anamın ağzına vurub evə qaytarırlar. Axır rayon mərkəzində bir polisin anama yazığı gəlir. Deyir ki, mən sənə kömək edəcəm. Oğruları tapaq. Həmin polis anama kömək edir. Məlum olur ki, bizim inəkləri elə əmim özü mal bazarına aparıb, qonşu kəndin sakininə satıbmış. Nolsun, oğurluğun üstü açıldı, amma anamın pulu və adamı olmadığı üçün harayını eşidən olmadı. Hələ əksinə anamı polisin sözüylə qayınının üzünə ağ olduğu üçün kənddə gözümçıxdıya saldılar. Anama göz verdilər işıq vermədilər. Kasıblıq, səfalət, açlıq... Anam qonşu kənddə yaşayan anasının çadrına üz tutur. Belə qaçqınçılıq dönəmi,  camantın piskologiyası pozulmuş vaxtlar, yardım üstündə bir birinin başını yaran zamanlar... kim idi anamı qəbul edən? Babam nə qədər sağ idi anama güldən ağır söz deyən yox idi. Dedi qodu da səngimişdı
    Babam ölən günü mən dünyaya gəldim. Babamın ölümü və mənim dünyaya gəlişimlə anamın qara günləri başladı. Anamın gedəcək yeri yox idi. Nənəm və bacımla bərabər  çadırda yaşayırdıq Zahı zahı anam palçıq yoğurur, palçıqdan kərpic kəsir, özü öz evimizin bənnalığını edir. Anamı zatən qəsəbədə pozğun kimi tanıyırdılar. İndi bir erkək milçək gəlib anama, evə kömək etsəydi, sözə düşəcəkdi. Dayılarım da Rusiyada işləyirdilər.başqa kim var idi kömək edə. Qonşu və qohum avadları ərlərin anamdan gizlədirmişlər. Onların anamla üz  üzə gəlməsini istəmirmişlər, o ki qala gəlib anama kömək edələr... "Ya anam onları arvadlarının əlindən ala bilərdi, ya da kişiləri yeyə bilərdi". Avam camaat...
   Təsəvvür edin, anam torpaq evin üstünə yardıma verilmiş çadır çəkmişdi.Onun da üstünə  vedrə vedrə torpaq, daş kəsək tökmüşdük ki, külək zad olanda götürüb çadrı atmasın. Torpaq, qışda evi isti, yayda sərin edirdi. İnanırsız bura aran torpaqları olduğu üçün yayda istidən ləhləyirdik, günəşın altında əlləşməkdən qarağac qabığı kimi yanmışdıq. Yağış yağır deşilmış çadırdan içəri su süzürdü. Birdə görürdük törpaq döşəmənin  altından ilan çayan baş qaldırır. Susuz quru torpaq. Əkdiyimiz yanır, yediyimiz günün istisində xarab olur, içdiyimiz su qan  kimi isti olurdu. Sərin suyu ancaq evdən bir neçə kilometr aralıda olan artizandan su gərirməyə gedəndə içə bilirdik. Odun yox, ocaq yox, işıq yox. Yardıma verilmiş salyarka bizim həm istilik, həm də işıq  mənbəyimiz idi. Gozümü açandan mən belə şəraitdə yaşadım. Belə gördüm və elə bilirdim həyat budur.  Elə bilirdim dunya bizim qəsəbəmiz boydadır, elə bilirdim dünyadami insanların sayı bizim çadır şəhərciyində yaşayan insanların sayı qədərdir. Elə bilirdim insanların gəzmə yerləri  yardım quyruqları, uşaqların oyun meydançası və oyuncaqları palçıq sahəsi və palçıqdan düzəltdiyimiz kərpicdən, oyuncaqlardan ibarətdir. Yaşamaq bir tikə çörək tapıb yarı aç yarı tox qarnını doyurmaq, problem yağış damcılarının altına qab yığmaq, sevincimiz şəhərcikdə toy cadırıdır . Elə bilirdim qürur döyülüb söyülməkdir...
   İnəklərimiz itəndən sonra anam atamın yanına getməmişdi heç. Qayınlarına görə anam atamdan da sınmışdı. Anamın atamla görüşməməsi də atamın qohumları tərəfindən dedi qoduya səbəb olmuşdu. Aradan illər keçməsinə baxmayaraq anamın adı hələ də o polislə hallanırdı. Anam it zülümüylə qazandığı puldan evə bir şey alanda, evimizdə ət qaynayanda anamı bəzəyə qoyurdular ki, filankəs eləyir. Yazıq anam camaatın dedi qodusuna tuş gəlməmək üçün əlində pulu ola ola gedib qəssabdan nisiyə ət alırdı. Həyətimizin torpağından kəsdiyi kərpicləri sataraq ətin pulunu verirdi. Qaldığımız yer çadır şəhərciyi idi. İş yox güç yox. Rayon mərkəziylə aramız bir neçə kilometr idi. Anam məni və bacımı qoyub işə gedə bilmirdi. Eləcə həyətimizin torpağını qazıb qonşu kənddən də bir araba  sarı torpaq gətirdər ayaqlarıyla palçıq yoğurar, əlləriylə kərpic kəsərdi. Bir maşın kərpici bir aya ancaq hazırlayıb qurtarırdı. Satırdı. Bəzən aylarla sata bilmirdi heç. O bir maşın kərpicin dərdini də qarınlarına salanlar var idi. Ətrafda kərpic kəsən kişilər gələn müştərilərin qarşısını kəsib anamı onlara pisləyər, müştəriləri qaçırdardı. Yazıq anam, bütün günü əsəb stresdən qışqıra qışqıra qalmışdı. Kişilərlə əlbəyaxa olur, onlara söyüşlər söyürdü. Həvəsdən düşmüşdü, yaşamaq belə istəmirdi. Bacımla mən olmasaydım yaşamazdı anam bəlkə də.
   Mənim 5 yaşım olanda atam türmədən gəldi. Gəlməz olaydı. Əsil qara günlərimiz bundan sonra başladı. Bayaqdan özümüz öz gücümüzə sürünürdük. İndi atam gəlib bizi yenə anasıgilin yanına apardı. Təsəvvür edin ilanlar ölkəsinə düşmüşdük. İnək məsələsindən sonra hamı bizə düşmən kəsilmişdi.  Atam anama inanmır, anamı qohumlarının ayağına verir. Özü heç bir yerdə işləmir. Oğurluqla məşğul idi.Bir iki türmə dostlarıyla kəndlilərin canına  vəlvələ salmışdılar. Mal heyvan toyuq çüçə oğurlayıb satırdılar. Pulunu da nəşəyə verirdi çəkirdı. Anamın bütün əsəbləri pozulmuşdu. Daha dözə bilmirdi. Anam üstünə salyarka töküb özünü bizim gözlərimizin qarşısında yandıranda mənim 8 yaşım var idi. O günləri ömrüm boyu unutmayacam.
    Anam sağalandan sonra dayılarım Rusiyadan gəlib bizi atamdan aldılar. Anamla atamı boşatdırmaq istəyirdilər. Guya boşansaydı atam bizdən əl çəkəcəkdi? Öz evimizə gəldik. Bu dəfə anam işləyə bilmirdi heç. Yaraları tam sağalmamışdı. Yaralı canla palçığa girə bilmirdi. Yardıma və dayılarımın ayda ildə bir dəfə verdiyi bir boşqab yeməyə möhtac qalmışdıq. Atam isə heç nə olmamış kimi minnət sünnətlə molla seyid töküb təkrar anamla barışdı. Amma anam ona şərt qoyduki,  nənəmgilin yanına getməyəcəkdi.  Beləcə həyatımızın yeni dönəmi başladı.
   Bacımın 12 yaşı var idi. Evin bütün yükü onun üzərinə düşmüşdü. Anam baxçada tərəvəz əkir, vedrələrlə yola çıxarıb satırdı. Atam yenə oğurluqla məşğul idi. Dəfələrlə tutulmuş, hansısa səbəblərdən təkrar buraxılmışdı. Anam atamın haram pulunu qəbul etmirdi. Odur ki, özü öz halal zəhmətiylə əkib becərirdi. Atam anamı dəhşət qısqanırdı. Yanğından sonra anamın əsəbləri daha da pozulmuşdu. Əsəbdən çıxanda sözün əsil mənasında atamı döyürdü. Əlinə keçəni başına çırpirdi. Bir dəfə lapatkaya başını yarmışdı. Atam xəstəxanalıq olmuşdu. Anamı iki gün nəzarətdə saxladılar. Atam şikayyətçi olsaydı anamı tutacaqdılar. 
   Anamın gözəlliyindən əsər qalmamışdı. Başının dərisi yandığından başında tük bitmirdi. Boyun boğazı pis gündəydi. Burnu yanıb əyilmiş gözün alt qapağı əriyib sallanmışdı. Anam qapanmaqla qüsurlarını örtürdü. Bu da çamaat arasında daha bır dedı qoduya səbəb olmuşdu: "tülkü həccə gedir".
   Bacım evin ağır işlərindən yaşından qabaq böyümüşdü. 12 yaşında qız 17 yaşlı gənc gız kimi görünürdü. İşlək zirək bir qız idi. Bacım heç məktəbə getməyib, oxuyub yazması belə yoxdur. Mən isə gedirdim. 
   Günlərin bir günü atam gəldi ki, FƏxriyyəni dostumun oğluna ərə verirəm. Anam  dəliyə döndü. Qanını qaşığa qoydu. Baltanı əlinə aldı ki, bu saat özümü doğrayıb qanımı üstünə tökəcəm. Kim idi anamı eşıdən. Atam artıq onu vermişdı. Hələ toy da etməyəcəkdi. Yuxarıların belə qanunsuz evlilikdən xəbərləri olsa atam da anam da məsuliyyətə cəlb olunacaqdı. Odur ki, atam dedi ki, heç zırıltı lazım deyil. Toyun xərcini verin, gəlin səssiz səmirsiz qızı aparın. Nə dil bilsin nə dodaq. Özünüz istərsəniz toy edərsiz istərsəniz etməzsinız.
   Oğlanın 32 yaşı var idi. Evlənib boşandığı üçün də oğlana heç ikinci dəfə toy eləmək də onun üçün vacib də deyildi. Atam lazım olan pulu oğlan evindən alıb 12 yaşlı bacımı 32 yaşlı oğlana satdı. 12 yaşlı uşağı dul gəlin kimi, dalıyca gələn bir maşına mindirib ər evinə yola saldı. Anam yazıq ayaqyalın maşının arxasınca qaçdı, bacım qışqıqra qışqıra maşının arxa şüşəsini yumuruqlayırdı. Dəhşət mənzərəydi.
  13 yaşında bacım artıq ana olmuşdu. Bacımın faciəsi sabah məni də gözləyirdi. Anam növbəti talehsizliklərlə qarşılaşmamaq üçün məni də götürüb Bakıya gəlmişdi. Atam bizi axtardığı üçün orda burda gizlənirdik. Bizim özbaşına Bakıya qaçmağımız kənddə yeni dedi qodu yaratmışdı. Hələ də yerimizi heç kim bilmədiyi üçün danışırdılar ki, guya anamı Bakıda həmin polis saxlayır.  Daha heç kım bılmırdı kı, anamla mən zibillikdən tapdığımız cır cındıra bükülüb metroların qabağında, keçidlərdə dilənçılık edirdik.
    Düz iki illik dilənçilik həyatından sonra anamla "vasmoy bazara" gəldik. Bir dilənci yoldaşımızın əri orda hamballıq edirdı. O anama bazarda necə pul qazanmağı başa saldı.Anamla həmin dilənçı yoldaşımız ikisi alverə başladı. Bir yerdə də kirayə ev tutmuşduq. Artıq vəziyyətimiz düzəlmişdi. Anam məni oxutmaq istəyirdi. Odur ki sənədlərimi məktəbdən almaq üçün rayona getdi. Qayıdanda bacım da yanında var idi. Anam  Fəxriyyənin  uşağını alıb qaynanasıgilin üstünə atmış, bacımı götürüb gəlmişdi. Bayaqdan bizim 1 düşmənimiz var idi, indi bütün rayon bizim düşmən idi. Həm atam, həm bacımın ailəsi bizi axtarırdı. Bazarda işləmək anam üçün təhlükəli idi. Hər an biri anamı görə bilərdi. Sənədlərimi gətirmişdisə də məni məktəbə qoya bilmirdi, qorxudan. Bizi dəlik deşik hər yerdə axtarırdılar. Anam sənət üçün rayona gedəndə boşanmaq üçün də ərizə vermişdi.
   Bacım 15 yaşına təzə keçmişdi. Uşaq idi. Uşağın 2 yaşında uşağı var idi. O yaşlarda analığın nə olduğunu bilməyən bacım xəyallar qurur, gözəl gələcək düşünür, anamın mənə və bacıma verdiyi sözlərlə ümüdlənirdi. Lakin böyüdükcə, həyatın enişi yoxuşuna qalxıb endikcə hər şeyin yalan olduğunu hiss edirdi. Yaşının üstünə yaş gəldikcə analığın nə olduğunu hiss edirdi. Oğlu yadına düşdükcə haldan hala düşür, əlləri ilə döşlərini sıxır, sinəsini çırmaqlayır, balasını qucağında yatırırmış kimi qollarını cütləyirdi. Darıxıb ağlayırdı. Təbii ki, anam işdə olduğu üçün bacımı təsəlli etmək mənə qalırdı.  Anam bacımın belə hərəkətlərini görəndə də bacımı təsəlli etməkdən əsəbləşıb döyər, saçını başını yolardı. Uşağını unutmağı tələb edirdi. 
   Atam anamı boşamırdı. Biz hələ də gizlənməyə davam edirdik. Anam rəfiqəsiylə gecə bazara gedər, mal alıb köhnə uşaq arabasının üstündə düzəltdiyi dəzgahla  binaların qabağında məhəllə məhəllə gəzib satar ailəni keçindirərdi.
   Mən məktəbə girmişdim. İki sinif geri qaldığım üçün pul hesabına bir sinif atladıb, bir sinif aşağıda oxumağa başladım. Buna oxumaq deyərdilərsə. Əyin yox baş yox, alverçi qızı olduğum üçün uşaqlar məni lağa qoyurdular. Sinifimiz məktəbin ən pis sinifi idi. Davamiyyət yox idi. Amma mən söz vermışdim nə olur olsun, oxuyacam.
   Bir dəfə uşaqlar sinifdə məni təkləmişdilər. Biri vurur, biri lağ edir, ağladırdılar. Əsəbimdən partlayıram day. Qorxumdan anama da bir şey demirəm ki, indi anam məktəbə gələcək, uşaqlar anamın yanıb qaralmış və ləkələnmış kipriksiz qaşsız üzünə lağ edəcəklər. Özümü öldürmək dərəcəsinə gəlmişdim. Onsuz da bu yaşa qədər yaşadıqlarım məni həyata küsdürmüşdü.
    Çıxdım pəncərəyə ki, özümü 3 cü mərtəbədən atam. Uşaqlar hələ də məni ələ salır, özümü atmaq istədiyimi artistlik hesab edirək gülürdülər. Aşağıdakı uşaqlar məni görüncə qışqırışırlar. Bu vaxt növbətçı müəllimə həyətə çıxır və məni pəncərədə görüb şoka düşür. Aşağıdan məni dilə tutur, uşaqlardan birini müəllimlər otağına göndərir, yardıma adam çağırır. Nəysə müəllimlər tökülüb sinifə gələndə heç bilmirəm necə olub, ürəyim gedib, pəncərədən içəri ingilis dili  müəllimimizin qucağına yıxılmışam.
 O gündən Əşrəf müəllim məktəbdə mənim qanadlı mələyim oldu. O əhvalatdan sonra mənimlə və ailəmlə maraqlandı. Anamla görüşdü. Bacımın 12 yaşında ailə qurduğunu eşidib şok olmuşdu. Əşrəf müəllim məni himayəsinə götürdü. 20 illik evliydi, özü də müharibə vetranı idi. Uşaqları yox idi. Məni sevmışdımı, yoxsa bizə açımışdımı bilmirəm. Yoldaşı Xanım bacı da, özü də məni öz övladı, bacısı kimi sevirdi. Dərsdən çıxıb onlara gedər, evdə hazırlaşdırdığı uşaqlarla bərabər məni də hazırlaşdırırdı. Xanımı özəl xəstəxanada tibb bacısı işləyirdi.
   Anam təhsilimə pul verməsə də satdığı mallardan onlara pay püşk edirdi. Təbii ki onlar bunu qəbul etməsələr də anam yenə də hörmət altında qalmırdı.
    Əşrəf müəllim sinifimi dəyişmiş daha intizamlı sınıfə qoymuşdu. Özü əynimə forma, kitab dəftərimi təşkil etmişdi. Mənə piskoloji dəstək üçün məktəbin pisxoloğuna xüsusi xahiş etmişdi.
  Bəli həmin il mənə çətin keçsə də növbəti dərs ili mənim üçün uğurlu oldu. Evdə vəziyyət eyni olsa da, məktəbdə uğurlarım davam edirdi. Mən çalışqan bir uşaq olmuşdum. Müəllimlər və uşaqlar mənə hörmət edirdi. Yadımdadır Əşrəf müəllimin dəstəyiylə televizorda məktəblilər arasında keçirilən Qlobus intlektual  verilişində baçım məni  görəndə, qucaqlayıb ağlamışdı. "Bacı həyatımızı dəyişdirsən sən dəyişdirəcəksən demişdi. Bacı qurban yaxşı oxu, çıxaq gedək bu xarabadan" - deyirdi 
    Bacım depresiyanın son həddini yaşayırdı. Həm evdə oturmaqdan sıxılır, həm oğlu ücün darıxırdı. Anamı həyat qabalaşdırmış duyğu hislərini öldürmüşdü. Ya bacımı başa düşmür ya da bilərəkdən  soyuqqanlılığı ilə qızın analıq duyğularını söndürüb bitirmək istəyirdi. 13 yaşında ana olan nə bilir analıq nədir deyə düşünürdü.
  Bacımın başı qarışsın deyə anam onu çörək sexinə işə düzəltmişdi. Bacım gecə işləyirdi. Anam atamı boşasa  hələ də atam bizdən əl çəkmirdi. Anamı məhkəmələrdə süründürürdü.
  Mən xarici dillər unversitetinə girən ili anam Türkiyəyə köçdü. Tanışların  birinin əliylə xəstə baxıcısı işləyirdi. Anama belə işdə işləmək sərf edirdi. Oturum, kira, yemək dərdi yox idi. Maaşını alıb mənim təhsil xərclərimi ödəyirdi. Bacım da artıq həyata qarışmışdı. Gənc və gözəl qız olmuşdu. İstiyənləri vardı. Amma ər adı gələndə havalanırdı.
   Atam olduğumuz yeri öyrəndiyi üçün tez tez adresimizi dəyişmək məcburiyyətində qalırdıq. Bacım bir təmizlik şirkətində işləyirdi  inşaatdan yeni çıxmış binaların  təmizlik işlərini görürdülər. Tətil günlərində mən də onlarla gündəliyə gedirdim. Yeni iş yerində və məhəllədə bacımı qız uşağı bilirdilər. Əvvəl işlədiyi yerlərdə bacımın ailəsinin dağıldığını eşıdəndə bəzi üzdən iraq kişiciklər bacıma ağız atmaq istəmişdilər. Bacım isə 12 yaşında elə bir travma yaşamışdı ki, ər adına tövbə edirdi.
   Mən 3 cü kursda oxuyanda anam bacımı yanına apardı. Ona da başqa bir xəstə baxıcı işi tapmışdı. Mən Bakıda tək qaldım.
  Sevmək duygusu mənə tamam yad idi. Mənim gözümdə sevgi evlənənə qədər idi. Elə bilirdim ailə qursam mənim də yoldaşım  atam kimi olacaq. Ama yaşadığım bütün bu piskolojik travmaya baxmayaraq ürəyimə söz keçirdə bilmirdim. 2 ci kursda Tibb unversitetində oxuyan bir oğlanı sevdim. Qrup yoldaşımın dostu idi. Aramızda gözəl bir sevgi başladı. Bizim sevgimiz sevgi sayğı çərçıvəsində idi. Əsla və əsla o mənə qarşı hörmətsizlik etmirdi.  Görüşürdük, tədbirlərə, klub, kitabxanaya bir gedərdik. Özəl günləri heç unutmazdı. Onunla kecırdıyım zaman gerçək olsa da mənə uzaq bir xəyal kimi görünürdü. Bəzən elə bilirdim bütün bu yaşadıqlarım bir yuxudan ibarətdir.  Axı həyatımızda heç vaxt belə sevgi, belə hörmət görməmişdim, ona görə belə münasıbət də mənə saxta görünürdü.
  Nəhayyət bir gün o mənə ailəmlə tanış olmaq istədiyini dedi. Ailəm var? Oturub həyatımı başdan sona qədər buna danışdım. Heyrət içində qulaq asırdı. Nə deyəcəyini bilmədi. Düz 20 gün məni itirib axtarmadı. Əlimi hər şeydən üzmüşdüm. "Bu sevgi bura qədərmiş" - deyib bütün günü qara taleyimə nifrət yağdıra yağdıra ağlayırdım. 20 ci günün tamamında onu unversitetin qabağında görəndə şıltaq uşaqlar kimi üstünə qaçıb, saçın başın dolaşdıraraq sinəsini yumuruqlamışdım.
   - Sən hər halınla qəbulumsan gözəlim - deyib ilk dəfə elə həmin gün, məktəbin qabağında mənim dodaqlarımdan öpmüşdü. Bu ilk öpüş məni həyəcanlandırıb, xoşbəxt etsə də xəcalətimdən yerə girirdim. 
  Nə olsun, kimə nə bizim bir birimizi sevməyimizdən? Kimə nə bizim xoşbəxtliyimizdən? Hansı elit təbəqə  bizim kimi bir zamanlar dilənçılık etmiş, anası piskopat, atası nəşəxor və oğru, bacısı bədbəxt olan yarım ailənin qızını alar oğluna?
   Artıq qaçmağı planlamışdı. Mən onun bu təklifini qəti sürətdə rədd etmişdim. Gələcəkdən və ailələrimizdən bir gözləntim yox idi amma qacaraq yuva gurmağı ağlımdan belə keçirmirdim. Anam da qaçmışdı. Ona görə qaçmaq məsələsi mənə  yad idi. 
    Bəli, o da mən də unversiteti eyni ildə bitirdik. Bacım da Türkiyədə ev sahibinin nəvəsinə nişanlanmışdı. İmkanl, ziyalı ailə idilər. Bacım nişanlandığı gündən onu yeni ailəsi başqa işlə təmin etdilər qohumlarının ofisində  asesant işləyurdi, lakin yenə də həmin nənə babanın evində qalırdı. Bacım xoşbəxt idi. Lakin hələ də ürəyində bala nıskılı var ıdı. Nışanlısı subay oğlan olduğu ücün anam  8 yaşında bir oğlu olduğunu ondan gizlətməyi məsləhət görmüçdü . Amma atamın onu 12 yaşında pula satdığını ondan gizlətməmişdi. 
  Baçımın toyu mənim unversiteti qurtarmağımla eynı zamana düşdü. Azad idim, toya arxayın gedə biləcəkdim. Daha məni Bakıya bağlayan şey yox idi. Diplomumu alıb Türkiyəyə ailəmin yanına köçməli, işimi gücümü qurmalıydım. Amma bu mənə çox çətin gəlirdi, ondan da vaz keçə bilmirdim. Bizim sevginin sonu ayrılıq olduğunu ikimiz də bilirdik, lakin mən bunu qəbul etmirdim.
    Nəhayyət səfər zamanı gəldi. Kirayə tutduğumuz evdə olan olmazı dəyər dəyməzinə satıb cantalarımı hazırladım. Bu aralar başım səyahət işlərinə qarışdığından onunla əlaqə saxlaya bilmirdım. Həm məzuniyyət, həm köç, başım elə qarışmışdı ki, demək olar ki, onu tamamilə unutmuşdum. Artıq biletimi də almışdım. Onu son dəfə görüşə cağırdım.. Gələcəyini dedi amma gəlmədi. Zəng elədim telefonu cavab vermədi. Dərd məni götürdü. Fikirləşdim ki, mənim oralara getməyimi istəmir, ondan küsüb məndən. Nə edə bilərəm ki, onsuz da ailəsi məni qəbul etmirdi, mən də özümü məcbur ona sırıyası deyiləm ki. Ürəyimdə bunu asıb kəsə kəsə gəldim evə, iki gün sonra da evi təhvil verib gəldim Avtovağzala. O iki gündə mən nə çəkdim, hansı iztirabları yaşadım bir mən bilirəm bir də allah. Sevərək ayrılmaq nə pis şeymiş. 
   Əşyalarımı baqaja yerləşdib yuxarı çıxdım. Boğuluram. Ağlamaq məni tutub. Gözümün yaşını içımə axıdıram. Gözlərimi yumub onunla keçirdiyim hər dəqiqələri gözlərimin qarşısından kecirdirəm. Qorxumdan gözümü açmıram ki, indi bu dəqiqə gözümün yaşı üzümə çırpılacaq..
    Kim isə yanıma oturdu, rahatlandı. Gözümü açmadım, baxmadım da.
Öz aləmimdə idim. Elə istəyirdim ki, gələydi, görüşəydik, məni yola salaydı.
   Başımı şüşəyə söykəyib onu xəyalımdan atmaqla məşğiul idim. Bu mümkün idimi ki? Daha gözümün yaşı sözümə baxmırdı. Gözümü açan kımı yaşlar yanağımdan aşağı yuvarlandı. Tez üzümı silib üzümü avtobusun pərdəsində gizlətdım. Yanımda oturan adam mənə bir paçka salfetka uzatdı. "Xanım bunu götürün lazım olar" -dedi.
    Bu səs onun səsi idi. Dönüb baxdım.Yanımda oturmuşdu. İlahi necə atıldım boynuna. Sevincimdən cin kimi qışqırıram indi...
   Bir neçə həftə bundan qabaq bilet almağa onunla getmışdım. Əşyalarım çox olduğu üçün təyarəylə Türkiyəyə getmək işimə yaramırdı. Odur ki, avtobusla getməyi daha məntiqli hesab etdim. Demiyəsən bu da məni yola salndan sonra geri qayıdıb məndən xəbərsiz mənimlə getmək üçün avtobusa bilet alıbmış.
   Gəldik Türkiyəyə. Anamın qaldığı ev müsait olmayınca, bacımın evində yerləşdim. Bacıma onu demişdim, nişanlısı da görüşüb tanış oldu. Birlikdə gözəl bir yerdə oturub yeyib əyləndik. Ona da  bizimlə eyni evdə  qalmasına da icazə verdilər. Lakin anamın qorxusundan... 3 gün bizimlə eyni şəhərdə oteldə qaldı. Sonra Antaliyaya dostunun yanına gedi. Dedi iş tapa bilsə orda qalacaq. Toya gələcəyinə söz verdi. Lakin anamın xasiyyəti bildiyim üçün bunu qəbul etmədim.
  Toyun səhəri, şəhəri gəzmə bəhanəsiylə evdən çıxdım. Onunla görüşdüm. Gəzdik, sərasər dolaşdıq. Onun qaldığı otelə keçdik. Restoranda yedik içdik, söhbət etdik. Bu necə gündə dostuyla Antalıyada gündəlik qarsonluq edərək xərcliyini çıxardıbmış. Amma əlində gül kimi diş həkimlik diplomu ola ola ömür boyu burada qarson işləyə bilməzdi ki. Maraqlanıbmış, burda daimi işə girmək çox çətin məsələymiş.
Mən də burdakı gələcək planlarımdan danışdım. Magistaturaya girəcəkdim, sonra kareyamı quracam, ev alacam, anama sahib çıxacaqdım. Mənim Azərbaycanda yaşama planım sıfırın altında idi. Çünki, bacım anamla yola getmirdi. Uşağından ayrı düşmə, həm də indiki ərinə bu uşaqdan bəhs etməmə səbəbini anamda görürdü. Düzü anam Fəxriyəyə uşağından bəhs etməməyi ona möhkəm möhkəm tapşırmışdı. Fəxriyyə ana idi, bəlkə o zaman uşaq olmuşdu, analığın, qadınlığın, fədakarlığın nə olduğunu dərk etmirdi. Ama indi...
    O fikirləşirdi ki, anam atam tutulan vaxtlar atamı boşasaydı heç bütün bunlar başına gəlməyəcəkdi. Daha başa düşmürdü ki, o vaxtın şərtləri sərbəst olmĞa  icazə vermirdi axı .
  Bilirdim ki, iki dünya bir ola bacım anamı aparıb qocalar evinə qoymağa razı olar, heç vaxt ona sahib çıxmaz. Yazıq arvadın bizdən ötrü çəkdikləri hədər olacaqdı. Adımız da nankör övlad olacaqdı. Odur ki, nə olur olsun mən anamla qalmalıydım. Məni alan oğlan da bunu belə  qəbul etməliydi. Sevgilimin isə ailəsi heç məni qəbul etmir, bir də üstümə anamı qəbul edərdimi?
   Yeməkdən sonra o məni otağına dəvət etdi. Tərəddüd etsəm də  elə bil kimsə məni arxadan itələyirdi. Otağa qəhvə gətirtdi. İcdik sohbət falan deyincə bir də özümü yataqda onun qollarının arasında gördüm. Məni sevdiyini deyir, mənə yalvarır, özü də ağlayırdı. Onu gözəl başa düşürdüm. Sevirdi. Amma  bizim bir araya gəlməyimiz üçün zamana ehtiyyacımız var idi. Ehtiyyavımız var idi. Amma yenə Ümüd yox idi. Bizim qovuşmamız üçün o ailəsinin üstündən xətt çəkməliydi.  Nə olur olsun mən qaçmayacaqdım. Səbr edib gözləyirdim. On il də gözləyərdim. Düşünürdüm yenə ailəsi bəlkə yola gələr və son qərar verərlər. Deyəsən qərar çoxdan  verilmişdi, mənim başım köç işlərinə qarışdığından xəbərim olmamışdı.
  Görüşə gəlməməsinin səbəbi həmin gün nişan gününün olması imiş. Bunu eşıdıncə dünyam başıma yıxıldı. Ağlayıram, küsürəm. O isə könlümü almaq üçün mənə yalvarır. Özü də mənə qoşulub ağlayırdı. Mən onda günah görmürdüm. Nə edə bilərdi ki, guya o mənə desəydi ananı, ailəni at mənə gəl gedərdim? Getməzdim. Bəs o necə ailəsini atıb mənimlə gəlsin? Bütün bunları iki ildir götür qoy edirdim. Bilirdim bir gün belə olacağını. Özümü buna hazırlamışdım da. Bəs mən ondan niyə inciyib küsüm ki. Axı o məni aldatmamışdı. Onun nişanlı ola ola taa buralara gədər gəlməsi saf məhəbbətin sübutu deyildimi? İki ürək sevirsə qovuşması mümkün deyilə, niyə kaderin oyunu deyib hər şeylə barışmalıydıq? Əgər o burda iş axtarırsa demək mənim üçün gəlir. Onun "gəl xaricə qacaq" təklifi bu gün  də keçərli idi. Biz ölkədən çıxmışdıq  və bu saat bu dəqiqə bərabərik axı. Mən bu sevgiyə niyə qarşılıq verməyim ki?
  Həmin gün mən onun oldum. Öz istəyimlə, bütün qəlbimlə. Həyatımın ən gözəl dəqiqələri idi onun qadını olmaq. Təssüf bu an bizim ilk və son anımız oldu. O getdi, nömrəsini  dəyişdi, bir daha da gəlmədi. "Peşıman oldunmu?" - sorsanız, olmadım. Olmayacam da. Həmin gün mənim ən gözəl günüm idi. O dəqiqələri heç nəyə dəyişmərəm.
    Onun gedişi məni üzsə də özümü tez toparladım. Bu ayrılığa özümü hazırladığım üçün bu mənə çox da çətin olmadı. Sənədlərimi magistaturaya verdim, qəbul oldum. Dərsdən sonra işə də girmişdim tərcüməci işinə. Bacım Mersində, anam Ankarada, mən İstanbulda qalırdım. Tələbə qızlarla ev tutmuşdug. Beləcə illərimizi başa vurub bu günümüzə gəldik. Bacımın bir daha uşağı olmamasına baxmayaraq ailəsi onu atmamışdı. Dəfələrlə müalıcə almışdı. Yoldaşı onu güclü həkimlərə aparmışdı. Bütün həkimlər eyni şeyi demişdilər ki, az yaşlı olduğu zaman bu qadın hamıləlik və doğum halı yaşamış. Ya da nə zamansa piskolojik travma yaşayıb. İndi də bədəndə qadınlıq hormonları ölmüş. Ana olmaq üçün piskolojik və tüpbəbək müalıcəsi şərt imiş. Yoldaşı ata olmasını istəsə də, hər dəfə bacım özünü buna hazır hiss etmədiyini deyirdi.
  Hazırda özəl şirkətlərin birində tərcüməci işləyirəm. Türkiyə vətəndaşıyam. Bir çox planlarım var. İnşallah lazım olan məbləği toplayan kimi  burada özüm bir tərcümə və işədüzəltmə bürosu açmağı planlayıram. Unversiteti bitirəndən sonra anama yaxın olmaq üçün Ankaraya köçdüm və burada ev tutmuşam. Anam çox yaşlanıb. İşləmir daha. Əsəb xəstəsidir. Ayzemirin əlamətləri görünüb onda. Arada bir neçə dəfə Azərbaycana gedib gəldi. Nə bacım, nə mən bir dəfə də getməmişik vətənə.  Sevgilimin insteqram səhvəsini tapmışam, şəkillərinə baxıram xoşbəxt görünür, iki oğlu var. Atam vərəmdən ölüb. Anam axırıncı dəfə vəfa borcunu ödəmək üçün gedib atamın qəbr üstünü götürtdü. Məsciddə yas - ehsan  verdi.
   Tural - bacımın oğlu. 20 ildən sonra meydana çıxdı. Anam rayona gedəndə kimsə ona nənəsinin gəldiyini deyib. Bu da gəlib nənəsini tapıb, onunla görüşüb. İllər anamı yumuşaldıb deyəsən. Yoxsa vicdan yaxasın buraxmayıb bilmirəm. Turalı bağrına basıb anasından və bu ayrılığın səbəbi olan acı günlərimizdən danışıb ona. Ana ilə balanı ayırdığı üçün ondan üzür istəyib. Tural anasının adresini anamdan alıb. Və günlərin bir günü Tural çat qapı, anasının qapısını döyür...
    Bacımın əri özünü aldadılmış hiss edir. Nə Turalı nə də, bacımı qəbul etmir. Balasına qovuşan ana bir dəqiqə də vaxt itirmədən balasını qəbul etməyən ailəsinin üstündən xətt çəkir. Boşanaraq bizə yerləşır.  Turalı Azərbaycana bağlayan bir şey də yoxdur. Tutalın atası evlənmiş, uşaqları varmış. Ögey ana zülmünə dözə bilməyən uşağı nənə babası saxlayıb, onlar öləndən sonra ortalıqda qalıbmış. Atası onu maşın ustası olan qardaşının yanına şəyird verir. Tural həm işlədiyi sexdə yaşayır, həm də sənət öyrənirdi.
  Turalla anasının arasında dərin bir uçurum var. Bu da normaldı. İllərin yaratdığı uçurumu doldurmaq mümkün deyil. Sadecə bu uçurumu keçmək üçün ana ilə bala arasına anamla mən körpü olmuşuq.
   Bacım evimizin altindakı fırında işə düzəlib. Turalın əlinin sənəti burda onu işsiz qoymadı da. Daımı işi olmasa da bırda da maşın ustası işləyir.
    Mən ...
  27 yaşım var, özümü ailəsinə fəda etmiş bir qurban kimi hiss edirəm. Özümdən cox ailəmi fikirləşırəm. Anamla bacım hələ də yola getmirlər.  Onlarn arasında sülh yaratmaq üçün ayrı yaşamaları şərtdir. El elə sığar, ev evə sığmaz düşüncəsindəyəm.  Fəxriyyə və Turalla birləşıb qazancımızı bir yerə qoyaq deyirəm. Onlara bir ev alaq. Bacım oğluyla bir yuva olsun, sonra işləyib  özümüzə ev  alarıq. Ya da elə bir qismət çıxar ki, anamı da qəbul edə. Anam da bizimlə bərabər yaşayar .. İstəyən çox, lakin anamın yanıq və qorxunc üzünü qəbul edib evinə qoyan yoxdur. Mən də saçını yolumuzda süpürgə edən anamı atan deyiləm.

