XATIRELERİMDEN :
QÜRUR GÜNÜMÜZ
O ili rayon İçra hakimiyyetinde işleyirdim . Rayon üzre 20 yanvarla elaqedar tedbir keçirirdi . Tedbirin bütün işleri bize tapşırılmışdı . İşe teze başladığımdan ilk defeydi bele bir tedbire hazırlaşırdım . Belke de tecrübem olmadığundan bu tedbirin ne qeder öesuliyyetli olduğunu derk etmirdim . Sadece Mürvet müellim mene ne tapşırırdısa " Baş üste , Mürvet müelşim " deyib emre tabe olurdum . Elimin altında olan kağızları festeleyib bir kenara qoydum , üzerine temiz qezet serdim . Evden getirdiyim yemek torbasını masanın üstüne boşaldıb işyahla nenemin öz elleri ile yuyub qoyduğu göyertiden bir topa ağzıma qoymuşdum ki qapı açıldı :
- Nuş olsun !
- Sağolun Mürvet muellim , buyurun qonağım olrn !
- yox siz rahat olun , çöreyinizi yeyin . Menim yoldaşlarla görüşüm var - deyib elindeki kağızı masanın bir küncünde qalaqladığım kağızların üstüne qoydu:
- Feride xanım , çöreyinizi yedikden sonra , bu siyahını maşınkadan qeşey seliqeli şekilde cıxarırsınız . Siyahıdakı şexsler 20 yanvar iştirakçıları, şahidleridir . Sonra bir - bir bu nömrelere zeng edib , onları tedbire devet edirsiniz .
- Baş üste Mürvet müellim ! - deyib Mürvet müellimi yola saldıqdan sonra iştahla yemeye girişdim ...
Siyahını hazırlayıb , telefonu elime aldım ve bir - bir nömreleri çevirib qonaqları tedbire devet etdim .
Tedbir 20 yanvar günü rayon 1941 - 1945 abidesi önunde baş tutdu . İclasından sonra tedbir iştirakçıları ile şehidler xiyabanını üçün ayrılmış avtobuslara minib şehidleri ziyaret gedecekdik .
Çisginli bir hava var idi . İcra hakimiyyetinin isçisi olduğumuz üçün iş yoldaşlarım olan qızlarla ön cergelerde dayanmışdım . Resmi geyimde geyindiyimiz üçün eynimiz nazik idi . Üşüdüyümüzden bir birimize sıxılsaq da resmiyyetimizi pozmurduq . İcra hakimiyyetinin cıxışından sonra müavinlere , mesul şexslere söz verildi . Bayaqdan soyuqdan dişimizi bir birine sıxaraq tedbirin tez bitmesini arzulayırdıq . Bir planımız vardı . Tedbir biren kimi otağımıza qaçıb eynimizdeki yubkaları deyişib şalvarlarımızı geyeceyik . Palto, şerfe , papağa bürünüb bizim üçün ayrılmış aftobuslara minib az da olsa otda özümüzü soyuqdan müdafie etmiş olacaqdık .
Bayaqdan soyuğun ve çiskin havanın tesirinden o boyda rayon rehberlerinin ne dediyini eşitmirdik . Ve nehayyet son söz 20 yanvar şahidlerine verildi .
- Ura ... - deye qızlarla bir birimize baxıb pıçıldaşdıq
- Şşş... - yanımızda dayanmış Murvet müellim bize göz ağartdı .
Son natiqlerin xitabet kursüsüne gelmesine sevinmişdik . Tedbire nöqte qoyulacaq ve biz soyuqdan qurtulacaqdıq deye . Amma eksine , onları dinledikce damarımızda qanımız dururdu . İlk söz adını eşide bilmediym 30 - 32 yaşlı bir qadına veridi :
- ... Gözümün önünə Bakı küçələrində tökülən qanlar, azadlığımız uğrunda şəhid olanların cəsədləri, cəmiyyətdəki mübarizə həvəsi gəlir. Nə bilim... 6 il öncə bu günü xatırlayanda gözümün önündə hər şey olduğu kimi canlanır
20 Yanvar 1990-cı il.. Bu tarix 6 ildir təqvimdə qara rəngədədir. Sovet hakimiyyəti yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə qoşunlarını Bakıya yeridib, qarşılarına çıxan dinc, köməksiz insanlara atəşə tutdular...
Qadının biraz çıxışından Sonra söz Mürsel Elesgerov adlı ağsaqqal bir kişiye verildi .
- Həmin vaxt evimə atılan güllə izləri hələ də qalır. 6 ildir ki, bu izlər evimdədir. Eviminin divarlarında, qapılarda açıq-aşkar bu izlər görünür. Onlardan biri də mənə dəymişdi. Ani olaraq elə güllə atmağa başlamışdılar ki, mən gizlənməyə belə imkan tapmamışdım, özümü döşəməyə atmışdım. Amma mən evimdə yaralandığımı heç kime sübut edə bilmədim - deyib kişi tessüfle başını yelledi .
