20 YANVAR

                XATİRELERİMDEN  20 YANVAR
    

         Xalamın yoldaşı Akif dayı bize gelende hemişe toy bayram olurdu . Nenemin , babamın istekli yeznesi idi Akif dayı. Semimi ve qohumcanlı xasiyyeti ile bütün qohumlar arasında öz hörmetini qazanmışdı. Qizi ile eyni yaşda idim. Yay tetilinde onlar rayona gelende dünya menim olurdu. Xalamı ve qızını cox isteyirdim. Xalamgil rayonda cox qalmırdılar en cox qalanda 3 gün , bezen de 5 ci gün gece Bakıdan çıxar , 6 cı gün geri döner , mesul işde işleyirdiler. Ama uşaqlar bütün yayı rayonda olurdular.

Hemen gün yene Akif dayı bizde idi. Qonşuluqda , hem de kirvemizgilde toy vardı. Düzdür uzaq yol qayıdacağı üçün sadece şenbe günü toy evine gedib xeyır duasını verib , nemerini yazdırıb Bakıya yola düşdü. Toy hele seher idi . Yani bazar günü.

O vaxtı rayonda toylar mağar toyları idi. Seherin gözü açılmamış ,mehellenin qız gelinleri toy evine tökülüşer here bir işin qulpunnan yapışardı . Men de öz növbemde seher tezden yuxudan durub Murad dayıgile qaçdım . Bazar günü olduğundan mekteb de yox idi. Tay tuş mehelle qızları ile mağarın temizliyi , bezeyi düzeyi bizlik idi . Odur ki ,onsuzda bazar gunleri yuxudan qalxa bilmeyen men ,erincek erincek qalxıb darvazanın ara qapısın açıb yola cıxdım . İlk gözüme deyen elektitik direklerindeki qara bayraqlar meni caşdırdı. Önce ele başa düşdüm ki ,yuxuluyam yuxu görürem . Yene diqqetle baxdım . Yox qara bayraq idi .

- Ay allah , bunlar deli olublar ? Mehellede toy var qırmızı bağlamaqdan niye qara asıblar ?çaşqın çaşqın toy evine girdim. Adetler de deyişmişdi ele bil. Hemişe toy evlerinde olan ses küy ,canlanma, canfefanlıq hec ne yox idi. Ele bil gurbağa gölüne daş atılmışdı . Heyetde kimse göze deymirdi . Bir dene pover kişi ve kömekcisi oz işinde idi .

Yaxınlaşıb :

-Sabahınız xeyır ,yorulmayasız . Xala, deyesen ele qoçaq biz çıxmışıq millet yatıb ?- deye güldüm .

-Heyif bala bu sabahımız xeyre açılmadı .

-Booyy nolub sen allah , niye bele deyirsen . Bax ne gözel gündür toy yemeyi eliyirsiz bu gün toy var.

Kişi pover zehimli gur sesiyle söhbete qarışdı.

- Yox ay qızım bu yemekler toy yemekleri yox ehsan olacaq .

-Ne ? Ehsan ? Kim ölüb ?

-Bakıda camaatı qırıblar -deyende ilk ağlıma gelen xalamgil oldu. Başı yaloylu iceri qaçdim. İraq olsun toy evinde ele bil yas qurulmuşdu. Demeli Akif dayı geceni Bakıya giren günü ordu da Şamaxı istiqametinden Bakıya giribmiş . Allah isteyib ki, Akif dayı bu defe yolun deyişib şeherden yox Hocahesenden girib Bakıya .Xırdalana gedesiydi. İndiki Murad şadlıq evinin yanına catanda Sumqayıt ve Şamaxı yolundan 11 ci Qızıl orduya teref geden tank ordusuyla rastlaşıb . Maşını bir kenarda eyleyib özü de düşüb qamışlıqlarda gizlenib. Ordan şeherde baş veren gülle boranı , gecenin qaranlığında havaya atılan mermileri seyr edibmiş.

Demeli hemin gün toy olmadı. Murad dayının teklıfiyle butun toy yemekleri mağarda şehidlerin ruhuna ehsan verildi . Gelini sadece gelin paltarında çalğısız zadsız bezeksiz maşında eve getirdiler . Mağarda sadece klarnet calırdı. O da matem havası ...