Belə...
ANONİM MƏKTUB 30

   Ona qarşı məhəbbətimi 8 sinifdə hiss etmişdim. Əmi oğlu əmi qızı idik. O 10 sinifdə oxuyurdu. Mən 8 də. Həmişə məni uşaq bilib başıma gözümə döyürdü. Ələ salırdı. Məni hirsləndirib cırnadırdı. Daha bilmirdi  ki, bu uşaq bildiyi qızın qəlbində ona qarşı qocaman bir sevgi yatır.
   Məktəbi qurtarıb əsgərliyə gedəndə o qədər ağlamışdım ki... Bayaq Murmanskdan yazı oxudum bu  qrupda. Siz paylaşmışdız deyəsən. Xəyallar məni keçmişə atdı.  Murmanska məktub yazdığım günlərə apardı. O da Murmanskda əsgərlikdəydi. Ona hər gün bir məktub yazırdım. Yox, yox... Əslində hər gün iki məktub yazırdım. Birinə hisslərimi, duyğularımı tökürdüm, göz yaşlarımla, həyəcan və dərin sevgilərimlə. Birinə də havadan sudan, boş mənasız günlük həyatdan. Havadan sudan yazdıqlarımı bir kənara qoyub, sevgimi ifadə edən məktubularımı bəlkə yüz dəfə oxuyardım. Hər məktubun hər kəlməsini, nöqtəsini vergulunu belə əzbərləmişdım. Səhəri məktub yazanda dünən istifade etdiyim sözləri təkrarlamırdım ki, indi deyəcək "bu   qız tutuquşu kimi  eyni sözləri əzbərləyib" . Əslində o duyğularımı ifadə edən məktublarımı görməmişdi, oxumamışdı da. Çünki o məktiubları özüm oxuyub, sonrada yandırırdım. Ona isə o biri məktubumu göndərirdim. O gündəlik məktublarımın qarşılığında həftədə bir dəfə, on gündən bir mənə məktub yazardı - Burda havalar soyuqdur. Yaxşıyam. Əmimə, bibimə salam de... Vəssalam.
   Günlərin bir günü o biri əmiqızı bizə gəlibmış. Xəbərim yox. Çarpayıda uzanıb yenə duyğularıma qapılmışdım. Birdən bunu başımın üstündə gördüm. Demiyəsən gəlib başımın üstündə dayanıb gizlıcə  yazdıqlarımı oxuyurmuş. Ay allah nə hallara düşdüm, həyəcanmı idi, qorxu mu idi, utancaqlıqmı idi. Bilmirəm. Məktubu qabağımdan götürüb qaçdı , arxasınca qaçıram, məktubu almaq istəyirəm vermədi.. Həmin məktubun altında o biri günlük havadan sudan yazdığım məktub da var idi. Bu qız qaça qaça həmin mənasız məktubu cırıb yerə tokdü. O biri məktubu məndən xəbərsiz goynunda gizlədibmış.Mənə and içdi ki, məktubu çırmışam.
   Nəysə. O gündən Həliməylə (əmiqızım) ən yaxın rəfiqə oldum. Ama onu anda vermişdim ki, Mənsura bu barədə heç nə deməsin  o da and içib, söz vermişdi. Mən də ona inanmışdım  Mən nə bilim mənim ona dediklərimi bircə bircə ona çatdırır. Hətta qoynunda gizlətdiyi o məktubu da ona göndəribmış. 
   Növbəti dəfə ondan məktub alanda Mənsurun həmişəki, günlük mövsusu dəyişilmişdi. Məndən şəkilimi istəyirdi. Fotoaddeldə nə böyük həyəcanla şəkil çəkdirmişdik Həliməylə. Həlimə məndən tək şəkil çəkdirməyimi  istəsə də  utandığımdan çəkdirməmişdim . Şəkili ona mən yox Həlimə göndərmiçdi. O qədər utancaq qız idim ki... 
    10 gündən bir məktub yazan Mənsur bu dəfə mənə hər gün məktub yazırdı. Mən isə utandığımdan məktublarımı ondan kəsmişdim. Məktubunda mənə dəyrindən,  böyüyüb gözəlləşməyimdən yazırdı. Amma mən bu gözəl sözləri görməzdən gəlir, yozurdum. Mənə dediyi gözəl sözlər qarşılıqsız qalırdı. 
    O əsgrlikdən qayıdanda, mən peşə məktəbində oxuyan gənc qız idim. Bu günlərdə gələcəyini bilirdim. Amma o gün hansı gün idi, onu bilmirdim 
  Dərsdən qızlarla çıxıb qol qola parkın kənarı ilə evə gedirdim.  Birdən qızlar pıçıldaşdılar ki, bəs dalımızca oğlan düşüb. Oğlan kimin dalıyca gəldiyini heç kim bilmirdi. Üçümüz də utandığımızdan başımızı qaldırmırdıq da yixarı. Həm ürəyimdə onun eşqı varkən gözüm başqasını görərdi heç?
    Ona görə bu qızların həyəcanı mənim üçün heç nəydi. Bir bəhanəylə dayımgilə getmək adıyla qızlardan ayrılıb yolumu dəyişdim. Bu dəfə hiss edirdim ki, o oğlan məni izləyir. Narahat olmağa başladım  ürəyimdə bu oğlanı söyürəm. Amma başımıda qaldırıb baxmıram da.
  Nəysə. Tini burulanda bu məni arxadan səslədi. Elə bil qıçlarım keyidi. Ürəyimə qaynar su ələndi. Addım ata bilmədim. Dönüb geri baxdım. Mənsur idi.
  Gedəndə uşaq kimi boynuna atılıb şapur şupur öpmüşdüm, gələn günü necə xəyal etmişdim... İndi isə susurdum , başımı aşağı salıb gülümsəyirdim, arada üzümə tökülən saçlarımın arasından baxırdım ona, məni gülümsəyərək heyranlıqla süzürdü.
   Beləcə neçə saniyyə keçdi bilmirəm. Bir onu bilirəm ki, üzümə düşən saçımı kənara çəkdi. Onunla göz gözə gəldik. Məni qucaqladı "Çox gözəl qız olmusan, əmiqızı! " dedi. Götürüldüm ürəyimin səsi, addımlarımın səsinə qarışmışdı  həyəcandanmı, yoxsa qaçmaqdanmı qıp qırmızı pörtmüşdüm 
    Düz bir ay qovala qaç oynadıq. Utandığımdan onunla üz üzə  gələ bilmirdim. Sonradan Həlimə al dillə məni onunla görüşdürdü bir neçə dəfə.
   Mənsurla gizli sevgimiz başlamışdı. Bizim o saf sevginin tək şahidi var idi, o da Həlimə. Həlimə də ucundan qulağından Bibimə, Mənsurun bacısına bir şeylər çatdırırdı. Deyəsən anam da nəsə eşitmişdi. Məni əmimgilin həndəvərinə dolaşmağa qoymurdu  anamla Mənsurun anası heç əvvəldən yola getmirdilər. Elə atalarımız da arvad ağız idi. Bir qorxum onlardan idi. Əgər münasibətimiz ciddiləşsə  bir tək problem ailələrimizin dır dırı olacaqdı.
    Qəsəbəmizin muzukantı var idi, İdris dayı. Qızı Kəmalə dərzi idi. Bibim onlara yaman ayaq açmışdı. Tez tez gedib ona paltar tikdirirdi.
    Bir gün Mənsuru da özüylə apardı. Şalvar ayağını düzəltdirəcəkmiş. Elə pis oldum ki. Mən də dərzilik oxuyurdum. Maşınım var idi. Evdə balaca uşaqlara, qonşulara xırda  işlər görürdüm. Bibim özünə paltar tikdirməyinə sözüm yox,  bəlkə də ürək eləmirdi. Razıydım. Hələ profsional dərzi deyildim. Amma bir şalvar kəsib düzəltmək nə  çətin iş idi ki? Niyə əlimdən belə iş gəlirkən Mənsuru mənim yanıma gətirmir, Kəmalənin yanına aparır? Ürəyimdən elə bil daş asılmışdı. İlk dəfə idi qısqanclıq hissini yaşayırdım. Qəlbim  düyün düyün olmuşdu.
   O gün Mənsurdan küsmüşdüm. Gedir gəlir, kiçik hədiyələr və məktub göndərir. Könlümü almaq istəyirdi. Sevdiyi tərəfindən sevilməyi hiss etmək, dəyər verildiyini bilmək nə gözəl şey idi ay Allah.
    Bir axşam  gözlənilməz xəbər qəlb evimə bomba kimi düşdü. Qəlbim, arzularım, sevgim, xəyallarım tarimar oldu. Mənsura Kəmalə üçün elçi getmişdilər. Səhəri Mənsur mənə can atdı, mən qaçdım. Həlimə də Mənsurla dalaşmış ağzından gələni demişdi ona. Məni təsəlli etsə də o da ən az mənim qədər üzülürdü. 
   Nişanında getməmişdim. Bu da söz söhbətə  səbəb olmuşdu. Bibim nənəmgilə haqqımda başqa başqa sözlər demişdi. Guya paxıllıq edirəm, partlayıram, cırılıram... Amma toyuna xüsusi hazlırlaşmışdım. Toyunda onunla  sevdiyimiz  Niyaməddin Musayevin "Neynim" mahnısını oynayanda gözlərim dolmuşdu. Amma ağlamamaq üçün özümü güçlə saxlayırdım. Rəqsdən sonra gözlərimi camaatdan gızlıdıg gülür, gizlincə gözlərimin yaşını sılırdim. Yadımdadır. Bir arvad gözümün qızardığını deyəndə  gülərək yoox ay xala, nə ağlaması. Gözümə tuj çəkəndə  dəydi - dedim 
    Mən eşqimə vəfadar qaldın, o isə vəfasız. Kəmalədən bir oğlu oldu. LAkin bu izdivac uzun sürmədi. Səbəbini mən bilirdim, o məni unutmamışdı. Kəmalə Mənsurun  keçmiş  sevgisindən xəbər tutmuşdu. Amma hamı Kəmaləni yaman gəlin bilirdi...
   Nəhayyət Mənsur evdən şəhərə qaçanda əmimgil əl ayağa düşdülər. "Yaman" gəlinin əlindən oğlunu da alıb qızı  evdən qovdular.  Boşandığını eşidib elə pis olmuşdum ki. Çünki sevgisiz bir izdivacın ortalıqda qalmış uşağı var idi. Bunu Mənsura bağışlaya bilmirdim. Madəm sevmirdin, madəm evlənmək istəmurdin, çadəm boşanacaqdın  bu  körpənin günahı nədir?
   Kəmalə oğlu üçün çox mücadilə etdi. Lakin əmimgil qanını qaşığa qoymuşdu. Uşağı anasına vermədilər. Bala dərdinə dözməyən gəlin hər gün balasın görmək üçün məhəlləyə gəlir, uşağını görmək istədiyini deyir. Körpəni ona göstərməyincə dava qırğın ərşə qalxırdı.  Məhz Kəmalənin balası üçün etdiyi çığır bağır qəsəbədə əks  əks səda verdi. Adı " Hayasız"-a çıxır. Bu vaxta qədər Kəmalənin qabliyyətinə, gözəlliyinə elçi düşənlər də məhz bu hayasızlığına görə ondan üz çevirirlər.
   Mənsurun üzümə baxmağa üzü yox idi. Amma Həlimə onunla barışmaq üçün beynimin ətini yeyirdi. Mənsurdan ürəyim sınmışdı, güvənim sarsılmışdı. Bu gədər vediyi vədlərin qrşısında o  anasının sözü ilə başqasıyla evlənib,  sonra yenə də onların sözüylə ondan boşanmışdıysa, daha mən ona həyatımı necə etibar edə bilərdim ki? Bir insan özü pz sözünü deyə bilmirsə, nə istədiyini açıqkaya bilmirsə mənim spzümü deyərdimi? Sevirdim, onu heç unutmamışdım. Hələ də elə bir gün olmazdı ki, mən ona məktub yazıb cırmamış olam, elə bir gün yox idi ki, gözümün yaşı yastığımı islatmasın. Amma nə olsun, onu qəlbimdəki gömdüyüm məzardan çıxara bilmirdim.
   Nəhayyət bir gün Həlimə anama Məsurun mənim haqqımda ciddi düşündüyünü dedi. Anasl Həlimənin anasından anama xəbər göndərmişdi.
   - Mən gül kimi qız saxlamışam, bu vaxta qədər nazıyla oynamışam, cehizini tutmuşam Minanın boşanmış oğluna görə? - dedi anam.  Yox mənim qızım qız uşağı, gedib Kəmalənin yetimçəsinə analıq edəcək? Hayasız şeydi, mənim qızımın həyasından adam yerə girir, indi Kəmaləylə rinqə çıxacaq?
   Söz bitmişdi. Anam mənim yerimə qərar vermişdi. Məni iş yoldaşının oğluna vermək istəyirdi. Onlar həm imkanda, həm qohumcanlıqda əmim gildən qat qat üstün idilər. Ailə atamın da anamın da ürəyincəydi. Mən isə qanımı qaşığa goymuşdum.
    Artıq 28 yaşıma gəlmişdim. Hələ də İlk sevgimi qəlbimdən çıxarda bilmirdim. Uzaqdan uzağa baxışlarımızla bir birimizi sevirdik. Üz üzə gələndə isə nə onun üzü olurdu mənə bir kəlmə deməyə, nə mən ona üz verirdim. Sevgimizin tərcümanı olan Həlimə də ailəsini qurub getmişdi. Nə ondan mənə söz gətirən var idi, nə məndən ona. Bu illər ərzində çox istəyənim oldu. Lakin mən ürəyimin sahibi Mənsur olmuşkən, evimin sahibi başqasını edə bilmədim. Taa o vaxta qədər ki,  Mənsur ikinci evliliyini edənə qədər. Bacısı rayonda gözəllik salonlarının birində işləyən bir qızı götürüb qardaşı üçün qaçırtdı. Mənsur heç o qızı görməmişdi də. Amma allah üçünə qız da nə qız. Hülya Avşar onun yanında qələt edirdi. Dünya gözəli. Mas mavı gözlü,uzun sıx kiprikli sarışın  bir qız idi.  Qızlığımla bu qızın gözəlliyinə həsəd aparırdım.
    Bəli Mənsur  bu qızla evləndi. Ondan da bir oğlu olanda daha ondan ümüdimi kəsdim. Yaş da kecirdi. Əvvəlki istəyənlər də qeybə çıxmışdı. Mənim da daha yuva qurmaq vaxtım idi. Ana olmaq istəyirdim.
    Uzaq qohumların biri ilə məni nişanladılar. Rusiyada yaşayan yaşlı bir oğlan idi. Söz gəzirdi Rusiyada bir rusla bərabər yaşayır. Hətta bir oğlu bir qızı da var. Bayaqdan məni Mənsura uşağa görə verməyən anam indi məni başından edirdi.
    - Əşi rusdan arvad olar? Rusetə gedən bütün kişilər hamısı orda biriylə yaşayır da. Prapskaya düşmək üçün mütləq evlənirlər. Az yalandır. Uşaqlar bu oğlandan deyil. Elə rusun özünün uşaqlarıdır.
   Şəkilini mənə göstərdilər. İnanırsız heç şəkili də mənə maraqlı deyildi. Mənə lazım idi ana olum, səhər öləndə biri üstümə çıraq tutsun. Mənə ər lazım deyildi bundan sonra. Həvəsim də sonmüşdü, xəyallar da gömülmüşdü. Hansı həvəslə ər qoynuna girəcəkdim, hansi sevgiylə ər nazı cəkəcəkdim? 
   Nəysə gəldilər, cah cəllala toy elədilər. Köcdüm Rusiyaya ərimin evinə. Ev nə ev. Kirayə balaca bir daxma...
   3 il yaşadım. Üç ildə toplasan 3 həftə mənimlə yatağa girmədi. Hər ehtiyyacımı verirdi. Gecə gözətci işləyirdi. Sabah işdən çıxıb ailəsinin uşağının içınə gedirdi. Axşam işə getmədən mənə dəyirdi pul verirdi, bazarlıq qoyurdu evə, təkrar gedirdi işə. Dil bilmirəm, qohum yox, əqraba yox. Dinəndə də yumuruq başımda, qolumdan tutub qapıdan çölə itələyirdi. 
     Atamın evinə gələndən sonra hamilə olduğumu bildim. Qaranlıq həyatıma günəş doğmuşdu. Lakin hamiləliyim də başıma bəla oldu. Ailəm uşağa görə ərimlə barışmağımı istəyirdilər. Mənə ər lazım idi? Yox.
   Nəysə atam ilə böyük qardaşım məni döyə döyə qaynatamın evinə aparıb qoydular. 1 ay da onlarda oturdum. Ərim gəlib mənə sahib çıxmadı. Nə də demədi özün gəl. Bu halda qaynatama yalvardım ki, yoldaşımla danışsın. Uşağımı  burda atamın evində minnətsiz yaşaması üçün bizə şərait yaratsın. Heç olmaya öz həyətinizdən mənə  yer verin. Burada özümə bir daxal tikim. Nəysə yoldaşım bununla razılaşdı. Mənə mərkəzdə 1 otaqlı ev aldı. Boşandım. İndi həmin evdə yaşayıram.
    Aradan uzun illər keçdi. Oğlum böyüyüb məktəbi qurtardı. Atasının imkanı yaxşıdır. Oxumaq üçün atasının yanına getdi. İndi axırıncı kursdadır. Polis akademiyasını oxuyur. Mən burada təkbaşına yaşayıram.
  Birdən fikirləşirəm ki, uşaq üçün də edilən fədakarlıq boşunaymış. Bəlkə də uşaq vaxtı atası onu məndən alsaydı  mən də Kəmalə kimi özümü hayasızlığa qoyardım. Bəlkə də oğlum mənim onun üçün nələr etdiyimi görərdi. Ancaq indi o məni günahlandırır. "Məni niyə atamdan ayırmısan?"- deyir...
   Mənsurun xoşbəxt bir ailəsi  var idi. Elə bir uşaqdan başqa  nədənsə heç uşağı da olmadı. Kəmalədən olan oğlu böyüyüb evlənmiş, anası ilə görüşüb danışsa da anasının ikinci dəfə ailə qurduğunu qəbul etmədi. Evləndikdən sonra  Mənsurgildən ayrılıb nənəsunin evinə köcdü. Zatən Mənsur evlənəndən sonra bibim onu böyüdüb saxlamıxdı.  Mənsurun ikinci oğlu tibb unversitetinə qəbul oldu. Çox savadlı uşaqdır. İki il bundan qabaq Mənsurun xanımı rakdan vəfat etdi. Mənsurun indi 55 yaşı var.  Xanımı öləndən sonra Həlimə gil Mənsura söz atmışdılar ki, arvad kişiyə bu yaşdan sonra lazımdlr. Gəl özünə qulaq yoldaşı tap. Uzağa getmə elə əmiqızın da  təkdir. Onun da qulaq yoldaşına ehtiyyacı var. Mənsur isə  bu barədə danışmağın hələ tez olduğunu vurğulamışdı. Hələ o vaxt yarası təzəydi. Amma onları da cavabsız qoymayıb. Deyib ki, əgər belə bir qərar verəsi olsam bu  qulaq yoldaşı mutləq əmiqızım olacaq. ( o heç vaxt mənim adımı çəkmirdi). Bu xəbəri eşidib umudlənmişdim.  Urəyimdə onun adını dəfn etdiyim məzarda güllər açmışdı. Aramızda bir maneə yox idi. Bu zamana qədər yaşadıqlarımızı qısmət deyib ötüşdürürdüm. İndi ikimizə də bir həyan lazım idi. Aramızda sevgi qalmasa da  bu yaşdan sonra bir birimizin çiyninə iki həmdəm kimi söykənəcəkdik.
   Günlərin   bir günü qapım döyüldu. İlk dəfəydi əmimoğlu evimə gəlirdi. Nə hiss etdiyimi deyə bilmərəm. Çünkinözüm də tərədüdlü qarışıq duyğular içərusində idim. Həm ona unanırdım, həm etibarı qırılmış bir şəxs kimi baxırdım. Həm utanırdım, həm bunca illərdən sonra özümdə daha çox cəsarət tapmışdım. Həm sevinirdim gəldiyinə, həmyaxasından tutub  " bu zanmana qədər hardaydın ay vəfasız" deyib  hayqırmaq istəyirdim. Amma bir köhnə dost kimi  görüşdük. Çay dəmlədim.  Evdə olan, şirniyat mürəbbədən masaya düzdüm. Oturduq, bu zamana qədər  onun mənsiz, mənim onsuz yaşadıqlarımdan danışdıq. İllərin həsrəti solğun günəş kimi uzaqlardan gözlərimizə boylanırdı. Sönmüş payız günəşi qəlbimizi əvvəlki kimi isitməyəcəyini ikimiz də bilirdik. Qarlı qış qapımızın kandarındaydı. Amma yenə keçmişin oduna, illərlə ürəyimizdə qalaqlanmış həsrətin istisinə qızınmağa hazır idik. Sözləşdik, həyatımızı birləşdirib, bundan sonra ömrümüzü bərabər başa vuracaqdıq. Ömrümdə ilk dəfə utana utana onun köksünə sığındım, ilk dəfə öpüşdük. Ürəyindən axıb gələn ehtiras gözlərindən süzülürdü. Lakın etibarını dəfələrlə qırmış adama  belə asan təslim olmaq ağılsızlıq olardı. Ayağa qalxdım.
  - Qurban olum get - dedim 
   Və o getdi. Bir daha gəlmədi. Gedəndə söz verdi o məni evinə aparana qədər nə evimə gələcək, nə də mənimlə telefonda belə danışıb həvəsini söndürməyəcək, güvənini qırmayacaqdır. 
   3 gün bundan qabaq, eşitdim  Zaqataladan 45 yaşında qız alıblar ona. Həlimənin anasına deyiblər öz aramızda qalsın, Mənsuru evləndiririk. Hələlik heç kim bilməsin. Əmim arvadı bibimi qınayıb ki, bəs belə bir şey edəcəkdinizsə elə qız evimizdə idi də... Neçə ildir sevdalı... 
   - Hansı qızdır o? Mənim oğlumu bir uşaqla qəbul etməyən qız? - Deyib anası -  indi mənim oğlum camaatın artığına qalıb? Ona deyərsiz  görsün  2 uşaqla , iki dəfə evli olan 55 yaşında kişiyə  38 yaşında qız uşağı necə gəlir...