- Qoşunlar əsasən Sumqayıt yolunda idi. Oradan Bakıya girməyə çalışırdılar. Bu vaxt əli yalın insanlar həmin ordunun qarşısında barrikadalar qururdular. Orduya şəhərə girməyə imkan verilmədi. Onlar arasında gənclər də vardı, yaşlıları da, uşaqları da... Amma elə bir ani qərar qəbul etdilər ki, hər kəsi bir anda qırıb şəhərə girdilər. Bakıda 20 Yanvar qırğınına etiraz olaraq sakinlər Kommunist Partiyasına üzvlük vəsiqələrini yandırırlar.
Mürsel dayı danışıb qurtaran kimi ele yanında dayanmış kok besteboy bir kişi mikrafona yaxınlaşıb özünü teqdim etdi . İmişli rayon sakini Vaqif Cabbarov özünü teqdim etdikden sonra cıxışına başladı.
O , 20 yanvar faciesinden sonra şehid qardaşlarımızın defn merasiminde iştirak etmek üçün Bakıya gelibmiş :
- Kommunist partiyasının biletlərindən imtina edirdik. Un kisələri ilə biletlər toplanmışdı insanlar biletləri meydanda yandırırdı. Həmin vaxtlar başımızın üstə qara vertolyotlar uçuşur, aşağıya kağızlar atırdılar. Həmin kağızlarda baş verənləri Xalq Cəhbəsinin üzərinə atılırdı. Sovet qoşunlarının Bakıya yeridilməsinə əsas kimi 13-15 yanvarda milli zəmində baş vermiş münaqişələr səbəb göstərilirdi. Amma qoşunlar Bakıda 20 Yanvar Qırğını qurbanlarının kütləvi dəfn mərasimi, 21 yanvar 1990
Bakıya gələnə kimi münaqişə çoxdan bitmişdi.Bakıda 20 Yanvar hadisələrindən sonra həbslər başlamışdı. Fevralın 1-də İmişli rayonuna da qoşun yetiridilmiş, ayın 2-də rayonun fəalları həbs olunmuşdu. Onlardan biri de Arif Mirzəyev qardaşımız idi - deyib yanıga dayanmış genc adama baxdı :
- Yoldaşlar , icaze verin ,bu barede ele o , özü danışsın - deye xitabet kürsüsünden biraz aralanıb yanında dayanmış Arifi ireli çekdi :
Arif başın tesüfle yelleyerek , elin qolun ölçüb , sesini yükselderek , heyecanla danışırdı . Onu dinledikce hemin gün merd oğullarımızın gösterdiyi şücaetden damarlarımda qanım coşmuşdu . Özümü meydanlarda hiss edirdim . Arifin çıxışı sanki bizleri yüksek ehval ruhiyeyle meydanlara toplayırdı . Bayaqdan soyuqdan esim esim esen canımda indi bir qızışma var idi . Özümü o qehremanların arasında hiss edirdim .
- Həbs olunandan sonra meni Bakıya – Şüvəlan təcridxanasına aparılar. 20 Yanvar menim üçün həm Azərbaycanın milli matəm günü, həm də milli qürur günüdür. İnsanların içində bir alov vardı. Azadlıq ! Bizim bir arzumuz vardı, müstəqil Azərbaycan dövlətini yenidən qurmaq. Çox şükürlər olsun ki, şəhidlərimizin qanı bahasına olsa da dövlətimizi qura bildik. Amma qurmaq istədiyimiz dövləti belə görməyi arzulamırdıq. Biz demokartik, bərabər cəmiyyət istəyirdik. Mənfi və müsbətin birləşməsindən elektrik enerjisi alındığı kimi müxalifət və iqtidar nə qədər güclü olarsa bir o qədər də güclü cəmiyyət qurular.
Tedbirde çıxış edenlerden başqa bir iki neferin de çıxışından sonra tedbir qapalı elan edildi . Qonaqlar avtobuslara doluşdular . Biz ise öz otaqlarımıza gedib telesik üstümüzü deyişerek onlara qoşulub Şehidler xiyabanına geldik .
Beli . Hemin gün men ilk defe idi ki , Şehidler xiyabanını ziyaret edirdim . Düz şehidlerin ebediyyetinin , şehidliyinin 6 cı ilinde . Ve ilk defe şehidlerin qarşısından kecdikce , üreyim qürurla çırpınırdı . Beli Arif müellimin sözüne qüvvet :
- Bu gun bizim hem matem , hem de qürur günümüzdür . Siz rahat uyuyun , şehidler ! - deye başımı dik tutub qarşımdakı mezarın qara mermerinden gülümseyerek baxan igide baxdım .
- Sizinle fexr edirem ! - deyib mezar qarşısında elimi sineme qoyub baş eydim . Elimde tutduğum qelenfili öz kendlim , yerlim , 20 yanvar şehidi Yanvar Nesirovun mezarına qoyub yanaqlarımdan axan qürur gözyaşlarımı silerek ordan uzaqlaşdım ...
” Copyright © ”
20.01.2019
03:04
Feride Acarakcay
Feriş Abla