   Nə edim, bunun arvadı nə zamansa öləcək deyə mən elə bu zamana qədər oturub onu gözləməliydim? Əslındə ona güvənməmləydim yenə.  Amma yenə hisslərim və ürəyim bu dəfə də  məni aldadtdı...
Deyirəm. Bu qrupda nə yaxşı ki, "Anonim məktublar" adı altında bu rublikani yaratmışam. Fikirləşirəm ki, əlimizdən heç nə gəlməsə də, mənəvi olaraq belə dərdlilərin dərdlərini dinləyirik. Mənəvi də olsa onlara dəstək ola bilirik. Allah heç kimə dərd göstərməsin. Amma sizin də bizimlə paylaşmaq istədiyiniz bir şey varsa buyurun mənə yazın, mən də anonim paylaşım. İnsan paylaşdıqca yüngülləşir.

               ANONİM MƏKTUB  31

 Salam Feride bacı.  Belke de bu yazımı oxuyanda bir çox qadına tanış gelecəm. Bir defe qadın qruplarının birinde de paylaşmışdım. 

  Belke bu statusu oxuyandan sonra deyeceksiniz ki bu lap dashdir ki, intihar etmeyib bu gune kimi.Cox guman insan sirtiqlashir bir muddetden sonra yeqin ona gore.Ushaqliqdan imkanli ailede boyumushem.Amma sevgi baximindan chox yoxsul idim.Atam meni qeti sevmezdi.Bir xosh soz demek nedir, dua edirdim ki doymesin.Sevgi eskikliyi yashayan, qorxu ile böyuyen biri idim.Aqlaya aqlaya yuxuya getdiyim gecelerin sayi yeqin ki 4 reqemli sayi kechib.Universitete girdim.3 cu kursda bir oqlanla tanish oldum.Bir shirin soze mohtac idim deye, bu oqlanin adi sozleri bele meni dunyanin xoshbexti edirdi.

O da imkanli hem de chox yarashiqliydi.Evlendik.Evliliyimizin 1 ili tamam olana kimi her shey yaxshiydi.1 ilden sonra xeyanet etmeye bashladi.Evvel gizli gizli edirdi.2-3 aydan sonra gizletmirdi de.Ele olurdu ele gezdiyi qadinla geceleyirdi.Geldim ata evine.Dedim doze bilmirem.Xeste olmusham.Reseptlerimi de gosterdim.Aqir nevrozve depressiyadan eziyyet chekdiyimi gorse de, atam dedi ki boshanan qiz bura qayida bilmez.Bu qapi senin uzune baqlidir.Qardashim da eyni sheyi dedi.Eve qqyitdim mecbur.

Unini yeni bitirmishdim.Ish tapib kiraye chixaram fikirleshdim.O da ki tapa bilmirdim.Belke min dene cv atdim.Ya cavab gelmedi ya da chaqirirdilar amma goturmurduler ishe.Yoldashim da eve sehere yaxin gelirdi.Bezen de hech gelmirdi.Ne qeder danishmaq isteyirdim ki niye bele edirsen ele deyirdi yene bashladin? el chekde. 2 aydan sonra geldi ki gezdiyi qadin hamiledir. Onunla evlenirem. Evi boshalt. 3 hefteden sonra boshanmaq uchun erizesini verdi.

Men yene de ata evime geldim.Dedim men dozdum amma o boshanir. Neynim indi? Dedi ne ferqi var adin boshanmishdi. Gelme bu eve. Anam mene pul vermek istedu atam dedi qepik de versen boshayaram seni.Qayitdim eve.Qizillarimi satdim.Kiraye tutmaq uchun.Bir de ish tapana kimi yemeyime gore.Mualicem  yarimchiq qaldi. Yoldashimdan mulk iddia ede bilmezdim,chunki evlilikden sonra hechne almamishdi. Birce qizillar idi. 

Cehizleri de kiraye qaldiqim eve getirtdim.Ixtisasim uzre melum mesele ish tapa bilmedim.Satici ishlemeye bashladim.Seher 9 dan axsham 9a kimi ishleyirdim. 300 manat maash alirdim. Qizillarin pulu bitenden sonra cox chetinlik cekdim. 250nin ele 200u kiraye verirdim. Pandemiyaya gore telebe qiz da tapmirdim ki, cox guc dushmesin mene.Dermanlarimi almaqa gucum chatmirdi deye axsham esebden titretme tuturdu meni. Qicolmalarim bashlamishdi.

Niye ne ata evinde ne de er evinde xoshbext olmadim deye dushunurdum elece.Unutmaq istesem de insan unuda bilmir. 2 ildir bele yashayiram. Bir otaq yoldashi tapmisham deye biraz rahatlamisham. Evvel ishe gedende avtobusa da minmirdim. Uzaq yol getmekden ayaqlarimda varikoz yaranib.Anam ozu ishlemir.Atam da pul vermir deye mene destek ola bilmir. Ancaq ayda 1 gizlin gorushuruk.

Bir bacim var. Evlidir. O ara sira evime gelir gedir. Her gelende de kechmish yoldashimdan,  onun gezdiyi yeni evlendiyi qadindan danishir. Bayaq instaqramina baxdim. Kef edirler. 

Menim gunahim nedir bes? Niye surunurem?Ne olacaq axirı? bilmirem...

Teklik bir terefden sixir meni.Yoxluq bir terefden. Bir terefden de men onu hele de sevirem. Onun o qadina toxunmasi, opmesi meni xeste edir. Niye bitmir bu çilem? 

Indi men intihar etsem deyecekler zeif idi etdi. Zeif olan biri bu qeder surunmeye gucu catmazdi. Maddi surunmekden chox menevi surunmek ruhumu oldurub.

Ruhum yashamir onsuz. Bedenim de robot kimi proqramlanan gunluk ishleri gorur.
___________________________________ANONİM MEKTUB 32

Dünəndən yüz dəfə götür qoy eləmişəm yazım ya yazmayım. Bəlkə də qrupda məni tanıyanlar var. Bəlkə də bu yazımla mənim kim olduğumu biləcəklər.
   1994 ildə toy günümdə ailəmin böyük bir sirri açıldı. Təsəvvür edin bu necə bir dəhşət idi, şadlıq evi bir birinə dəymişdi. Az qala anam ölürü. Atamın rəziilliyi  anamın və nənələrimin cahiliyi ucbatınan az qalırdı anam ölə 
    Deməli anamla atam təzə ailə qurubmuş. Anam bir ayın gəlini imiş. Atam o vaxt rayondan Bakıya Ekarusda işləyirmiş, iki gün evdə iki gün işdə. Atam baz adam olub. Dişindən, damağından qız gəlin qaçmazmış. Elə birinci arvadı da buna görə əlindən qaçıb canın qurtarıb. Və təbii ki, anam da da bunu bilirmiş. Amma nə olsun, o vaxtın şərtləri qızları susmağa məcbur edirdi. Ata ananın kəsdiyi yerə  başının qanı axarmış
    Atam anamdan əvvəl bir qıza təcavüz edibmiş. Dərdini heç kimə deyə bilməyən qız  özünü asaraq intihar edib . Aradan bir neçə ay  kecəndən sonra  evdən qızın gündəliyi tapılıb. Məlum olubmuş ki, qızın ölüm səbəbi atam imiş. Elə o vaxtan o qızın qardaşları atama düşmən kəsilir.  Neçə dəfə atamı kruqa salırlar, şərləyirlər. Lakin ürəkləri soymayıb. Əllərində dəlil sübut olmadığı üçün atam təmizə çıxır. 
   Nəysə  atam anamla evlənir, Günlərin bir günü, atam toydan sonra  ilk dəfə reysə çıxır. Və həmin günü atam ağır yol qəzası keçirir. Hətta bu qəzanın səbəbkarı kimi düşmənləri də şübhəli kımı cinayyət məsuliyyətinə cəlb olunur.  Atamın avtobusuna qarşıdan gələn kamaz sürüb geçmışdı. İki nəfərin ölümüylə nəticələnən qəzada atam ağır yaralanır. Atamı və digər sərnişinləri  Bakıda xəstəxanaya yatırırlar. Atam  Ölümcül vəziyyətdə olur. Bütün camaat Bakıya atamın hayına qaçır. Anam iki həftənin gəlini idi, təzə gəlin olduğundan ona heç nə demirlər və anamı atamın yanına aparmırlar. Anam evdə tək qalır, balaca baldızıyla (5 yaşı var imiş, o biri baldızlar ərdədir) 
  Nəysə 3  4 gün sonra atamın qəzaya düşmə xəbəri bütün qəsəbəyə yayılır. Anam özün öldürür, qohum əqrabaya yalvarır ki, məni də Bakıya aparın. Və təbii ki ailənin böyüklərinin  razılığı olmadan cavan gəlinin kiminsə yanına düşüb Bakiya getməsi doğru deyildi. Heç aparmazdılar da. Odur ki, anamı təsəlli edirlər ki, otur yerində və burada, bol bol dua et və ərini gözlə. Anam da məcbur evdə qalır. Əvvəl nənəmgilə getmək istəyir (anası gilə). Sonra fikirindən daşınır, qorxur ki heç kimə demədən anası gilə getməyi söz söhbətə səbəb olacaq.
  Beləcə atam və onun ailəsi Bakıda. Anam və baldızı rayonda qalır. Atam isə koma vəziyyətində 8 ay xəsrəxanada qalır.
   Nəysə atam 1 ay idi xəstəxanadaydı. Anası orada qalıb ona qulluq edir, arada babam gəlib evə dəyib, evin ehtiyyaclarını görüb qayıdırmış.
  Elə bu günlərdə atamın qəzaya düşməyi atamın  düşmənlərinin də qulağına çatır Düşmən həmişə  püsuda durar deyirlər e...  İki qardaş və 1 əmoğlu evi basır, anama və 5 yaşlı balaca bibimə təcavüz edirlər. Anama da hədə qorxu gəlirlər ki, bu barədə bir adama bır şey desən səni   öldürəcəyik. Anam uşaq və cox saf bir qız  olubmuş, Ərinin bir qıza təcavüz etdiyini və düşmən qazandığını onun  qulağına çatdırmışdılar. Amma guya neyləyə bilərdi ki? Nə olur olsun camaat təcavüz edəni yox, təcavüz ediləni günahkar tutardı. Yanı bildiyimiz dana düyə məsəli...
   İndi də anam fikirləşir ki, əgər bu barədə bir adama bir şey desə, özü biabır olacaq. Hamı onu günahlandıracaq. O ölən qızın adına yaxılan qaralar buna da yaxılacaq. Nə onu müdafiə edəcək əri yoxdur, nə də özünün mübarizə etməyə  gücü. Dilə dişə düşəcək. Həm də, ərinin oğraçlığına görə onun başına gələnlərə düşmənləri, qonşular, onları istəməyənlər də sevinəcək. Bir tərəfdən də qayınları, lap əri bu hadisədən xəbər tutsalar yenidən qan düşəcək. Təşviş içində ürəyində götür qoy edir, fikirləşir ki, Rəna (balaca qız) bunu heç kimə deməsə kim nə biləcək nə var nə yox. Rəna mamamı (bibi, bəzi yerlərdə atanın bacısına mama deyirlər) da qan  aparır, pis günədir. Anam yazıq  qalır bu qızın əlində. Nə edəcəyini bilmir. Hay salıb camaatı buraya töksəydi, camaat olanlardan duyuq düşəcəkdi. Nə edim, neyniyim deyərkən, səhər tezdən təsadüfən ana nənəm gəlir bunlara. Bunları belə görüb özünə əl aparır. Baxır ki, körpə qızı qan aparır, qanaxmadan qız sap sarı saralıb. Dəliyə döner ki, xalx uşağını sənə tapşırıb gedib, bəs uşağın başına gələn nədir? Anam qorxusundan anasından məsələni gizlədir. Rəna ağacda oynayarkən  ağacdan  yıxıldığın deyir guya uşaq  atı bağladıqları  çıvinin üstünə düşübmüş. Nənəm təbii ki buna inanmır. Belə şeyə uşaq muşaq inanardı.  Nənəm isə dünya görmüş qadındır. Anam and içir aman edir ki guya uşaq tumanın islatdığı üçün  qızı soyundurub, evə keçərək, qıza təzə paltar gətirəcəkmiş.  Bu zaman uşaq tumancaq ağaca çıxıb və oturaq halda civinin üstünə düşüb. Nəysə nənəm  qızı götürüb qaçır həkimə. Həkim məsələni başa düşür ki bu yıxılmaq söhbəti deyil. Nənəmin canını qorxu alır. Bilir ki 5 yaşında uşağa təcavüz edən alcaq mütləq onun  qızna da təcavüz edər. Doktorun əl ayağına düşür, böyük məbləğdə rüşvət təklif edir, qıza ağacdan yıxılması və bu üzdən bakirəliyi pozulmasına dair kağız alır. Bunu bir həkim, bir anam bir də nənəm bilir. Nənəm evə gəlir anamın saçını əlinə dolayır, düzünü deməsini istəyir. Anam məcbur olub düzünü deyir. Nənəm özünə həşir gəlir, nə gəlir. Bəlkə də anam o vaxtlar cavan olub, avam olub. Bu təcavüzün nə demək olduğunu ağlı o qədər də qavramayıb. Amma sonralar, ağlım kəsəndən anamı həmişə ağlar görmüşəm. Nə pul, nə ev eşik,  nə bu nə sərvət anamın gözündə deyildi. Anam həmişə özünü bədbəxt sayırdı.
  Guya bu sirr nə qədər gizli qalacaqdır ki? Bu gün də olmsa sabah anam cəhənnəm, (bunu gizlədib  inkar edə bilərlər) Rəna ortaya çıxmayacaqdı? Nənəm bir qadın kimi, ən başlıcası ana kimi bu məsələni  qudasına üstüörtülü də olsa başa salmalıydı . Bəlkə qadın qadına bu sirri açıb ağartmadan,  düşməncilik alovlanmadan, arada qaynayan qanı yatırarlar.
   ANamın qorxusu düşmənləridən idi. Birdən orda burda  ağlzlarını boş qoyarlar. Camaat duyuq düşər. Balaca qəsəbə. Anam bilirdi ki, bu məsələ açılsa  bu dəfə bu qan onun da qardaşlarına bulaşacaqdı. Hansı qardaş bu haqsızlığa dözər?  Bacıcının günahı olmaya olmaya kiminsə nə zamansa elədiyi bir qələtə görə gəlib onun bacısını zorlasın. Bu qəbul edilərmi heç?
    Lakin nənəm anamı sakitləşdirirdi. Keçinin əcəli gələndə buynuzunu çobanın çomağına sürtər. Hansı ağılsız  özü öz razılığıyla ölüm fərmanını verər? Bir sən Rənanı susdur, qalanıyla işin olmasın qaynanala bu işi yoluna qoyacam, qorxma - deyib özü Bakıya yola düşür. Anam da xəstəxanada qalır Rəna mamamın yanında. Qohum qonuşuya hay düşmüşdü kı, bəs uşaq ağacdan yıxılıb, qarnı yırtılıb, bakirəliyini dilə gətirən yoxdur hələ. 
    Nənəm də həkimə tapşırmışdı ki, uşağın anası gələnə qədər palataya heç kimi qoymasın... 
   Nəysə nənələrimin ikisi də gəldi. Ana nənəm, ata nənəmə zorlama olduğunu başa salmışdı. Özü də ona tapşırmışdı ki, bu barədə anamın üstünə düşsə, bu sirri başqa adama desə sizi bu rayonda biyabır edəcəm, qızımı boşatdıracam falan... Oğlunun zibilinə mənim qızım da düşdü. Amma daha  qan tökülməsin deyə bir daş altda bir daş üstə...

   Nəysə. Anam hamılə qalır. Nə etsinlər. İlk uşaq... O vaxtkı şərtlərlə  həkimin boynuna diri ilan salsan  ilk  uşağı almazdı. Sabah bu uşaq ortaya çıxsa əri deməyəcək bu uşaq hardan? Ərini buna necə inandıra bilərdilər ki, lap inandırsalar təkrar qan düşməzdimi? Burada iki qurban var idi, biri anamın evlilyi, biri günahsız körpə... Bəli, qərar verilmişdi. Anam evliliyini pozmayacaqdı, əvəzində  bu sirri ömürlük bağlamaq üçün hələ insan kimi formalaşmamış bu körpəyə ölüm fərmanı verilmişdi.
    Ana nənəm əlində olan pulu Rənaya həkimdən kağız almaq üçün vermişdi, hələ borca da düşmüşdü. ata nənəmgil də olan olmazın satıb atamın yolunda qoymuşdular. 
    Bir sözlə uşaq qalası olur. Lakin iki quda sözü bir yerə qoyur ki, uşaq olan kimi uşağı detdoma qoyacaqlar.  Lakin uşaq anamın qarnında böyüdükcə anamın analıq hissləri qabarır. Lazım olsa başına gələnləri  bütün dünyaya car çəkəcək, amma uşağını atmayacaqdı. Yenə iki quda baş başa verir. Belə məsləhətə gəlirlər ki, məsələni  evin kişilərinə də bildirsinlər bərabər çözüm seçsinlər.
   Nəysə uzun sözün qısası. Ana bababamın razılığıyla son qərara gəlirlər. Nənəmin hamilə olduğunu aliəmə yayacaqlar.
  Bəli nənəm "hAmilə" qalır. Anam 6  7 aylıq hamilə olanda atam özünə gəlir. Atamın ailəsi böyük bir borca girib atamı buralardan uzaqlaşdırmaq məqsədiylə  müalıcə bəhanəsiylə onu Rusiyaya dayısıgilə göndərirlər. Babalarım anamla  nənəmə , Mingəçevirdə ev tuturlar. Uşaq olana qədər anamla nənəm  orda qalırlar...
   Atam Rusiyadan qayıdanda artiq anamın bır qızi olmuşdu. Amma hamı bu uşağın nənəm və babamın qızı olduğunu bilirdi. Guya arzuolunmayan və ağır  hamıləlik kecirdən nənəm həkim kontrolunda olması  son aylarını Bakıda xəstəxanada oımalı imiş , anam da ona baxırmış...
   Nəysə atam Rusiyadan gələndən sonra anam dalbadal  hamılə qalır. Mən məndən sonra 3 bacım, 4  qızdan 12 il sonra  qardaşım  Vasıf dünyaya gəldi. Beləcə köhnə sirrlər zaman zaman unudulub getdi. 
  
   Rəna bibim böyüyüb çox  gözəl bir qız olmuşdu. Unversitet tələbəsi idi. Unversitetdə dəfələrlə fərqlənmə almışdı. Uğur bu qızdan yan keçmirdi. Hələ unversitetdə oxuyarkən səsı elimi  araşdırmalardan gəlirdi. Həddindən artıq savadlı bir qız idi. Məhz elə bu səbəbdən də elit təbəqənin ailələri bu qıza elçi düşürdü. Yaxşı və gözəl yerlərdən də istiyənləri var idi. Lakin uşaq olsa da deyəsən beynində o amansız günün travması ilişib qalmışdı. Mən ərə getməyəcəm deyirdi. Amma sən saydığını say, gör fələk nə sayır. Unversitetin axırıncı kursundan pratikaya gedir. Kimya üzrə oxuyurdu. Orda təcrübə rəhbərinə  vurulur. Bir müddət görüşürlər. Evlənməyə qərar verirlər. Elçilik ərəfəsində  məlum olur ki bu oğlan ona təcavüz edənlərdən birinin oğlu ya da qohumlarınldandır. Ailələr bu izdivaca qarşı çıxır. Həmin gün ilk dəfə Rənanın gözləri qarşısına gəlir və həyatının ikinci travmasını yaşayır, ağır depresiya keçirdir. Ondan sonra bütün həyatına nifrət edir və bir daha ər adı titmur. Indı 50 52 yaşi var, kimyaçı müəllimədir, amma ərə getməyib.
   Gələk mənim toyuma. Özümüz Bakıda yaşasaq da ailələrin razılığı ilə məni kəndlilərinin oğluna verdilər. Atamın imkanı əla idi. Hələ o vaxtlar  Türkiyəylə Azərbaycan sərhədləri təzə açılmışdı. Atam Türkiyə Azərbaycanın reysinə işləyirdi. Yaxşı pul verirdilər atama. Pula pul demirdi.
   Mənə elə anamgilə yaxın iki otaqlı ev də almışdı. İçini də cehizimlə doldurmuşdu. Nişanlımı da yanına salıb özüylə səyahətə aparır, eyni zamanda da ona öz məsləyini öyrədirdi. Hər şey dört dörtlü idi. Cehiz toy...restoran... Vur çatlasın, çal oynasın toy gedir... Bu vaxt tamada dayılarım və xalalarıma söz verdi. Baxdım, bütün xalalarım gəldi, bir Rəviyə xalam (yanı nənəmin övladlığa götürdüyü anamın qızı) gəlmədi. Məttəl qaldım  xalam demək olar  ki, bizim evimizdə böyümüşdü, xalama hec xala da demirdim. Aramızda 1 yaş var idi, padruqa kimiydik, hətta bacı kimi. Görəsən kim nə deyib ki, küsdürüb bunu? Mən gəlin masamın arxasından ha göz qaş edirəm ki, nolub? Bu dillənmir. Elə dolub ki, çırtma vursan qanı damar. Nəysə, bu dəfə söz bacılarıma söz veriləndə bu da bacılarıma qoşulub gəldi. Baxdım nənəm bunu geri qaytarmaq istəyir. Bu isə əməlli başlı nənəmlə süpürləşır. Anam bunu qucalayır, nəsə yalvarır. Əlin ayağın öpür. bu da  anamı ıtələyir...
   Nəysə söz buna verildi. Bu xeyir dua verərkən, dedi bacımı təbrik edirəm. Camaat bunu alqışladı. Elə mən də. Axı biz bacı kimiydik. Birdən bu mikrafonu ağzına yaxınlaşdırdı. Mən İfadənin qızı, Aynurun böyük bacısıyam dedi, ifadə mənim bacım deyil, anamdır, mən Aynurla bacıyam ...
  Ay allah, aləm dəydi bir birinə. Atam  içib özündə deyil. Stoldan meyvə bıçağına qapıb düşdü anamın üstünə ki bu nə sayaqlayır? Nəysə anam xəstəxanalıq oldu. Toy dağıldı.
  Demiyəsən, Rəviyyəni bir oğlan istəyirmiş. Onun elcilik vaxtında nənəm anamı çağırıb ki, bəs gəl, qızının elcıliyində özün  iştirak elə. Anamla nənəm danışanda Rəviyyə də təsadüfən bunu eşidib, bunlar da söhbəti fırladıblar. Rəviyyə məsələni həll eləmədən ərə getməyəcəyini deyib. Axırda ana babam Rəviyəyə deyib ki, sən bizim qızımız deyilsən. Bu da and içib ki bunu onlara bağışlamayacaq.
   Nəysə bu əhvalat kənddə və menim yeni ailəmdə söz söhbətə səbəb olmuşdu. Özümə yer tapa bilmirdim. Anama nifrət edirdim. Çünki heç bir səbəb bilmirdim. ANam xəstəxanada özünə gələndə nənəm bizi yığdı başına. Gəldik anamın yanına. Rəna  mama  da orada idi. Dedi ki, bəs belə belə. Rəna bibim də xəyal məyal yadında qalanları danışdı.
  Atam utandığından heç kimin üzünə çıxa bilmirdi. Atam eşidəndə ki, o vaxt 5 yaşında bacısına da təcavüz olunub bunun qısasını yerdə qoymaq istəmədi. Amma  qısasını kimdən alacaqdı ki?  O bədbəxt gecədə anam onlara təcavüz edənlərin üzünü də xatırlamırdı , heç tanımırdı da.  Sadecə bilirdi ki ona təcavüz edənlər filankəslərdəndir.
   Atam o gedən çıxıb getdi istanbula. Orda qalıb evləndi. İndi uşaqları var, danışmırıq, arada girib arvadının, uşaqlarınən profillərinə baxıram. Bilmirəm anama, bizə çəkdirdiyi bunca zülümdən sonra allaha nə cavab verəcək? Heç elə bil bu yaşananalar onun həyatı deyil. Onun həyatı türk qızı və ondan olan uşaqlarıdır. O biri bacılarım ailə qurdu toylarna gəlmədi, pul yolladı. Var yox tək  qardaşım keçən il getdi arxasınca, heç olmasa mənim toyuma gəl dedi. Gəlmədi. Pul verdi, qardaşım da pulları çırıb tökdu ki mən bura dilənməyə gəlməmişəm. Görəsən bizim günahımız nə idi. Elə murdarın övladı olmaq?
   Rəviyyə evdən qaçdı, pis yollara düşdü. İzini demək olar ki, 6 7 il tapa bilmədik. Sonra xəbər tutduq ki, Qatarda bir ərəb şeyxinə ərə gedib. İki qızı və nəvələri var.
    Anam 3 qız  bir oğlanla qaldı bu evin altında çətin vəziyyətdə.  İt zülümüylə nənələrimin köməkliyi ilə onları yerbə yer elədi. Unversitet və kareya baxımından ən böyük dəstəkçımız Rəna mamam oldu.  Anam indi xəstə düşüb. Köhnə evimizdə hərəmiz bir həftə, bir həftə yanında qalırıq. Bu da fədakarlığının sonu...

  İndi deməyim odur ki, əziz qadınlar, heç  bir kişi yaxşılığa layiq deyil. Heç bir qadın özünü kişi üçün  fəda etməsin. Ailə dramımızdan aldığım dərs  bu oldu. Harda ki, gördün ərin, atan yıxılıb, birin də sən  vur. Çünki (içlərindən yaxşıları seçmək şərtiylə) hamısı zibildir.
ANONİM MƏKTUB 33

Sən elə belə də qal Qaqa...

   25 yaşlı cavan oğlanam. Mən heç vaxt özümü bu cəmiyyətin tərkib hissəsi kimi hiss etməmişəm. Özümü bu cəmiyyətin heç bir sferasında görə bilməmişəm. Yasamalda doğulub böyümüşəm. Ancaq tipik "yasamal uşağı", "çöl bayır uşağı" jarqonu heç vaxt olmayıb məndə. Özümü bu cəmiyyətə həbs olmuş, bu cəmiyyətdə doğulmuş, amma ruhu heç vaxt bu cəmiyyətə aid olmayan biri kimi hiss edirəm. Demirəm cəmiyyət pisdir, mən yaxşıyam. Mən sadəcə özümü onlardan biri kimi, adi biri kimi hiss etməyi çox istərdim. Necə deyərlər, "hamının dəli olduğu yerdə, ağıllı olmaq axmaqlıqdır". Söhbət təkcə mentalitetdən filan getmir. Cəmiyyətimizin ümumi bir jarqonu var və mən 25 yaşıma qədər buna heç vaxt uyğunlaşa bilməmişəm. Mən heç vaxt "tıxac" sözünə "probka" deməmişəm. Axı niyə "probka" deməliyəm? "Əmək kitabçası" yerinə niyə hökmən "tridovoy" deməliyəm? Ümumiyyətlə insanların aralarında danışanda işlətdikəri sözləri belə anlaya bilmirəm. Bir insanın satira anlayışı niyə "Tosu"dan ibarət olsun axı?  "Bozbash Pictures" və ordakı "Fəlakət" rolu, onun "əla, əla" sözü necə bütöv bir cəmiyyəti ağuşuna ala bilər axı? Bu millət nəyə güləcək, nəyə ağlayacaq, nəyə əsəbiləşəcək, nəyə sevinəcək, hələ də anlaya, təxmin edə bilmirəm. Məsələn o vaxt Hacıbala Abutalıbov "Azərbaycanda bir dənə kişi var" sözünü deyəndə, mən düşündüm ki, bizim kimi bir tərs baxışa belə "razborka" yaradan insanlardan təşkil olunmuş aqressiv bir cəmiyyət, bunu bu sözünə görə məhv edəcək. Amma tam əksinə, cəmiyyətimiz bu hadisəni gülüş predmeti kimi qəbul etdi. Bəlkə də kiməsə əsəbiləşməyə də "dux" lazımdır. İnanın ağlımda o qədər şey varki, sadəcə mənim də, sizin də o qədər vaxtınız yoxdur. Hər nəysə, bu sözlərim kimlərinsə xoşuna gəlməyəcək, bilirəm. Amma yenə də məsləhət almaq istərdim. Nə edim?
ANONİM MƏKTUB 34

Bu dəfə ANONİM MƏKTUB canlı görüşdəndir.

     Qızımı qayınım oğluna nişanladıq. Polis akademiyasında oxuyurdu. Bakıda. Bilirsən, Naxçıvanda iş tapılmır. Qayınım və arvadı da İstanbulda işləyirdilər. Qızları da özləri ilə aparmışdılar. Buradakı evləri boş qalmışdı. O vaxt biz də kənddə olurduq. Elə qayınımgilllə həyətimiz bir yerdə idi. Uşaqlar da bir yerdə böyüyüb qaynaşmışdılar. Sonra da bır bırlərini sevdilər. İki sevənə nə deyə bilərik ki, həm də özümüzünkü dabə...
   Qəşəy nişan taxdılar, ədəb ərkannan. Bu bərabərlik hamımızın ürəyincə idi.   Nəysə. Dedilər oğlan məktəbi qurtarsın, Naxçıvanda işə düzəlsin. Sora toyların eliyək.
   Oğlan arada gəlib gedirdi evlərinə. Bu  kəndə gələndə əlim qalırdı ürəyimin başında. Deyirdim cavandılar dabə, birdən şeytan yoldan çıxardar ikisini də bə... O kənddə olanda qızı gözdən qoymurdum. Nəysə bir gün qonşuda yas düşdü. Mən haya qaçdım. Bu ciyəri yanmış qız, durmaz keçər əmisi gilə. Vallah qorumaqla deyil. Həmişə  bir iş yoldaşım vardı. Deyirdi ki, qızı nə qədər qorusan o qədər yolun tez azar. Nəysə  qələt elədilər ikisi də, başlarından yekə. Oğlan heç nə olmamış kımı çıxdı getdi Bakıya. Qız da mənə heç nə demir.
  Aradan bir qədər vaxt keçdi. Gördüm, ay bacı. Bu qız heyva kimi saralır, gül kimi solur.  Hı, hı... Hı, hıı...  Dediki bə belə belə. İndi oğlan nə bu qızla danışmır, nə mesajına cavab vermir. Nə yiyə durmur. Qıza deyib sən yaxşı qız olsaydın, toydan qabaq mənə təslim olmazdın.
   Zəng eləyib qayınımgili çağırmışıq. Yazıxlar... yazıq ilan vursun buları. Neyləsinlər. Bunlar demişdi ki, gedin başınızdan yekə qələtizi elıyın? 
   Nəysə nə başınızı ağrıdım. Gədə getdi Bakıda dadandı boşanmış bir gəlinə. Gəlinin də 1 yaşında bir oğlu var. Allah deyənnən demədi, bacı. Gizlincə gedib kəbin kəsib yığışdı bu qadının evinə.  Öz halalına yiyə durmadı camaatın artığına ər oldu. Balamı bədbaxt elədi. 
   Nəysə, aradan iki il keçəndən sora çıxdıq gəldik, bura. Naxçıvan şəhərinə.  Gücnən güc qızı əmələ gətirmişik. Ev tutduq kirayə. Özümüz də bunun yanıda  qaldıq. Qız da parıxmaxrdı. İşlədi. Bir müştərisi bu qızı qardaşına istədi. Nə bilək, kimə soruşdüq dedilər yaxşı adamdı. Oğlan rusetdəydi. Gəldi toy elədi apardı. Qızı orda qoyub, özü yoxa çıxdı.  Qız zəng elədi ki, ay mama  bu oğlan evə gəlmir, aylarla üzün görmürəm. Ac susuz qalmışam tanımadığım yerdə. Özü də boyludu
  Atası getdi gətirdi. Heç bir dəfə də nə gəlib soruşan olmadı ki, nədi nə xəbərdi. Qızı boşatdırdıq. Heç boşanmaya da gəlmədi. Adresini də tapmadılar ki, məhkəmə kağız yollasın. Qızın bir oğlu oldu. Allah getsin o günlər qayıtmasın. Bu qız həyatının ikinci şokunu yaşadı. Bu qızla bərabər biz də öldük, dirildik. Day halımızı təsəvvür elə da bə. Halımız hal, günümüz gün dəyil.
   Nəysə... Uşağının 5 yaşı vardı.Handan hana bu qız özünə gəlmişdi ki. Bir qanına bulanmış biri çıxdı qarşısına. 3 dəfə evlənib boşanmışdı. Evin eşiyin 1 ci arvadına verib çıxmışdı, ikincini alıb, ikinci də dirəşıb mən də ev eşik istəyirm. Bunun da imkanı yox. Bunu boşayıb 3 cünü alıb. Bu da buna dağ çəkib, o birilərdən betər... Böyük qızı elə bu qızımla eyni yaşda, özü də maşennik... Etmə eləmə ay bala-dedik. Kim idi məni eşidən. Balaca qızın toyu idi,  getdik Bakıya bunun toyun eləməyə. Bu qız bizlə gəmədi. Dedi Habıl qoymur. Az Habıl kimdi, haranın tulasıdı. Ərin dəyil, qərdaşın dəyil, kimdi axı?  Biz dedik, ay bacı, biz eşitdik. Toyu zadı elədik, bir həftə sonra gəldik ki, bıyy. Qız uşağı da alıb gedib oturub bunun yanında. Bunun da nə evi  var, nə eşiyi var. İki arvaddan olan uşaqlarına da alıment verir.  Bəs bu nə qazanır ki, nəylə də 4-cü arvada, onun uşağına baxa.
  Nəysə ay bala gəl əvimizə.  Bundan sənə ər olmaz. Dedı bır uşaqla da məni başqası almaz. Varsa da Habil yoxsa da.  İt olsun qurd olsun adı üstümdə ər olsun.
   3 aylıq qızı var indi. O gün bacım zəng edir ki, başını orda islat, burda qırx, durma gəl.
  Deməli bu qanına bulanmış köpəyin oğlu, özündən 12 yaş iri bir arvadla oturub durur. Arvadın da əri var, iri uşaqları... Qızım xəbər tutub, mesajların oxuyub, görüşdükləri evi basıb. zəng eləyib ağzından gələni deyib.  Deyib ərinə deyəcəm. Arvad deyir, ərim də səni... ərini çək qıçına bağla da bə. Nə  qədər eliyirəm ərin mənnən əl çəkmir. 
  Çəkmişəm yaxasınan ki, a köyəyoğlu  dərdin nədi. Gül kimi, arvadın, cavan gəlin. Deyir qızın maa arvaddıq eləmir. Ə bə nətər arvaddıx eləsin? Qulluğunda durur - durur, yeməyini bişirir - bişirir. Palratını yuyur yuyur. Uşaq doğ dedin - doğdu... Əlində gül kimi sənəti var, öz pulunu özü qazanır qazanır - qazanır. Kirasını verir - verir. Bə nə istəyirsən?

 Bu yerdə həmsöhbətimin sözünü kəsirəm :
  -  Qızın evində müqəvva saxlayır?
  - Necə ki?
   - Madəm  qızının bu fədakarlığının qarşılığında ər buna xəyanət edirsə, bu xəyanətdəndə qızın diksinib ərinə arvadlıq etmirsə bəs, onda bu ər onun nəyinə lazımdır? Boşasın da. Neynir ona, uşaqlarına baxmayan, ona xəyanət edən əri? 
  Xanımın gözləri böyüdü.
  - Biyy, sabah demiyəcəklər bu uşaqların dədəsi hanı?
   Cahil düşüncəyə başımı bulayıram. Qadın davam edir.
   - Deyirəm, Bala get nə deyir ud, nə qələt eliyir yola ver. Adı üstündə ər olsun. Deyəcəklər iki ərə getdi, saxlamadılar.
  - Yaxşı bir sual verim. "Adı üstündə ər olsun" deyib ailə  quran qızlarımıza məsləhətin nədir?
  - Öz qızıma da deyirəm. Ərin nə deyir elə. Zəhər də olsa ud.  Yenə ilk  ilsaydı başa düşmək olardı. Ay bacı. Balaca yerdi, hamı bir birini tanıyır. İki uşaqla boşansa adama nə deyərlər. Deməzlər birinci pıs oldu, bəs buna nodu?
   - Bəs o 3 arvad alıb boşayan  kişi, 4 cü arvadı boşayanda həmin sözüü də ona  demirlər?
- Əşii kişiyə söz yapışır? 

   Deyirəm nə qədər ki bu "deyəcəklər" var, nə qədər ki, " adı üstümdə ər olsun" düşüncəsi ki var, bizim qızlar elə bu " deyəcəklərin" belə ərciyəzlərin  köləsi olaraq bədbəxt olacaq...

ANONİM MƏKTUB 35

Fəriş abla. Bilmirəm qrupa uyğundur yoxsa yox. Qrupda ağıllı məsləhət verənlər çoxdur.  Hər zaman yazılan rəyləri izləyirəm, paylaşımları təqib edirəm. Yazılan rəylərdən, səslənən fikirlərdən özümə nəəticə çıxarıram çox vaxt. Gəlin etiraf edək ki, bəzən elə şeylər yaşayırıq ki, bəsirət gözümüz bağlı olur, özümüz özümüzü idarə edə bilmirik.

   Bəlkə də ölümünə sevirdik bir bilrimizi. Aramızda hər cür münasibət olmuşdu  sevgiliykən. İşdə məhəbbət məcarası yaşamışdıq. Hamı da bilirdi. Bizim ayrılacağımız heç kimin ağlına gəlmirdi. Hamı deyirdi bunların ayrılmağı ətlə dırnaq kimi olar. Biri araya girib ayırar, sonra da iylənib çıxar. Uzun sözün qısası.
  Məni atamın dostunun oğlu götürüb qaçdı. Elə ailəmizin də əli göydəydi mən sevdiyimdən ayrılım, məni başqasına versınlər. Sevdiyim yetim uşaq idi, internatda böyümüşdü deyə heç kim onu adam yerinə qoymaq istəmirdi. 
    Beləcə nə qədər çığır bağır salsam da, hayıma səs verən olmadı. Mən geri qayıtmayım deyə  məni qaçıran oğlan zorla mənə sahib oldu. Əslındə mənim ilk sahibim öz sevdiyim idi. Gələcək ərim olan bu alçaq mənim bakirə olmadığımı bılsə də, ailəsinə mənə özü sahib olduğunu dedi. Beləcə bakirəlik mövzusu bağlanıb getdi.
   Uzun illər bir yerdə yaşasaq də mən bu adama isinişə bilmədim. O ağlımdan fikirimdən çıxmırdı. Ailə qurduqdan sonra da məni itirib axtarması, arxamca gəlıb yoldaşımla dava salması mənə gələcək bərabərliyimizə ümüd verirdi. Odur ki, mən özümü nə bu evin gəlini sayırdım, nə də bu adamın arvadı. Düşünürdüm ki, əgər ana olacağamsa mənim uşağımın atası sevdiyim o adam olmalıdır.
   Lakin yoldaşım məni boşamırdı. Mən isə xəyanət etməyi ağlımın ucundan belə keçirmirdim. Saf sevgimizə haram qatmayacağıma söz vermişdim. Mən bu adamdan boşanacaqdım, onun halal hümmət xanımı olacaqdım , o da uşaqlarımın atası olacaqdı. Hər zaman bu xəyalla yaşayırdım. Taa o zamana qədər ki, o evləndi. Bütün ümüdlərim kül oldu. Yavaş yavaş yoldaşıma geri döndüm. Besirət gözüm açıldı. Bu zamana qədər yoldaşımın mənim üçün etdikləri kino lenti kimi gəlib gözlərimin qarşısından kecirdı. Günü gündən onu unudub, bunu sevməyə başlayırdım. Buna bağlanırdım. İllərələ ona qarşı olan laqeyidliyimin əvəzində onu ata etməklə sevindirməliydim. Lakin içdiyim dərmanlar məndə sonsuzluq yaratmışdı  uşağım olmurdu. Gec də olsa özümü ona bağışlatmaq istəyirdim. Nolsun. Onu qırdığım qədər qırmışdım. O məndən soyuyub, başqası ilə münasibət qurmuşdu.
    Daldan atılan daş topuğa dəyər deyirlər. Mən indi ayılmışdım ki, həyatımı və qısmətimi özüm cızmaqla  nə qədər səhv etmişəm. Əgər bəxtım belə gətirmişdisə gərək həyatımı axarına buraxaydım.
   Nəysə. Yoldaşımın başqa qadınla münasibəti mənə pis təsir edirdi. Qısqanclıqdan özümü öldürmək dərəcəsinə gəlmişdim. İllərlə "boşanaq"  deyə  yalvardığım və məndən əsla vaz keçməyəcəyini deyən adam indi qısqanclığıma dayana bilmirdi. "Boşanaq" dedi. Boşandıq. 

 Boşandıqdan sonra keçmiş sevgilimlə 12 il sonra görüşdük. Həm də sevgililər günündə. Əlində bir çıçək də yox idi. Halbu ki, vaxtı ilə o bir dənə özəl günü qaçırmazdı. Özəl hazırlaşardı belə günlərdə. O soyuqda, məni Gənclik parkına apardı.  Elə çöldə bir skamekada oturduq. Heş zad. 12 ildə məni unutmadığını dedi. Havadan sudan danışdıq. Neçə illərdir xarıcdəydi. Təzə gəlib. Oturduğumuz yarım saat içində bəlkə arvadı 10 dəfə zəng elədi. Üzür istəyib qalxır, gedir kənarda danışıb gəlirdi. Danışanda üzünün mimikasını məndən gizlədir. Gözü ətrafa baxır, sanki biri bizi ikimizi bir yerdə görəcəyindən ehtiyyat edirdi. Ozümü onun yanında güvənsiz və artıq kimi hiss edirdim . 
 O qədər soyuq idi ki, elə bil 12 il bundan əvvəlki bir birimiz üçün dəli divanə olan, yataqda sərhəd tanımayan adam deyildi. Arada elimi tutur, hələ də məni sevdiyini deyir. Bu dəfə onun səmimiyyətinə inanmırdım. Çünki, hər dəfə mənə o sözləri deyəndə onun gözləri qəribə parlayırdı. Ən ehtiraslı vaxtımızda, hətta ehtirasımız sondükdən sonra o parıltı gözlərindən getmirdi. İndi o gözlərdə o parıltı o sevgi yox idi. 
   Sıxılırdım yanında. İnanın 12 ildə nə xəyallar qurmuşdum bu görüş üçün. Yuvasını dağıtmasını əsla istəməzdim. Amma bir birinə ehtiyyacı olan iki dost kimi davam edə bilərdik.
   Bu görüşə necə hazırlanşmışdım. Onun sevdiyi rəngi və paltarı geymişdim. Onun mənə aldığı, bu vaxta gədər əziz xatirə kimi saxladığım sırğanı taxmışdım. (O sırğanı belə fərq etmədi) 
 Yenə o vaxtkı kimi, "Avtoş"a gedib dostu Cəmildən  dönər alacaqdıq, gəlib  Malakan bağında oturub dönərimizi yeyəcəkdik. Ayranı içərkən bilərəkdən dodaqlarımın kənarını batıracaqdım. O da öz dodaqlarıyla ayranımı siləcəkdi...
    Xəyallarımın tam əksini yaşayırdım. Elə bil ilk dəfə idi görüşürdük. Heç bir birimizi tanımırdıq, nə istədiyimizi bilmirdik. Nəhayyət qalxdım.
   Məni taksiyə qədər gətirdi. Cibindən 150 manat çıxarıb mənə uzatdı ki, nəyə ehtiyyacın olduğunu bilmirəm. Al bu pulu özünə  istədiyin hədiyəni al mənim adımdan. Elə bil ürəyimi bıçaqladılar. Demək 15 illik  sevginin  12 illik ayrılığın , dəyəri 150 manat  imiş? Mənim pula yox, o sevgiylə alınıb yeyilən o dönər ayrana ehtiyyacım vardı. O özəl gündə parklardan qopartdığı hər hansı bir çıçək mənə o 150 manatdan dəyərli idi.
   Əlbəttə ki pulu almadım. Evə gələndən sonra qırdım onu  getdi. 12 ildə itirib axtarmayan  adam  indi  məndən əl çəkmir, az qala qapıda yata. 12 illik sevgimizi 150 manata dəyişən adam mənə lazım deyil daha. Belə düşünürəm. Əsla o mənim həyatıma girə bilməz. Bəs mən necə edim o məndən əl çəksin?

Unvanıma gəlməyib amma qoy bu da olsun

ANONİM MƏKTUB 36

6 Ayın gəlini olub, uşağı olmayıb deyə boşayıblar.. deyir Qaynanam pis deyildi Allah Qaynatamın bacıların pis ləyağın versin. Qoymadılar oturum ər qapısında. Gedib gəlib ancaq Qaynanami Qaynatamı doldurdular. Ərimdə ortalıxda qalmışdı 😔 Bilmirdi mənim tərəfimi saxlasın ya onların. Bir gün gecə saat 12-1 olardi Qaynatamın bacılari yenə gəlib ailəmdə söz söhbət yaratdilar əcəmiden Penti dunyasından 69 manata aldığım qisa Qirmizi pülyarımla məni qapıdan cıxardib çölə atdılar.. sağolsun məhlən yaxşı oğlanlari məni kucəde qoymadılar hər gün biri apardı evində saxladi mənə. Sağolsunlar dogma kimi qucaq açıb üşüməyədə qoymadilar məni (( Qışın ən soyuqlu gecələrində qoyun açdılar mənə (( İşə düzəltdilər. Qirmizi elantraya kimi aldılar mənə. 😔 Bir dediyimi iki eləmədilər məndə onlarin hec bir sözün yerə salmadım.. Onlara o qədər bağlandım ki, Baş həriflərin sinəmə döydürdüm..  Aci talehim bəxtsiz qismetimlə barişdım. İndi Tarəovuda Ailəvi restaranların birində Afisantka işləyirəm.. Müştərilər o qədər məni cox isteyirki fikirlesin hamisi masasina devet edir.. Cayavoydə verirlər hətta kirayə pul xərcim cixmasin deyə evədə aparırlar. Düzdü bir Dostum var adı Həcidi.. evə kimi alıb verib mənə Mömindi. İşləməyə belə qoymur məni. Prosta öyrəşmişəm qanıma işləyib deyə iş əl cəkə bilmirəm.. (( İşləmiyənde darixiram. Mustərilərin nəvazişi, qayğisi məni elə bağlayıbki onlara. Ozüm ucun yox onlar ücün yasaýiram. Kim kimə gecə qonaqa 50-100 manat verər. Şukur edirəm bu günümə.. Bəxdim Ailə munasibətlərimdə gətirməsəde kariyeramda və ətrafimda daima uğurlar qazandım..  Yəni belə.. Buda mənim qəmli hekayəm

ANONİM MƏKTUB  37

Salam Feride abla. Menim uşaqlığım Türkiyədə keçib. 5 yaşım olanda ailəmlə bərabər Türkiyəyə gəlmişik və bir daha da Azərbaycana qayıtmamışıq.  Oraları ancaq şəkillərdə görmüşəm. Bəzi qohumlarımı da şəkillərdən tanıyıram.Demək olar ki, Azərbaycanca heç danışa da bilmirəm. Ona görə Azərbaycanca yazmamağımı mənə eyib bilməyin, lütfen. 
   Dediyim kimi 5 yaşından Türkiyədəyik. Atam iş adamıdır, anam ev xanımı. Deyimki hüzur və xoşbəxtlik içində yaşayışımız olub. Heç nədən korluq çəkməmişik.  Hər şeyimiz vardı. Gəzməyimiz əyləncəmiz, ən gözəl məktəblərdə oxumuşuq. Atam çox qaraqabaq  adam idi. Əslində elə də deyildi bizimlə səmimi idi. Sadecə nənəmin yanında elə görünürdü.  Nənəmin hökmü atamdan çox idi üstümüzdə. Hər zaman ailədə böyük kiçik yeri bilmişik. Çünki bu bizim ailə dəyərlərimizdir. Nənəm də bizlə qalırdı. Arada Azərbaycana gedər, çox çəkməz gəlirdi. O həmişə bizə deyərdi ki, kişi arvad uşağın başını hara kəsdi, qanınız ora axmalıdır. Uşaqkən bunun mənasını başa düşmürdük təbii ki, amma böyüdükcə bu fikirin mantel dəyərlərə dayandığının fərqinə vardıq. Neçə yanı, "kişi başını hara kəssə" ...   Bəyəm dünya kişi üzərində qurulub?  Bəyəm qadının istəyi, fikiri düçüncəsi, gücü, dəyəri yoxdur? Bəyəm qadın öz fikirini söyləyə bilməz? 
   Zaman keçdikcə anamın da bu fikirlər altında nə qədər əzab çəkdiyini görürdüm. Məsələn anamın hər şeyi vardı, fikir və söz azadlığı yox idi. Anam 25 ildir vətənə gedə bilmir. Nənəm, babam öləndə də anamın ixtiyarı olmadı ki, öz doğma ata anasının cənazəsinə getsin.  Çünki nənəmin sözü olmasın. Atam anamın  başını qürbətə kəsmişdi, qanı da ölənə qədər ora axmalı idi. Əks halda anam sayğısız biri kimi qələmə verilib, atası evinə göndərilərdi...

    Anamın çəkdiyi əzabları 18 yaşında başa düşmüşəm. Təsəvvür edirdim, mənim yeni ailəm mənə öz ailəmi qadağa edə... Mən anamın atamın xəstəliyində yanında olmayam. Oyy, Allah uzaq eləsin, hələ ölümü...
    Özümə söz vermişdim ki, nə olur olsun, məni anlayan  biri ilə ailə quracam. Mənim hara getdiyim, hardan gəldiyimlə, nə qazandım,  nə etdim, nə, götürdüm , nə qoyduğumla, nə xərclədiyimlə maraqlanmayan bir adamla həyatımı quracam. Mənim dünyamda kişi ilə qadının hüquqları bərabər olmalıdır. Kişi kimi qadın da işləməli, kişinin anası, atası tanınırsa, sayılıb seçilirsə qadının da anası, atası sayılmalı idi. Nə olur olsun mənim uşaqlarım mental düşüncələrin qurbanı olmayacaq.

   30 yaşında, 3 uşaqlı ve 13 illik evliyim. Evliliyimi severek, daha çok fedakârlık edərək etdim.  Sevgilimlə 18 yaşında çok  çətinliklər keçdik. Aileler evliliyimizə qarşı çıktı, ama bir şekilde çətinlikləri  aşarak evlendik. Mən unverseyi qazanmışdım. Atam məni evləndirmək yox daha yüksək lisanslarda oxutmaq istəyirdi. Onun ailəsi də yabançı olduğumuz üçün məni qəbul etmirdi.
  Yoldaşım kasıb biri idi. Bir inşaat sektorunda fəhlə işləyirdi. Amma adam kimi adam idi. Bir birimizi çox sevirdik. Merddir. Atam ona öz şirketində iş təklif etdi. Qəbul etmədi. "Ben buyum, bir tas çorbama, palçıqlı  kömleyimə, nasırlı ellerime varmısın?" - dedi. Varım  dedim. Və evləndik. 10 sene çok çile çektik, yeri geldi o çalıştı, yeri geldi men, ama hiç birbirimizi bırakmadık. 10 ilden sonra oturduğumuz gecəkonduyu və bahçesini devlet aldı. Bizim gecekondunun yerine tikilən binadan bizə 7 dairə verdi. Beləliklə biz varlandıq. Həmən, dairənin ikisini satıb bir lokanta açdık. Birinde kendimiz qaldıq. Diger 4 dairəni kirayə verib uşaqlar üçün yatırım edirik. 
    Lokanytanı ikimiz işlədirik, iş sahibiyik, işçılərimiz var. Yoldaşım meni qısqanmaz, bir yere tek gönderir, telefonla aramaz, sevgi sözcükleri söylemez; monoton bir həyat yaşayırıq beləcə. Men de aynı şekil ona qarşı eləyəm, ama yatak odasında problemimiz yox. deyərdim ki, ən çılğın sex sahnesi bizim odamızda çekiler belki de...
  Dava  elədiyimiz aklıma belə gəlmir. Kiçiçik bir davamız bile, ne ışde, ne de evde. Bız bır bırımızı tamamlayırdıq bu  barədə.  Ama onun mənə qarşı  diqqətsizliyi meni özündən soyudurdu. Ama nə olur olsun, bir gün onu aldadacağım xəyalıma  belə gəlməzdi. 
   Bir gün otururken ağlıma uşaqlıq sevgılım geldı. Facebook’tan baxdım, xoşbəxtliyini gördüm. Özümdən asılı olmayaraq onun xoşbəxtliyini qısqandım. Çünki özüm nə qədər xoşbəxt olsam da, yoldaşımla burbirimizi tamamlasaq da ikimizin xoşbəxtliyimizi əks etdirəcək bir paylaşımımız, bır fotorafımız yox idi. Rəsmlər hamısı iş yoldaşı kimi, ya da ayrı ayrılıqda uşaqlarla... 
  Dayana bilmədim. Fake hesab açıb ona mesaj attım “Bana benzeyen birini bulmuşsun. Ben de senin kadar mutluyum. 15 sene  sonra aklıma nerden düştün?” yazdım.
   Bir neçə gün sonra mesajımı oxudu. Təbii ki, bu mesajin sahibi mən olduğum ağlına gəlmədi heç. Bəlkə də gəldi, ama illər sonra mənim ona belə bir şey yazacağım ağlına gəlmədi.
   Cavab olaraq mənə  el salladı. Başqa bir şey de yazmadı. Onun bu el sallayışı qəlbimi yerindən koparırdı hardasa. Çox həyəcanlanmışdım. "Bir iki kelmeyle bi şey olmaz, sadece hal hatır soracaqsan" diye kimsə qulağıma pıçıldayırdı elə bil.  Özümü zola saxlamışdım. Onunla danışmaq istəyirdim 
   Elə oldu ki o həftə onun yaşadığı şehere bir toya  gettim. Ne aradım, ne sordum. Ama hep bir burukluk, hep bir göz arama vardı içimde. Getdiyim toyun onunla heç bir  yaxınlığı yox idi, lakin mən elə  bilirdim o da bu toydadır. Hardansa məni izləyir, mənə baxır. Onu camaatın içində axtarıb tapmaq isrtəyrdim. Toyda ona kendi hesabımdan el sallama işareti gönderdim. İstəyirdim şu an mənim bu şəhərdə olduğumu bilsin. Sadecə durumumda konumu paylaşmışdım. Başqa heç nə yazmadım . Şanşımdan həmin vaxt da o mənim yaşadığım şəhərdə imiş. Bu dəfə də o mənə yazdı mən qaçdım...
   Aradan bir ay keçti. Əvvəllər əl sallamalar, dürtmələr... Ardıyca mesajlar. Məni hər zaman düşündüyünü, mənim üçün darıxdığını dedi. Yazdıqlarını oxuyuram, ama cavab yazmıram. İçimde hem heyecan, hem qorxu vardı.  Onun mənə belə sözlər yazması məni çox həyəcanlandırırdı. Uzun zamandır belə həyəcan yaşamamışdım heç.
   Mesaj attım “Seni engellemek istemiyorum. Bana mesaj atma” dedim. Çünkü o da evli ben de.  O da mənə mənim olduğumu ilk anlamadığını söyledi; indi meni tanıdığını deyirdi. "Hala gizli yarasın bende" dedi. "Evet, sana benzeyen buldum ve  kendimi onunla avutuyorum" dedi. O yazdıqça üzüm gülür, içimdə çıçəklər açırdı.  Qəribə hala düşürdüm. “Arada konuşalımmı, hasretim? ” dedi ve danışdıq  da. Keçmişi danışdıq. Köhnə xatirələri çanlandırdıq danışmalarımızda. Uşaqlıq xəyallarımızı, o zaman uşaqca çizilmiş gələcək planlarımızı...
    Yoldaşımın üzünə baxdıqca " mən neyniyirəm allahım" - deyirəm . Əslində eski aşkımın da hiç böle bir şey edəcəyi aklında yoxmuş. Kaç kere ayrılmak istedik ama ikimiz de çaresizdik.  Ne o məndən , ne Mən ondan ayrıla bilmirdik.
   Yoldaşımla her şey yolunda gedirdi sanırdım. Amma mənim ondan istədiyim diqqət imiş, qayğı imış, sevgi imiş. Nə özümə baxımlılığım,nə gözəlliyim, nə iş qadını  olmağım, nə fədakarlığım yoldaşımın vecinə deyildi.  Elə bilirdi elə hər qadın  belə olur, bu da onun gözündə  normal bir şeydir. mən də bütün qadınlar kimi elə  belə olmalıymışam . Bir dəfə də olsun yoldaşım  gözəlliyim qarşısında mənə xoş sözlər deməzdi. Amma o... Adicə cəkdiyim  bir pomada rəngindəki dəyişikliyi sezər, mənə yaraşıb yaraşmadığını deyərdi. Üç uşağın anasəydım, o məni öz ailə lokantamızda işləməyə qısqanırdı,  mənə dəyər verirdi. Hətta öz ərimə belə qısqanırdı.  "Mənim xanımımı məndən başqasına aid edə bilmərəm, o mənə aid olmalıdır" deyirdi." sənin ərin heçmi qısqanmaz səni" deyirdi. "heçmi qorxmaz bir gün biri səni alır, ağlını qarışdırır?"
  "O mənə çox güvənir" deyirdim.
  - Tamam da her kes kendi ailesine güvenir, amma erkeklik deyən bi şey var"...
    O heç dəyişməmişdi. Əvvəlki sevgisi də heç azalmamışdı. Əvvəlki çılgınlıqlar, əvvəlki dəliliklər məni məndən alırdı.  Dəlisiydim onun bu dəliliklərinin. Dəfələrlə lokantaya çıçək ya da bir müştərimiz adından hədiyyələr yollamışdı. Ürəyim ağzıma gəlmişdi. Yoldaşım bir şeydən şübhələnər deyə. Lakin o da bu hədiyyələri, çiçəkləri müşteri məmnuniyyəti kimi qəbul etmişdi.
   Amma nə olsun? Bu görüşün, bu həyəcanın nə mənası vardı ki.. Düzdür Çox sevmiştim əvvəllər. Bunu uşaqlıq sevgisi bilmişdim, təssüflə deyirəm ki elə əsil sevgi bu imiş... Demiyəsən illərdir mən heç onu içimden atmamışam. Həyata inad, yoldaşımla  xoşbəxtliyimizi ispat edərək ve bu yolda çox çətinliklər  atlattığım üçün  hələ də dirənirdim .
   Yoldaşımla çox da isti münasibətim yox idi. Bizim ortaq fikirlərimiz ancaq işdə və yataqda olurdu. Uşaqlarda da problemimiz yox idi. Zatən imkanımızı yaxşı olması uşaqlarda heç bir problem yaratmırdı. Onun tək uğuru mənimlə ortaq iş yoldaşı olmaqda, pul qazanmaqda və yataqda idi. O həyatımıza rəng qaytmaqdan uzaq idi. Romantikliyi, "para masrafı" hesab edirdi. Əlində bir çiçəyi, dilində sevgi lüğəti olmazdı. Yataqda dəlisov sevişmələri ardından da kürəyini mənə çevirib yatmağı məni daha çok özündən soyudurdu.  Çox istərdim heç olmaya o yataqda məni bağrına basa mənə onun kimi "həsrətim" deyə, "sevdiyim" deyə, "kadınım" deyə...
   Onunla bunun arasında dünyalar qədər fərq var idi. Eski sevgilim mənə  yazınca heyecanımı artır,  əksinə, yoldaşımla yatağa girincə onun  yanında necə dəyərsiz olduğum üçün özümə nifrət edirdim. Hisslərim duyğularım qarmaş  dolaş olub nə edəcəyimi bilmirəm. Bir tərəfdən içimdəki ürəyi buruq qadının ehtiyyacı və gənclik həyəcanı, bir tərəfdən də hər çətinliklərə özünü fəda etmiş eşiylə çıyin çıyinə həyatla savaşmış bir qadının  vicdanıyla da baş başa qalmışdım.
    Eski sevgilimlə  danışmamız  bir aydan çox sürdü ve bu zaman içerisinde danışmalarımız cinsellik yönüne kaymaya başladı. Meni çok özlediğini, sevdiğini söylüyor. Men de ona karşı boş deyildim, mende yeri var hələ də. Mən  onu sevdiğimi, özlediğimi yazdım. Birbirimize aşk dolu sözlere devam ettik, sanki yeni aşıklar gibi ama benim içim rahat değildi. Eşim her eve geldiğinde yüzüne bakamaz oldum. 2 hafta içinde eridim. Geçmişim meni bitirdi. Bu şekil beni çok rahatsız edici idi. O hiçbir şekilde eşini bana kötülemedi. Gördükçe seni görüyorum dedi çünkü  doğurdan da o mənə çox  benzəyir.
   Bir başqasının nikâhı altında onunla cinsellik yani aşk dolu konuşmak beni xöşbəxt  etmirdi. Biz heç vaxt  görüşmədik. Uzak şehərlerdeyik. Sadece mesajlaşırıq. Bir gün mənimlə görüşmək istədiyini dedi. Bir gün də olsa zamanını mənimçün ayır dedi. İlk başta istedim; onu görmek, o günlere dönmek ama sonra düşündüm; benim uşaqlarınm  var, eşim hak etmiyor bunu, ben onunla görüşürsəm onların yüzüne necə  baxaram  dedim. Kabul etmedim. Ona sen gel dedim. Ben gelemem, evlatlarımız var dedim. O zaman  Böyle konuşalım dedi.  Razılaştım. İlla görüşmək deyil, öpüşmek, el ele tutuşmak da benim sonum olurdu. Danışmalarımız da iyice cinselliğe kaymaya başlamıştı.  İkimiz də belə danışmalardan zevq alırdıq   virtual, görüntqlü cinsel həyat yaşayırdıq. Bir bir birimizə toxunmağımız qalmışdı. Ona yazdım, içim acısa da artık yapmayalım dedim,  bitirək dedim. “O zaman da bir şey demedim. İndi de heç nə demirəm"- dedi - "Doğrusunu yaptın” dedi.
  Bu mənasız aşk və dəlisov əyləncə haraya qədər gedəcəkki. Aldadılan iki temiz yoldaş ve yuva... Ben bu değildim, değilem de. Axır ki, sosial hesaplarımızı  bağladıq, əngellemişdi meni hatta. Mən indi o yazışma için huzursuzum, halbuki, öz  isteyimle yazmışdım. Özüm soyunmuş onun karşısında dayanmışdım, kameradan onun soyunmasını istemişdim. Bir anda özümü itirmışdim , kimseye bir şey deyə bilməmişdim, genç qız kimi xoşbəxt olurdum, həyəcanlanırdım, sevməyim, sevilməyim xoşuma gəlirdi. ama bitirdim, bu oyunu sonunda. Yoldaşım nə qədər  məsuliyyətsiz olsa da  bunu hak etmiyor,  mənə elə güvənir ki, hiç məni araştırmaz. Bu işdə tək şərəfsiz varsa o da mən özüməm . Səhvimi başa düşüb etdiyim  yanlıştan  geri döndüm. İlk aşkıma duygularım çoxaldı. Öfkem var ama hayata. Men ne edim bilmirəm . Özümü bağışlaya  bilmirəm. Özümə nifrət edirəm. Bir insan iki kişi sevebilir mi? Özümü danlamaqdan bütün piskolojim pozuldu, çok xəstələndım, heç yaxşı deyiləm indi də. Pisixoloqa randovu almışam.  Halımdan anlayan bir insana ehtiyyacım var. Danışmalı, özümü boşaltmalıyam. Sevgilim məni anlayır "istərən bir daha danışmayaq" deyir, "bir daha  eyni səhvi etməyək" deyir. Hiss edirəm ki, o da mənim kimi vicdan əzabı çəkir. Düzdür, amma o da mənim kimi  dayana bilmir. Əngəlləyir, yenə əngəldən çıxarır məni. Çok darıxıram onun üçün . Onunla olsaydı keşke hayatım  deyirəm, ama pişman deyilim yoldaşım da çok iyi bir insan. Hayatta yapmayacağım şeyi yaptım. Nuna hem peşimanam, həm peşiman deyiləm. Ayrılmışdıq. Ama iki gündür yenə danışırıq. Sadece telefondan mesajlaşırıq , bazən görüntü açırıq. Üzbə üz görüşmemiz heç vaxt olmayıb.. Bu şekilde ne olur bilmiyorum...

ANONİM MƏKTUB 38

  Sənınlə  bir şey paylaşmaq istəyirəm bacı. Bilirəm qrupda ağıllı savadlı insanlar çoxdu.  İnanıram ki, məni başa düşən tapılar. Özüm oxumasam da, həyat təcrübəm məni yertərincə gözümü açıb. Ona görə cahillərlə iki kəlmə sözüm bir araya gəlmir.
  Deməli oğlum  iki ildi öz yanından tanımadığım bilmədiyim bir qızla evləndi. Qız istəmə əsnasında araşdırdıq soruşdurduq, gördük ki yox ee, bunlarla bizimki tutmaz. Yenə oğlumuzun istəyinə qarşı çıxmadıq. Ədəb ərkanla toy eləyib gətirdik gəlinimizi. Qızım kimi bağrıma basdım. Nə lazımdırsa oğlumun xətrinə elədim onlar üçün. Allaha and olsun, heç cehizinə də qarışmadım. Neynirəm, suraxanıda iki mərtəbə evim tıxabaş dolu. Belə də gətirdiyini özü işlədəcək də. Özümüz türkiyədəyik, neçə illərdir. Yoldaşımla neçə illərdi çayyolu tərəfdə bir villada işləyirik. Orda qalırıq, yeyib içməyimiz ordadır. Təmiz maaşımızı alırıq  əlimizə. Burda da keçən il dollar qalxmadan əlimizdə ovcumuzda olanı verdim ev aldıq, pürsaklardan.  Dedik uşaqlar da gəlsinlər bura. Qız burda ərə gedib,  balaca da  elə həmin aldığımız evdə qalır. Oxuyub eləməyi yoxdur. Elə bizim xazaykanın  inşaatında  fəhləlik edir. Bakıda da evimiz var.   Böyük Uşaq qalır orda.  Dedik gəl bizlə, Bakıdakın kiraya verək onsuz da işimiz gücümüz ordadı.  O bizlə Türkiyəyə gəlmədi. Alışa bilmədi bura. Dedi orda dostum tanışım yoxdur. Nəysə. Evləndi yığışdı oradakı evə. 
  Heç 3 ay keçmədi, qız gədənin beynini yedi ki, mən burda qala bilmirəm. Burda qohum əqraba zad yoxdur, darıxıram. Gedək rayona. A balam, etmə eləmə, rayonda iş güc var? Rayondakılar qaçıb Bakıya gəlir, Bakıdakılar xarıcə qaçır. Gəl etmə, eləmə, otur oturduğun yerdə. Goy uşaq getsin fəhləliyini eləsin, işindən gücündən eləmə uşağı. Kimə deyirsən?  Nəysə gəldi bu hamilə qaldı.  Dedi ki məni həkimə zada aparıb gətirən yoxdur. Qoy gedim doğana qədər anamın yanında qalım. Ay bala ana evində aylarla qalmaq olarmı, gəlin  buraya,  ev də var, uşağı da işə gücə düzəldərik. hər halda bura sizin üçün daha yaxşı olar. Yox dedi durdu. Nə başını ağrıdım getdi anasının yanına. Anası da kürdəmirin  kəndində olur, atası yaşıllaşdırma idarəsində işləyir, aldığı maaşı arağa verib içir. Bir bacısı boşanıb gəlib, bir uşaqla ikinci ailə qurub. Bu əri də meşannik atanşık... İki günün biri qızı təpə qapaz edib göndərir atası evinə. Nəsə. 2 ay oğlum qaldı bunlarda. İş yox güc yox. Evdə  baldızla əri bir tərəfdən, qaynana qaynata bir tərəfdən. hər gün dava, ailə tərbiyyəsi yox.  Evin  tək oğlu belə  əllərundən bezib  ailəsin uşağın yığıb  çıxıb gedib babasının evində qalır, sakitliyin dərdindən. Dözə bilməyib yeznəyə, atasına.
    2 aydan sonra  Uşağım rayon mərkəzindən ev tutdu. Ayı 200 manata  günü 10 manata afsiyant işləyir. Təsəvvür edin də vəziyyəti. Qızın anası gəlib oturub bunlarda. Demırəm ee yıxılıb oğlumun üstünə  yox ay toba. Yazıq arvadda bədbəxdir. Əriylə ailə münasibəti yoxdur heç. Qəşəy evləri təsərrüfatları var. Di gəl piyaniskə əri yazığın burnundan gətirir hər şeyi. İndi oğlumgillə bir evdə qalir. Bi dənə kirasına köməklik edir. Hamı işdə olur. Bir gəlin evdədir. Tək adamın yeməyi nədi ki, özləri evdə yemək yemirlər heç, işdə yeyirlər. Gəlin də əjdaha deyil ki, lop eləyib uda. Allah razı olsun. Yazıq özünə 1 köpük də götürmür, bunların kirasının 100 manatını bu verir, 100 oğlum. Nə bilim düşəndə evə bazarlıq zad eləyir. o biri qızına da elə bu baxır. Bu qız da kiradadır. Ər aylarla itir batır, nə evə baxır, nə uşağa.
    Nəsə gəlin qurtardı. İndi oğlun deyir yığış gedək evimizə eşiyimizə. Qız daş atıb başını tutur. Ölərəm öldürərəm mamadan ayrılmaram deyir. Deyir mən Bakıda darıxıram. Xalalarım, xalam qızları, əmim qızları burdadır başım qarışır, orada kim var? Cəhənnəmə kim var, gora kim var. Day ağil kəsmir ki belə yaşayış olmaz, bu yaşamaq deyil sürünməkdi  kiralarda .  Uşağımı görsən tanımarsan ay bacı,  görmüsən də idmancı oğlan, lay divar kimi, quruyub taxtaya dönüb, indi. Deyirəm ay bala apar mamanı da yanına. Boş evdir nolacaq. Qoy getsin orda qalıb işləsin. Şəhər yeridir. İşdən çox iş var. Ha rayonda qab yudu, ha bakıda. Deyir, bəs Firəngiz?  Mama Firəngizi qoyub getməz. Deyir mama oraları nə tanıyır. Mama gedib orda qala bilməz.
   Bilmirəm neyləyim, a bacı. Uşağımı belə görürəm qanım qan ağlayır. Camaat da məni qınayır ki,  uşağı ortalıqda qoymusan, bir uşağa sahib çıxa bilmirsən. Ay balam, qarışıram oluram yaman qaynana, qarışmıram oluram pis ana. Qudama deyirəm ki, nə sallaşmısan bu qızların yaxasından.  Çıx camaatın həyatından. burax yıxıla dura özləri öz həyatlarını qursunlar da. Ay balam məcbur qızını arvad eləmiyəsən ki, əri pisdir getsin boşansın. Sən nəvaxta qədər  verəsən o yeyə? Deyir  el aləm adama  nə deyər. Onsuz da bir dəfə boşanıb, bir də bundan bir uşağı var. Elə iş peşədir, ərə getsin yaxşı çıxmasa hər kişidən bir uşaq alıb çıxsın?  Canı çıxsın otursun dolansin.  Mən 30 ildir atasına dözürəm.  deyirəm canın cəhənnəmə dı mənim uşağımın yaxasını burax.  Deyir oğlun 300 qazanır onnan mənim qızıma necə baxsın. Mən yenə köməklik edirəm də. Deyirəm ay başına dönüm. Oğlumun nəyinə lazım rayonda kirada qalsın?  Deyir niyə rayon yer deyil? Deyirəm, burda mənim yanıma gəlmədi ki dost tanış yoxdu. Bəs indi rayon yerində neynir bu bədbax? deyir mənim qızımın bakıda dost tanışı var bəs? Deyirəm bakıda kirada qalmır ki, Evi yoxdu? İşi yoxdur? Oğlum bakıda bir iş götürüb işləyəndə  2 min 3 min pul qazanır. Mənim imkanım yoxdur uşağıma kömək edim?  Deyir sənin fikirin mənim ailəmi parçalamaqdı. Məni qızlarımdan ayırmaqdı  qızlarımı bir birinə düşmən etməkdi.  Deyir mən daş olmuşam başına, istəmirsən mən oğlunla bir yerdə yaşayım.  Dı çıxıram ayrı kiraya. Ölənə qədər işləyib qızlarımın arxasında dayanacam. Amma hünəri çatır Çinarəni götürüb getsin, görüm necə gedir. Di vur məni öldür ay bacı. Deyirəm o biri uşaqlarımı görürsən necə bəxtəvərdir? Hamısının burda evi maşını, yaşayışı. Mən istəyərəm mənim oğlum orda zülüm çəksin? Deyir Çinarə ( mənım gəlinim) Firəngizdən ( o biri bacısı) artıqır ki biri yaxşı ola biri əziyyət çəkə? İkisi də mənim qızımdır, acıqsa ac, susuzuqsa  bir yerdə susuz qalacağıq. Deyirəm indi neyniyim, mənim oğlum ağ günə çıxması üçün sənin o biri qızını da boşatdırıb özümə gəlin edim? Sən allah heç gör deyiləsi şeydir?  Oğlum da deyir, mama sən qarışma. Özüm yoluna qoyacam. Nə yoluna qoyması. Toyda aldığım qızıllar əldən gedib  hamısı, çətinə düşüb məndən pul istəməyə utanıb. Elə bu oturacaq orda mən burda it zülümüylə qazandığımı  göndərəcəm onlar orda yesin?  Vallah türkiyə deyəndə elə bilirlər burdakılar süd gölündən əmir. Bu üzümüzə tüpürülər silirik,  dönüb o biri üzümüzə tüpürürlər. 5 manata görə. İndi də lirə ölüb gedib, bir aylıq maaşı ora göndərsək belə orada pul deyil.

Ay qız anaları sən allah düşün qızlarınızın yaxasından. Buraxın qoyun, hər kəs öz həyatını yaşasın. Qurban olum sizə. Bu qədər evlər dağılırsa, yuvalar yıxılırsa, boşanmalar olursa elə belə şeylərin ucbatından olur vallah.
ANONİM MƏKTUB  39

  Neçə gündür, yazmmı yazmayımmı deyə qərarsız qalmışam. Bilirəm hamı məni qınayacaq. Eybi yox, a yerli, sən yaz, paylaş, qoy mənə nə deyirlər desinlər. Təki bu vicdan əzabından qurtarım.

  Alı savadlı müəlliməyəm. Ailəmiz ziyalı ailədir. Atam məktəb drektoru, anam zavuç olub. Yoldaşım və mən əməkdar müəllimik. 3 uşağımız var. Böyük qızım hələ Ağdamdaykən unversitetdən tələbə yoldaşınan qoşulub qaçdı. Elçı gəldilər. Onları öz səviyəmizə uyğun görmədik. Anası dərzi, atası şofer idi. Bizim ziyalı məclisimizdə sıravi insanlar bizə utancdan başqa bir şey verməyəcəkdi. Amma qızla oğlan allah deyənnən demədi. Bir birinə qoşulub qaçdı. Bu hadisə atasını da məni də çox hirsləndirmişdi. Birazda cevrədəkilərin tırkasına gəldik. Üstündən rədd çəkdik. 8 il danışmadıq qızımla. Nə getməfik, nə gəlmədik. Nə cehoiz vermədik. Həyatımızdan sildik. Nə ölümüzə qoymadıq nə xeyirlərinə getmədik. Başda hər şey yaxşıydı. Sonra uşağı olmadı. Başladılar burunlamağa, hər şeyə bəhanə axtarırdılar qaytarmağa. Sonsuzluğu, bizim ona sahib çıxmamağımızı başına qaxırdılar. Dəfələrlə qaynanası xəbər göndərdi, gücümüz çatmır, müalıcəsinə kömək edin - dedi. Dedim almısız, canınız çıxsın neynirsiz edin. Boşamaq istədilər. Xəbər göndərdim qıza ki, bax, nəbadə boşanıb gələrsən. Sevib güvənib getmisən, get, səni necə var qəbul etsinlər. Eşidirdim yeri narahatdır. Amma yoldaşım da mən də inadına dayanmışdıq. "bizi saymayan, bizi tapdalayıb qaçan qız bizə lazım deyil"
  Əri getdi, qıraqda birini saxladı. Qızımın gedəcək yeri olmadığı üçün hər əzaba qatlanıb qaynanasının yanında  qaldı. Məni qınayanların cavabını verirdim. Özümüzü haqlı çıxardırdım. Hələ qızımı tərifləyib camaatın gözünə soxurdum ki, gəlin dediyin belə olar, hər sözü götürər, ana dediyin mənim kimi olar ki, qızına qapısını bağlaya, məcbur arvad edə. Yoxsa ana ki, hər söz söhbətdə qızını çəkib yanına gətirsə bu ailəmi oldu?
  Qızım 12 il oturdu o evdə. Özü müəlliməydi, evdə də alı savadlı qulluqcu. Ər günlərlə evə gəlmir, qızım qaynanasıgillə qalır. Ağzını da aça bilmirdi. Uşağı olmamağı dilini gödək eləmişdi. Handa dilənən kimi qaynanası baldızları ağzından vurur ki, doğaydın getməzdi.
  Qurban olum Allaha. 8 il sonra gəldi bunun 1 qızı oldu. Ərinin də saxladığından iki uşağı vardı. Qız doğum edəndə bütün qohum əqraba yığışdı ki, allah insafınızı kəssin, belə valideyinlik olmaz, gətir balanı qoy sənin yanında doğsun. Daş atdım başımı tutdum ki, olmaz ki olmaz. Dünyada ən nifrət etdiyim şey idi qız qarnın dombaldıb atasının yanında gəzə. Nəysə gördüm yox hərə bir tərəfdən beynimin ətini yeyir. Axırda  belə qərara gəldik ki, qızı Dərnəgüldə yataqxanada olan  mamamgilə gətirək, orda qalsın doğsun. 
  Uşaq olandan sonra elə bil yumuşalmışdım. Həm elə bil uzun illərdir danışmadığım, ayrı qaldığım qızımla ilk dəfə idi tanış olurdum. Bu səkkiz ildə yaşadıqlarını qızım mənə danışdıqca analıq duyğularım dilə gəlirdi. Həmişə ön yarğılı olmuşam. Hamını qınamışam. Özümü firon bilmişəm. Mənim sözümdən övladım belə olsa çıxa bilməz, silərəm deyirdim. Elə bilirdim mənim ailəm nümunəvi olmalıdır. Özüm ailəmi, uşaqlarımı öz istədiyim kimi ayarlamalıyam. Heç kim bizom ailədə qüsur tapıb başıma qaxınc etməməlidir. Qərarımı vermişdim qızımı boşatdıracağam. Amma necə. Bu dəfə camaatın dilinə düşməyəcəmmi? Demiyəcəklərmi, bəs bayaqdan qızın yaxşı qız idi, hər sözü götürüb oturur, bəs sən yaxşı anaydın, boşanmaq istəyən qızının ağzından vurub geri qaytarırdin? Bəs sənin qızın o qədər yaxşı gəlin idi ki, uşağı olmamağını başına qaxmırdılar? İndi noldu uşağı oldu, əri evinə isinişdi, hər şey yoluna girmış, indi niyə camaatın evini dağıdırsan? Hələ düşündüyümdən canıma vahımə düşürdü. Birdən camaatın ağlına başqa şey gələr. Deyərlər noldu 8 il uşağı olmadı. Uşaq üstə boşamaq istədilər boşanmadı. İndi uşağı olub boşanır. Hamı ərinin başqasını saxladığını və saxladığından uşağı olduğunu bilirdi.indi camaatın ağlına nə gələr. Mən də olsam ağlıma gələr ki, uşaq ərindən yox, başqasındandır ki, indi bu qızı boşadılar. Peşiman olmuşdum vaxtında uşağıma sahib çıxmadığım üçün. Qız qanını qaşığa goymuşdu ki, evinə qayıtmayacaq. Mama da dedi ki, biraz zaman ver, qalsın bizdə, getməsin bəlkə hirsi soyyar. Əri də əl çəkmir. Gəl evinə deyir. Gözüm açılmışdı. "mənim qızım sənin ananın köləsi deyil ki, gedib ananın evində qala. Get o biri arvadını gətir, anana qulluqculuq eləsin. Mənim qızıma sahib çıxırsan adam balası  kimi sahib çıx, ev al ayrıl çıx!" dedim.
   O biri arvad gələrmi? Yeznəmin qılığına girib Masazırda özünə ev tikdirir. Yeznəm və qızım bankda borcun içində. Mənim qızıma nəylə tikəcəkevi, nəylə alacaq?
   Bu arada anam rəhmətə getdi. Qızım qaldı yataqxanada onun evində. Qaynanasının evinə getmədi. Amma əri əl çəkmirdi gəlib gedirdı. Dedim bala cəhənnəm. Madəm ərin sənə baxır, uşağına baxır, tök daşı ətəyindən boşanmaqdan vaz keç. Barışın. Hər şeyi qurban elə balana. Dedi mama o mənim evimə mənim üçün gəlmir, qızı üçün gəlir. Onnan mənim münasibətim ola bilməz. Mən onnan boşanmış kimi bir şeyəm. Bizim heç bir ər arvad münasibətimiz yoxdur. Sadecə kağız üzərində evliyik. Sadecə gözlyirəm, bankın borcunu versin qurtarsın boşanacam.( qızımın adına borc götürüb metrəsinə ev tikir). Dedi indi boşansa acığa düşüb krediti verməz, borc qalar boynunda. Məktəbdən xadımə bir qadın var, onun dul qızıyla danışmışdım. Gəlib evdə uşağa baxır, yır yığış edirdi. Qızım da işinə gedirdi.  Boşanma söhbətinə görə bizim kişi cinə dönmüşdü. Dünyanı dağıdırdı. Mən pişim pişimlə bunu sakitləşdirirəm ki, adımız sanımız, nüfuzumuz var. Ayıbdır, yatanı da ayıltma.səs küy salma. Qoy zamana buraxaq hər şeyi, görək başımıza nə gəlir. 
Bu arada ikinci  qızımı cah cəlalla tanınmış bir aıləyə gəlin köçürtdük. Ondan 4 il sonra oğlumu da yenə yaxşı bir yerin qızıyla evləndirdik. İkisinin də seçimini biz etdik. Oğlum, qaynatasının Türkiyədəki iş yerlərinin başına keçdi. Aldı arvadını da getdi Türkiyəyə. Dünyanı dağıtdıq ər arvad. Harda görsənib ki, oğul qaynataya yıxıla. Mənim oğlum kişidir, kişi gəlin getməz, gəlin gələr ər evinə. Görmüşük kişi çöldə qazancı evdə olar. Dedik zəhmət çək, gətir gəlini qoy evdə özün get işlə. Bizim başqa oğlumuz var? Siz də çıxıb gedirsiz, biz də günü gündən yaşlanırıq, sabah bizə kim baxacaq, kim sahib çıxacaq? 
  Nəysə qudalarımızla danışdıq ki, Türkiyədəki işinin başına kimi qoyursan qoy, ver bizim oğlumuzu özümüzə. Bunlar da dedilər ki, "Biz müqavilə bağlamışıq ki, qızım ömrunun axırına qədər sizinlə bir evdə yaşayacaq? Mən qızımı sizə qulluqcu verməmişəm ki? Oğlunu şirkətimə ortaq eləmişəm ki, mənim qızımın rahat yaşayışı olsun. 
  İnadıma durmuşdum. Nə olur olsun oğlumu boşatdıracam. 2 yaşında qızı vardı. Getdim gəldim istanbula. Etmədim eləmədim  molla, caduyla axırda bunları boşatdırdım. 
   Oğluma Bakıda ev almışdım. Özümüz ora köçüb, öz evimi satdım, pulunu tökdüm məhkəmələrə. Məhkəməni biz qazanmışdıq. Gəlini məhkəmələrdə süründürdük, evin puluyla yalançı şahidlər tutdurdum, gəlinon əlehinə danışdı. Axırda gəlin təslim oldu. Bezib uşağı atdı üstümüzə. Qürur duyurdum elədiklərimlə. Mənəm mənliyim yeri göyü dağıdırdım. Mənim gücümün qarşısında kimsə məndən artıq ola bilməzcdeyirdim. Bu elədiklərimdən cevrəmdəki insanlarımn azaıdığını hiss eduirdim. Bu mənim vecimə deyildi. "Həyatımdakı insanları ələyib zibilləri atiram" deyə təsəlli edirdim özümü. Heç kimin qarşısında özümü yıxmırdım, əymirdim. Elə bilirdim, mən elə həmişə mən olacam. Bir də ətrafımda elədiklərimə bəraət qazandıran yaltaqlar...
   Oğlum da  qoçaq tərpənib vaxtında İstanbulda gəlinin adına olan hissələri öz adına keçirtmişdi. Bir gülləylə iki dovşan vurmuşduq. Aralıqda mənim evim getmişdi. Amma bir iş yeri, bir də nəvəmi qazanmışdım. Hələ nəvəmin qəyumluğunu da üstümə almışdım. Özüm saxlayırdım uşağı. Mənə ana, kişiyə də oapa deyirdi. Anasını tanımırdı da. 
   Bu ara böyük qızın boşanma xəbəri gəldi. Balaca qız da bundan cəsarətlənib dirəşdi ki, mən də boşanıram. Niyə, a bala, səbəb nədir?  Dedi ki mənim sevdiyim vardı. Məni ondan ayırıb, bu birisiylə evləndirmisiz. Mən ərimi sevmirəm. Mən bu adamla yaşaya bilmirəm. Qızın saçını doladım əlimə. O ki var döydüm meyidini qoydum. Aparıb qoydum evinə. Səhri evdən qaçdı. Hər yerdə axtardıq gördüm deyən olmadı yalanan qaynanasıgilə dedik ki, sakitləşmək üçün Rüstəm (oğlum) gəlib aparıb İstanbula, yanına. Dedik, biraz vaxt verin, hər şey yoluna düşəcək.
  Bir də gördük iki ay sonra bu qız çıxdı ortaya. Qarnında da bici. Sevdiyiylə qaçıbmış. Yasamalda yaşayırmışlar. Hamılə olduğunu eşıdıb, oğlan daş atıb başını tutub bunu qəbul etməyib. Deyib ki, iki dünya bir ola, mənim ailəm imkan verməz mən sənnən evlənəm. Harda görünüb subay oğlan ayrılmış qadınla evlənə? Elə belə yaşamaq istəyirsənsə get uşağı aldır gəl, belə də davam edək. 
  Qız it kimi peşiman olub gəldi. Atası paralıj keçirtdi. İndi fəc olub, əlil arabasına məhkum qalıb. Bu qızı da boşadılar. Dedım uşaği saldır. Eləmədi. Atası da uşağa sahib çıxmadı. Heç atalıq da vermədi.
   Balalarım fironluğumuza qurban getdi. Valideyin kimi, uşaqlarımızı anlamağa çalışmadıq. Elə bilirdik həyat məktəbdir, biz valideyinlər müəllimdir. Müəllim o uşaqları yönləndirdiyi kimi olmalıdır hər şey. Elə məktəbdə də sərt müəllim olmuşuq ikimizdə. Elə bilirdim həmişə cavan olacağıq, həmişə pulumuz olacaq, elə bilirdim pulla istədiyimiz hər şeyi əldə edəcəyik. Heç ağlıma gəlməzdi ki, bir vaxtlar imkan və ad sanımıza görə bizə quyruq bulayanlar, vaxt gələcək onlarda bizdən üz döndərəcək.
    Hə bacı. İndi yaşlanmışam. Pensiyaya çıxmışam. Kişi əlil arabasında. Oğlum gəlib evini satdı, qaldıq ortalıqda. Bəyənmədiyimiz bir qohum bizə sahib çıxdı. Gətirib yığdı bizi Zabratda bağ evinə ki, həm orda qalaq həm, evə baxaq.
   Xəstə kişiylə və oğlumun 10 yaşlı qızıyla orda bir otaqlı damda qalırıq. Qız da allah deyəndən demir. Eşidinb biz onun ana atası deyilik. Ərköyünlük edir. Anasın atasın istəyir. 
   Qızlar iki bacı bir yerdə qalırdılar. Sonra dövlət Müşfiq qəsəbəsində onlara ev verdi. Bizi danışdırmırlar. Həyatlarındakı  uğursuzluqların səbəbkarı kimi görürlər bizi.
   Oğlum Türkiyədə bir iş qadınıyla yaşayır. Evlı deyillər. Evlənmək istəmirlər də heç. Bunlar da belə zəmanəyə gəldi. Biz özgür insanlarıq deyirlər. Nə zaman özümüzü evliliyə hazır hiss edərik, o zaman evlənərik deyirlər. Heç nə pul göndərər nə halımızı sorar. Heç qızıyla da danışmaz. Nə də xərclik göndərməz. 
  Deyirəm apar qızını da yanina. Deyir özünü öldürürdün ki, Nurayı anasına vermərəm. Aldın iki yaşında uşağı anasından ayırdın. İndi zəhmət çək özün bax. Ya da apar ver anasına. Anası da ərə gedib. O vaxt qızına sahib çıxmadı, indi sahib çıxarmı?
    Bilmirəm neyniyim. Daha əvvəlki gücüm yoxdur, kişini tək qoya bolmirəm. Bilsəm götürüb uşağını da gedərəm istanbula. Ataram üstünə qayıdıb gələrəm. Döymədiyim molla qapısı qalmayıb. Deyirəm bizim oğlanın yaşı kecir 40 yaşı var. Bir təhər gətirək bura evləndirək, bizə qızına yiyə çıxan biri olsun. Yenə özü hara gedir getsin. Gəlmir ee bacı, gəlmir.

ANONİM MƏKTUB 40

Bu yazıya nə ad verim bilmədim. Həmişə sizlərdən gələn məktubları  "Anonim məktub" adıyla buraya paylaşmışam. Oxumusuz, fikirlərinizi bildirmisiz. Çoxumuza belə həyat hekayələri bir dərs olub. Özümüz üçün bir nəticə çıxarmışıq. İstədim bu dəfə də Anonim adı ilə yox lap gerçəyi sizinlə paylaşım.

Deməli bir gəlin var,  qohumdur. Ailəmizə gəlin gəlib. Yaxşı gəlindir, xətirini çox istəyirəm. Dedi ki, mamam qızı var 36 yaşında, ləyaxlı, qanacaqlı qızdır. Heç ərə getməyib, bu zamana qədər də danışdığı, görüşdüyü olmayıb heç.
 - Niyə? - dedim- Kifirdi, ya xəstə zaddı?
 - Yox vallah, elə qəşəy qızdı ki.. ( dedi və şəkilini göndərdi. Doğurdan da 36 yaşa rağmən çox gözəl və şirin rayon qızıdır. Biraz da özünə maya qoysa, şəhər qızlarından seçilməz).
  Nəysə gəlin dedi ki, sadecə indiki zəmanənin qızı deyil. Nə ailələri, nə də qız. Elə bil keçmişdən gəlib.
  - Əşı o düzələn şeydir. Elə qızlar tanıyıram ki, rayonnan Bakıya oxumağa gəlir, 180 dərəcə dəyişir. Onu düzəltmək olar.
  - Yox ee bacı, elə deyil. Papam neçə dəfə gətirib bizə, bizdə qalıb bir neçə ay, elə qız özü də dəyişmək istəyən deyil. Adamın özündə gərək ola da...
   - Hmm  nə deyim vallah.
  - Köhnə adamlar bəyənib elçı düşənlər çox olub, amma nəysə heç vaxt alınmayıb. Bilmirəm bu qızın bəxtini bağlayıblar nədi. Gələn, adını çəkən qaçır. neçə dəfə baxdırmışıq. Həmisı da bəxtini bağlayıblar deyir. Elə şeylərə inanmıram ee vallah. Qız da çox utancaq qızdır. Bəlkə də ondandır.
   - Nə deyim ay Humay. Səncə belə qız gəlib burda baş çıxarda bilər? Yanında ata yox, ana yox. Burdakı alfosonlara elə alfason gəlin lazımdır. Yoxsa çətin ki... 
  - Deyirəm ay Fəriş, sən ordasan. Bizimkiləri çox istəyirlər oranın camaatı. Bəlkə tanıdığın - elədiyin ola. Lap kənddən kəsəkdən. Özüdə rayon qızıdır. Əlindən gəlməyən iş yoxdur. Həyət baca, heyvan toyuq, biş düş, yorğan döşək çırpıb, paltar palaz yuyur, cicək kimi. Hər şeyi bacarır.
   - Niyə bəyəm çifliyə kahya alırıq? Nədi bizimkilərin bu qız tərifli? Deynəmn belə xanım xanımcıq qızdır, gözü açıqdır, yerini, dəyərini biləndir. Niyə teürk qızlarının nəyindən əskikdur bizim qızlar? Başımızdan edər kimi, qöçaqdır, biş düş edə bilir deyib sırıyırıq qızlarımızı?
  - Düz deyirsən vallah. Nə bilim gözümüzü açıb belə görmüşük də ay bacı. Görmüşük qızı belə tərifləyərlər də. Neynirlər dik dik şəhəri gəzən qızı? Analar oğlanlarına elə qız seçərlər ki, həm evinə gəlin olsun, işini gücünü görsün, həm oğluna arvad.
   - Elə onçun bu gündəyik  ona görə azərbaycanlıyam deyən kimi burdakılar bizə deyir evde bekarınız varmı. Bilirlər ki analarımız qızlarını cəmiyyət üçün yox, qaynana və ər evi üçün yetişdirir.
   - Ay ağzına sağlıq. Düz deyirsən.
 -...
  - Sən yenə bu qızı, yadında saxla. Sən allah, savabdır. Ata ana da bu gün var sabah yox, qardaş umuduna qalmasın. Yaşı keçır. Qoy getsin bu da bir gün görsün. Day bu yaşdan sonra Azərbaycanda bu yaşda qızı alan olmaz. Bura çox dəyişib vbacı, 60 yaşında 4 uşaqla arvadı ölmüş kişi 25 yaşında cavan, simpatiçni qız axtarır ozünə. 
  Nəysə gün gəldi ailə dostlarından biri, 40 yaşlı qardaşı üçün qız soraq elədi. Və təbii ki, üz tutdu bizə, bizim Azərbaycan qızları kimi, evcil, ailə canlı, böyüyə kiçiyə hörməti  göstərən gəlin adayı tapmaq Türkiyədə çətin məsələdir. 
   Ailə uzaqdan tanıdığım, toyda məclısdə səmimi görüşdüyümüz ailələrdəndir. Klassik Türk geleneğındən uzaq daha modem bir ailədir. Oxumuş, mədəni, geyim keçimləri eynən bizim kimi. Dünyaya baxışları da burdakı türklərdən fərqlidir. Maraqlı idi, bəs belə bir ailənin oğlu niyə 40 yaşa qalıb, evlənməyib? Cavabları belə oldu ki, ailədə bir tək bu qardaşları oxumayıb, 18 yaşından bir şirkətə işə girib  yurtdışına gedib, tır şoferidir. Demək olar ki dünyanın çox ölkələrində olub. Xüsusən də Avropa ölkələrində. Hər dəfə evlilik adı gələndə oğlan hələ evliliyə hazır deyiləm deyib. və nəhayyət axır ki, 40 yaında töküb daşı ətəyindən, evliliyə hazır olduğunu deyib. Evini, maşınını alıb, cehizini, qır qızılını hazırlayıb. Daha evləndikdən sonra yurtdışına getməyəcək, evlənib, Türkiyede iş tapacaq, burada ailə uşağa qarışacaqdı.
   Bir qız üçün bundan gözəl qismət nə olar day ?
  Bu Humayın maması qızı takıldı aklıma. Yaşları da uyğun gəlir . Nəysə zəng elədim Humaya ki, bəs belə belə. Biri var, işi gücü evi eşiyi hər şey yerində  dedi hə qadanı alım, Aynuru göstər. Bəyənirlərsə nömrələrini verək özləri danışsın.
  Şəkili göstərdim ailəyə. İlk baxışdan bəyənildi qız həm ailə tərəfindən həm oğlan tərəfindən. Oğlanın da şəkilini göndərdilər mənə, ki qıza göstərim. Əgər qız oğlanı bəyənirsə tanış olaq dedilər. Gəlindən nömrə aldım ki, ilk özüm danışım, tanış olum. Qızın ağzın arayım. Görüm nə deyir. Şəkildən oğlanı bəyəndimi? Həmdə qızı canlı görmüş olaram. (oğlanı toyda zadda görmüşəm, deyim ki Ceymis bonddur yox, normal orta yaşlı klassik bir oğlandır) əsas qızdır. Qızı da görmüşəm Humayın toyunda, amma yadımdan çıxıb uje. Gör neçə ildir.
   Nəysə nömrəni aldım vatsattan yazdım bu qıza. Tanışlıq verdim. Hələ oğlan adı yoxdur aa, dedim imkan varsa görüntülü arayım danışaq. Qayıdasan ki papam evdədir, danışa bilmərəm.
  - Başa düşmədim. Papa evdə olanda nolarki?
  - Papanın yanında danışa bilmərəm - dedi.
  - Aynur, sən özün müsait deyilsənsə aydındır. Başa düşürəm. Bəzən qızlar ev geyimində, makyajsız görüntülü danışmaq istəməz. Eybi yox. Amma yaza bilmirəm. Bəlkə zəng edim normal danışaq?
 - Yox bacı, papa getsin. Mən özüm zəng vuracam.
  Aradan iki üç saat keçdi zəng gəldi. Bu iki üç saat ərzində fikirləşə fikirləşə qalmışam ki, necə yanı papa evdədir danışa bilmərəm. Bəyəm bu qız kimlə danışır ki? Mən bəyəm oğlanam? Mən qadınam, görüntülü danışıramsa ekrandakı adamı ailəsinə də göstərə bilər. Lap oğlanla danışır. 36 yaşında yetkinlik və gənclik çağını keçmış, artıq orta yaşa üzünü tutmuş bir qızdakı bu qorxu nədir? Onun yaşında qız çox nadır hallarda tapılar, hətta bu yaşda qadınların  uşaqları hardasa  evlənmə çağına gəlib, özləri uşaqları üçün qərar qəbul edir. Bu qız bu yaşda atadan, qardaşdan qorxur? Bəli mən buna qorxaqlıq deyərəm. Cünki belə hərəkətə "pərdə" donu geydirmək yersiz olardı. Bir qadınla qadının danışmasında nə eyib iş varki, atadan, qardaşdan pərdə saxlaya?
  Nəysə telefonu açdım. Səsi qulaq oxşamayan, qız səsinin incəliyindən uzaq bir qadın səsi...
 - Salam Aynur, necəsən?
 - Aynur deyil ee, Aynurun mamasıdır.
  - Mənə Aynur lazımdır, tanış olmaq istəyirdim. Nömrəni Humay verib. Aynurun da xəbəri var. Biraz öncə yazmışdım.
  - Hə, xəbərim var. Bayaq atası qardaşı evdəydi danışa bilmədik
  - Bilmədik? Mən Aynurla danışacaqdım.
   - Hə bilirəm. Humay dedi mənə, məndən icazə istədi. Aynura dedim deynən evdəkilər getsin danışarıq.
  - Yaxşı, o zaman Aynura verə bilərsiz?
  - Verərəm. Amma, dedim birinci özümüz danışaq! 
   - Sizlə nə danışacam ay xanım (gülürəm). Sizlə o qədər danışmağa vaxtımız olacaq ki, inşallah xeyir işlərdə. Mənə indi Aynur lazımdır.
  - Humay dedi bizə, Aynura adam çıxıb. Dedim birinci  özüm görüm. Görüm bir kimdir nədir, nəçıdır, atasına qardaşlarına göstərək oğlanı tanıyaq, bilək sonraAynura deyək
   Dondum qaldım. Nə deyəcəyimi bilmədim.
   - Bağışlayın ay xanım, bu saat ortada ciddi bir şey yoxdur. Sadəcə mən özüm qızla danışmaq istədim. Əgər uyğunsa, cavanlar tanış olsunlar danışsınlar. Anlaşırlarsa, o zaman ailələr də tanış olsalar yaxşı olmazmı sizcə? Hələ ortada heç nə yox, nə qız nə oğlan bir birini görməyib danışmayıb. Qonşuya pul vermirəm ki, "ay gonşu bazara gedirsən gələndə mənə iki kilo kartof al". Bu məsələlər könül işidir. Bəlkə heç hər şey şəkildə göründüyü kimi deyil. Bəlkə heç yazışanda və ya danışanda bir birlərini bəyənməyəcək? İndidən kişiləri bu məsələyə qarışdırmağın nə adı var? 
   - Sən ondan narahat olma bacı. Atası qardaşı bəyənsə qız da bəyənəcək. Bizim evdə kişilərin kəsdiyi başa  qızlar "yox" deyə bilməz.
  Dinməzcə sağollaşıb telefonu söndürdüm. Humaya  zəng elədim ki, bacı, bu qızın niyə bu yaşa qalmağı məlum oldu. Bunun bəxtini öz ailəsi öz göbəyinə bağlayıb. Falçılar yalan deyir, bəxti zadı bağlanmayıb.
  Humay gülür.
  - Noldu?
   - Bu qız ərə getsə də ailəsi bu qızı rahat yaşamağa qoymayacaq. Çünki bunlar öyrəşıblər kimisəni idarə etməyə. Bu qız da alışıb belə həyata. Nə ailəsi bu qızsız yaşaya bilər, nə bu qız ailəsiz.
   - Axı noldu?
   Dialoqumuzu Humaya danışıram. Bilmirəm əsəbindən gülür, yoxsa elə bibisinin ailəsinin gülməli vəziyyətinə gülür.
   - Əslində dəsmal götürüb ağlanacaq vəziyyətdir, Humay. Kaş kə bu qıza bu konuda sahibləndiklərini,  bu qıza güvən verəydilər. Bu qızın gözünü açaydılar. Cəmiyyət içinə çıxaraydılar, gözündəki cahillık pərdəsini qaldıraydılar. Bu həyat ata qardaşdan ibarət deyil. Kaş kə bu qızın gerçək bir sahibi olaydı da bu qızı bu ailənin içindən qurtara biləydi. Bu qız bu travmayla bu yaşa necə çatıb bilmirəm. İncimə bacı camaat evlənib xoşbəxt həyat yaşamaq istəyir. Bu yaşdan sonra travmalı bir qızın müalıcəsi  ücün xeyriyyəçilik eləmək  istəmir.
ANONİM MƏKTUM 41

  Salam Fəridə xanım. Uzun danışmayacam.Yoldaşım rəhmətə gedib, iki az yaşlı qız balam var. Rayonda yaşayıram. Şükür, kasıb olsam da onundan aşağıyamsa, beşindən yuxarıyam. Ata həyətimdə özümə ayrıca ev tikmişəm. Amma hələ köçməmişəm. 
   Ailəm evlənməmi çox istəyir. Özüm də hiss edirəm ki, uşaqlarıma baxmaq onlara ağır gəlir. Mən qızlarıma yaxşı ata olmaq istəyirəm. İstəmirəm ki, qızlarım böyüyəndə "nənəm, bibim, əmim arvadı bizə belə dedi, belə elədi",  mənə "bizə belə travma yaşatdın" desinlər. Ona görə özüm də artıq evlənib öz ailəmi bir yerə yığmağın doğru bir qərar olacağını düşünürəm. Fəqət qorxularım var, qızlarım yağışdan çıxıb, doluya yaxalanmağından qorxuram.
  Keçək əsas məsələyə. 9 aydır ki, bir qadınla münasibətim var. Onunla ara sıra sadəcə təbii ehtiyyacım üçün görüşürdüm. Sonradan münasıbətimiz daha da dərinləşdi. Balaca bir məhkəmə işim vardı, həmin gün mənim məhkəmə salonunda onun da boşanmaq üçün  məhkəmə prosesi vardı. Məhkəmə davamız  eyni salonda, açıq məhkəmə prosesləri olduğu üçün  istəmədən ona açılan davaya  şahid olmuşdum. Qarşı tərəf onu xəyanət və evdən oğurluq etdiyinə görə  boşamaq istəyirdi. ( həmin gün ona nifrət etmışdım, qınamışdım. Onun ərinin yerinə mən də olsaydım çarəni boşanmaqda tapardım) O isə "mənim günahım yoxdur, məni buna özləri məcbur etdi" deyə, üsyan edirdi. ( burada başqa detaylara girmək istəmirəm). Nəysə. Bir qızı var, son günlərə qədər ailəsiylə yaşayırdı. 3 aydır ki, ev tutmuşam ona, ailəsindən ayrılıb həmin evə köçdü. hər gün bir yerdəyik, maddı və mənəvi yanındayam. Bəli, əvvəl fikirləşirdim ki, onunla təbii ehtiyyacım üçün görüşürəm. Amma indi görürəm ki, xeyir. Mən onu tanıdıqca  onu doğurdan sevməyə başlamışdım. Əslində o haqqında gəzən söz söhbətdəki kimi bir qadın deyil. Bir sözlə özünü ifadə edə bilməyən, və özünü müdafiə edə bilmədiyi üçün haqsızlığa uğrayan bır bədbəxdir. Bəli. Mən ona vurulmuşam, mən onsuz yaşaya bilmirəm. Onun haqqında bir şey eşidəndə narahat oluram, əsəbləşirəm, dava etmək istəyirəm. Bəlkə də onun ailə dramı məni belə təsirləndirib, bəlkə də onun yaşadıqları duyğularıma  acıma duyğusu hiss etdirib, bilmirəm. Beynim qarmaş dolaşdır. Haqqında yaxşı şeylər eşitmirəm, ərinə xəyanətlə, rayonda adı çıxıb. Mən özüm isə  onun barəsində dedi qodudan başqa heç nə görməmişəm. Əgər bu yolun yolçusu olsaydı mən həyatındaykən elə yoluna davam edərdi. Məni çox gözəl başa düşür. Bəzi çətin mövzularda məni anlayışla qarşılayir. Etiraf edirəm çox çətin xasittətim var, titizəm, yeməyə, uşaqlarıma düşkünəm. O  bürün bunların öhtəsindən məharətlə gəlir. Ən əsası o da mənim kimi uşaqlara qarşı həssasdır. Məhz ata evində qızına qarşı olan haqsızlığa görə onlardan aylılmaq istədiyini deyəndə fərəhlənmişdim. Mənim edə bilmədiyim şeyi o edirdi. O qızını ailəsinin ayağına vermədi. Qadınlığıyla onlara qarşı durdu. Mən isə.. Hələ də mənim qızlarım onun bunun minnətini götürür. Möhtacam deyə... 
   Onunla bərabərliyimə ailəm narazıdır. "evində iki qız balan var. O qızları əxlaqsız qadına əmanət edə bilməzsən" deyirlər. Mən isə düşünürəm ki, doğru ya yanlış, bu qadın bir dərəyə yuvarlanıb. Mənim qızlarımla eyni yaşda onun da qız balası var, bu uşaq da onunla bərabər batırsa, biri onları düşdüyü bu  quyudan çıxarmalıdır ya yox? Bu zamana qədər ailəsinin yanındaydı, haqqında danışanlar ailəsindən pərdə edirdilər. İndi onlardan ayrılmağı yanan odun üstünə yağ töküb. Mənim ailəm belə qadının ustünə gəlib "oğlumun yaxasından əl çək" deyirlər. Nə edəcəyimi bilmirəm. Qaş düzəltdiyim yerdə göz çıxartmışam. Onu xilas edim deyə,  quyuya atdığım daşı başına vurmuşam. Bəlkə də onu ailəsindən ayırmasaydım belə təklənməzdi. Vicdan əzabı çəkirəm. Bu əzabdan qurtulmaq üçün onunla rəsmi nigaha girib, onu evimə gətirmək istəyirəm. Fəqət qorxularım var. Birdən qızlarıma haqsızlıq etmiş olaram, ya bəlkə onu evimə gətirməklə daha da səhv edərəm. Birdən onun "əxlaqsız" damğası qızlarımın gələcək həyatlarına təsir edər?  Nə edim Fəridə xanım. Qrupunuzda paylaşın. Ağıllı insanlar, əsasən də qrupun  kişiləri, ağsaqqallar mənə məsləhət versin. Bu saat onların məsləhətinə çox ehtiyyacım var. Mənim vəziyyətimdə olsaydılar, onlar nə qərar verərdi? İndidən təşəkkürlər.
ANONİM  MƏKTUB 42

Tanıdığım biri evləndı, toy gecəsi qız  "xarab" çıxdı. Qız yalvardı, düşdü oğlanın ayaqlarına ki, p.. yeyib qələt eləmişəm, aldanmışam. ( öz rayonlarında evlı bir polislə görüşübmüş, uşaq olub, polis deyib ailəm xalaqızımı alıb mənə, boşayacam, səni alacam😏)  nəysə qız deyib, məni qaytarma, kənddə biabır olaram, atam var qardaşım var, əli qana bulaşmasın. Nə desən eliyərəm. Oğlan qəbul etmədi. Dedi belə bir şeyin var idisə əvvəldən deyəydin,4 il sevgili olmuşuq. Görüşmüşük, danışmışıq. Mən səni sevib almışam, yeri gəlsəydi öz ailəmə deyərdim, istəkli vaxtımızda  aramızda belə bir şey olub. İndi millət qapıda gözləyir, mən durub qolumu kəsib, qanımı göstərəcəm? Camaat bu qədər avamdır?
   Gecəylə qızı geri qaytardı, qızı anasıgil kəndə aparmadı. Bakıda qohum evinə qoydular. 15 gün keçmədi, eşitdik qız ərə gedib. Qaldığı evin yanında gözəllik salonu vardı. Orda bir türk klafor işləyirmiş.onnan  tanış olmuş. ( day yeni tanış olub, yoxsa əvvəldən tanış imiş bilmirəm) evləndilər, gəldilər Türkiyəyə. İkisi də burda  bir klaför açdı ər arvad işləyirlər. İki uşaqları var. İndi, Evləri maşınları, uşaqlarının dayəsi, evlərinin qulluqçusu... Nəysə...
    Aradan 2 il kecdi, oğlan yas yerində uzaq qohumlardan bir qız gördü. Həmin ərəfədə Qız, sevgilisindən küsüb ayrılmışdı. Boşluqdaydı. O qızın o oğlanla nə qələt eləmədiyini bir dədəsi bilmirdi, bəlkə də bilirdi, atmışdı dala. Hamı da bilirdi ki, iki dünya bir ola, o oğlan o qızı almayacaqdı. Oğlan alsa da ailəsi buna imkan verməyəcəkdi. Elə ona görə, bu qız elə bu oğlan üçün göydən düşməydi. Neyləyəcəkdi? Biraz da qalsaydı, oğlan gedib dadanacaqdı  birinə. Elə bu qız adı üstündə. Təki qız olsun. Hərə bir tərəfdən bunların  başının ətini yedi, arasını düzəltdi. Evləndilər altı ay keçmədi qız , sevgilisiylə barışıb, ərindən boşandı getdi, sevgilisi ev tutub bunu saxlayır. (onsuz da ailəsi əvvəldən bu qızı istəmirdi, indi də gəlindir deyə evlənməyə izin vermir). İndi eşidirəm  həmin oğlan  iki gündür evlənib. Bu dəfə qız yox gəlinlə . Gəlin 2 ayın gəlini olubmuş. Gəlinin 2 aylıq gəlin olması xüsusi vurğulanır. Guya 2 ilin, ya da 20 ilin   gəlini olsaydı sroku keçmiş olacaqdı? 2 saatın gəlini də olsa gəlin gəlindir də. Maraqlı bilirsiz nədir? Maraqlısı, O birinci qızı qəbul etməyib,geri qaytarılmasını israrla istəyən əmi arvadı tapıb bu gəlini o oğlana. 2 aylıq gəlin olmasını da heç problem eləmir. Hələ deyir, ki, guya toydan sora oğlan qızı qoyub gedıb rusetə, qız da iki ay gözləyib, oğlan gəlməyib, bu da çıxıb gəlib evlərinə, ata anası nə qədər deyib, ay bala, ay qızım evini yuvanı dağıtma, qızı qaytara bilməyiblər ər evinə. Qız tüpürüb çıxıb. ( qəribə düşüncələrimiz var vallah. Qız ata evindən ər evinə getdiyə o ev onun yuvası olurmuş, ata evi müvvəqətiymiş. qız o evdə xoşbəxt olsa da olmasa da.) sora da qızın anası qohum əqrabaya soraq salıb, evlənmək istəyən olsa iki ayın gəlinidi. Hələ atası söz verib, Matadromdakı  1 otaqlı evimi qızıma cehiz verəcəm. ( bax aa, qızını başından etmək üçün onu alana ev verir, bu evi qızına ər olmadan versəydi, də... qız ozü həyata tutunub işləsəydi öz ayaqları üstündə dura bilməzdimi? Niyə onu alan bu qıza xərc cəkməsin, də qız atası qıznı ərə vermək üçün yeznəyə xərc cəksin?) Nəysə..
  O əmi arvadına, o oğlanın ata anasına hirslənirəm. Madəm gəlin almağı qəbul edirdiz, niyə 1 cini qəbul etmədiniz? Halbu ki o oğlan o qızı necə sevmişdi, nə az nə çox, düz 4 il, sürünmüşdü o oğlan o qızın arxsınca. Bakı Masallı...
   Bəs o ərindən boşanıb sevgilisiylə yaşayan o qızı oğlanın ailəsi niyə qəbul etmir?, deməli, illah ki oğlan 2 sini, 3 nü ala boşaya ki, ondan sonra sıra gələ 2 ayın, 3 ayın, 6 ayın gəlininə? Bəs 2 ilin gəlinini almaq üçün, neçə dəfə evlənmiş kişi lazımdır?
  Qızlarımızın ucuz tutulmasına, boşanmışlara dəyər verilməməsinə əsəbləşdim. Özünüzə dəyər verin gözəl qızlar, hər yetən "məni alacaq" deyə sıyılıb, sonradan peşiman olacağınız addımı atmayın. Ərə gedib boşananlar da - ikinci evlilikdə yaxşıca düşünün. Bizım  ölkədə ərlə xoşbəxt olunmur, onun ailəsi başda gəlir. Qızın cehiziylə xoşbəxt olunur. Bir də ailə, qohum əqraba bu işi  onaylasa xoşbəxt olacaqsız, onaylamasa yox. Bütün ömür boyu dır dırla yaşayacaqsız. Hələ vay o hala ki, uşaq olmasın. Odur ki yüz ölçün bir biçin, 2 arvaddan sonra əmi arvadının görücülüyüylə, mamanın baskısıyla ər deyib ərə getməyin, fikirləşin ki, əmi arvadına yox, iki dəfə qəlbi qırılıb, həyatının ən böyük travmasını yaşamış  bir kişiylə evlənirsiz. Və onu, eləcə də özünü xoşbəxt etmək  sizin boynunuza düşür, hansısa görücünün, ya da mamanın yox.
ANONİM MƏKTUB. 43

Canım feriş bunu 
Senin olmuş hadıseleri hekayeleşdirib yazmagın cox gozel oldu. Cox xahiş edirem leyla ve sevincin hekayesinden sonra bunu da hekayeleşdir. Qoy nece aileler oldugunu bilsinler . 

  Buda olmuw hadise inanin oxuyun cox maragli heyat hekayesidi esil sevgi hekayesi. 
Adi Samire idi kecmsde deirem cunki indi aramizda yoxdu rehmete gedb ..Coxgozel qizidi hemde imkanli ailede boyumsdu Atasi el uste boyudurdu onu Neise evlenmek yasi catdi mamasigl telasa dusmsdu onu evlendrmek ucun amma tebiiki onun sevdyiyle yox Cunki onun sevdyi siradan bir ailenin ogluydu Tebeqelerine uygun gelmrdi valideynlernin dedyne gore..Bunlarin bir qohumu varidi imkanli papasnin fkrnde hemin aile varidi..Neise birgun onlara cagrdi Samire meni aglayaraq getdim gordum hamnin uzu gulur Samireden basqa Cekildk otagina dedim neolb dedi meni verirler mende sevindmki sevdyi oglana verirler dedi yox papa oz qohumuna verecey bes men Sevdym oglana ne diecem?mamaya dedim dedi o sohbeti qaldr dasn altina qoy olan sey deil o bzim aileye uygun deil..menide aglamaq tutmsdu Sevdyi oglanin adi Samir idi zeng etdi o aca blmedi menm ustume atdki telefonu sen denen men die bilmerem cox pisem tebiiki mendede o urek yoxidi die acmadm..neise 3gunden sonra hemin aile geldi Samireni istemeye ..yene hemiseki kmi hami gulurdu ondan basqa Oglani gordm soka dusdm qiz 1.65 oglan 1.89 ve Okuz boyda amma Samire hele gormemisdi otagndaydi soka dusms vezietde grdm otaga samire hele bezenmemisdi direm gelbler dur dir onszda bedbext olacam neylirem bezenb ..menden sorusdu necedi oglan xosuna geldmi susdum cunki cirkin idi didim gormedm oglani yalandan neise bunlar dedilerki istemrk nisanli qalsnlar toy edek 1hefteden sonra toyu olacaqdi Samirenin Amma sevdyi oglanin Samirin bundan xeberi yoxidi ..telefonlarna cvb verlmrdi yaziqq oglanin axrda mamasnin qarsna cxb oglan agzni acmams mamasi deibki elcek qizmdan onun toyudur uje basqasni sevb evlenr tesevvur edn oglanin halini mene ygdi mende mecbur acdm telefonu goturen kmi salamda vermemis qisqrdi dedi duzdu ?!!!Samire evlenir?!!blmedm ne cvb verem qorxa qorxa he dedm uzume zant verdi qorxrdm nese edecek demedm samireye dahada pis olmasn o gozel qiz gunu gunden arqladi toya kmi ..Ve hemin gun toy gunu geldi catdi.Toy gunu idi artq hami telasda Samireni en bahali salona aparb en bahali gelnyi secmsdler amma neolsn Samireki xosbext deildi butun bunlar Samirenin birazda olsa uzunu guldure bilmrdi...Hami hazir ve oglan evini gozleyrk Samire kohne nomresni qrb atmsdi brden mene zeng geldi Samir sen dime asagdayms dedi Samireye ver ona sozum var dedim inctme onu onszda pis gundedi dedi sen ver mende verdm telefonu veren kmi Samire pencereye qacdi honkrtu ile aglamaga basladi inanin makiyajm falan hamsi br birne qarsmsdi Samiri gorub dahada pis olmsdu Samir deibki dus asagi qacaq menimle men sensz yasaya blmerem Samirede didi qaca qaca gelerem inan amma Papam oldurer seni men istemrem sene nese olsun men onszda bedbextem..Mamasi iceri kecdi telefonumu elmzden aldi ...Samireyede qsqrdki Aglini basina topla sen basqasina aidsen o Dilencie yox.. Neise vagzali calindi Samire icin icin aglayrdi inan oglan qapidan ustmze ele bir okuz grdi yaziq en hundur kabloku geymsdi yenede Okuzun sinesnin altndaydi boyu..Vagzali calndi Evden cxanda menden mamasni cagrmagmi istedi Samire cagrdm ona yavasca dedki Meni oz ellernle bedbext edirsen Ana. Ele bu sozleri diende Anasi gozleri dolaraq otagdan cxdi Asagi dusdk Samire blokdan cxanda Bir anlq diandi aglma deli deli fkrler geldi biranlq birde samirenin baxdgi yere baxdmki Samir qonslarn arasna qarsb gozuyasli bu menzereye baxr,,Ele bil yasa gedrdm o qeder aglamsdm Geldk catdq Restorana ele bil Saray idi cog gozel bir yeridi Hami deib gulur Samire yanaglarna suzule yasi gzln slrdi Oturdqlari stullari bele arali qoymsdu bir seklde o qiz gulmemisdi toy bitti Ona yaxnlasdm Qulagma dedi qurban olum Samire deki xosbext olsn evlensn men bedbext olmsam onszda. dedim dierem sen aglama neise bunlar getdi toy axsami oldu seher men yazmdki necesen?nece kecdi?Dedi men ruh kmi durmsdm o isini gorurdu qarslq bele vermrdm her mene toxunduqca drdm Allah canmi al men Samire xeyanetmi edirem inan smsmleri oxuanda tuklerm urpesr herseye nifret edrdm ...Dir hergece toxunanda mene hamamda bedenmi berk berk surttrdm iyrenrdm o mene toxundqca ..Birgun mene sms yazdki Hamileyem ygdm tebrk eledm didi neye sevnrsen?buki Samirin usagi deil dedm o gunahszdi Samire ele dime her nedi usagndi Dedi dunyaya getrmek istemrem istemrem oda menmkmi bedbext olsn ...Amma yoldasi ona coxgozel baxrdi hergun Elnde gul brlyant neblm neler neler amma bunlarn hecbri onu xosbext ede blmrdki blmrdi.Butun aile sevnrdki bebes gelir evmize birtek Samireden basqa ne qeder vaxt kecmsdi sorsdm Samire birazda olsn oyrese blmemisen erine?didi delisen hergece o mene toxunanda bir tek bunu direm Allah canmi al meni bu ezabdan qurtar..ne qeder dirdm unut Samiri uje ana olassan dedi oglm olsa adini Samir qoyacam hecolmasa onla nefes alm vaxt yetsdi artq Samire bebesni dunyaya getrmsdi Amma heyfki arzusu ureinde qaldi oglu yox Qizi olmsdu onunda adni oglan oz anasnin adni qoymsdu usaqdanda incmsdi ele bil nie oglan olmadn sende mene ezab verdn?nese biraz ele bil esebleri pozlmsdu qizi boyumeye baslamsdi Samire yenice ozune gelmsdi Erine oyresrdki Okuz yene okuzlynu etmsdi Sen dime kimese ilisib ondan usag doguzdrb oglan ozu vezifede islrdi gnlerle eve gelmrms diybki smendeyem Amma samire bir nece defe telefonundan sekiller nomre sms tutub dir vecimede almrdm onszda bedbext olmsdm bir gun usagn qizdrmasi qalxb axsam ona ygbki gel eve acmb telefonu brde yaninda oldgu qiz Pastelde iksnin seklni atb yazbki menm yanmdadi nrht eleme bizi hecne demedm dedm Allah belasni versn dir blmedm nenm ayaqyaln taksie qacdm usagi gotrb ordan bize ygb samireni gorub soka dusdum ele bil usaquzlu qiz qocalmsdi hami orda idi Okuzden basqa qaynanasi sorsdki bala ern harda oda dedi smende mene hadiseni izah eledi esebden partlrdm az qala oldurem okuzu..neise usagi eve getrdler hami evde yene ondan basqa gec oldu biz eve getdk men onun yaninda qaldm mene neler neler dansdi hetta onun ustne bcqda cekrms qorxdrmski bunlardan ne senin ailenin nede menm ailemin xeberi olmasn xaladnklerni acdm su icmeye baxdm hecne yox sokdaydm deir 1manat bele vermr deir get atandan iste Alcaq lap nifret edrdm ona deir mene aldgi qizillarn hamsni aparb fahisesne verirdi bele bele hersey icine sala sala qiz xestelk tapdi..saclari toklrdu gunu gunden cope donrdu.. Mamasigl subhelenmsdi ne yeyrdi qaytarirdi ..Bu arada Size Samirden dansdm oda is adami olmsdu kasb dedkleri oglan indi boyuk bir srketde is adamydi ..amma helede evlenmemsdi bayramlarda meni tebrk edirdi amma 1kelmede olsa Samireden hecne demrdi bidene deirdi denenki yaxsdi xosbextdr mende deirdm ele...Qiz gunu gunden pislesrdi inan tania blmrdm Turkiyeye apardlar onu ve diaqnoz qoyuldu o pis xestelie Xercenge tutulmsdu hekm dedi hamsi streesden qorxdan esebden olub o qizin mualicesine 1qepk ble xercelemedi Vicdansz...Inanrsz qaldgi evin Lusturu qizildan idi yataginin basi Qizildan ama neolsn icinde xosbext ola blmedm qizinin dogum gunu yaxnlasmsdi Turkiede saclarni kesmsdler temz onszda toklmsdu ordan ozune park paltar almsdki Bakia qaydan kmi qzmn ad gunune geynecem. Hekimler demsdki 1ay Qalb papasi villalarini satb onun omrunu uzatmaq istedi hekm dedi basndadi medesndedi 2yerdedi ancaq 1ay vaxti var yaziq qzn arq bedenine ximiyalar doseyrdler ..Neise geldi Bakia men dedm anasna okuzun hereketlerni mamasi onu cagrdi dansdi amma ele bil dasa demire dedin yene hemnki insan Artq Bakiia getrmsdler qizi inanin yene eve yglmrdi mamasi dedi yaninda qalm qoymadi men qaldm o oglan 1defe eve yglmadi 1gun yatmsdm 1de gordm aglayr honkrtyle Qiz yene ona sms yazbki sen onszda olrsen bax yene ern menm yanmdadi bizim ovladmz olacaq yene pastelde oglanda okuz kmi yatms vezietde seklni gonderir inan tuklerm biz biz olmsdu kiprkleride toklmsdu ele aglayrdi ..hali yene pslesdi qorxdan elm ayagm br birne dolasdi blmedm kme ygam gece saat 3du anasgle ygdm tez hamsi ygsdi hekm dedi neolb yene buna eseb stress olmaz ancaq qaygi susdum dillenmedm hekm dedi uje bedeni gotrmr xmyalari buraxn hecolmasa son gunlerni rahat yasasn anasi havalandi ne son gunler ne dansrsz o ole blmez falan urei getdi onuda yatrdlar palataya yene hami orda o Vicdanszdan basqa atasi axrda dle geldi ygdi agzna geleni dedi ondan sonra geldi hergn hami gedrdi yanina hamni bir bir yanina cagrb vidalasrdi erni cagrdi inan mende ordaydim neler dedi ona neler dedi brde grme otagma men bu gunlermi blrdm men vagzali calnan gun senin goluna giren gunden bedbext olmsdm oglan yalvarir bagsla haqqini halal et dedi olrem amma hallal elemerem qovdu onu otagndan mamasni cagrdi deye blmedk oda pisdi brteger getrdk otagna dedi Men bedbext eledn oz elnle meni olume iteledn Qizimisa bedbext eleme Sevdyne verersen bir vesietim budur Birde olurem Samiri tapn gorum mamasi donb qalmsdi ancaq aglayrdi Dedi aglama mama men olurem ozunun cekdyn tablodu aglama Mamasi mene dedi Samiri cagr neise Samiri cagrdq sen dime oda evlenbms qiz usagyla iceri grdi inanin mene qizin Qiyiq gozleri bereldi birdefede olsa onun urekden gulumsedyni gordm..Samir onu o vezietde gorende biranlq duruxdu..Sonra elini eline alb dedi Nrht olma yanindayam men hemise senin yanindaydim sende menm yanimdaydin Bax bu qizima Samiredi adini Samire qoydum seni onda yasatdim sen hecvaxt menmcun olmemisen inan ele aglayrdi Samir ozunu saxlaya blmemsdi Samire dedi aglama qizimi sene emanet edirem meni unutma Qurban olum hemise gel mezarima inanin bu sozleri diende deli oldm birden aparatdan ses geldi tez Samr hekmi cagrdi hekm bizim otagdan cxmagzmiz istedi amma ne eledrlerse Samirenin buz kmi ellerini Samrn elnden ayra blmedler buz kmi olmsdu elleri agappaq ele bl qan yoxidi bedeninde ..ve belece biz onu itrdk.inanrsz Anasi blmr neyleye mezar dasni ele bezeyb ancaq qirmizi qizilgul olurdu o gullerden otru samrn verdyi gulelri qurutmsdu hetta ere gedende cehznin arasnda aparmsdi o gulleri ..men mezarlqdan qorxram amma onun yanina gedende hersey yaddan cxrdi mene demsdi men olende bu seklmi ver mamagle boyutsnler mezarma Samirle olan seklydi inan ele gulrdu o seklde mamasigl mecbr isteye gre eletdrdlerki hecolmasa orda rahat yatsn .Brigun men gedende gordm qara paltolu oglan dasi berk berk qucaglayb mende gelecem mende gelecem die qisqrir ele bldm Okuzdu baxdm Samir deli olmsdu ele bil axsamdan onun yaninda yatbms qorxmasn o geceden qorxrdu dib aglayrdi men durmsam kenarda inan ele dansr mezarla samireninde gozu ona zillenb ele bil heyatdan kusmsdm temz bele seyleri gorub Sevmdekdende qorxrdm inanrsz olenden 1defe gedb yanina o Serefsz eri ..Samirle qaydrdq dedi daha men nie yasaym dedm delisen ailen var sende kmnse qizni bedbext eleme balaca Samire var onu atasz qoyma dedi yoxe mende gedecem onun yanina deli olmsdm ..Samirenin anasiglde qalmsdm men bide gordm aglaya aglaya yuxudan durub eynini geynr deir qoymadi yatmagaki mama qoyma menm ustmue murdar insan gelb mama qoyma qov onu inanrsz arvad ele ustnden subasni geydni ayagnda ev domasnki men catdra blmedm pejamayla getdk mndk getdkki Okuz orda 1yeke qizilgul celengi getrb aglayr bagsla meni mamasi qovdu onu gor nece ayan olb ona dedi xahis edirem gelme bura goy burda rahat yatsn heyatda imkan vermedn ona..Usaq hele anlamrdi mamasnin oldybu deibler Turkiyededi senin ad gunune pltar almaga gedb hergun aglayrdi mamami istrem mamami istrem die. Brigun axrda ona izah eledmki melekler aparb yanina mamayi mama gorur seni yuxardan gucle oyresdrdk usagi anasnin koyneyni burnuna tutub yatrdi neylesn usag gozunu acandan anasni gormsdu ata nevazisi gormemsdi ..Birgun muellme insa yazdrb snfde Ana haqda buda yazbki melekler aparb o mene goyden baxr falan menm dedklermi yazb muellimesi ygdki nenesine usag yaxsi deil dalb gedir ele usaglara qarsmr ozunde deil ele bil ele hey melek cekr evde atasna deibki mene coxlu melek al iannrsz anasnin yatdgi yere melekler duzub .40 yeni cxrdi papam geldi dedki masnda gordum Samirenin erini qabagda qiz otrmsdu arxadada usaq eve gelmrdi o bir qizina bele deymrdki gorum neye ehtyaci var sen dime uje evlenbms Allah pis kisilern belasni versn Insallah inan kisilere nifret edrdm yeni ozume gelmsem ele qorxrdm sevmekden evlenmekden falan Mama hemise deirdi men evlendrecem seni amma bu hadiseden gozleri qorxdu secmi ozume buraxdi indi Sukur nisanliam Allah uzaq elesn bele hadiseleri bizden :

ANONİM MƏKTUB 44

   Qrupumuzdan bir qadınla dərdləşirəm. Əslində həyatını hekayələşdirmək istəyirdi. Bu aralar hekayə yazmağa 🛑 ✋dur demişəm. Heç buna vaxtım da yoxdur. Ona görə qəbul etmədim. Ama xanımın ağır həyat yolu məni hədsiz təsirləndirdi. Deyir:
   -Ərim mənə xəyanət edənə qədər namuslu gəlindim. Ərim mənə xəyanət etdi, onu bağışlaya bilmədim . Bilmirəm niyə, ərimdən ürəyim sımnsa da , zibil kimi gözümdən düşsədə mən ona nəyisə sübut etməyə çalışırdım. Onun gözündə gözəl görünmək, diqqətini özümə çəkmək istəyirdim. Bütün maaşımı kosmitoloqa estetiyə tökürdüm. Təsəvvür edə bilirsən , yoldaşım sırf məndən həzz alsın deyə vajinal əməliyyata belə getdim .  Özümü onun gəzdiyi kafe, bar qızlarına oxşatmaq istəyirdim. Deyirdim axı mənim nəyim əskik onlardan, niyə mənə baxmırsan, mənimlə maraqlanmırsan. Onlarda olan məndə olmayan nədir?Nolsun ee, ərim baxmadı, başqaları baxdı. Yoldaşımdan görmək istədiyim diqqəti başqaları yetirdi mənə. Ərimin mənə yox bar qızlarına verdiyi hədiyələri, xərcliklərin , qızılları, çıçəkləri bahalı mebellərin pullarını kişilər verdi mənə.Qəbul etdim, əlbəttə ki. Niyə də yox . Axı mənim də bütün bunlara ehtiyyacım vardı. Ailəm bunları mənə edə bilməzdi?  Edərdi əlbət . Buna imkanı var idi. Özəl bir şirkətin meneceri idi . Qəşəy gəliri var idi. Maaş heç maraqlandırmırdı da onu. Ozüm də tədfis ocaqlarının birində işləyirəm. Gözüm ərimin əlindəykən, ailəm başqasını yedirib mənim gözümü ac qoyurduysa mən mənə uzanan əli niyə geri itələməliydim ki? Nəysə, nəhayyət evimin bəzəyi, geyindiyim paltarların bahalığı, üstümdəki zinnət əşyalarının parıltısı yoldaşımın gözlərinə düşdü. "Bütün bunlar hardandır?" sualına cavabım heç axsamadı da . Filankəsin ərindən, filankəsin qardaşından , filankəsin oğlundan . Filan vəzifənin sahibindən ...  Sənin etmədiyini onlar etdi mənə dedim . Nəyin qarşılığında? Sən nəyin qarşılığında o qadınlara alıb, həm də ,dəyərli tutmusansa onun . Mənim illərlə qəbul etdiyimi indi o qəbul etmədi. Boşadı məni. Tövbə ettim. Kimdi tövbəyə baxan. Vaxtında belə tanınmışdım artıq . Çirkaba bulaşmışdım . Qurtuluş yoxdur . Açıqda görüşməsənm də  hizlində görüşdüklərim vardı . Məcbur... Yoxsa işim keçməzdi. Həyatımdan deməzdim ama üstümdən neçə kişi keçib, bəlkə hesablasam sayını itirmişəm. Ama tək bir kişi varkı, yoldaşımdan sonra tanıdığım ilk kişi idi - pulsuz qarşılıqsız...
  Sadəcə məni sevməsinə icazə verdim,o vaxt. Sevdi də.  Mən də sevdim. Həqiqətən saf məhəbbətlə. O zamN həyatımda yaşMadığım bir xoşbəxtliyi yaşayırdım mən .Nə bilim. Bəlkə də ən kövrək vaxtımda gözümün yaşını sildi . Bəlkə də ürəyimin sarı simi sızıldayanda  usanmadan dinlədi məni. Qarşılığı bir tək sarılma və başımı sinəsinə basmaq oldu. Vəsalam... Onun bu hərəkəti onu mənim gözümdə qəhrəman etmişdi . Sonra dost olduq, sonra çox qısa müddətli sevgili.Sadecə 1 cə dəfə qoynuna hgirdim onun. Bununla da ərimə qarşı kinim kudrətim söndü . Rahatladım. Elə bilirdim qisasım qiyamətə qalmadı, bu dünyada almışdım qisasımı.
    O gün ilk və son günümüz oldu . Mən ayrıldım ondan. Evliydi . İstəmirdim onun da qadını mənim kimi ərindən incinsin.
   Ara sıra yazışırdıq. Görüşmək istəyirdi. Mənim üçün darıxdığını , mənim çocx gözəl bir qadın olduğunu deyirdi. Mən qəbul etmirdim. İş yerimə , Məhəlləmə gəlsə də o gündən heç vaxt o ilk gecəki kimi görüşməmişdik. Sonralar mən başqalarıyla görüşsəm də heç vaxt onu təkrardan nə həyatıma , nə də evimə çağırmadım. Çünki ona qarşı xain deyildim. O mənim ürəyimon kinini söküb atmışdı, o mənə mənim üçün əlcatmaz olan sevgini, mərhəməti , qayğını, diqqəti , hörməti hər şeyi vermişdi. Mən onun sayəsində artıq özümü dəyərli və qadın kimi görə bilirdim. Ama düşünürdüm ki, onu həyatıma çaırsaydım bir daha ondan qopa bilmiyəcəkdim.  Beləliklə mənim misyam da  burada bitəcəkdi. And içmişdim ərimdən qisas alacağıma. Sübut etməliydim ki, mən sənin gəzdiyin o qadınlardan əski deyiləm. Məni də gəzdirən, alan, geydirən biriləri  var. Belə .
   Uzun zaman idi mən onu əngəlləmişdim . Zəng eləmirdim, soruşmurdum. O başqa hesablarla məni gizlicə takip edir həmişə, bunu bilirəm. Və bu gün naharda,iş yerımın yeməkxanasında onu gördüm . Aradan 13 il keçib,13 ildir görmürdüm onu. Çox dəyişib, yaşlanıb olqunlaşıb. Bir köşədə oturub yemək yeyirdi. Mənim orada işləməyimdən xəbəri yoxdur. O vaxtan bir neçə iş yeri dəyişmişəm . Bilmirəm heç o burda nə gəzir. Yüz faiz bizdə işləmir. Bundan əminəm . Nəysə tez ordan çıxdım ki, məni görməsin . Otağıma gəlib ilk dəfə onun sosial hesablarını qurcaladım və onunla keçirdiyim hər an gözümün önündən keçdi . 13 il ondan ayrı qalmaq mənə asan olmayıb . Hər dəfə adı gələndə , onun adında birini görəndə,adiçə yolda maşınlarda dövlət nişanlarında onun baş hərifini görəndə boğazıma qəhər düyünlənirdi. Yenə də beləyəm, hələ də boğazımda acı qəhər var. O zaman heç nəyim yoxdu, hər şeyə ehtiyyacım vardı . O tək başına bütün bu ehtiyyacları qarşıladı. Sevgi verdi, hörmət etdi. Qorudu. İndi hər şeyim var, heç bir şeyə ehtiyyacım yox yenə içimdə bir boşluq hiss edirəm . Bəli bu boşluq onun yeridir...
  Heç sizin illər sonra bir adam üçün boğazınız düyünlənibmi ?